Ἰλιάδος Σ

Ὁπλοποιία.

___________________________________________________________________________________

Ὣς οἳ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο,

Ἀντίλοχος δ᾽ Ἀχιλῆϊ πόδας ταχὺς ἄγγελος ἦλθε.

τὸν δ᾽ εὗρε προπάροιθε νεῶν ὀρθοκραιράων

τὰ φρονέοντ᾽ ἀνὰ θυμὸν ἃ δὴ τετελεσμένα ἦεν·

5

ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·

ὤ μοι ἐγώ, τί τ᾽ ἄρ᾽ αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ

νηυσὶν ἔπι κλονέονται ἀτυζόμενοι πεδίοιο;

μὴ δή μοι τελέσωσι θεοὶ κακὰ κήδεα θυμῶι,

ὥς ποτέ μοι μήτηρ διεπέφραδε καί μοι ἔειπε

10

Μυρμιδόνων τὸν ἄριστον ἔτι ζώοντος ἐμεῖο

χερσὶν ὕπο Τρώων λείψειν φάος ἠελίοιο.

ἦ μάλα δὴ τέθνηκε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱὸς

σχέτλιος· ἦ τ᾽ ἐκέλευον ἀπωσάμενον δήϊον πῦρ

ἂψ ἐπὶ νῆας ἴμεν, μηδ᾽ Ἕκτορι ἶφι μάχεσθαι.

15

εἷος ὁ ταῦθ᾽ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,

τόφρά οἱ ἐγγύθεν ἦλθεν ἀγαυοῦ Νέστορος υἱὸς

δάκρυα θερμὰ χέων, φάτο δ᾽ ἀγγελίην ἀλεγεινήν·

ὤ μοι Πηλέος υἱὲ δαΐφρονος ἦ μάλα λυγρῆς

πεύσεαι ἀγγελίης, ἣ μὴ ὤφελλε γενέσθαι.

20

κεῖται Πάτροκλος, νέκυος δὲ δὴ ἀμφιμάχονται

γυμνοῦ· ἀτὰρ τά γε τεύχε᾽ ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ.

ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα·

ἀμφοτέρηισι δὲ χερσὶν ἑλὼν κόνιν αἰθαλόεσσαν

χεύατο κὰκ κεφαλῆς, χαρίεν δ᾽ ἤισχυνε πρόσωπον·

25

νεκταρέωι δὲ χιτῶνι μέλαιν᾽ ἀμφίζανε τέφρη.

αὐτὸς δ᾽ ἐν κονίηισι μέγας μεγαλωστὶ τανυσθεὶς

κεῖτο, φίληισι δὲ χερσὶ κόμην ἤισχυνε δαΐζων.

δμωιαὶ δ᾽ ἃς Ἀχιλεὺς ληΐσσατο Πάτροκλός τε

θυμὸν ἀκηχέμεναι μεγάλ᾽ ἴαχον, ἐκ δὲ θύραζε

30

ἔδραμον ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα δαΐφρονα, χερσὶ δὲ πᾶσαι

στήθεα πεπλήγοντο, λύθεν δ᾽ ὑπὸ γυῖα ἑκάστης.

Ἀντίλοχος δ᾽ ἑτέρωθεν ὀδύρετο δάκρυα λείβων

χεῖρας ἔχων Ἀχιλῆος· ὁ δ᾽ ἔστενε κυδάλιμον κῆρ·

δείδιε γὰρ μὴ λαιμὸν ἀπαμήσειε σιδήρωι.

35

σμερδαλέον δ᾽ ὤιμωξεν· ἄκουσε δὲ πότνια μήτηρ

ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι,

κώκυσέν τ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα· θεαὶ δέ μιν ἀμφαγέροντο

πᾶσαι ὅσαι κατὰ βένθος ἁλὸς Νηρηΐδες ἦσαν.

ἔνθ᾽ ἄρ᾽ ἔην Γλαύκη τε Θάλειά τε Κυμοδόκη τε

40

Νησαίη Σπειώ τε Θόη θ᾽ Ἁλίη τε βοῶπις

Κυμοθόη τε καὶ Ἀκταίη καὶ Λιμνώρεια

καὶ Μελίτη καὶ Ἴαιρα καὶ Ἀμφιθόη καὶ Ἀγαυὴ

Δωτώ τε Πρωτώ τε Φέρουσά τε Δυναμένη τε

Δεξαμένη τε καὶ Ἀμφινόμη καὶ Καλλιάνειρα

45

Δωρὶς καὶ Πανόπη καὶ ἀγακλειτὴ Γαλάτεια

Νημερτής τε καὶ Ἀψευδὴς καὶ Καλλιάνασσα·

ἔνθα δ᾽ ἔην Κλυμένη Ἰάνειρά τε καὶ Ἰάνασσα

Μαῖρα καὶ Ὠρείθυια ἐϋπλόκαμός τ᾽ Ἀμάθεια

ἄλλαι θ᾽ αἳ κατὰ βένθος ἁλὸς Νηρηΐδες ἦσαν.

50

τῶν δὲ καὶ ἀργύφεον πλῆτο σπέος· αἳ δ᾽ ἅμα πᾶσαι

στήθεα πεπλήγοντο, Θέτις δ᾽ ἐξῆρχε γόοιο·

κλῦτε κασίγνηται Νηρηΐδες, ὄφρ᾽ ἐῢ πᾶσαι

εἴδετ᾽ ἀκούουσαι ὅσ᾽ ἐμῶι ἔνι κήδεα θυμῶι.

ὤ μοι ἐγὼ δειλή, ὤ μοι δυσαριστοτόκεια,

55

ἥ τ᾽ ἐπεὶ ἂρ τέκον υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε

ἔξοχον ἡρώων· ὁ δ᾽ ἀνέδραμεν ἔρνεϊ ἶσος·

τὸν μὲν ἐγὼ θρέψασα φυτὸν ὣς γουνῶι ἀλωῆς

νηυσὶν ἐπιπροέηκα κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω

Τρωσὶ μαχησόμενον· τὸν δ᾽ οὐχ ὑποδέξομαι αὖτις

60

οἴκαδε νοστήσαντα δόμον Πηλήϊον εἴσω.

ὄφρα δέ μοι ζώει καὶ ὁρᾶι φάος ἠελίοιο

ἄχνυται, οὐδέ τί οἱ δύναμαι χραισμῆσαι ἰοῦσα.

ἀλλ᾽ εἶμ᾽, ὄφρα ἴδωμι φίλον τέκος, ἠδ᾽ ἐπακούσω

ὅττί μιν ἵκετο πένθος ἀπὸ πτολέμοιο μένοντα.

65

ὣς ἄρα φωνήσασα λίπε σπέος· αἳ δὲ σὺν αὐτῆι

δακρυόεσσαι ἴσαν, περὶ δέ σφισι κῦμα θαλάσσης

ῥήγνυτο· ταὶ δ᾽ ὅτε δὴ Τροίην ἐρίβωλον ἵκοντο

ἀκτὴν εἰσανέβαινον ἐπισχερώ, ἔνθα θαμειαὶ

Μυρμιδόνων εἴρυντο νέες ταχὺν ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα.

70

τῶι δὲ βαρὺ στενάχοντι παρίστατο πότνια μήτηρ,

ὀξὺ δὲ κωκύσασα κάρη λάβε παιδὸς ἑοῖο,

καί ῥ᾽ ὀλοφυρομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

τέκνον τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος;

ἐξαύδα, μὴ κεῦθε· τὰ μὲν δή τοι τετέλεσται

75

ἐκ Διός, ὡς ἄρα δὴ πρίν γ᾽ εὔχεο χεῖρας ἀνασχὼν

πάντας ἐπὶ πρύμνηισιν ἀλήμεναι υἷας Ἀχαιῶν

σεῦ ἐπιδευομένους, παθέειν τ᾽ ἀεκήλια ἔργα.

τὴν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·

μῆτερ ἐμή, τὰ μὲν ἄρ μοι Ὀλύμπιος ἐξετέλεσσεν·

80

ἀλλὰ τί μοι τῶν ἦδος ἐπεὶ φίλος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος

Πάτροκλος, τὸν ἐγὼ περὶ πάντων τῖον ἑταίρων

ἶσον ἐμῆι κεφαλῆι; τὸν ἀπώλεσα, τεύχεα δ᾽ Ἕκτωρ

δηιώσας ἀπέδυσε πελώρια θαῦμα ἰδέσθαι

καλά· τὰ μὲν Πηλῆϊ θεοὶ δόσαν ἀγλαὰ δῶρα

85

ἤματι τῶι ὅτε σε βροτοῦ ἀνέρος ἔμβαλον εὐνῆι.

αἴθ᾽ ὄφελες σὺ μὲν αὖθι μετ᾽ ἀθανάτηις ἁλίηισι

ναίειν, Πηλεὺς δὲ θνητὴν ἀγαγέσθαι ἄκοιτιν.

νῦν δ᾽ ἵνα καὶ σοὶ πένθος ἐνὶ φρεσὶ μυρίον εἴη

παιδὸς ἀποφθιμένοιο, τὸν οὐχ ὑποδέξεαι αὖτις

90

οἴκαδε νοστήσαντ᾽, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἐμὲ θυμὸς ἄνωγε

ζώειν οὐδ᾽ ἄνδρεσσι μετέμμεναι, αἴ κε μὴ Ἕκτωρ

πρῶτος ἐμῶι ὑπὸ δουρὶ τυπεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσηι,

Πατρόκλοιο δ᾽ ἕλωρα Μενοιτιάδεω ἀποτίσηι.

τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε Θέτις κατὰ δάκρυ χέουσα·

95

ὠκύμορος δή μοι τέκος ἔσσεαι, οἷ᾽ ἀγορεύεις·

αὐτίκα γάρ τοι ἔπειτα μεθ᾽ Ἕκτορα πότμος ἑτοῖμος.

τὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·

αὐτίκα τεθναίην, ἐπεὶ οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλον ἑταίρωι

κτεινομένωι ἐπαμῦναι· ὁ μὲν μάλα τηλόθι πάτρης

100

ἔφθιτ᾽, ἐμεῖο δὲ δῆσεν ἀρῆς ἀλκτῆρα γενέσθαι.

νῦν δ᾽ ἐπεὶ οὐ νέομαί γε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν,

οὐδέ τι Πατρόκλωι γενόμην φάος οὐδ᾽ ἑτάροισι

τοῖς ἄλλοις, οἳ δὴ πολέες δάμεν Ἕκτορι δίωι,

ἀλλ᾽ ἧμαι παρὰ νηυσὶν ἐτώσιον ἄχθος ἀρούρης,

105

τοῖος ἐὼν οἷος οὔ τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων

ἐν πολέμωι· ἀγορῆι δέ τ᾽ ἀμείνονές εἰσι καὶ ἄλλοι.

ὡς ἔρις ἔκ τε θεῶν ἔκ τ᾽ ἀνθρώπων ἀπόλοιτο

καὶ χόλος, ὅς τ᾽ ἐφέηκε πολύφρονά περ χαλεπῆναι,

ὅς τε πολὺ γλυκίων μέλιτος καταλειβομένοιο

110

ἀνδρῶν ἐν στήθεσσιν ἀέξεται ἠΰτε καπνός·

ὡς ἐμὲ νῦν ἐχόλωσεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων.

ἀλλὰ τὰ μὲν προτετύχθαι ἐάσομεν ἀχνύμενοί περ,

θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι φίλον δαμάσαντες ἀνάγκηι·

νῦν δ᾽ εἶμ᾽ ὄφρα φίλης κεφαλῆς ὀλετῆρα κιχείω

115

Ἕκτορα· κῆρα δ᾽ ἐγὼ τότε δέξομαι ὁππότε κεν δὴ

Ζεὺς ἐθέληι τελέσαι ἠδ᾽ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι.

οὐδὲ γὰρ οὐδὲ βίη Ἡρακλῆος φύγε κῆρα,

ὅς περ φίλτατος ἔσκε Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι·

ἀλλά ἑ μοῖρα δάμασσε καὶ ἀργαλέος χόλος Ἥρης.

120

ὣς καὶ ἐγών, εἰ δή μοι ὁμοίη μοῖρα τέτυκται,

κείσομ᾽ ἐπεί κε θάνω· νῦν δὲ κλέος ἐσθλὸν ἀροίμην,

καί τινα Τρωϊάδων καὶ Δαρδανίδων βαθυκόλπων

ἀμφοτέρηισιν χερσὶ παρειάων ἁπαλάων

δάκρυ᾽ ὀμορξαμένην ἁδινὸν στοναχῆσαι ἐφείην,

125

γνοῖεν δ᾽ ὡς δὴ δηρὸν ἐγὼ πολέμοιο πέπαυμαι·

μὴ δέ μ᾽ ἔρυκε μάχης φιλέουσά περ· οὐδέ με πείσεις.

τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα·

ναὶ δὴ ταῦτά γε τέκνον ἐτήτυμον οὐ κακόν ἐστι

τειρομένοις ἑτάροισιν ἀμυνέμεν αἰπὺν ὄλεθρον.

130

ἀλλά τοι ἔντεα καλὰ μετὰ Τρώεσσιν ἔχονται

χάλκεα μαρμαίροντα· τὰ μὲν κορυθαίολος Ἕκτωρ

αὐτὸς ἔχων ὤμοισιν ἀγάλλεται· οὐδέ ἕ φημι

δηρὸν ἐπαγλαϊεῖσθαι, ἐπεὶ φόνος ἐγγύθεν αὐτῶι.

ἀλλὰ σὺ μὲν μή πω καταδύσεο μῶλον Ἄρηος

135

πρίν γ᾽ ἐμὲ δεῦρ᾽ ἐλθοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδηαι·

ἠῶθεν γὰρ νεῦμαι ἅμ᾽ ἠελίωι ἀνιόντι

τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ᾽ Ἡφαίστοιο ἄνακτος.

ὣς ἄρα φωνήσασα πάλιν τράπεθ᾽ υἷος ἑοῖο,

καὶ στρεφθεῖσ᾽ ἁλίηισι κασιγνήτηισι μετηύδα·

140

ὑμεῖς μὲν νῦν δῦτε θαλάσσης εὐρέα κόλπον

ὀψόμεναί τε γέρονθ᾽ ἅλιον καὶ δώματα πατρός,

καί οἱ πάντ᾽ ἀγορεύσατ᾽· ἐγὼ δ᾽ ἐς μακρὸν Ὄλυμπον

εἶμι παρ᾽ Ἥφαιστον κλυτοτέχνην, αἴ κ᾽ ἐθέληισιν

υἱεῖ ἐμῶι δόμεναι κλυτὰ τεύχεα παμφανόωντα.

145

ὣς ἔφαθ᾽, αἳ δ᾽ ὑπὸ κῦμα θαλάσσης αὐτίκ᾽ ἔδυσαν·

ἣ δ᾽ αὖτ᾽ Οὔλυμπον δὲ θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα

ἤϊεν ὄφρα φίλωι παιδὶ κλυτὰ τεύχε᾽ ἐνείκαι.

τὴν μὲν ἄρ᾽ Οὔλυμπον δὲ πόδες φέρον· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ

θεσπεσίωι ἀλαλητῶι ὑφ᾽ Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο

150

φεύγοντες νῆάς τε καὶ Ἑλλήσποντον ἵκοντο.

οὐδέ κε Πάτροκλόν περ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ

ἐκ βελέων ἐρύσαντο νέκυν θεράποντ᾽ Ἀχιλῆος·

αὖτις γὰρ δὴ τόν γε κίχον λαός τε καὶ ἵπποι

Ἕκτωρ τε Πριάμοιο πάϊς φλογὶ εἴκελος ἀλκήν.

155

τρὶς μέν μιν μετόπισθε ποδῶν λάβε φαίδιμος Ἕκτωρ

ἑλκέμεναι μεμαώς, μέγα δὲ Τρώεσσιν ὁμόκλα·

τρὶς δὲ δύ᾽ Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκὴν

νεκροῦ ἀπεστυφέλιξαν· ὁ δ᾽ ἔμπεδον ἀλκὶ πεποιθὼς

ἄλλοτ᾽ ἐπαΐξασκε κατὰ μόθον, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε

160

στάσκε μέγα ἰάχων· ὀπίσω δ᾽ οὐ χάζετο πάμπαν.

ὡς δ᾽ ἀπὸ σώματος οὔ τι λέοντ᾽ αἴθωνα δύνανται

ποιμένες ἄγραυλοι μέγα πεινάοντα δίεσθαι,

ὥς ῥα τὸν οὐκ ἐδύναντο δύω Αἴαντε κορυστὰ

Ἕκτορα Πριαμίδην ἀπὸ νεκροῦ δειδίξασθαι.

165

καί νύ κεν εἴρυσσέν τε καὶ ἄσπετον ἤρατο κῦδος,

εἰ μὴ Πηλεΐωνι ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις

ἄγγελος ἦλθε θέουσ᾽ ἀπ᾽ Ὀλύμπου θωρήσσεσθαι

κρύβδα Διὸς ἄλλων τε θεῶν· πρὸ γὰρ ἧκέ μιν Ἥρη.

ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

170

ὄρσεο Πηλεΐδη, πάντων ἐκπαγλότατ᾽ ἀνδρῶν·

Πατρόκλωι ἐπάμυνον, οὗ εἵνεκα φύλοπις αἰνὴ

ἕστηκε πρὸ νεῶν· οἳ δ᾽ ἀλλήλους ὀλέκουσιν

οἳ μὲν ἀμυνόμενοι νέκυος πέρι τεθνηῶτος,

οἳ δὲ ἐρύσσασθαι ποτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν

175

Τρῶες ἐπιθύουσι· μάλιστα δὲ φαίδιμος Ἕκτωρ

ἑλκέμεναι μέμονεν· κεφαλὴν δέ ἑ θυμὸς ἄνωγε

πῆξαι ἀνὰ σκολόπεσσι ταμόνθ᾽ ἁπαλῆς ἀπὸ δειρῆς.

ἀλλ᾽ ἄνα μηδ᾽ ἔτι κεῖσο· σέβας δέ σε θυμὸν ἱκέσθω

Πάτροκλον Τρωιῆισι κυσὶν μέλπηθρα γενέσθαι·

180

σοὶ λώβη, αἴ κέν τι νέκυς ἠισχυμμένος ἔλθηι.

τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·

Ἶρι θεὰ τίς γάρ σε θεῶν ἐμοὶ ἄγγελον ἧκε;

τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις·

Ἥρη με προέηκε Διὸς κυδρὴ παράκοιτις·

185

οὐδ᾽ οἶδε Κρονίδης ὑψίζυγος οὐδέ τις ἄλλος

ἀθανάτων, οἳ Ὄλυμπον ἀγάννιφον ἀμφινέμονται.

τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·

πῶς τὰρ ἴω μετὰ μῶλον; ἔχουσι δὲ τεύχε᾽ ἐκεῖνοι·

μήτηρ δ᾽ οὔ με φίλη πρίν γ᾽ εἴα θωρήσσεσθαι

190

πρίν γ᾽ αὐτὴν ἐλθοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδωμαι·

στεῦτο γὰρ Ἡφαίστοιο πάρ᾽ οἰσέμεν ἔντεα καλά.

ἄλλου δ᾽ οὔ τευ οἶδα τεῦ ἂν κλυτὰ τεύχεα δύω,

εἰ μὴ Αἴαντός γε σάκος Τελαμωνιάδαο.

ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὅ γ᾽ ἔλπομ᾽ ἐνὶ πρώτοισιν ὁμιλεῖ

195

ἔγχεϊ δηϊόων περὶ Πατρόκλοιο θανόντος.

τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις·

εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι κλυτὰ τεύχε᾽ ἔχονται·

ἀλλ᾽ αὔτως ἐπὶ τάφρον ἰὼν Τρώεσσι φάνηθι,

αἴ κέ σ᾽ ὑποδείσαντες ἀπόσχωνται πολέμοιο

200

Τρῶες, ἀναπνεύσωσι δ᾽ ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν

τειρόμενοι· ὀλίγη δέ τ᾽ ἀνάπνευσις πολέμοιο.

ἣ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσ᾽ ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις,

αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς ὦρτο Διῒ φίλος· ἀμφὶ δ᾽ Ἀθήνη

ὤμοις ἰφθίμοισι βάλ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν,

205

ἀμφὶ δέ οἱ κεφαλῆι νέφος ἔστεφε δῖα θεάων

χρύσεον, ἐκ δ᾽ αὐτοῦ δαῖε φλόγα παμφανόωσαν.

ὡς δ᾽ ὅτε καπνὸς ἰὼν ἐξ ἄστεος αἰθέρ᾽ ἵκηται

τηλόθεν ἐκ νήσου, τὴν δήϊοι ἀμφιμάχωνται,

οἵ τε πανημέριοι στυγερῶι κρίνονται Ἄρηϊ

210

ἄστεος ἐκ σφετέρου· ἅμα δ᾽ ἠελίωι καταδύντι

πυρσοί τε φλεγέθουσιν ἐπήτριμοι, ὑψόσε δ᾽ αὐγὴ

γίγνεται ἀΐσσουσα περικτιόνεσσιν ἰδέσθαι,

αἴ κέν πως σὺν νηυσὶν ἄρεω ἀλκτῆρες ἵκωνται·

ὣς ἀπ᾽ Ἀχιλλῆος κεφαλῆς σέλας αἰθέρ᾽ ἵκανε·

215

στῆ δ᾽ ἐπὶ τάφρον ἰὼν ἀπὸ τείχεος, οὐδ᾽ ἐς Ἀχαιοὺς

μίσγετο· μητρὸς γὰρ πυκινὴν ὠπίζετ᾽ ἐφετμήν.

ἔνθα στὰς ἤϋσ᾽, ἀπάτερθε δὲ Παλλὰς Ἀθήνη

φθέγξατ᾽· ἀτὰρ Τρώεσσιν ἐν ἄσπετον ὦρσε κυδοιμόν.

ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἀριζήλη φωνή, ὅτε τ᾽ ἴαχε σάλπιγξ

220

ἄστυ περιπλομένων δηΐων ὕπο θυμοραϊστέων,

ὣς τότ᾽ ἀριζήλη φωνὴ γένετ᾽ Αἰακίδαο.

οἳ δ᾽ ὡς οὖν ἄϊον ὄπα χάλκεον Αἰακίδαο,

πᾶσιν ὀρίνθη θυμός· ἀτὰρ καλλίτριχες ἵπποι

ἂψ ὄχεα τρόπεον· ὄσσοντο γὰρ ἄλγεα θυμῶι.

225

ἡνίοχοι δ᾽ ἔκπληγεν, ἐπεὶ ἴδον ἀκάματον πῦρ

δεινὸν ὑπὲρ κεφαλῆς μεγαθύμου Πηλεΐωνος

δαιόμενον· τὸ δὲ δαῖε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη.

τρὶς μὲν ὑπὲρ τάφρου μεγάλ᾽ ἴαχε δῖος Ἀχιλλεύς,

τρὶς δὲ κυκήθησαν Τρῶες κλειτοί τ᾽ ἐπίκουροι.

230

ἔνθα δὲ καὶ τότ᾽ ὄλοντο δυώδεκα φῶτες ἄριστοι

ἀμφὶ σφοῖς ὀχέεσσι καὶ ἔγχεσιν. αὐτὰρ Ἀχαιοὶ

ἀσπασίως Πάτροκλον ὑπ᾽ ἐκ βελέων ἐρύσαντες

κάτθεσαν ἐν λεχέεσσι· φίλοι δ᾽ ἀμφέσταν ἑταῖροι

μυρόμενοι· μετὰ δέ σφι ποδώκης εἵπετ᾽ Ἀχιλλεὺς

235

δάκρυα θερμὰ χέων, ἐπεὶ εἴσιδε πιστὸν ἑταῖρον

κείμενον ἐν φέρτρωι δεδαϊγμένον ὀξέϊ χαλκῶι,

τόν ῥ᾽ ἤτοι μὲν ἔπεμπε σὺν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν

ἐς πόλεμον, οὐδ᾽ αὖτις ἐδέξατο νοστήσαντα.

Ἠέλιον δ᾽ ἀκάμαντα βοῶπις πότνια Ἥρη

240

πέμψεν ἐπ᾽ Ὠκεανοῖο ῥοὰς ἀέκοντα νέεσθαι·

ἠέλιος μὲν ἔδυ, παύσαντο δὲ δῖοι Ἀχαιοὶ

φυλόπιδος κρατερῆς καὶ ὁμοιΐου πολέμοιο.

Τρῶες δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης

χωρήσαντες ἔλυσαν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,

245

ἐς δ᾽ ἀγορὴν ἀγέροντο πάρος δόρποιο μέδεσθαι.

ὀρθῶν δ᾽ ἑσταότων ἀγορὴ γένετ᾽, οὐδέ τις ἔτλη

ἕζεσθαι· πάντας γὰρ ἔχε τρόμος, οὕνεκ᾽ Ἀχιλλεὺς

ἐξεφάνη, δηρὸν δὲ μάχης ἐπέπαυτ᾽ ἀλεγεινῆς.

τοῖσι δὲ Πουλυδάμας πεπνυμένος ἦρχ᾽ ἀγορεύειν

250

Πανθοΐδης· ὁ γὰρ οἶος ὅρα πρόσσω καὶ ὀπίσσω·

Ἕκτορι δ᾽ ἦεν ἑταῖρος, ἰῆι δ᾽ ἐν νυκτὶ γένοντο,

ἀλλ᾽ ὁ μὲν ἂρ μύθοισιν, ὁ δ᾽ ἔγχεϊ πολλὸν ἐνίκα·

ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·

ἀμφὶ μάλα φράζεσθε φίλοι· κέλομαι γὰρ ἔγωγε

255

ἄστυδε νῦν ἰέναι, μὴ μίμνειν ἠῶ δῖαν

ἐν πεδίωι παρὰ νηυσίν· ἑκὰς δ᾽ ἀπὸ τείχεός εἰμεν.

ὄφρα μὲν οὗτος ἀνὴρ Ἀγαμέμνονι μήνιε δίωι

τόφρα δὲ ῥηΐτεροι πολεμίζειν ἦσαν Ἀχαιοί·

χαίρεσκον γὰρ ἔγωγε θοῆις ἐπὶ νηυσὶν ἰαύων

260

ἐλπόμενος νῆας αἱρησέμεν ἀμφιελίσσας.

νῦν δ᾽ αἰνῶς δείδοικα ποδώκεα Πηλεΐωνα·

οἷος κείνου θυμὸς ὑπέρβιος, οὐκ ἐθελήσει

μίμνειν ἐν πεδίωι, ὅθι περ Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ

ἐν μέσωι ἀμφότεροι μένος Ἄρηος δατέονται,

265

ἀλλὰ περὶ πτόλιός τε μαχήσεται ἠδὲ γυναικῶν.

ἀλλ᾽ ἴομεν προτὶ ἄστυ, πίθεσθέ μοι· ὧδε γὰρ ἔσται·

νῦν μὲν νὺξ ἀπέπαυσε ποδώκεα Πηλεΐωνα

ἀμβροσίη· εἰ δ᾽ ἄμμε κιχήσεται ἐνθάδ᾽ ἐόντας

αὔριον ὁρμηθεὶς σὺν τεύχεσιν, εὖ νύ τις αὐτὸν

270

γνώσεται· ἀσπασίως γὰρ ἀφίξεται Ἴλιον ἱρὴν

ὅς κε φύγηι, πολλοὺς δὲ κύνες καὶ γῦπες ἔδονται

Τρώων· αἲ γὰρ δή μοι ἀπ᾽ οὔατος ὧδε γένοιτο.

εἰ δ᾽ ἂν ἐμοῖς ἐπέεσσι πιθώμεθα κηδόμενοί περ,

νύκτα μὲν εἰν ἀγορῆι σθένος ἕξομεν, ἄστυ δὲ πύργοι

275

ὑψηλαί τε πύλαι σανίδες τ᾽ ἐπὶ τῆις ἀραρυῖαι

μακραὶ ἐΰξεστοι ἐζευγμέναι εἰρύσσονται·

πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες

στησόμεθ᾽ ἂμ πύργους· τῶι δ᾽ ἄλγιον, αἴ κ᾽ ἐθέληισιν

ἐλθὼν ἐκ νηῶν περὶ τείχεος ἄμμι μάχεσθαι.

280

ἂψ πάλιν εἶσ᾽ ἐπὶ νῆας, ἐπεί κ᾽ ἐριαύχενας ἵππους

παντοίου δρόμου ἄσηι ὑπὸ πτόλιν ἠλασκάζων·

εἴσω δ᾽ οὔ μιν θυμὸς ἐφορμηθῆναι ἐάσει,

οὐδέ ποτ᾽ ἐκπέρσει· πρίν μιν κύνες ἀργοὶ ἔδονται.

τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ·

285

Πουλυδάμα σὺ μὲν οὐκέτ᾽ ἐμοὶ φίλα ταῦτ᾽ ἀγορεύεις,

ὃς κέλεαι κατὰ ἄστυ ἀλήμεναι αὖτις ἰόντας.

ἦ οὔ πω κεκόρησθε ἐελμένοι ἔνδοθι πύργων;

πρὶν μὲν γὰρ Πριάμοιο πόλιν μέροπες ἄνθρωποι

πάντες μυθέσκοντο πολύχρυσον πολύχαλκον·

290

νῦν δὲ δὴ ἐξαπόλωλε δόμων κειμήλια καλά,

πολλὰ δὲ δὴ Φρυγίην καὶ Μηιονίην ἐρατεινὴν

κτήματα περνάμεν᾽ ἵκει, ἐπεὶ μέγας ὠδύσατο Ζεύς.

νῦν δ᾽ ὅτε πέρ μοι ἔδωκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω

κῦδος ἀρέσθ᾽ ἐπὶ νηυσί, θαλάσσηι τ᾽ ἔλσαι Ἀχαιούς,

295

νήπιε μηκέτι ταῦτα νοήματα φαῖν᾽ ἐνὶ δήμωι·

οὐ γάρ τις Τρώων ἐπιπείσεται· οὐ γὰρ ἐάσω.

ἀλλ᾽ ἄγεθ᾽ ὡς ἂν ἐγὼ εἴπω, πειθώμεθα πάντες.

νῦν μὲν δόρπον ἕλεσθε κατὰ στρατὸν ἐν τελέεσσι,

καὶ φυλακῆς μνήσασθε, καὶ ἐγρήγορθε ἕκαστος·

300

Τρώων δ᾽ ὃς κτεάτεσσιν ὑπερφιάλως ἀνιάζει,

συλλέξας λαοῖσι δότω καταδημοβορῆσαι·

τῶν τινὰ βέλτερόν ἐστιν ἐπαυρέμεν ἤ περ Ἀχαιούς.

πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῆισιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα.

305

εἰ δ᾽ ἐτεὸν παρὰ ναῦφιν ἀνέστη δῖος Ἀχιλλεύς,

ἄλγιον αἴ κ᾽ ἐθέληισι τῶι ἔσσεται· οὔ μιν ἔγωγε

φεύξομαι ἐκ πολέμοιο δυσηχέος, ἀλλὰ μάλ᾽ ἄντην

στήσομαι, ἤ κε φέρηισι μέγα κράτος, ἦ κε φεροίμην.

ξυνὸς Ἐνυάλιος, καί τε κτανέοντα κατέκτα.

310

ὣς Ἕκτωρ ἀγόρευ᾽, ἐπὶ δὲ Τρῶες κελάδησαν

νήπιοι· ἐκ γάρ σφεων φρένας εἵλετο Παλλὰς Ἀθήνη.

Ἕκτορι μὲν γὰρ ἐπήινησαν κακὰ μητιόωντι,

Πουλυδάμαντι δ᾽ ἄρ᾽ οὔ τις ὃς ἐσθλὴν φράζετο βουλήν.

δόρπον ἔπειθ᾽ εἵλοντο κατὰ στρατόν· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ

315

παννύχιοι Πάτροκλον ἀνεστενάχοντο γοῶντες.

τοῖσι δὲ Πηλεΐδης ἁδινοῦ ἐξῆρχε γόοιο

χεῖρας ἐπ᾽ ἀνδροφόνους θέμενος στήθεσσιν ἑταίρου

πυκνὰ μάλα στενάχων ὥς τε λὶς ἠϋγένειος,

ὧι ῥά θ᾽ ὑπὸ σκύμνους ἐλαφηβόλος ἁρπάσηι ἀνὴρ

320

ὕλης ἐκ πυκινῆς· ὁ δέ τ᾽ ἄχνυται ὕστερος ἐλθών,

πολλὰ δέ τ᾽ ἄγκε᾽ ἐπῆλθε μετ᾽ ἀνέρος ἴχνι᾽ ἐρευνῶν

εἴ ποθεν ἐξεύροι· μάλα γὰρ δριμὺς χόλος αἱρεῖ·

ὣς ὁ βαρὺ στενάχων μετεφώνεε Μυρμιδόνεσσιν·

ὢ πόποι ἦ ῥ᾽ ἅλιον ἔπος ἔκβαλον ἤματι κείνωι

325

θαρσύνων ἥρωα Μενοίτιον ἐν μεγάροισι·

φῆν δέ οἱ εἰς Ὀπόεντα περικλυτὸν υἱὸν ἀπάξειν

Ἴλιον ἐκπέρσαντα, λαχόντα τε ληΐδος αἶσαν.

ἀλλ᾽ οὐ Ζεὺς ἄνδρεσσι νοήματα πάντα τελευτᾶι·

ἄμφω γὰρ πέπρωται ὁμοίην γαῖαν ἐρεῦσαι

330

αὐτοῦ ἐνὶ Τροίηι, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἐμὲ νοστήσαντα

δέξεται ἐν μεγάροισι γέρων ἱππηλάτα Πηλεὺς

οὐδὲ Θέτις μήτηρ, ἀλλ᾽ αὐτοῦ γαῖα καθέξει.

νῦν δ᾽ ἐπεὶ οὖν Πάτροκλε σεῦ ὕστερος εἶμ᾽ ὑπὸ γαῖαν,

οὔ σε πρὶν κτεριῶ πρίν γ᾽ Ἕκτορος ἐνθάδ᾽ ἐνεῖκαι

335

τεύχεα καὶ κεφαλὴν μεγαθύμου σοῖο φονῆος·

δώδεκα δὲ προπάροιθε πυρῆς ἀποδειροτομήσω

Τρώων ἀγλαὰ τέκνα σέθεν κταμένοιο χολωθείς.

τόφρα δέ μοι παρὰ νηυσὶ κορωνίσι κείσεαι αὔτως,

ἀμφὶ δὲ σὲ Τρωιαὶ καὶ Δαρδανίδες βαθύκολποι

340

κλαύσονται νύκτάς τε καὶ ἤματα δάκρυ χέουσαι,

τὰς αὐτοὶ καμόμεσθα βίηφί τε δουρί τε μακρῶι

πιείρας πέρθοντε πόλεις μερόπων ἀνθρώπων.

ὣς εἰπὼν ἑτάροισιν ἐκέκλετο δῖος Ἀχιλλεὺς

ἀμφὶ πυρὶ στῆσαι τρίποδα μέγαν, ὄφρα τάχιστα

345

Πάτροκλον λούσειαν ἄπο βρότον αἱματόεντα.

οἳ δὲ λοετροχόον τρίποδ᾽ ἵστασαν ἐν πυρὶ κηλέωι,

ἐν δ᾽ ἄρ᾽ ὕδωρ ἔχεαν, ὑπὸ δὲ ξύλα δαῖον ἑλόντες.

γάστρην μὲν τρίποδος πῦρ ἄμφεπε, θέρμετο δ᾽ ὕδωρ·

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ ζέσσεν ὕδωρ ἐνὶ ἤνοπι χαλκῶι,

350

καὶ τότε δὴ λοῦσάν τε καὶ ἤλειψαν λίπ᾽ ἐλαίωι,

ἐν δ᾽ ὠτειλὰς πλῆσαν ἀλείφατος ἐννεώροιο·

ἐν λεχέεσσι δὲ θέντες ἑανῶι λιτὶ κάλυψαν

ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς, καθύπερθε δὲ φάρεϊ λευκῶι.

παννύχιοι μὲν ἔπειτα πόδας ταχὺν ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα

355

Μυρμιδόνες Πάτροκλον ἀνεστενάχοντο γοῶντες·

Ζεὺς δ᾽ Ἥρην προσέειπε κασιγνήτην ἄλοχόν τε·

ἔπρηξας καὶ ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη

ἀνστήσασ᾽ Ἀχιλῆα πόδας ταχύν· ἦ ῥά νυ σεῖο

ἐξ αὐτῆς ἐγένοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί.

360

τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·

αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες.

καὶ μὲν δή πού τις μέλλει βροτὸς ἀνδρὶ τελέσσαι,

ὅς περ θνητός τ᾽ ἐστὶ καὶ οὐ τόσα μήδεα οἶδε·

πῶς δὴ ἔγωγ᾽, ἥ φημι θεάων ἔμμεν ἀρίστη,

365

ἀμφότερον γενεῆι τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις

κέκλημαι, σὺ δὲ πᾶσι μετ᾽ ἀθανάτοισιν ἀνάσσεις,

οὐκ ὄφελον Τρώεσσι κοτεσσαμένη κακὰ ῥάψαι;

ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·

Ἡφαίστου δ᾽ ἵκανε δόμον Θέτις ἀργυρόπεζα

370

ἄφθιτον ἀστερόεντα μεταπρεπέ᾽ ἀθανάτοισι

χάλκεον, ὅν ῥ᾽ αὐτὸς ποιήσατο κυλλοποδίων.

τὸν δ᾽ εὗρ᾽ ἱδρώοντα ἑλισσόμενον περὶ φύσας

σπεύδοντα· τρίποδας γὰρ ἐείκοσι πάντας ἔτευχεν

ἑστάμεναι περὶ τοῖχον ἐϋσταθέος μεγάροιο,

375

χρύσεα δέ σφ᾽ ὑπὸ κύκλα ἑκάστωι πυθμένι θῆκεν,

ὄφρά οἱ αὐτόματοι θεῖον δυσαίατ᾽ ἀγῶνα

ἠδ᾽ αὖτις πρὸς δῶμα νεοίατο θαῦμα ἰδέσθαι.

οἳ δ᾽ ἤτοι τόσσον μὲν ἔχον τέλος, οὔατα δ᾽ οὔ πω

δαιδάλεα προσέκειτο· τά ῥ᾽ ἤρτυε, κόπτε δὲ δεσμούς.

380

ὄφρ᾽ ὅ γε ταῦτ᾽ ἐπονεῖτο ἰδυίηισι πραπίδεσσι,

τόφρά οἱ ἐγγύθεν ἦλθε θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα.

τὴν δὲ ἴδε προμολοῦσα Χάρις λιπαροκρήδεμνος

καλή, τὴν ὤπυιε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις·

ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·

385

τίπτε Θέτι τανύπεπλε ἱκάνεις ἡμέτερον δῶ

αἰδοίη τε φίλη τε; πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις.

ἀλλ᾽ ἕπεο προτέρω, ἵνα τοι πὰρ ξείνια θείω.

ὣς ἄρα φωνήσασα πρόσω ἄγε δῖα θεάων.

τὴν μὲν ἔπειτα καθεῖσεν ἐπὶ θρόνου ἀργυροήλου

390

καλοῦ δαιδαλέου· ὑπὸ δὲ θρῆνυς ποσὶν ἦεν·

κέκλετο δ᾽ Ἥφαιστον κλυτοτέχνην εἶπέ τε μῦθον·

Ἥφαιστε πρόμολ᾽ ὧδε· Θέτις νύ τι σεῖο χατίζει.

τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις·

ἦ ῥά νύ μοι δεινή τε καὶ αἰδοίη θεὸς ἔνδον,

395

ἥ μ᾽ ἐσάωσ᾽ ὅτε μ᾽ ἄλγος ἀφίκετο τῆλε πεσόντα

μητρὸς ἐμῆς ἰότητι κυνώπιδος, ἥ μ᾽ ἐθέλησε

κρύψαι χωλὸν ἐόντα· τότ᾽ ἂν πάθον ἄλγεα θυμῶι,

εἰ μή μ᾽ Εὐρυνόμη τε Θέτις θ᾽ ὑπεδέξατο κόλπωι

Εὐρυνόμη θυγάτηρ ἀψορρόου Ὠκεανοῖο.

400

τῆισι παρ᾽ εἰνάετες χάλκευον δαίδαλα πολλά,

πόρπας τε γναμπτάς θ᾽ ἕλικας κάλυκάς τε καὶ ὅρμους

ἐν σπῆϊ γλαφυρῶι· περὶ δὲ ῥόος Ὠκεανοῖο

ἀφρῶι μορμύρων ῥέεν ἄσπετος· οὐδέ τις ἄλλος

ἤιδεεν οὔτε θεῶν οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων,

405

ἀλλὰ Θέτις τε καὶ Εὐρυνόμη ἴσαν, αἵ μ᾽ ἐσάωσαν.

ἣ νῦν ἡμέτερον δόμον ἵκει· τώ με μάλα χρεὼ

πάντα Θέτι καλλιπλοκάμωι ζωιάγρια τίνειν.

ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν οἱ παράθες ξεινήϊα καλά,

ὄφρ᾽ ἂν ἐγὼ φύσας ἀποθείομαι ὅπλά τε πάντα.

410

ἦ, καὶ ἀπ᾽ ἀκμοθέτοιο πέλωρ αἴητον ἀνέστη

χωλεύων· ὑπὸ δὲ κνῆμαι ῥώοντο ἀραιαί.

φύσας μέν ῥ᾽ ἀπάνευθε τίθει πυρός, ὅπλά τε πάντα

λάρνακ᾽ ἐς ἀργυρέην συλλέξατο, τοῖς ἐπονεῖτο·

σπόγγωι δ᾽ ἀμφὶ πρόσωπα καὶ ἄμφω χεῖρ᾽ ἀπομόργνυ

415

αὐχένα τε στιβαρὸν καὶ στήθεα λαχνήεντα,

δῦ δὲ χιτῶν᾽, ἕλε δὲ σκῆπτρον παχύ, βῆ δὲ θύραζε

χωλεύων· ὑπὸ δ᾽ ἀμφίπολοι ῥώοντο ἄνακτι

χρύσειαι ζωῆισι νεήνισιν εἰοικυῖαι.

τῆις ἐν μὲν νόος ἐστὶ μετὰ φρεσίν, ἐν δὲ καὶ αὐδὴ

420

καὶ σθένος, ἀθανάτων δὲ θεῶν ἄπο ἔργα ἴσασιν.

αἳ μὲν ὕπαιθα ἄνακτος ἐποίπνυον· αὐτὰρ ὁ ἔρρων

πλησίον, ἔνθα Θέτις περ, ἐπὶ θρόνου ἷζε φαεινοῦ,

ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·

τίπτε Θέτι τανύπεπλε ἱκάνεις ἡμέτερον δῶ

425

αἰδοίη τε φίλη τε; πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις.

αὔδα ὅ τι φρονέεις· τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγεν,

εἰ δύναμαι τελέσαι γε καὶ εἰ τετελεσμένον ἐστίν.

τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα Θέτις κατὰ δάκρυ χέουσα·

Ἥφαιστ᾽, ἦ ἄρα δή τις, ὅσαι θεαί εἰσ᾽ ἐν Ὀλύμπωι,

430

τοσσάδ᾽ ἐνὶ φρεσὶν ἧισιν ἀνέσχετο κήδεα λυγρὰ

ὅσσ᾽ ἐμοὶ ἐκ πασέων Κρονίδης Ζεὺς ἄλγε᾽ ἔδωκεν;

ἐκ μέν μ᾽ ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν

Αἰακίδηι Πηλῆϊ, καὶ ἔτλην ἀνέρος εὐνὴν

πολλὰ μάλ᾽ οὐκ ἐθέλουσα. ὁ μὲν δὴ γήραϊ λυγρῶι

435

κεῖται ἐνὶ μεγάροις ἀρημένος, ἄλλα δέ μοι νῦν,

υἱὸν ἐπεί μοι δῶκε γενέσθαί τε τραφέμεν τε

ἔξοχον ἡρώων· ὁ δ᾽ ἀνέδραμεν ἔρνεϊ ἶσος·

τὸν μὲν ἐγὼ θρέψασα φυτὸν ὣς γουνῶι ἀλωῆς

νηυσὶν ἐπιπροέηκα κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω

440

Τρωσὶ μαχησόμενον· τὸν δ᾽ οὐχ ὑποδέξομαι αὖτις

οἴκαδε νοστήσαντα δόμον Πηλήϊον εἴσω.

ὄφρα δέ μοι ζώει καὶ ὁρᾶι φάος ἠελίοιο

ἄχνυται, οὐδέ τί οἱ δύναμαι χραισμῆσαι ἰοῦσα.

κούρην ἣν ἄρα οἱ γέρας ἔξελον υἷες Ἀχαιῶν,

445

τὴν ἂψ ἐκ χειρῶν ἕλετο κρείων Ἀγαμέμνων.

ἤτοι ὁ τῆς ἀχέων φρένας ἔφθιεν· αὐτὰρ Ἀχαιοὺς

Τρῶες ἐπὶ πρύμνηισιν ἐείλεον, οὐδὲ θύραζε

εἴων ἐξιέναι· τὸν δὲ λίσσοντο γέροντες

Ἀργείων, καὶ πολλὰ περικλυτὰ δῶρ᾽ ὀνόμαζον.

450

ἔνθ᾽ αὐτὸς μὲν ἔπειτ᾽ ἠναίνετο λοιγὸν ἀμῦναι,

αὐτὰρ ὁ Πάτροκλον περὶ μὲν τὰ ἃ τεύχεα ἕσσε,

πέμπε δέ μιν πόλεμον δέ, πολὺν δ᾽ ἅμα λαὸν ὄπασσε.

πᾶν δ᾽ ἦμαρ μάρναντο περὶ Σκαιῆισι πύληισι·

καί νύ κεν αὐτῆμαρ πόλιν ἔπραθον, εἰ μὴ Ἀπόλλων

455

πολλὰ κακὰ ῥέξαντα Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν

ἔκταν᾽ ἐνὶ προμάχοισι καὶ Ἕκτορι κῦδος ἔδωκε.

τοὔνεκα νῦν τὰ σὰ γούναθ᾽ ἱκάνομαι, αἴ κ᾽ ἐθέληισθα

υἱεῖ ἐμῶι ὠκυμόρωι δόμεν ἀσπίδα καὶ τρυφάλειαν

καὶ καλὰς κνημῖδας ἐπισφυρίοις ἀραρυίας

460

καὶ θώρηχ᾽· ὁ γὰρ ἦν οἱ ἀπώλεσε πιστὸς ἑταῖρος

Τρωσὶ δαμείς· ὁ δὲ κεῖται ἐπὶ χθονὶ θυμὸν ἀχεύων.

τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις·

θάρσει· μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῆισι μελόντων.

αἲ γάρ μιν θανάτοιο δυσηχέος ὧδε δυναίμην

465

νόσφιν ἀποκρύψαι, ὅτε μιν μόρος αἰνὸς ἱκάνοι,

ὥς οἱ τεύχεα καλὰ παρέσσεται, οἷά τις αὖτε

ἀνθρώπων πολέων θαυμάσσεται, ὅς κεν ἴδηται.

ὣς εἰπὼν τὴν μὲν λίπεν αὐτοῦ, βῆ δ᾽ ἐπὶ φύσας·

τὰς δ᾽ ἐς πῦρ ἔτρεψε κέλευσέ τε ἐργάζεσθαι.

470

φῦσαι δ᾽ ἐν χοάνοισιν ἐείκοσι πᾶσαι ἐφύσων

παντοίην εὔπρηστον ἀϋτμὴν ἐξανιεῖσαι,

ἄλλοτε μὲν σπεύδοντι παρέμμεναι, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε,

ὅππως Ἥφαιστός τ᾽ ἐθέλοι καὶ ἔργον ἄνοιτο.

χαλκὸν δ᾽ ἐν πυρὶ βάλλεν ἀτειρέα κασσίτερόν τε

475

καὶ χρυσὸν τιμῆντα καὶ ἄργυρον· αὐτὰρ ἔπειτα

θῆκεν ἐν ἀκμοθέτωι μέγαν ἄκμονα, γέντο δὲ χειρὶ

ῥαιστῆρα κρατερήν, ἑτέρηφι δὲ γέντο πυράγρην.

ποίει δὲ πρώτιστα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε

πάντοσε δαιδάλλων, περὶ δ᾽ ἄντυγα βάλλε φαεινὴν

480

τρίπλακα μαρμαρέην, ἐκ δ᾽ ἀργύρεον τελαμῶνα.

πέντε δ᾽ ἄρ᾽ αὐτοῦ ἔσαν σάκεος πτύχες· αὐτὰρ ἐν αὐτῶι

ποίει δαίδαλα πολλὰ ἰδυίηισι πραπίδεσσιν.

ἐν μὲν γαῖαν ἔτευξ᾽, ἐν δ᾽ οὐρανόν, ἐν δὲ θάλασσαν,

ἠέλιόν τ᾽ ἀκάμαντα σελήνην τε πλήθουσαν,

485

ἐν δὲ τὰ τείρεα πάντα, τά τ᾽ οὐρανὸς ἐστεφάνωται,

Πληϊάδας θ᾽ Ὑάδας τε τό τε σθένος Ὠρίωνος

Ἄρκτόν θ᾽, ἣν καὶ Ἄμαξαν ἐπίκλησιν καλέουσιν,

ἥ τ᾽ αὐτοῦ στρέφεται καί τ᾽ Ὠρίωνα δοκεύει,

οἴη δ᾽ ἄμμορός ἐστι λοετρῶν Ὠκεανοῖο.

490

ἐν δὲ δύω ποίησε πόλεις μερόπων ἀνθρώπων

καλάς. ἐν τῆι μέν ῥα γάμοι τ᾽ ἔσαν εἰλαπίναι τε,

νύμφας δ᾽ ἐκ θαλάμων δαΐδων ὕπο λαμπομενάων

ἠγίνεον ἀνὰ ἄστυ, πολὺς δ᾽ ὑμέναιος ὀρώρει·

κοῦροι δ᾽ ὀρχηστῆρες ἐδίνεον, ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν

495

αὐλοὶ φόρμιγγές τε βοὴν ἔχον· αἳ δὲ γυναῖκες

ἱστάμεναι θαύμαζον ἐπὶ προθύροισιν ἑκάστη.

λαοὶ δ᾽ εἰν ἀγορῆι ἔσαν ἀθρόοι· ἔνθα δὲ νεῖκος

ὠρώρει, δύο δ᾽ ἄνδρες ἐνείκεον εἵνεκα ποινῆς

ἀνδρὸς ἀποφθιμένου· ὁ μὲν εὔχετο πάντ᾽ ἀποδοῦναι

500

δήμωι πιφαύσκων, ὁ δ᾽ ἀναίνετο μηδὲν ἑλέσθαι·

ἄμφω δ᾽ ἱέσθην ἐπὶ ἴστορι πεῖραρ ἑλέσθαι.

λαοὶ δ᾽ ἀμφοτέροισιν ἐπήπυον ἀμφὶς ἀρωγοί·

κήρυκες δ᾽ ἄρα λαὸν ἐρήτυον· οἳ δὲ γέροντες

εἵατ᾽ ἐπὶ ξεστοῖσι λίθοις ἱερῶι ἐνὶ κύκλωι,

505

σκῆπτρα δὲ κηρύκων ἐν χέρσ᾽ ἔχον ἠεροφώνων·

τοῖσιν ἔπειτ᾽ ἤϊσσον, ἀμοιβηδὶς δὲ δίκαζον.

κεῖτο δ᾽ ἄρ᾽ ἐν μέσσοισι δύω χρυσοῖο τάλαντα,

τῶι δόμεν ὃς μετὰ τοῖσι δίκην ἰθύντατα εἴποι.

τὴν δ᾽ ἑτέρην πόλιν ἀμφὶ δύω στρατοὶ ἥατο λαῶν

510

τεύχεσι λαμπόμενοι· δίχα δέ σφισιν ἥνδανε βουλή,

ἠὲ διαπραθέειν ἢ ἄνδιχα πάντα δάσασθαι

κτῆσιν ὅσην πτολίεθρον ἐπήρατον ἐντὸς ἔεργεν·

οἳ δ᾽ οὔ πω πείθοντο, λόχωι δ᾽ ὑπεθωρήσσοντο.

τεῖχος μέν ῥ᾽ ἄλοχοί τε φίλαι καὶ νήπια τέκνα

515

ῥύατ᾽ ἐφεσταότες, μετὰ δ᾽ ἀνέρες οὓς ἔχε γῆρας·

οἳ δ᾽ ἴσαν· ἦρχε δ᾽ ἄρά σφιν Ἄρης καὶ Παλλὰς Ἀθήνη

ἄμφω χρυσείω, χρύσεια δὲ εἵματα ἕσθην,

καλὼ καὶ μεγάλω σὺν τεύχεσιν, ὥς τε θεώ περ

ἀμφὶς ἀριζήλω· λαοὶ δ᾽ ὑπολίζονες ἦσαν.

520

οἳ δ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἵκανον ὅθι σφίσιν εἶκε λοχῆσαι

ἐν ποταμῶι, ὅθι τ᾽ ἀρδμὸς ἔην πάντεσσι βοτοῖσιν,

ἔνθ᾽ ἄρα τοί γ᾽ ἵζοντ᾽ εἰλυμένοι αἴθοπι χαλκῶι.

τοῖσι δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀπάνευθε δύω σκοποὶ εἵατο λαῶν

δέγμενοι ὁππότε μῆλα ἰδοίατο καὶ ἕλικας βοῦς.

525

οἳ δὲ τάχα προγένοντο, δύω δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο νομῆες

τερπόμενοι σύριγξι· δόλον δ᾽ οὔ τι προνόησαν.

οἳ μὲν τὰ προϊδόντες ἐπέδραμον, ὦκα δ᾽ ἔπειτα

τάμνοντ᾽ ἀμφὶ βοῶν ἀγέλας καὶ πώεα καλὰ

ἀργεννέων οἰῶν, κτεῖνον δ᾽ ἐπὶ μηλοβοτῆρας.

530

οἳ δ᾽ ὡς οὖν ἐπύθοντο πολὺν κέλαδον παρὰ βουσὶν

εἰράων προπάροιθε καθήμενοι, αὐτίκ᾽ ἐφ᾽ ἵππων

βάντες ἀερσιπόδων μετεκίαθον, αἶψα δ᾽ ἵκοντο.

στησάμενοι δ᾽ ἐμάχοντο μάχην ποταμοῖο παρ᾽ ὄχθας,

βάλλον δ᾽ ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείηισιν.

535

ἐν δ᾽ Ἔρις ἐν δὲ Κυδοιμὸς ὁμίλεον, ἐν δ᾽ ὀλοὴ Κήρ,

ἄλλον ζωὸν ἔχουσα νεούτατον, ἄλλον ἄουτον,

ἄλλον τεθνηῶτα κατὰ μόθον ἕλκε ποδοῖιν·

εἷμα δ᾽ ἔχ᾽ ἀμφ᾽ ὤμοισι δαφοινεὸν αἵματι φωτῶν.

ὡμίλευν δ᾽ ὥς τε ζωοὶ βροτοὶ ἠδ᾽ ἐμάχοντο,

540

νεκρούς τ᾽ ἀλλήλων ἔρυον κατατεθνηῶτας.

ἐν δ᾽ ἐτίθει νειὸν μαλακὴν πίειραν ἄρουραν

εὐρεῖαν τρίπολον· πολλοὶ δ᾽ ἀροτῆρες ἐν αὐτῆι

ζεύγεα δινεύοντες ἐλάστρεον ἔνθα καὶ ἔνθα.

οἳ δ᾽ ὁπότε στρέψαντες ἱκοίατο τέλσον ἀρούρης,

545

τοῖσι δ᾽ ἔπειτ᾽ ἐν χερσὶ δέπας μελιηδέος οἴνου

δόσκεν ἀνὴρ ἐπιών· τοὶ δὲ στρέψασκον ἀν᾽ ὄγμους,

ἱέμενοι νειοῖο βαθείης τέλσον ἱκέσθαι.

ἣ δὲ μελαίνετ᾽ ὄπισθεν, ἀρηρομένηι δὲ ἐώικει,

χρυσείη περ ἐοῦσα· τὸ δὴ περὶ θαῦμα τέτυκτο.

550

ἐν δ᾽ ἐτίθει τέμενος βασιλήϊον· ἔνθα δ᾽ ἔριθοι

ἤμων ὀξείας δρεπάνας ἐν χερσὶν ἔχοντες.

δράγματα δ᾽ ἄλλα μετ᾽ ὄγμον ἐπήτριμα πῖπτον ἔραζε,

ἄλλα δ᾽ ἀμαλλοδετῆρες ἐν ἐλλεδανοῖσι δέοντο.

τρεῖς δ᾽ ἄρ᾽ ἀμαλλοδετῆρες ἐφέστασαν· αὐτὰρ ὄπισθε

555

παῖδες δραγμεύοντες ἐν ἀγκαλίδεσσι φέροντες

ἀσπερχὲς πάρεχον· βασιλεὺς δ᾽ ἐν τοῖσι σιωπῆι

σκῆπτρον ἔχων ἑστήκει ἐπ᾽ ὄγμου γηθόσυνος κῆρ.

κήρυκες δ᾽ ἀπάνευθεν ὑπὸ δρυῒ δαῖτα πένοντο,

βοῦν δ᾽ ἱερεύσαντες μέγαν ἄμφεπον· αἳ δὲ γυναῖκες

560

δεῖπνον ἐρίθοισιν λεύκ᾽ ἄλφιτα πολλὰ πάλυνον.

ἐν δ᾽ ἐτίθει σταφυλῆισι μέγα βρίθουσαν ἀλωὴν

καλὴν χρυσείην· μέλανες δ᾽ ἀνὰ βότρυες ἦσαν,

ἑστήκει δὲ κάμαξι διαμπερὲς ἀργυρέηισιν.

ἀμφὶ δὲ κυανέην κάπετον, περὶ δ᾽ ἕρκος ἔλασσε

565

κασσιτέρου· μία δ᾽ οἴη ἀταρπιτὸς ἦεν ἐπ᾽ αὐτήν,

τῆι νίσοντο φορῆες ὅτε τρυγόωιεν ἀλωήν.

παρθενικαὶ δὲ καὶ ἠΐθεοι ἀταλὰ φρονέοντες

πλεκτοῖς ἐν ταλάροισι φέρον μελιηδέα καρπόν.

τοῖσιν δ᾽ ἐν μέσσοισι πάϊς φόρμιγγι λιγείηι

570

ἱμερόεν κιθάριζε, λίνον δ᾽ ὑπὸ καλὸν ἄειδε

λεπταλέηι φωνῆι· τοὶ δὲ ῥήσσοντες ἁμαρτῆι

μολπῆι τ᾽ ἰυγμῶι τε ποσὶ σκαίροντες ἕποντο.

ἐν δ᾽ ἀγέλην ποίησε βοῶν ὀρθοκραιράων·

αἳ δὲ βόες χρυσοῖο τετεύχατο κασσιτέρου τε,

575

μυκηθμῶι δ᾽ ἀπὸ κόπρου ἐπεσσεύοντο νομὸν δὲ

πὰρ ποταμὸν κελάδοντα, παρὰ ῥοδανὸν δονακῆα.

χρύσειοι δὲ νομῆες ἅμ᾽ ἐστιχόωντο βόεσσι

τέσσαρες, ἐννέα δέ σφι κύνες πόδας ἀργοὶ ἕποντο.

σμερδαλέω δὲ λέοντε δύ᾽ ἐν πρώτηισι βόεσσι

580

ταῦρον ἐρύγμηλον ἐχέτην· ὁ δὲ μακρὰ μεμυκὼς

ἕλκετο· τὸν δὲ κύνες μετεκίαθον ἠδ᾽ αἰζηοί.

τὼ μὲν ἀναρρήξαντε βοὸς μεγάλοιο βοείην

ἔγκατα καὶ μέλαν αἷμα λαφύσσετον· οἳ δὲ νομῆες

αὔτως ἐνδίεσαν ταχέας κύνας ὀτρύνοντες.

585

οἳ δ᾽ ἤτοι δακέειν μὲν ἀπετρωπῶντο λεόντων,

ἱστάμενοι δὲ μάλ᾽ ἐγγὺς ὑλάκτεον ἔκ τ᾽ ἀλέοντο.

ἐν δὲ νομὸν ποίησε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις

ἐν καλῆι βήσσηι μέγαν οἰῶν ἀργεννάων,

σταθμούς τε κλισίας τε κατηρεφέας ἰδὲ σηκούς.

590

ἐν δὲ χορὸν ποίκιλλε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις,

τῶι ἴκελον οἷόν ποτ᾽ ἐνὶ Κνωσῶι εὐρείηι

Δαίδαλος ἤσκησεν καλλιπλοκάμωι Ἀριάδνηι.

ἔνθα μὲν ἠΐθεοι καὶ παρθένοι ἀλφεσίβοιαι

ὀρχεῦντ᾽ ἀλλήλων ἐπὶ καρπῶι χεῖρας ἔχοντες.

595

τῶν δ᾽ αἳ μὲν λεπτὰς ὀθόνας ἔχον, οἳ δὲ χιτῶνας

εἵατ᾽ ἐϋννήτους, ἦκα στίλβοντας ἐλαίωι·

καί ῥ᾽ αἳ μὲν καλὰς στεφάνας ἔχον, οἳ δὲ μαχαίρας

εἶχον χρυσείας ἐξ ἀργυρέων τελαμώνων.

οἳ δ᾽ ὁτὲ μὲν θρέξασκον ἐπισταμένοισι πόδεσσι

600

ῥεῖα μάλ᾽, ὡς ὅτε τις τροχὸν ἄρμενον ἐν παλάμηισιν

ἑζόμενος κεραμεὺς πειρήσεται, αἴ κε θέηισιν·

ἄλλοτε δ᾽ αὖ θρέξασκον ἐπὶ στίχας ἀλλήλοισι.

πολλὸς δ᾽ ἱμερόεντα χορὸν περιίσταθ᾽ ὅμιλος τερπόμενοι·

605

δοιὼ δὲ κυβιστητῆρε κατ᾽ αὐτοὺς

μολπῆς ἐξάρχοντες ἐδίνευον κατὰ μέσσους.

ἐν δ᾽ ἐτίθει ποταμοῖο μέγα σθένος Ὠκεανοῖο

ἄντυγα πὰρ πυμάτην σάκεος πύκα ποιητοῖο.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τεῦξε σάκος μέγα τε στιβαρόν τε,

610

τεῦξ᾽ ἄρα οἱ θώρηκα φαεινότερον πυρὸς αὐγῆς,

τεῦξε δέ οἱ κόρυθα βριαρὴν κροτάφοις ἀραρυῖαν

καλὴν δαιδαλέην, ἐπὶ δὲ χρύσεον λόφον ἧκε,

τεῦξε δέ οἱ κνημῖδας ἑανοῦ κασσιτέροιο.

αὐτὰρ ἐπεὶ πάνθ᾽ ὅπλα κάμε κλυτὸς ἀμφιγυήεις,

615

μητρὸς Ἀχιλλῆος θῆκε προπάροιθεν ἀείρας.

ἣ δ᾽ ἴρηξ ὣς ἆλτο κατ᾽ Οὐλύμπου νιφόεντος

τεύχεα μαρμαίροντα παρ᾽ Ἡφαίστοιο φέρουσα.