B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Dante Alighieri
1265 - 1321
     
   



D e   v u l g a r i   e l o q u e n t i a
l i b r i   d u o


Textus:
Dante, le opere latine
ed. G. Giuliani, Firenze 1878/82


____________________________________________________


L i b e r   p r i m u s

         Caput I
Quid sit vulgaris locutio, et quo differat a grammatica.

         Caput II
Quod solus homo habet commercium sermonis.

         Caput III
Quod necessarium fuit homini commercium sermonis.

         Caput IV
Cui homini datus est sermo, quid primo dixit, et sub quo idiomate.

         Caput V
Ubi et cui primum homo locutus sit.

         Caput VI
Sub quo idiomate primum locutus est homo et unde fuit auctor huius operis.

         Caput VII
De divisione sermonis in plures linguas.

         Caput VIII
Subdivisio idiomatis per orbem et praecipue in Europa.

         Caput IX
De triplici varietate sermonis et qualiter per tempora idem idioma mutatur et de inventione grammaticae.

         Caput X
De varietate idiomatis in Italia a dextris et a sinistris montis Appennini.

         Caput XI
Ostenditur Italiae aliquos habere idioma incomptum et in eptum.

         Caput XII
De idiomate Siculo et Apulo.

         Caput XIII
De idiomate Tuscorum et Ianuensium.

         Caput XIV
De idiomate Romandiolorum et de quibusdam Transpadanis et praecipue de Veneto.

         Caput XV
facit magnam discussionem de idiomate Bononiensi.

         Caput XVI
De excellentia vulgaris eloquentiae et quod communis est omnibus Italicis.

         Caput XVII
Quare hoc idioma «illustre» vocetur.

         Caput XVIII
Quare hoc idioma vocetur «cardinale», «aulicum» et «curiale».

         Caput XIX
idiomata Italica ad unum reducuntur, quod appellatur Latinum.


L i b e r   s e c u n d u s

         Caput I
Quibus conveniat aut non uti polito et ornato vulgari.

         Caput II
in qua materia conveniat ornata eloquentia vulgaris.

         Caput III
Distinguit quibus modis vulgariter versificatores poetantur.

         Caput IV
De varietate stili eorum, qui poetice scribunt.

         Caput V
De compositione versuum et varietate eorum per syllabas.

         Caput VI
De varia constructione, qua utendum est in cantionibus.

         Caput VII
Quae sint ponenda vocabula et quae in metro vulgari cadere non possunt.

         Caput VIII
Quid sit cantio et quod pluribus modis variatur.

         Caput IX
Quae sint principales in cantione partes et quod stantia in cantione principalior pars est.

         Caput X
Quid sit cantus stantiae et quod stantia variatur pluribus modis in cantione.

         Caput XI
De habitudine stantiae, de numero pedum et syllabarum et de distinctione carminum ponendorum in dictamine.

         Caput XII
Ex quibus carminibus fiant stantiae et de numero syllabarum in carminibus.

         Caput XIII
De relatione rhythmorum et quo ordine ponendi sunt in stantia.

         Caput XIV
De numero carminum et syllabarum in stantia.