Ἰλιάδος Π

Πατρόκλεια.

___________________________________________________________________________________

Ὣς οἳ μὲν περὶ νηὸς ἐϋσσέλμοιο μάχοντο·

Πάτροκλος δ᾽ Ἀχιλῆϊ παρίστατο ποιμένι λαῶν

δάκρυα θερμὰ χέων ὥς τε κρήνη μελάνυδρος,

ἥ τε κατ᾽ αἰγίλιπος πέτρης δνοφερὸν χέει ὕδωρ.

5

τὸν δὲ ἰδὼν ὤικτιρε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς,

καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

τίπτε δεδάκρυσαι Πατρόκλεες, ἠΰτε κούρη

νηπίη, ἥ θ᾽ ἅμα μητρὶ θέουσ᾽ ἀνελέσθαι ἀνώγει

εἱανοῦ ἁπτομένη, καί τ᾽ ἐσσυμένην κατερύκει,

10

δακρυόεσσα δέ μιν ποτιδέρκεται, ὄφρ᾽ ἀνέληται·

τῆι ἴκελος Πάτροκλε τέρεν κατὰ δάκρυον εἴβεις.

ἠέ τι Μυρμιδόνεσσι πιφαύσκεαι, ἢ ἐμοὶ αὐτῶι,

ἦέ τιν᾽ ἀγγελίην Φθίης ἐξέκλυες οἶος;

ζώειν μὰν ἔτι φασὶ Μενοίτιον Ἄκτορος υἱόν,

15

ζώει δ᾽ Αἰακίδης Πηλεὺς μετὰ Μυρμιδόνεσσι;

τῶν κε μάλ᾽ ἀμφοτέρων ἀκαχοίμεθα τεθνηώτων.

ἦε σύ γ᾽ Ἀργείων ὀλοφύρεαι, ὡς ὀλέκονται

νηυσὶν ἔπι γλαφυρῆισιν ὑπερβασίης ἕνεκα σφῆς;

ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νόωι, ἵνα εἴδομεν ἄμφω.

20

τὸν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφης Πατρόκλεες ἱππεῦ·

ὦ Ἀχιλεῦ Πηλῆος υἱὲ μέγα φέρτατ᾽ Ἀχαιῶν

μὴ νεμέσα· τοῖον γὰρ ἄχος βεβίηκεν Ἀχαιούς.

οἳ μὲν γὰρ δὴ πάντες, ὅσοι πάρος ἦσαν ἄριστοι,

ἐν νηυσὶν κέαται βεβλημένοι οὐτάμενοί τε.

25

βέβληται μὲν ὁ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης,

οὔτασται δ᾽ Ὀδυσεὺς δουρικλυτὸς ἠδ᾽ Ἀγαμέμνων,

βέβληται δὲ καὶ Εὐρύπυλος κατὰ μηρὸν ὀϊστῶι.

τοὺς μέν τ᾽ ἰητροὶ πολυφάρμακοι ἀμφιπένονται

ἕλκε᾽ ἀκειόμενοι· σὺ δ᾽ ἀμήχανος ἔπλευ Ἀχιλλεῦ.

30

μὴ ἐμέ γ᾽ οὖν οὗτός γε λάβοι χόλος, ὃν σὺ φυλάσσεις

αἰναρέτη· τί σευ ἄλλος ὀνήσεται ὀψίγονός περ

αἴ κε μὴ Ἀργείοισιν ἀεικέα λοιγὸν ἀμύνηις;

νηλεές, οὐκ ἄρα σοί γε πατὴρ ἦν ἱππότα Πηλεύς,

οὐδὲ Θέτις μήτηρ· γλαυκὴ δέ σε τίκτε θάλασσα

35

πέτραι τ᾽ ἠλίβατοι, ὅτι τοι νόος ἐστὶν ἀπηνής.

εἰ δέ τινα φρεσὶ σῆισι θεοπροπίην ἀλεείνεις

καί τινά τοι πὰρ Ζηνὸς ἐπέφραδε πότνια μήτηρ,

ἀλλ᾽ ἐμέ περ πρόες ὦχ᾽, ἃμα δ᾽ ἄλλον λαὸν ὄπασσον

Μυρμιδόνων, ἤν πού τι φόως Δαναοῖσι γένωμαι.

40

δὸς δέ μοι ὤμοιιν τὰ σὰ τεύχεα θωρηχθῆναι,

αἴ κ᾽ ἐμὲ σοὶ ἴσκοντες ἀπόσχωνται πολέμοιο

Τρῶες, ἀναπνεύσωσι δ᾽ Ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν

τειρόμενοι· ὀλίγη δέ τ᾽ ἀνάπνευσις πολέμοιο.

ῥεῖα δέ κ᾽ ἀκμῆτες κεκμηότας ἄνδρας ἀϋτῆι

45

ὤσαιμεν προτὶ ἄστυ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων.

ὣς φάτο λισσόμενος μέγα νήπιος· ἦ γὰρ ἔμελλεν

οἷ αὐτῶι θάνατόν τε κακὸν καὶ κῆρα λιτέσθαι.

τὸν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·

ὤ μοι διογενὲς Πατρόκλεες οἷον ἔειπες·

50

οὔτε θεοπροπίης ἐμπάζομαι ἥν τινα οἶδα,

οὔτέ τί μοι πὰρ Ζηνὸς ἐπέφραδε πότνια μήτηρ·

ἀλλὰ τόδ᾽ αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει,

ὁππότε δὴ τὸν ὁμοῖον ἀνὴρ ἐθέληισιν ἀμέρσαι

καὶ γέρας ἂψ ἀφελέσθαι, ὅ τε κράτεϊ προβεβήκηι·

55

αἰνὸν ἄχος τό μοί ἐστιν, ἐπεὶ πάθον ἄλγεα θυμῶι.

κούρην ἣν ἄρα μοι γέρας ἔξελον υἷες Ἀχαιῶν,

δουρὶ δ᾽ ἐμῶι κτεάτισσα πόλιν εὐτείχεα πέρσας,

τὴν ἂψ ἐκ χειρῶν ἕλετο κρείων Ἀγαμέμνων

Ἀτρεΐδης ὡς εἴ τιν᾽ ἀτίμητον μετανάστην.

60

ἀλλὰ τὰ μὲν προτετύχθαι ἐάσομεν· οὐδ᾽ ἄρα πως ἦν

ἀσπερχὲς κεχολῶσθαι ἐνὶ φρεσίν· ἤτοι ἔφην γε

οὐ πρὶν μηνιθμὸν καταπαυσέμεν, ἀλλ᾽ ὁπότ᾽ ἂν δὴ

νῆας ἐμὰς ἀφίκηται ἀϋτή τε πτόλεμός τε.

τύνη δ᾽ ὤμοιιν μὲν ἐμὰ κλυτὰ τεύχεα δῦθι,

65

ἄρχε δὲ Μυρμιδόνεσσι φιλοπτολέμοισι μάχεσθαι,

εἰ δὴ κυάνεον Τρώων νέφος ἀμφιβέβηκε

νηυσὶν ἐπικρατέως, οἳ δὲ ῥηγμῖνι θαλάσσης

κεκλίαται, χώρης ὀλίγην ἔτι μοῖραν ἔχοντες

Ἀργεῖοι, Τρώων δὲ πόλις ἐπὶ πᾶσα βέβηκε

70

θάρσυνος· οὐ γὰρ ἐμῆς κόρυθος λεύσσουσι μέτωπον

ἐγγύθι λαμπομένης· τάχα κεν φεύγοντες ἐναύλους

πλήσειαν νεκύων, εἴ μοι κρείων Ἀγαμέμνων

ἤπια εἰδείη· νῦν δὲ στρατὸν ἀμφιμάχονται.

οὐ γὰρ Τυδεΐδεω Διομήδεος ἐν παλάμηισι

75

μαίνεται ἐγχείη Δαναῶν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι·

οὐδέ πω Ἀτρεΐδεω ὀπὸς ἔκλυον αὐδήσαντος

ἐχθρῆς ἐκ κεφαλῆς· ἀλλ᾽ Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο

Τρωσὶ κελεύοντος περιάγνυται, οἳ δ᾽ ἀλαλητῶι

πᾶν πεδίον κατέχουσι μάχηι νικῶντες Ἀχαιούς.

80

ἀλλὰ καὶ ὧς Πάτροκλε νεῶν ἄπο λοιγὸν ἀμύνων

ἔμπεσ᾽ ἐπικρατέως, μὴ δὴ πυρὸς αἰθομένοιο

νῆας ἐνιπρήσωσι, φίλον δ᾽ ἀπὸ νόστον ἕλωνται.

πείθεο δ᾽ ὥς τοι ἐγὼ μύθου τέλος ἐν φρεσὶ θείω,

ὡς ἄν μοι τιμὴν μεγάλην καὶ κῦδος ἄρηαι

85

πρὸς πάντων Δαναῶν, ἀτὰρ οἳ περικαλλέα κούρην

ἂψ ἀπονάσσωσιν, ποτὶ δ᾽ ἀγλαὰ δῶρα πόρωσιν.

ἐκ νηῶν ἐλάσας ἰέναι πάλιν· εἰ δέ κεν αὖ τοι

δώηι κῦδος ἀρέσθαι ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης,

μὴ σύ γ᾽ ἄνευθεν ἐμεῖο λιλαίεσθαι πολεμίζειν

90

Τρωσὶ φιλοπτολέμοισιν· ἀτιμότερον δέ με θήσεις·

μὴ δ᾽ ἐπαγαλλόμενος πολέμωι καὶ δηϊοτῆτι

Τρῶας ἐναιρόμενος προτὶ Ἴλιον ἡγεμονεύειν,

μή τις ἀπ᾽ Οὐλύμποιο θεῶν αἰειγενετάων

ἐμβήηι· μάλα τούς γε φιλεῖ ἑκάεργος Ἀπόλλων·

95

ἀλλὰ πάλιν τρωπᾶσθαι, ἐπὴν φάος ἐν νήεσσι

θήηις, τοὺς δ᾽ ἔτ᾽ ἐᾶν πεδίον κάτα δηριάασθαι.

αἲ γὰρ Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον

μήτέ τις οὖν Τρώων θάνατον φύγοι ὅσσοι ἔασι,

μήτέ τις Ἀργείων, νῶϊν δ᾽ ἐκδῦμεν ὄλεθρον,

100

ὄφρ᾽ οἶοι Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα λύωμεν.

ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,

Αἴας δ᾽ οὐκ ἔτ᾽ ἔμιμνε· βιάζετο γὰρ βελέεσσι·

δάμνα μιν Ζηνός τε νόος καὶ Τρῶες ἀγαυοὶ

βάλλοντες· δεινὴν δὲ περὶ κροτάφοισι φαεινὴ

105

πήληξ βαλλομένη καναχὴν ἔχε, βάλλετο δ᾽ αἰεὶ

κὰπ φάλαρ᾽ εὐποίηθ᾽· ὁ δ᾽ ἀριστερὸν ὦμον ἔκαμνεν

ἔμπεδον αἰὲν ἔχων σάκος αἰόλον· οὐδὲ δύναντο

ἀμφ᾽ αὐτῶι πελεμίξαι ἐρείδοντες βελέεσσιν.

αἰεὶ δ᾽ ἀργαλέωι ἔχετ᾽ ἄσθματι, κὰδ δέ οἱ ἱδρὼς

110

πάντοθεν ἐκ μελέων πολὺς ἔρρεεν, οὐδέ πηι εἶχεν

ἀμπνεῦσαι· πάντηι δὲ κακὸν κακῶι ἐστήρικτο.

ἔσπετε νῦν μοι Μοῦσαι Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσαι,

ὅππως δὴ πρῶτον πῦρ ἔμπεσε νηυσὶν Ἀχαιῶν.

Ἕκτωρ Αἴαντος δόρυ μείλινον ἄγχι παραστὰς

115

πλῆξ᾽ ἄορι μεγάλωι αἰχμῆς παρὰ καυλὸν ὄπισθεν,

ἀντικρὺ δ᾽ ἀπάραξε· τὸ μὲν Τελαμώνιος Αἴας

πῆλ᾽ αὔτως ἐν χειρὶ κόλον δόρυ, τῆλε δ᾽ ἀπ᾽ αὐτοῦ

αἰχμὴ χαλκείη χαμάδις βόμβησε πεσοῦσα.

γνῶ δ᾽ Αἴας κατὰ θυμὸν ἀμύμονα ῥίγησέν τε

120

ἔργα θεῶν, ὅ ῥα πάγχυ μάχης ἐπὶ μήδεα κεῖρε

Ζεὺς ὑψιβρεμέτης, Τρώεσσι δὲ βούλετο νίκην·

χάζετο δ᾽ ἐκ βελέων. τοὶ δ᾽ ἔμβαλον ἀκάματον πῦρ

νηῒ θοῆι· τῆς δ᾽ αἶψα κατ᾽ ἀσβέστη κέχυτο φλόξ.

ὣς τὴν μὲν πρυμνὴν πῦρ ἄμφεπεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς

125

μηρὼ πληξάμενος Πατροκλῆα προσέειπεν·

ὄρσεο διογενὲς Πατρόκλεες ἱπποκέλευθε·

λεύσσω δὴ παρὰ νηυσὶ πυρὸς δηΐοιο ἰωήν·

μὴ δὴ νῆας ἕλωσι καὶ οὐκέτι φυκτὰ πέλωνται·

δύσεο τεύχεα θᾶσσον, ἐγὼ δέ κε λαὸν ἀγείρω.

130

ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ κορύσσετο νώροπι χαλκῶι.

κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμηισιν ἔθηκε

καλάς, ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·

δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε

ποικίλον ἀστερόεντα ποδώκεος Αἰακίδαο.

135

ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ ὤμοισιν βάλετο ξίφος ἀργυρόηλον

χάλκεον, αὐτὰρ ἔπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε·

κρατὶ δ᾽ ἐπ᾽ ἰφθίμωι κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν

ἵππουριν· δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν.

εἵλετο δ᾽ ἄλκιμα δοῦρε, τά οἱ παλάμηφιν ἀρήρει.

140

ἔγχος δ᾽ οὐχ ἕλετ᾽ οἶον ἀμύμονος Αἰακίδαο

βριθὺ μέγα στιβαρόν· τὸ μὲν οὐ δύνατ᾽ ἄλλος Ἀχαιῶν

πάλλειν, ἀλλά μιν οἶος ἐπίστατο πῆλαι Ἀχιλλεὺς

Πηλιάδα μελίην, τὴν πατρὶ φίλωι πόρε Χείρων

Πηλίου ἐκ κορυφῆς, φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσιν.

145

ἵππους δ᾽ Αὐτομέδοντα θοῶς ζευγνῦμεν ἄνωγε,

τὸν μετ᾽ Ἀχιλλῆα ῥηξήνορα τῖε μάλιστα,

πιστότατος δέ οἱ ἔσκε μάχηι ἔνι μεῖναι ὁμοκλήν.

τῶι δὲ καὶ Αὐτομέδων ὕπαγε ζυγὸν ὠκέας ἵππους

Ξάνθον καὶ Βαλίον, τὼ ἅμα πνοιῆισι πετέσθην,

150

τοὺς ἔτεκε Ζεφύρωι ἀνέμωι Ἅρπυια Ποδάργη

βοσκομένη λειμῶνι παρὰ ῥόον Ὠκεανοῖο.

ἐν δὲ παρηορίηισιν ἀμύμονα Πήδασον ἵει,

τόν ῥά ποτ᾽ Ἠετίωνος ἑλὼν πόλιν ἤγαγ᾽ Ἀχιλλεύς,

ὃς καὶ θνητὸς ἐὼν ἕπεθ᾽ ἵπποις ἀθανάτοισι.

155

Μυρμιδόνας δ᾽ ἄρ᾽ ἐποιχόμενος θώρηξεν Ἀχιλλεὺς

πάντας ἀνὰ κλισίας σὺν τεύχεσιν· οἳ δὲ λύκοι ὣς

ὠμοφάγοι, τοῖσίν τε περὶ φρεσὶν ἄσπετος ἀλκή,

οἵ τ᾽ ἔλαφον κεραὸν μέγαν οὔρεσι δηιώσαντες

δάπτουσιν· πᾶσιν δὲ παρήϊον αἵματι φοινόν·

160

καί τ᾽ ἀγεληδὸν ἴασιν ἀπὸ κρήνης μελανύδρου

λάψοντες γλώσσηισιν ἀραιῆισιν μέλαν ὕδωρ

ἄκρον ἐρευγόμενοι φόνον αἵματος· ἐν δέ τε θυμὸς

στήθεσιν ἄτρομός ἐστι, περιστένεται δέ τε γαστήρ·

τοῖοι Μυρμιδόνων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες

165

ἀμφ᾽ ἀγαθὸν θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο

ῥώοντ᾽· ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν ἀρήϊος ἵστατ᾽ Ἀχιλλεύς,

ὀτρύνων ἵππους τε καὶ ἀνέρας ἀσπιδιώτας.

πεντήκοντ᾽ ἦσαν νῆες θοαί, ἧισιν Ἀχιλλεὺς

ἐς Τροίην ἡγεῖτο Διῒ φίλος· ἐν δὲ ἑκάστηι

170

πεντήκοντ᾽ ἔσαν ἄνδρες ἐπὶ κληῗσιν ἑταῖροι·

πέντε δ᾽ ἄρ᾽ ἡγεμόνας ποιήσατο τοῖς ἐπεποίθει

σημαίνειν· αὐτὸς δὲ μέγα κρατέων ἤνασσε.

τῆς μὲν ἰῆς στιχὸς ἦρχε Μενέσθιος αἰολοθώρηξ

υἱὸς Σπερχειοῖο διιπετέος ποταμοῖο·

175

ὃν τέκε Πηλῆος θυγάτηρ καλὴ Πολυδώρη

Σπερχειῶι ἀκάμαντι γυνὴ θεῶι εὐνηθεῖσα,

αὐτὰρ ἐπίκλησιν Βώρωι Περιήρεος υἷι,

ὅς ῥ᾽ ἀναφανδὸν ὄπυιε πορὼν ἀπερείσια ἕδνα.

τῆς δ᾽ ἑτέρης Εὔδωρος ἀρήϊος ἡγεμόνευε

180

παρθένιος, τὸν ἔτικτε χορῶι καλὴ Πολυμήλη

Φύλαντος θυγάτηρ· τῆς δὲ κρατὺς ἀργεϊφόντης

ἠράσατ᾽, ὀφθαλμοῖσιν ἰδὼν μετὰ μελπομένηισιν

ἐν χορῶι Ἀρτέμιδος χρυσηλακάτου κελαδεινῆς.

αὐτίκα δ᾽ εἰς ὑπερῶι᾽ ἀναβὰς παρελέξατο λάθρηι

185

Ἑρμείας ἀκάκητα, πόρεν δέ οἱ ἀγλαὸν υἱὸν

Εὔδωρον πέρι μὲν θείειν ταχὺν ἠδὲ μαχητήν.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τόν γε μογοστόκος Εἰλείθυια

ἐξάγαγε πρὸ φόως δὲ καὶ ἠελίου ἴδεν αὐγάς,

τὴν μὲν Ἐχεκλῆος κρατερὸν μένος Ἀκτορίδαο

190

ἠγάγετο πρὸς δώματ᾽, ἐπεὶ πόρε μυρία ἕδνα,

τὸν δ᾽ ὁ γέρων Φύλας εὖ ἔτρεφεν ἠδ᾽ ἀτίταλλεν

ἀμφαγαπαζόμενος ὡς εἴ θ᾽ ἑὸν υἱὸν ἐόντα.

τῆς δὲ τρίτης Πείσανδρος ἀρήϊος ἡγεμόνευε

Μαιμαλίδης, ὃς πᾶσι μετέπρεπε Μυρμιδόνεσσιν

195

ἔγχεϊ μάρνασθαι μετὰ Πηλεΐωνος ἑταῖρον.

τῆς δὲ τετάρτης ἦρχε γέρων ἱππηλάτα Φοῖνιξ,

πέμπτης δ᾽ Ἀλκιμέδων Λαέρκεος υἱὸς ἀμύμων.

αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντας ἅμ᾽ ἡγεμόνεσσιν Ἀχιλλεὺς

στῆσεν ἐῢ κρίνας, κρατερὸν δ᾽ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·

200

Μυρμιδόνες μή τίς μοι ἀπειλάων λελαθέσθω,

ἃς ἐπὶ νηυσὶ θοῆισιν ἀπειλεῖτε Τρώεσσι

πάνθ᾽ ὑπὸ μηνιθμόν, καί μ᾽ ἠιτιάασθε ἕκαστος·

σχέτλιε Πηλέος υἱὲ χόλωι ἄρα σ᾽ ἔτρεφε μήτηρ,

νηλεές, ὃς παρὰ νηυσὶν ἔχεις ἀέκοντας ἑταίρους·

205

οἴκαδέ περ σὺν νηυσὶ νεώμεθα ποντοπόροισιν

αὖτις, ἐπεί ῥά τοι ὧδε κακὸς χόλος ἔμπεσε θυμῶι.

ταῦτά μ᾽ ἀγειρόμενοι θάμ᾽ ἐβάζετε· νῦν δὲ πέφανται

φυλόπιδος μέγα ἔργον, ἕης τὸ πρίν γ᾽ ἐράασθε.

ἔνθά τις ἄλκιμον ἦτορ ἔχων Τρώεσσι μαχέσθω.

210

ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.

μᾶλλον δὲ στίχες ἄρθεν, ἐπεὶ βασιλῆος ἄκουσαν.

ὡς δ᾽ ὅτε τοῖχον ἀνὴρ ἀράρηι πυκινοῖσι λίθοισι

δώματος ὑψηλοῖο βίας ἀνέμων ἀλεείνων,

ὣς ἄραρον κόρυθές τε καὶ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι.

215

ἀσπὶς ἄρ᾽ ἀσπίδ᾽ ἔρειδε, κόρυς κόρυν, ἀνέρα δ᾽ ἀνήρ·

ψαῦον δ᾽ ἱππόκομοι κόρυθες λαμπροῖσι φάλοισι

νευόντων, ὡς πυκνοὶ ἐφέστασαν ἀλλήλοισι.

πάντων δὲ προπάροιθε δύ᾽ ἀνέρε θωρήσσοντο

Πάτροκλός τε καὶ Αὐτομέδων ἕνα θυμὸν ἔχοντες

220

πρόσθεν Μυρμιδόνων πολεμιζέμεν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς

βῆ ῥ᾽ ἴμεν ἐς κλισίην, χηλοῦ δ᾽ ἀπὸ πῶμ᾽ ἀνέωιγε

καλῆς δαιδαλέης, τήν οἱ Θέτις ἀργυρόπεζα

θῆκ᾽ ἐπὶ νηὸς ἄγεσθαι ἐῢ πλήσασα χιτώνων

χλαινάων τ᾽ ἀνεμοσκεπέων οὔλων τε ταπήτων.

225

ἔνθα δέ οἱ δέπας ἔσκε τετυγμένον, οὐδέ τις ἄλλος

οὔτ᾽ ἀνδρῶν πίνεσκεν ἀπ᾽ αὐτοῦ αἴθοπα οἶνον,

οὔτέ τεωι σπένδεσκε θεῶν, ὅτε μὴ Διὶ πατρί.

τό ῥα τότ᾽ ἐκ χηλοῖο λαβὼν ἐκάθηρε θεείωι

πρῶτον, ἔπειτα δ᾽ ἔνιψ᾽ ὕδατος καλῆισι ῥοῆισι,

230

νίψατο δ᾽ αὐτὸς χεῖρας, ἀφύσσατο δ᾽ αἴθοπα οἶνον.

εὔχετ᾽ ἔπειτα στὰς μέσωι ἕρκεϊ, λεῖβε δὲ οἶνον

οὐρανὸν εἰσανιδών· Δία δ᾽ οὐ λάθε τερπικέραυνον·

Ζεῦ ἄνα Δωδωναῖε Πελασγικὲ τηλόθι ναίων

Δωδώνης μεδέων δυσχειμέρου, ἀμφὶ δὲ Σελλοὶ

235

σοὶ ναίουσ᾽ ὑποφῆται ἀνιπτόποδες χαμαιεῦναι,

ἠμὲν δή ποτ᾽ ἐμὸν ἔπος ἔκλυες εὐξαμένοιο,

τίμησας μὲν ἐμέ, μέγα δ᾽ ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν,

ἠδ᾽ ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ᾽ ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·

αὐτὸς μὲν γὰρ ἐγὼ μενέω νηῶν ἐν ἀγῶνι,

240

ἀλλ᾽ ἕταρον πέμπω πολέσιν μετὰ Μυρμιδόνεσσι

μάρνασθαι· τῶι κῦδος ἅμα πρόες εὐρύοπα Ζεῦ,

θάρσυνον δέ οἱ ἦτορ ἐνὶ φρεσίν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ

εἴσεται ἤ ῥα καὶ οἶος ἐπίστηται πολεμίζειν

ἡμέτερος θεράπων, ἦ οἱ τότε χεῖρες ἄαπτοι

245

μαίνονθ᾽, ὁππότ᾽ ἐγώ περ ἴω μετὰ μῶλον Ἄρηος.

αὐτὰρ ἐπεί κ᾽ ἀπὸ ναῦφι μάχην ἐνοπήν τε δίηται,

ἀσκηθής μοι ἔπειτα θοὰς ἐπὶ νῆας ἵκοιτο

τεύχεσί τε ξὺν πᾶσι καὶ ἀγχεμάχοις ἑτάροισιν.

ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, τοῦ δ᾽ ἔκλυε μητίετα Ζεύς.

250

τῶι δ᾽ ἕτερον μὲν ἔδωκε πατήρ, ἕτερον δ᾽ ἀνένευσε·

νηῶν μέν οἱ ἀπώσασθαι πόλεμόν τε μάχην τε

δῶκε, σόον δ᾽ ἀνένευσε μάχης ἐξαπονέεσθαι.

ἤτοι ὁ μὲν σπείσας τε καὶ εὐξάμενος Διὶ πατρὶ

ἂψ κλισίην εἰσῆλθε, δέπας δ᾽ ἀπέθηκ᾽ ἐνὶ χηλῶι,

255

στῆ δὲ πάροιθ᾽ ἐλθὼν κλισίης, ἔτι δ᾽ ἤθελε θυμῶι

εἰσιδέειν Τρώων καὶ Ἀχαιῶν φύλοπιν αἰνήν.

οἳ δ᾽ ἅμα Πατρόκλωι μεγαλήτορι θωρηχθέντες

ἔστιχον, ὄφρ᾽ ἐν Τρωσὶ μέγα φρονέοντες ὄρουσαν.

αὐτίκα δὲ σφήκεσσιν ἐοικότες ἐξεχέοντο

260

εἰνοδίοις, οὓς παῖδες ἐριδμαίνωσιν ἔθοντες

αἰεὶ κερτομέοντες ὁδῶι ἔπι οἰκί᾽ ἔχοντας

νηπίαχοι· ξυνὸν δὲ κακὸν πολέεσσι τιθεῖσι.

τοὺς δ᾽ εἴ περ παρά τίς τε κιὼν ἄνθρωπος ὁδίτης

κινήσηι ἀέκων, οἳ δ᾽ ἄλκιμον ἦτορ ἔχοντες

265

πρόσσω πᾶς πέτεται καὶ ἀμύνει οἷσι τέκεσσι.

τῶν τότε Μυρμιδόνες κραδίην καὶ θυμὸν ἔχοντες

ἐκ νηῶν ἐχέοντο· βοὴ δ᾽ ἄσβεστος ὀρώρει.

Πάτροκλος δ᾽ ἑτάροισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·

Μυρμιδόνες ἕταροι Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος

270

ἀνέρες ἔστε φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς,

ὡς ἂν Πηλεΐδην τιμήσομεν, ὃς μέγ᾽ ἄριστος

Ἀργείων παρὰ νηυσὶ καὶ ἀγχέμαχοι θεράποντες,

γνῶι δὲ καὶ Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων

ἣν ἄτην, ὅ τ᾽ ἄριστον Ἀχαιῶν οὐδὲν ἔτισεν.

275

ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου,

ἐν δ᾽ ἔπεσον Τρώεσσιν ἀολλέες· ἀμφὶ δὲ νῆες

σμερδαλέον κονάβησαν ἀϋσάντων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν.

Τρῶες δ᾽ ὡς εἴδοντο Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν

αὐτὸν καὶ θεράποντα σὺν ἔντεσι μαρμαίροντας,

280

πᾶσιν ὀρίνθη θυμός, ἐκίνηθεν δὲ φάλαγγες

ἐλπόμενοι παρὰ ναῦφι ποδώκεα Πηλεΐωνα

μηνιθμὸν μὲν ἀπορρῖψαι, φιλότητα δ᾽ ἑλέσθαι·

πάπτηνεν δὲ ἕκαστος ὅπηι φύγοι αἰπὺν ὄλεθρον.

Πάτροκλος δὲ πρῶτος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῶι

285

ἀντικρὺ κατὰ μέσσον, ὅθι πλεῖστοι κλονέοντο,

νηῒ πάρα πρυμνῆι μεγαθύμου Πρωτεσιλάου,

καὶ βάλε Πυραίχμην, ὃς Παίονας ἱπποκορυστὰς

ἤγαγεν ἐξ Ἀμυδῶνος ἀπ᾽ Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντος·

τὸν βάλε δεξιὸν ὦμον· ὁ δ᾽ ὕπτιος ἐν κονίηισι

290

κάππεσεν οἰμώξας, ἕταροι δέ μιν ἀμφεφόβηθεν

Παίονες· ἐν γὰρ Πάτροκλος φόβον ἧκεν ἅπασιν

ἡγεμόνα κτείνας, ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι.

ἐκ νηῶν δ᾽ ἔλασεν, κατὰ δ᾽ ἔσβεσεν αἰθόμενον πῦρ.

ἡμιδαὴς δ᾽ ἄρα νηῦς λίπετ᾽ αὐτόθι· τοὶ δὲ φόβηθεν

295

Τρῶες θεσπεσίωι ὁμάδωι· Δαναοὶ δ᾽ ἐπέχυντο

νῆας ἀνὰ γλαφυράς· ὅμαδος δ᾽ ἀλίαστος ἐτύχθη.

ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἀφ᾽ ὑψηλῆς κορυφῆς ὄρεος μεγάλοιο

κινήσηι πυκινὴν νεφέλην στεροπηγερέτα Ζεύς,

ἔκ τ᾽ ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι

300

καὶ νάπαι, οὐρανόθεν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ,

ὣς Δαναοὶ νηῶν μὲν ἀπωσάμενοι δήϊον πῦρ

τυτθὸν ἀνέπνευσαν, πολέμου δ᾽ οὐ γίγνετ᾽ ἐρωή·

οὐ γάρ πώ τι Τρῶες ἀρηϊφίλων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν

προτροπάδην φοβέοντο μελαινάων ἀπὸ νηῶν,

305

ἀλλ᾽ ἔτ᾽ ἄρ᾽ ἀνθίσταντο, νεῶν δ᾽ ὑπόεικον ἀνάγκηι.

ἔνθα δ᾽ ἀνὴρ ἕλεν ἄνδρα κεδασθείσης ὑσμίνης

ἡγεμόνων. πρῶτος δὲ Μενοιτίου ἄλκιμος υἱὸς

αὐτίκ᾽ ἄρα στρεφθέντος Ἀρηϊλύκου βάλε μηρὸν

ἔγχεϊ ὀξυόεντι, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε·

310

ῥῆξεν δ᾽ ὀστέον ἔγχος, ὁ δὲ πρηνὴς ἐπὶ γαίηι

κάππεσ᾽· ἀτὰρ Μενέλαος ἀρήϊος οὖτα Θόαντα

στέρνον γυμνωθέντα παρ᾽ ἀσπίδα, λῦσε δὲ γυῖα.

Φυλεΐδης δ᾽ Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας

ἔφθη ὀρεξάμενος πρυμνὸν σκέλος, ἔνθα πάχιστος

315

μυὼν ἀνθρώπου πέλεται· περὶ δ᾽ ἔγχεος αἰχμῆι

νεῦρα διεσχίσθη· τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε.

Νεστορίδαι δ᾽ ὁ μὲν οὔτασ᾽ Ἀτύμνιον ὀξέϊ δουρὶ

Ἀντίλοχος, λαπάρης δὲ διήλασε χάλκεον ἔγχος·

ἤριπε δὲ προπάροιθε. Μάρις δ᾽ αὐτοσχεδὰ δουρὶ

320

Ἀντιλόχωι ἐπόρουσε κασιγνήτοιο χολωθεὶς

στὰς πρόσθεν νέκυος· τοῦ δ᾽ ἀντίθεος Θρασυμήδης

ἔφθη ὀρεξάμενος πρὶν οὐτάσαι, οὐδ᾽ ἀφάμαρτεν,

ὦμον ἄφαρ· πρυμνὸν δὲ βραχίονα δουρὸς ἀκωκὴ

δρύψ᾽ ἀπὸ μυώνων, ἀπὸ δ᾽ ὀστέον ἄχρις ἄραξε·

325

δούπησεν δὲ πεσών, κατὰ δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν.

ὣς τὼ μὲν δοιοῖσι κασιγνήτοισι δαμέντε

βήτην εἰς Ἔρεβος Σαρπηδόνος ἐσθλοὶ ἑταῖροι

υἷες ἀκοντισταὶ Ἀμισωδάρου, ὅς ῥα Χίμαιραν

θρέψεν ἀμαιμακέτην πολέσιν κακὸν ἀνθρώποισιν.

330

Αἴας δὲ Κλεόβουλον Ὀϊλιάδης ἐπορούσας

ζωὸν ἕλε βλαφθέντα κατὰ κλόνον· ἀλλά οἱ αὖθι

λῦσε μένος πλήξας ξίφει αὐχένα κωπήεντι.

πᾶν δ᾽ ὑπεθερμάνθη ξίφος αἵματι· τὸν δὲ κατ᾽ ὄσσε

ἔλλαβε πορφύρεος θάνατος καὶ μοῖρα κραταιή.

335

Πηνέλεως δὲ Λύκων τε συνέδραμον· ἔγχεσι μὲν γὰρ

ἤμβροτον ἀλλήλων, μέλεον δ᾽ ἠκόντισαν ἄμφω·

τὼ δ᾽ αὖτις ξιφέεσσι συνέδραμον. ἔνθα Λύκων μὲν

ἱπποκόμου κόρυθος φάλον ἤλασεν, ἀμφὶ δὲ καυλὸν

φάσγανον ἐρραίσθη· ὁ δ᾽ ὑπ᾽ οὔατος αὐχένα θεῖνε

340

Πηνέλεως, πᾶν δ᾽ εἴσω ἔδυ ξίφος, ἔσχεθε δ᾽ οἶον

δέρμα, παρηέρθη δὲ κάρη, ὑπέλυντο δὲ γυῖα.

Μηριόνης δ᾽ Ἀκάμαντα κιχεὶς ποσὶ καρπαλίμοισι

νύξ᾽ ἵππων ἐπιβησόμενον κατὰ δεξιὸν ὦμον·

ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, κατὰ δ᾽ ὀφθαλμῶν κέχυτ᾽ ἀχλύς.

345

Ἰδομενεὺς δ᾽ Ἐρύμαντα κατὰ στόμα νηλέϊ χαλκῶι

νύξε· τὸ δ᾽ ἀντικρὺ δόρυ χάλκεον ἐξεπέρησε

νέρθεν ὑπ᾽ ἐγκεφάλοιο, κέασσε δ᾽ ἄρ᾽ ὀστέα λευκά·

ἐκ δ᾽ ἐτίναχθεν ὀδόντες, ἐνέπλησθεν δέ οἱ ἄμφω

αἵματος ὀφθαλμοί· τὸ δ᾽ ἀνὰ στόμα καὶ κατὰ ῥῖνας

350

πρῆσε χανών· θανάτου δὲ μέλαν νέφος ἀμφεκάλυψεν.

οὗτοι ἄρ᾽ ἡγεμόνες Δαναῶν ἕλον ἄνδρα ἕκαστος.

ὡς δὲ λύκοι ἄρνεσσιν ἐπέχραον ἢ ἐρίφοισι

σίνται ὑπ᾽ ἐκ μήλων αἱρεύμενοι, αἵ τ᾽ ἐν ὄρεσσι

ποιμένος ἀφραδίηισι διέτμαγεν· οἳ δὲ ἰδόντες

355

αἶψα διαρπάζουσιν ἀνάλκιδα θυμὸν ἐχούσας·

ὣς Δαναοὶ Τρώεσσιν ἐπέχραον· οἳ δὲ φόβοιο

δυσκελάδου μνήσαντο, λάθοντο δὲ θούριδος ἀλκῆς.

Αἴας δ᾽ ὁ μέγας αἰὲν ἐφ᾽ Ἕκτορι χαλκοκορυστῆι

ἵετ᾽ ἀκοντίσσαι· ὁ δὲ ἰδρείηι πολέμοιο

360

ἀσπίδι ταυρείηι κεκαλυμμένος εὐρέας ὤμους

σκέπτετ᾽ ὀϊστῶν τε ῥοῖζον καὶ δοῦπον ἀκόντων.

ἦ μὲν δὴ γίγνωσκε μάχης ἑτεραλκέα νίκην·

ἀλλὰ καὶ ὧς ἀνέμιμνε, σάω δ᾽ ἐρίηρας ἑταίρους.

ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἀπ᾽ Οὐλύμπου νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω

365

αἰθέρος ἐκ δίης, ὅτε τε Ζεὺς λαίλαπα τείνηι,

ὣς τῶν ἐκ νηῶν γένετο ἰαχή τε φόβος τε,

οὐδὲ κατὰ μοῖραν πέραον πάλιν. Ἕκτορα δ᾽ ἵπποι

ἔκφερον ὠκύποδες σὺν τεύχεσι, λεῖπε δὲ λαὸν

Τρωϊκόν, οὓς ἀέκοντας ὀρυκτὴ τάφρος ἔρυκε.

370

πολλοὶ δ᾽ ἐν τάφρωι ἐρυσάρματες ὠκέες ἵπποι

ἄξαντ᾽ ἐν πρώτωι ῥυμῶι λίπον ἅρματ᾽ ἀνάκτων,

Πάτροκλος δ᾽ ἕπετο σφεδανὸν Δαναοῖσι κελεύων

Τρωσὶ κακὰ φρονέων· οἳ δὲ ἰαχῆι τε φόβωι τε

πάσας πλῆσαν ὁδούς, ἐπεὶ ἂρ τμάγεν· ὕψι δ᾽ ἀέλλη

375

σκίδναθ᾽ ὑπὸ νεφέων, τανύοντο δὲ μώνυχες ἵπποι

ἄψορρον προτὶ ἄστυ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων.

Πάτροκλος δ᾽ ἧι πλεῖστον ὀρινόμενον ἴδε λαόν,

τῆι ῥ᾽ ἔχ᾽ ὁμοκλήσας· ὑπὸ δ᾽ ἄξοσι φῶτες ἔπιπτον

πρηνέες ἐξ ὀχέων, δίφροι δ᾽ ἀνακυμβαλίαζον.

380

ἀντικρὺ δ᾽ ἄρα τάφρον ὑπέρθορον ὠκέες ἵπποι

ἄμβροτοι, οὓς Πηλῆϊ θεοὶ δόσαν ἀγλαὰ δῶρα,

πρόσσω ἱέμενοι, ἐπὶ δ᾽ Ἕκτορι κέκλετο θυμός·

ἵετο γὰρ βαλέειν· τὸν δ᾽ ἔκφερον ὠκέες ἵπποι.

ὡς δ᾽ ὑπὸ λαίλαπι πᾶσα κελαινὴ βέβριθε χθὼν

385

ἤματ᾽ ὀπωρινῶι, ὅτε λαβρότατον χέει ὕδωρ

Ζεύς, ὅτε δή ῥ᾽ ἄνδρεσσι κοτεσσάμενος χαλεπήνηι,

οἳ βίηι εἰν ἀγορῆι σκολιὰς κρίνωσι θέμιστας,

ἐκ δὲ δίκην ἐλάσωσι θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντες·

τῶν δέ τε πάντες μὲν ποταμοὶ πλήθουσι ῥέοντες,

390

πολλὰς δὲ κλιτῦς τότ᾽ ἀποτμήγουσι χαράδραι,

ἐς δ᾽ ἅλα πορφυρέην μεγάλα στενάχουσι ῥέουσαι

ἐξ ὀρέων ἐπικάρ, μινύθει δέ τε ἔργ᾽ ἀνθρώπων·

ὣς ἵπποι Τρωιαὶ μεγάλα στενάχοντο θέουσαι.

Πάτροκλος δ᾽ ἐπεὶ οὖν πρώτας ἐπέκερσε φάλαγγας,

395

ἂψ ἐπὶ νῆας ἔεργε παλιμπετές, οὐδὲ πόληος

εἴα ἱεμένους ἐπιβαινέμεν, ἀλλὰ μεσηγὺ

νηῶν καὶ ποταμοῦ καὶ τείχεος ὑψηλοῖο

κτεῖνε μεταΐσσων, πολέων δ᾽ ἀπετίνυτο ποινήν.

ἔνθ᾽ ἤτοι Πρόνοον πρῶτον βάλε δουρὶ φαεινῶι

400

στέρνον γυμνωθέντα παρ᾽ ἀσπίδα, λῦσε δὲ γυῖα·

δούπησεν δὲ πεσών· ὁ δὲ Θέστορα Ἤνοπος υἱὸν

δεύτερον ὁρμηθείς· ὁ μὲν εὐξέστωι ἐνὶ δίφρωι

ἧστο ἀλείς· ἐκ γὰρ πλήγη φρένας, ἐκ δ᾽ ἄρα χειρῶν

ἡνία ἠΐχθησαν· ὁ δ᾽ ἔγχεϊ νύξε παραστὰς

405

γναθμὸν δεξιτερόν, διὰ δ᾽ αὐτοῦ πεῖρεν ὀδόντων,

ἕλκε δὲ δουρὸς ἑλὼν ὑπὲρ ἄντυγος, ὡς ὅτε τις φὼς

πέτρηι ἔπι προβλῆτι καθήμενος ἱερὸν ἰχθὺν

ἐκ πόντοιο θύραζε λίνωι καὶ ἤνοπι χαλκῶι·

ὣς ἕλκ᾽ ἐκ δίφροιο κεχηνότα δουρὶ φαεινῶι,

410

κὰδ δ᾽ ἄρ᾽ ἐπὶ στόμ᾽ ἔωσε· πεσόντα δέ μιν λίπε θυμός.

αὐτὰρ ἔπειτ᾽ Ἐρύλαον ἐπεσσύμενον βάλε πέτρωι

μέσσην κὰκ κεφαλήν· ἣ δ᾽ ἄνδιχα πᾶσα κεάσθη

ἐν κόρυθι βριαρῆι· ὁ δ᾽ ἄρα πρηνὴς ἐπὶ γαίηι

κάππεσεν, ἀμφὶ δέ μιν θάνατος χύτο θυμοραϊστής.

415

αὐτὰρ ἔπειτ᾽ Ἐρύμαντα καὶ Ἀμφοτερὸν καὶ Ἐπάλτην

Τληπόλεμόν τε Δαμαστορίδην Ἐχίον τε Πύριν τε

Ἰφέα τ᾽ Εὔιππόν τε καὶ Ἀργεάδην Πολύμηλον

πάντας ἐπασσυτέρους πέλασε χθονὶ πουλυβοτείρηι.

Σαρπηδὼν δ᾽ ὡς οὖν ἴδ᾽ ἀμιτροχίτωνας ἑταίρους

420

χέρσ᾽ ὕπο Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμέντας,

κέκλετ᾽ ἄρ᾽ ἀντιθέοισι καθαπτόμενος Λυκίοισιν·

αἰδὼς ὦ Λύκιοι· πόσε φεύγετε; νῦν θοοὶ ἔστε.

ἀντήσω γὰρ ἐγὼ τοῦδ᾽ ἀνέρος, ὄφρα δαείω

ὅς τις ὅδε κρατέει καὶ δὴ κακὰ πολλὰ ἔοργε

425

Τρῶας, ἐπεὶ πολλῶν τε καὶ ἐσθλῶν γούνατ᾽ ἔλυσεν.

ἦ ῥα, καὶ ἐξ ὀχέων σὺν τεύχεσιν ἆλτο χαμᾶζε.

Πάτροκλος δ᾽ ἑτέρωθεν ἐπεὶ ἴδεν ἔκθορε δίφρου.

οἳ δ᾽ ὥς τ᾽ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες ἀγκυλοχεῖλαι

πέτρηι ἐφ᾽ ὑψηλῆι μεγάλα κλάζοντε μάχωνται,

430

ὣς οἳ κεκλήγοντες ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ὄρουσαν.

τοὺς δὲ ἰδὼν ἐλέησε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω,

Ἥρην δὲ προσέειπε κασιγνήτην ἄλοχόν τε·

ὤ μοι ἐγών, ὅ τέ μοι Σαρπηδόνα φίλτατον ἀνδρῶν

μοῖρ᾽ ὑπὸ Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμῆναι.

435

διχθὰ δέ μοι κραδίη μέμονε φρεσὶν ὁρμαίνοντι,

ἤ μιν ζωὸν ἐόντα μάχης ἄπο δακρυοέσσης

θείω ἀναρπάξας Λυκίης ἐν πίονι δήμωι,

ἦ ἤδη ὑπὸ χερσὶ Μενοιτιάδαο δαμάσσω.

τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη·

440

αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες.

ἄνδρα θνητὸν ἐόντα πάλαι πεπρωμένον αἴσηι

ἂψ ἐθέλεις θανάτοιο δυσηχέος ἐξαναλῦσαι;

ἔρδ᾽· ἀτὰρ οὔ τοι πάντες ἐπαινέομεν θεοὶ ἄλλοι.

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ᾽ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῆισιν·

445

αἴ κε ζὼν πέμψηις Σαρπηδόνα ὃν δὲ δόμον δέ,

φράζεο μή τις ἔπειτα θεῶν ἐθέληισι καὶ ἄλλος

πέμπειν ὃν φίλον υἱὸν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης·

πολλοὶ γὰρ περὶ ἄστυ μέγα Πριάμοιο μάχονται

υἱέες ἀθανάτων, τοῖσιν κότον αἰνὸν ἐνήσεις.

450

ἀλλ᾽ εἴ τοι φίλος ἐστί, τεὸν δ᾽ ὀλοφύρεται ἦτορ,

ἤτοι μέν μιν ἔασον ἐνὶ κρατερῆι ὑσμίνηι

χέρσ᾽ ὕπο Πατρόκλοιο Μενοιτιάδαο δαμῆναι·

αὐτὰρ ἐπὴν δὴ τόν γε λίπηι ψυχή τε καὶ αἰών,

πέμπειν μιν θάνατόν τε φέρειν καὶ νήδυμον ὕπνον

455

εἰς ὅ κε δὴ Λυκίης εὐρείης δῆμον ἵκωνται,

ἔνθά ἑ ταρχύσουσι κασίγνητοί τε ἔται τε

τύμβωι τε στήληι τε· τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ θανόντων.

ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·

αἱματοέσσας δὲ ψιάδας κατέχευεν ἔραζε

460

παῖδα φίλον τιμῶν, τόν οἱ Πάτροκλος ἔμελλε

φθίσειν ἐν Τροίηι ἐριβώλακι τηλόθι πάτρης.

οἳ δ᾽ ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ἰόντες,

ἔνθ᾽ ἤτοι Πάτροκλος ἀγακλειτὸν Θρασύμηλον,

ὅς ῥ᾽ ἠῢς θεράπων Σαρπηδόνος ἦεν ἄνακτος,

465

τὸν βάλε νείαιραν κατὰ γαστέρα, λῦσε δὲ γυῖα.

Σαρπηδὼν δ᾽ αὐτοῦ μὲν ἀπήμβροτε δουρὶ φαεινῶι

δεύτερον ὁρμηθείς, ὁ δὲ Πήδασον οὔτασεν ἵππον

ἔγχεϊ δεξιὸν ὦμον· ὁ δ᾽ ἔβραχε θυμὸν ἀΐσθων,

κὰδ δ᾽ ἔπεσ᾽ ἐν κονίηισι μακών, ἀπὸ δ᾽ ἔπτατο θυμός.

470

τὼ δὲ διαστήτην, κρίκε δὲ ζυγόν, ἡνία δέ σφι

σύγχυτ᾽, ἐπεὶ δὴ κεῖτο παρήορος ἐν κονίηισι.

τοῖο μὲν Αὐτομέδων δουρικλυτὸς εὕρετο τέκμωρ·

σπασσάμενος τανύηκες ἄορ παχέος παρὰ μηροῦ

ἀΐξας ἀπέκοψε παρήορον οὐδ᾽ ἐμάτησε·

475

τὼ δ᾽ ἰθυνθήτην, ἐν δὲ ῥυτῆρσι τάνυσθεν·

τὼ δ᾽ αὖτις συνίτην ἔριδος πέρι θυμοβόροιο.

ἔνθ᾽ αὖ Σαρπηδὼν μὲν ἀπήμβροτε δουρὶ φαεινῶι,

Πατρόκλου δ᾽ ὑπὲρ ὦμον ἀριστερὸν ἤλυθ᾽ ἀκωκὴ

ἔγχεος, οὐδ᾽ ἔβαλ᾽ αὐτόν· ὁ δ᾽ ὕστερος ὄρνυτο χαλκῶι

480

Πάτροκλος· τοῦ δ᾽ οὐχ ἅλιον βέλος ἔκφυγε χειρός,

ἀλλ᾽ ἔβαλ᾽ ἔνθ᾽ ἄρα τε φρένες ἔρχαται ἀμφ᾽ ἁδινὸν κῆρ.

ἤριπε δ᾽ ὡς ὅτε τις δρῦς ἤριπεν ἢ ἀχερωῒς

ἠὲ πίτυς βλωθρή, τήν τ᾽ οὔρεσι τέκτονες ἄνδρες

ἐξέταμον πελέκεσσι νεήκεσι νήϊον εἶναι·

485

ὣς ὁ πρόσθ᾽ ἵππων καὶ δίφρου κεῖτο τανυσθεὶς

βεβρυχὼς κόνιος δεδραγμένος αἱματοέσσης.

ἠΰτε ταῦρον ἔπεφνε λέων ἀγέληφι μετελθὼν

αἴθωνα μεγάθυμον ἐν εἰλιπόδεσσι βόεσσι,

ὤλετό τε στενάχων ὑπὸ γαμφηλῆισι λέοντος,

490

ὣς ὑπὸ Πατρόκλωι Λυκίων ἀγὸς ἀσπιστάων

κτεινόμενος μενέαινε, φίλον δ᾽ ὀνόμηνεν ἑταῖρον·

Γλαῦκε πέπον πολεμιστὰ μετ᾽ ἀνδράσι νῦν σε μάλα χρὴ

αἰχμητήν τ᾽ ἔμεναι καὶ θαρσαλέον πολεμιστήν·

νῦν τοι ἐελδέσθω πόλεμος κακός, εἰ θοός ἐσσι.

495

πρῶτα μὲν ὄτρυνον Λυκίων ἡγήτορας ἄνδρας

πάντηι ἐποιχόμενος Σαρπηδόνος ἀμφιμάχεσθαι·

αὐτὰρ ἔπειτα καὶ αὐτὸς ἐμεῦ πέρι μάρναο χαλκῶι.

σοὶ γὰρ ἐγὼ καὶ ἔπειτα κατηφείη καὶ ὄνειδος

ἔσσομαι ἤματα πάντα διαμπερές, εἴ κέ μ᾽ Ἀχαιοὶ

500

τεύχεα συλήσωσι νεῶν ἐν ἀγῶνι πεσόντα.

ἀλλ᾽ ἔχεο κρατερῶς, ὄτρυνε δὲ λαὸν ἅπαντα.

ὣς ἄρα μιν εἰπόντα τέλος θανάτοιο κάλυψεν

ὀφθαλμοὺς ῥῖνάς θ᾽· ὁ δὲ λὰξ ἐν στήθεσι βαίνων

ἐκ χροὸς ἕλκε δόρυ, προτὶ δὲ φρένες αὐτῶι ἕποντο·

505

τοῖο δ᾽ ἅμα ψυχήν τε καὶ ἔγχεος ἐξέρυσ᾽ αἰχμήν.

Μυρμιδόνες δ᾽ αὐτοῦ σχέθον ἵππους φυσιόωντας

ἱεμένους φοβέεσθαι, ἐπεὶ λίπον ἅρματ᾽ ἀνάκτων.

Γλαύκωι δ᾽ αἰνὸν ἄχος γένετο φθογγῆς ἀΐοντι·

ὠρίνθη δέ οἱ ἦτορ ὅ τ᾽ οὐ δύνατο προσαμῦναι.

510

χειρὶ δ᾽ ἑλὼν ἐπίεζε βραχίονα· τεῖρε γὰρ αὐτὸν

ἕλκος, ὁ δή μιν Τεῦκρος ἐπεσσύμενον βάλεν ἰῶι

τείχεος ὑψηλοῖο, ἀρὴν ἑτάροισιν ἀμύνων.

εὐχόμενος δ᾽ ἄρα εἶπεν ἑκηβόλωι Ἀπόλλωνι·

κλῦθι ἄναξ ὅς που Λυκίης ἐν πίονι δήμωι

515

εἲς ἢ ἐνὶ Τροίηι· δύνασαι δὲ σὺ πάντοσ᾽ ἀκούειν

ἀνέρι κηδομένωι, ὡς νῦν ἐμὲ κῆδος ἱκάνει.

ἕλκος μὲν γὰρ ἔχω τόδε καρτερόν, ἀμφὶ δέ μοι χεὶρ

ὀξείηις ὀδύνηισιν ἐλήλαται, οὐδέ μοι αἷμα

τερσῆναι δύναται, βαρύθει δέ μοι ὦμος ὑπ᾽ αὐτοῦ·

520

ἔγχος δ᾽ οὐ δύναμαι σχεῖν ἔμπεδον, οὐδὲ μάχεσθαι

ἐλθὼν δυσμενέεσσιν. ἀνὴρ δ᾽ ὤριστος ὄλωλε

Σαρπηδὼν Διὸς υἱός· ὁ δ᾽ οὐ οὗ παιδὸς ἀμύνει.

ἀλλὰ σύ πέρ μοι ἄναξ τόδε καρτερὸν ἕλκος ἄκεσσαι,

κοίμησον δ᾽ ὀδύνας, δὸς δὲ κράτος, ὄφρ᾽ ἑτάροισι

525

κεκλόμενος Λυκίοισιν ἐποτρύνω πολεμίζειν,

αὐτός τ᾽ ἀμφὶ νέκυι κατατεθνηῶτι μάχωμαι.

ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, τοῦ δ᾽ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων.

αὐτίκα παῦσ᾽ ὀδύνας ἀπὸ δ᾽ ἕλκεος ἀργαλέοιο

αἷμα μέλαν τέρσηνε, μένος δέ οἱ ἔμβαλε θυμῶι.

530

Γλαῦκος δ᾽ ἔγνω ἧισιν ἐνὶ φρεσὶ γήθησέν τε

ὅττί οἱ ὦκ᾽ ἤκουσε μέγας θεὸς εὐξαμένοιο.

πρῶτα μὲν ὄτρυνεν Λυκίων ἡγήτορας ἄνδρας

πάντηι ἐποιχόμενος Σαρπηδόνος ἀμφιμάχεσθαι·

αὐτὰρ ἔπειτα μετὰ Τρῶας κίε μακρὰ βιβάσθων

535

Πουλυδάμαντ᾽ ἔπι Πανθοΐδην καὶ Ἀγήνορα δῖον,

βῆ δὲ μετ᾽ Αἰνείαν τε καὶ Ἕκτορα χαλκοκορυστήν,

ἀγχοῦ δ᾽ ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

Ἕκτορ νῦν δὴ πάγχυ λελασμένος εἰς ἐπικούρων,

οἳ σέθεν εἵνεκα τῆλε φίλων καὶ πατρίδος αἴης

540

θυμὸν ἀποφθινύθουσι· σὺ δ᾽ οὐκ ἐθέλεις ἐπαμύνειν.

κεῖται Σαρπηδὼν Λυκίων ἀγὸς ἀσπιστάων,

ὃς Λυκίην εἴρυτο δίκηισί τε καὶ σθένεϊ ὧι·

τὸν δ᾽ ὑπὸ Πατρόκλωι δάμασ᾽ ἔγχεϊ χάλκεος Ἄρης.

ἀλλὰ φίλοι πάρστητε, νεμεσσήθητε δὲ θυμῶι,

545

μὴ ἀπὸ τεύχε᾽ ἕλωνται, ἀεικίσσωσι δὲ νεκρὸν

Μυρμιδόνες, Δαναῶν κεχολωμένοι ὅσσοι ὄλοντο,

τοὺς ἐπὶ νηυσὶ θοῆισιν ἐπέφνομεν ἐγχείηισιν.

ὣς ἔφατο, Τρῶας δὲ κατὰ κρῆθεν λάβε πένθος

ἄσχετον, οὐκ ἐπιεικτόν, ἐπεί σφισιν ἕρμα πόληος

550

ἔσκε καὶ ἀλλοδαπός περ ἐών· πολέες γὰρ ἅμ᾽ αὐτῶι

λαοὶ ἕποντ᾽, ἐν δ᾽ αὐτὸς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι·

βὰν δ᾽ ἰθὺς Δαναῶν λελιημένοι· ἦρχε δ᾽ ἄρά σφιν

Ἕκτωρ χωόμενος Σαρπηδόνος. αὐτὰρ Ἀχαιοὺς

ὦρσε Μενοιτιάδεω Πατροκλῆος λάσιον κῆρ·

555

Αἴαντε πρώτω προσέφη μεμαῶτε καὶ αὐτώ·

Αἴαντε νῦν σφῶϊν ἀμύνεσθαι φίλον ἔστω,

οἷοί περ πάρος ἦτε μετ᾽ ἀνδράσιν ἢ καὶ ἀρείους.

κεῖται ἀνὴρ ὃς πρῶτος ἐσήλατο τεῖχος Ἀχαιῶν

Σαρπηδών· ἀλλ᾽ εἴ μιν ἀεικισσαίμεθ᾽ ἑλόντες,

560

τεύχεά τ᾽ ὤμοιιν ἀφελοίμεθα, καί τιν᾽ ἑταίρων

αὐτοῦ ἀμυνομένων δαμασαίμεθα νηλέϊ χαλκῶι.

ὣς ἔφαθ᾽, οἳ δὲ καὶ αὐτοὶ ἀλέξασθαι μενέαινον.

οἳ δ᾽ ἐπεὶ ἀμφοτέρωθεν ἐκαρτύναντο φάλαγγας

Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Μυρμιδόνες καὶ Ἀχαιοί,

565

σύμβαλον ἀμφὶ νέκυι κατατεθνηῶτι μάχεσθαι

δεινὸν ἀΰσαντες· μέγα δ᾽ ἔβραχε τεύχεα φωτῶν.

Ζεὺς δ᾽ ἐπὶ νύκτ᾽ ὀλοὴν τάνυσε κρατερῆι ὑσμίνηι,

ὄφρα φίλωι περὶ παιδὶ μάχης ὀλοὸς πόνος εἴη.

ὦσαν δὲ πρότεροι Τρῶες ἑλίκωπας Ἀχαιούς·

570

βλῆτο γὰρ οὔ τι κάκιστος ἀνὴρ μετὰ Μυρμιδόνεσσιν

υἱὸς Ἀγακλῆος μεγαθύμου δῖος Ἐπειγεύς,

ὅς ῥ᾽ ἐν Βουδείωι εὖ ναιομένωι ἤνασσε

τὸ πρίν· ἀτὰρ τότε γ᾽ ἐσθλὸν ἀνεψιὸν ἐξεναρίξας

ἐς Πηλῆ᾽ ἱκέτευσε καὶ ἐς Θέτιν ἀργυρόπεζαν·

575

οἳ δ᾽ ἅμ᾽ Ἀχιλλῆϊ ῥηξήνορι πέμπον ἕπεσθαι

Ἴλιον εἰς εὔπωλον, ἵνα Τρώεσσι μάχοιτο.

τόν ῥα τόθ᾽ ἁπτόμενον νέκυος βάλε φαίδιμος Ἕκτωρ

χερμαδίωι κεφαλήν· ἣ δ᾽ ἄνδιχα πᾶσα κεάσθη

ἐν κόρυθι βριαρῆι· ὁ δ᾽ ἄρα πρηνὴς ἐπὶ νεκρῶι

580

κάππεσεν, ἀμφὶ δέ μιν θάνατος χύτο θυμοραϊστής.

Πατρόκλωι δ᾽ ἄρ᾽ ἄχος γένετο φθιμένου ἑτάροιο,

ἴθυσεν δὲ διὰ προμάχων ἴρηκι ἐοικὼς

ὠκέϊ, ὅς τ᾽ ἐφόβησε κολοιούς τε ψῆράς τε·

ὣς ἰθὺς Λυκίων Πατρόκλεες ἱπποκέλευθε

585

ἔσσυο καὶ Τρώων, κεχόλωσο δὲ κῆρ ἑτάροιο.

καί ῥ᾽ ἔβαλε Σθενέλαον Ἰθαιμένεος φίλον υἱὸν

αὐχένα χερμαδίωι, ῥῆξεν δ᾽ ἀπὸ τοῖο τένοντας.

χώρησαν δ᾽ ὑπό τε πρόμαχοι καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ.

ὅσση δ᾽ αἰγανέης ῥιπὴ ταναοῖο τέτυκται,

590

ἥν ῥά τ᾽ ἀνὴρ ἀφέηι πειρώμενος ἢ ἐν ἀέθλωι

ἠὲ καὶ ἐν πολέμωι δηΐων ὕπο θυμοραϊστέων,

τόσσον ἐχώρησαν Τρῶες, ὤσαντο δ᾽ Ἀχαιοί.

Γλαῦκος δὲ πρῶτος Λυκίων ἀγὸς ἀσπιστάων

ἐτράπετ᾽, ἔκτεινεν δὲ Βαθυκλῆα μεγάθυμον

595

Χάλκωνος φίλον υἱόν, ὃς Ἑλλάδι οἰκία ναίων

ὄλβωι τε πλούτωι τε μετέπρεπε Μυρμιδόνεσσι.

τὸν μὲν ἄρα Γλαῦκος στῆθος μέσον οὔτασε δουρὶ

στρεφθεὶς ἐξαπίνης, ὅτε μιν κατέμαρπτε διώκων·

δούπησεν δὲ πεσών· πυκινὸν δ᾽ ἄχος ἔλλαβ᾽ Ἀχαιούς,

600

ὡς ἔπεσ᾽ ἐσθλὸς ἀνήρ· μέγα δὲ Τρῶες κεχάροντο,

στὰν δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὸν ἰόντες ἀολλέες· οὐδ᾽ ἄρ᾽ Ἀχαιοὶ

ἀλκῆς ἐξελάθοντο, μένος δ᾽ ἰθὺς φέρον αὐτῶν.

ἔνθ᾽ αὖ Μηριόνης Τρώων ἕλεν ἄνδρα κορυστὴν

Λαόγονον θρασὺν υἱὸν Ὀνήτορος, ὃς Διὸς ἱρεὺς

605

Ἰδαίου ἐτέτυκτο, θεὸς δ᾽ ὣς τίετο δήμωι.

τὸν βάλ᾽ ὑπὸ γναθμοῖο καὶ οὔατος· ὦκα δὲ θυμὸς

ὤιχετ᾽ ἀπὸ μελέων, στυγερὸς δ᾽ ἄρα μιν σκότος εἷλεν.

Αἰνείας δ᾽ ἐπὶ Μηριόνηι δόρυ χάλκεον ἧκεν·

ἔλπετο γὰρ τεύξεσθαι ὑπασπίδια προβιβῶντος.

610

ἀλλ᾽ ὁ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος·

πρόσσω γὰρ κατέκυψε, τὸ δ᾽ ἐξόπιθεν δόρυ μακρὸν

οὔδει ἐνισκίμφθη, ἐπὶ δ᾽ οὐρίαχος πελεμίχθη

ἔγχεος· ἔνθα δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀφίει μένος ὄβριμος Ἄρης.

αἰχμὴ δ᾽ Αἰνείαο κραδαινομένη κατὰ γαίης

615

ὤιχετ᾽, ἐπεί ῥ᾽ ἅλιον στιβαρῆς ἀπὸ χειρὸς ὄρουσεν.

Αἰνείας δ᾽ ἄρα θυμὸν ἐχώσατο φώνησέν τε·

Μηριόνη τάχα κέν σε καὶ ὀρχηστήν περ ἐόντα

ἔγχος ἐμὸν κατέπαυσε διαμπερές, εἴ σ᾽ ἔβαλόν περ.

τὸν δ᾽ αὖ Μηριόνης δουρικλυτὸς ἀντίον ηὔδα·

620

Αἰνεία χαλεπόν σε καὶ ἴφθιμόν περ ἐόντα

πάντων ἀνθρώπων σβέσσαι μένος, ὅς κέ σευ ἄντα

ἔλθηι ἀμυνόμενος· θνητὸς δέ νυ καὶ σὺ τέτυξαι.

εἰ καὶ ἐγώ σε βάλοιμι τυχὼν μέσον ὀξέϊ χαλκῶι,

αἶψά κε καὶ κρατερός περ ἐὼν καὶ χερσὶ πεποιθὼς

625

εὖχος ἐμοὶ δοίης, ψυχὴν δ᾽ Ἄϊδι κλυτοπώλωι.

ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἐνένιπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός·

Μηριόνη τί σὺ ταῦτα καὶ ἐσθλὸς ἐὼν ἀγορεύεις;

ὦ πέπον οὔ τοι Τρῶες ὀνειδείοις ἐπέεσσι

νεκροῦ χωρήσουσι· πάρος τινὰ γαῖα καθέξει.

630

ἐν γὰρ χερσὶ τέλος πολέμου, ἐπέων δ᾽ ἐνὶ βουλῆι·

τὼ οὔ τι χρὴ μῦθον ὀφέλλειν, ἀλλὰ μάχεσθαι.

ὣς εἰπὼν ὁ μὲν ἦρχ᾽, ὁ δ᾽ ἅμ᾽ ἕσπετο ἰσόθεος φώς.

τῶν δ᾽ ὥς τε δρυτόμων ἀνδρῶν ὀρυμαγδὸς ὀρώρει

οὔρεος ἐν βήσσηις, ἕκαθεν δέ τε γίγνετ᾽ ἀκουή,

635

ὣς τῶν ὄρνυτο δοῦπος ἀπὸ χθονὸς εὐρυοδείης

χαλκοῦ τε ῥινοῦ τε βοῶν τ᾽ εὐποιητάων,

νυσσομένων ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισιν.

οὐδ᾽ ἂν ἔτι φράδμων περ ἀνὴρ Σαρπηδόνα δῖον

ἔγνω, ἐπεὶ βελέεσσι καὶ αἵματι καὶ κονίηισιν

640

ἐκ κεφαλῆς εἴλυτο διαμπερὲς ἐς πόδας ἄκρους.

οἳ δ᾽ αἰεὶ περὶ νεκρὸν ὁμίλεον, ὡς ὅτε μυῖαι

σταθμῶι ἔνι βρομέωσι περιγλαγέας κατὰ πέλλας

ὥρηι ἐν εἰαρινῆι, ὅτε τε γλάγος ἄγγεα δεύει·

ὣς ἄρα τοὶ περὶ νεκρὸν ὁμίλεον, οὐδέ ποτε Ζεὺς

645

τρέψεν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης ὄσσε φαεινώ,

ἀλλὰ κατ᾽ αὐτοὺς αἰὲν ὅρα καὶ φράζετο θυμῶι,

πολλὰ μάλ᾽ ἀμφὶ φόνωι Πατρόκλου μερμηρίζων,

ἢ ἤδη καὶ κεῖνον ἐνὶ κρατερῆι ὑσμίνηι

αὐτοῦ ἐπ᾽ ἀντιθέωι Σαρπηδόνι φαίδιμος Ἕκτωρ

650

χαλκῶι δηιώσηι, ἀπό τ᾽ ὤμων τεύχε᾽ ἕληται,

ἦ ἔτι καὶ πλεόνεσσιν ὀφέλλειεν πόνον αἰπύν.

ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι

ὄφρ᾽ ἠῢς θεράπων Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος

ἐξαῦτις Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα χαλκοκορυστὴν

655

ὤσαιτο προτὶ ἄστυ, πολέων δ᾽ ἀπὸ θυμὸν ἕλοιτο.

Ἕκτορι δὲ πρωτίστωι ἀνάλκιδα θυμὸν ἐνῆκεν·

ἐς δίφρον δ᾽ ἀναβὰς φύγαδ᾽ ἔτραπε, κέκλετο δ᾽ ἄλλους

Τρῶας φευγέμεναι· γνῶ γὰρ Διὸς ἱρὰ τάλαντα.

ἔνθ᾽ οὐδ᾽ ἴφθιμοι Λύκιοι μένον, ἀλλὰ φόβηθεν

660

πάντες, ἐπεὶ βασιλῆα ἴδον βεβλαμμένον ἦτορ

κείμενον ἐν νεκύων ἀγύρει· πολέες γὰρ ἐπ᾽ αὐτῶι

κάππεσον, εὖτ᾽ ἔριδα κρατερὴν ἐτάνυσσε Κρονίων.

οἳ δ᾽ ἄρ᾽ ἀπ᾽ ὤμοιιν Σαρπηδόνος ἔντε᾽ ἕλοντο

χάλκεα μαρμαίροντα, τὰ μὲν κοίλας ἐπὶ νῆας

665

δῶκε φέρειν ἑτάροισι Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός.

καὶ τότ᾽ Ἀπόλλωνα προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·

εἰ δ᾽ ἄγε νῦν φίλε Φοῖβε, κελαινεφὲς αἷμα κάθηρον

ἐλθὼν ἐκ βελέων Σαρπηδόνα, καί μιν ἔπειτα

πολλὸν ἀπὸ πρὸ φέρων λοῦσον ποταμοῖο ῥοῆισι

670

χρῖσόν τ᾽ ἀμβροσίηι, περὶ δ᾽ ἄμβροτα εἵματα ἕσσον·

πέμπε δέ μιν πομποῖσιν ἅμα κραιπνοῖσι φέρεσθαι

ὕπνωι καὶ θανάτωι διδυμάοσιν, οἵ ῥά μιν ὦκα

θήσουσ᾽ ἐν Λυκίης εὐρείης πίονι δήμωι,

ἔνθά ἑ ταρχύσουσι κασίγνητοί τε ἔται τε

675

τύμβωι τε στήληι τε· τὸ γὰρ γέρας ἐστὶ θανόντων.

ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα πατρὸς ἀνηκούστησεν Ἀπόλλων.

βῆ δὲ κατ᾽ Ἰδαίων ὀρέων ἐς φύλοπιν αἰνήν,

αὐτίκα δ᾽ ἐκ βελέων Σαρπηδόνα δῖον ἀείρας

πολλὸν ἀπὸ πρὸ φέρων λοῦσεν ποταμοῖο ῥοῆισι

680

χρῖσέν τ᾽ ἀμβροσίηι, περὶ δ᾽ ἄμβροτα εἵματα ἕσσε·

πέμπε δέ μιν πομποῖσιν ἅμα κραιπνοῖσι φέρεσθαι,

ὕπνωι καὶ θανάτωι διδυμάοσιν, οἵ ῥά μιν ὦκα

κάτθεσαν ἐν Λυκίης εὐρείης πίονι δήμωι.

Πάτροκλος δ᾽ ἵπποισι καὶ Αὐτομέδοντι κελεύσας

685

Τρῶας καὶ Λυκίους μετεκίαθε, καὶ μέγ᾽ ἀάσθη

νήπιος· εἰ δὲ ἔπος Πηληϊάδαο φύλαξεν

ἦ τ᾽ ἂν ὑπέκφυγε κῆρα κακὴν μέλανος θανάτοιο.

ἀλλ᾽ αἰεί τε Διὸς κρείσσων νόος ἠέ περ ἀνδρῶν·

ὅς τε καὶ ἄλκιμον ἄνδρα φοβεῖ καὶ ἀφείλετο νίκην

690

ῥηϊδίως, ὅτε δ᾽ αὐτὸς ἐποτρύνηισι μάχεσθαι·

ὅς οἱ καὶ τότε θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἀνῆκεν.

ἔνθα τίνα πρῶτον τίνα δ᾽ ὕστατον ἐξενάριξας

Πατρόκλεις, ὅτε δή σε θεοὶ θάνατον δὲ κάλεσσαν;

Ἄδρηστον μὲν πρῶτα καὶ Αὐτόνοον καὶ Ἔχεκλον

695

καὶ Πέριμον Μεγάδην καὶ Ἐπίστορα καὶ Μελάνιππον,

αὐτὰρ ἔπειτ᾽ Ἔλασον καὶ Μούλιον ἠδὲ Πυλάρτην·

τοὺς ἕλεν· οἳ δ᾽ ἄλλοι φύγαδε μνώοντο ἕκαστος.

ἔνθά κεν ὑψίπυλον Τροίην ἕλον υἷες Ἀχαιῶν

Πατρόκλου ὑπὸ χερσί, περὶ πρὸ γὰρ ἔγχεϊ θῦεν,

700

εἰ μὴ Ἀπόλλων Φοῖβος ἐϋδμήτου ἐπὶ πύργου

ἔστη τῶι ὀλοὰ φρονέων, Τρώεσσι δ᾽ ἀρήγων.

τρὶς μὲν ἐπ᾽ ἀγκῶνος βῆ τείχεος ὑψηλοῖο

Πάτροκλος, τρὶς δ᾽ αὐτὸν ἀπεστυφέλιξεν Ἀπόλλων

χείρεσσ᾽ ἀθανάτηισι φαεινὴν ἀσπίδα νύσσων.

705

ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος,

δεινὰ δ᾽ ὁμοκλήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

χάζεο διογενὲς Πατρόκλεες· οὔ νύ τοι αἶσα

σῶι ὑπὸ δουρὶ πόλιν πέρθαι Τρώων ἀγερώχων,

οὐδ᾽ ὑπ᾽ Ἀχιλλῆος, ὅς περ σέο πολλὸν ἀμείνων.

710

ὣς φάτο, Πάτροκλος δ᾽ ἀνεχάζετο πολλὸν ὀπίσσω

μῆνιν ἀλευάμενος ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνος.

Ἕκτωρ δ᾽ ἐν Σκαιῆισι πύληις ἔχε μώνυχας ἵππους·

δίζε γὰρ ἠὲ μάχοιτο κατὰ κλόνον αὖτις ἐλάσσας,

ἦ λαοὺς ἐς τεῖχος ὁμοκλήσειεν ἀλῆναι.

715

ταῦτ᾽ ἄρα οἱ φρονέοντι παρίστατο Φοῖβος Ἀπόλλων

ἀνέρι εἰσάμενος αἰζηῶι τε κρατερῶι τε

Ἀσίωι, ὃς μήτρως ἦν Ἕκτορος ἱπποδάμοιο

αὐτοκασίγνητος Ἑκάβης, υἱὸς δὲ Δύμαντος,

ὃς Φρυγίηι ναίεσκε ῥοῆις ἔπι Σαγγαρίοιο·

720

τῶι μιν ἐεισάμενος προσέφη Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων·

Ἕκτορ τίπτε μάχης ἀποπαύεαι; οὐδέ τί σε χρή.

αἴθ᾽ ὅσον ἥσσων εἰμί, τόσον σέο φέρτερος εἴην·

τώ κε τάχα στυγερῶς πολέμου ἀπερωήσειας.

ἀλλ᾽ ἄγε Πατρόκλωι ἔφεπε κρατερώνυχας ἵππους,

725

αἴ κέν πώς μιν ἕληις, δώηι δέ τοι εὖχος Ἀπόλλων.

ὣς εἰπὼν ὁ μὲν αὖτις ἔβη θεὸς ἂμ πόνον ἀνδρῶν,

Κεβριόνηι δ᾽ ἐκέλευσε δαΐφρονι φαίδιμος Ἕκτωρ

ἵππους ἐς πόλεμον πεπληγέμεν. αὐτὰρ Ἀπόλλων

δύσεθ᾽ ὅμιλον ἰών, ἐν δὲ κλόνον Ἀργείοισιν

730

ἧκε κακόν, Τρωσὶν δὲ καὶ Ἕκτορι κῦδος ὄπαζεν.

Ἕκτωρ δ᾽ ἄλλους μὲν Δαναοὺς ἔα οὐδ᾽ ἐνάριζεν·

αὐτὰρ ὁ Πατρόκλωι ἔφεπε κρατερώνυχας ἵππους.

Πάτροκλος δ᾽ ἑτέρωθεν ἀφ᾽ ἵππων ἆλτο χαμᾶζε

σκαιῆι ἔγχος ἔχων· ἑτέρηφι δὲ λάζετο πέτρον

735

μάρμαρον ὀκριόεντα τόν οἱ περὶ χεὶρ ἐκάλυψεν,

ἧκε δ᾽ ἐρεισάμενος, οὐδὲ δὴν χάζετο φωτός,

οὐδ᾽ ἁλίωσε βέλος, βάλε δ᾽ Ἕκτορος ἡνιοχῆα

Κεβριόνην νόθον υἱὸν ἀγακλῆος Πριάμοιο

ἵππων ἡνί᾽ ἔχοντα μετώπιον ὀξέϊ λᾶϊ.

740

ἀμφοτέρας δ᾽ ὀφρῦς σύνελεν λίθος, οὐδέ οἱ ἔσχεν

ὀστέον, ὀφθαλμοὶ δὲ χαμαὶ πέσον ἐν κονίηισιν

αὐτοῦ πρόσθε ποδῶν· ὁ δ᾽ ἄρ᾽ ἀρνευτῆρι ἐοικὼς

κάππεσ᾽ ἀπ᾽ εὐεργέος δίφρου, λίπε δ᾽ ὀστέα θυμός.

τὸν δ᾽ ἐπικερτομέων προσέφης Πατρόκλεες ἱππεῦ·

745

ὢ πόποι ἦ μάλ᾽ ἐλαφρὸς ἀνήρ, ὡς ῥεῖα κυβιστᾶι.

εἰ δή που καὶ πόντωι ἐν ἰχθυόεντι γένοιτο,

πολλοὺς ἂν κορέσειεν ἀνὴρ ὅδε τήθεα διφῶν

νηὸς ἀποθρώισκων, εἰ καὶ δυσπέμφελος εἴη,

ὡς νῦν ἐν πεδίωι ἐξ ἵππων ῥεῖα κυβιστᾶι.

750

ἦ ῥα καὶ ἐν Τρώεσσι κυβιστητῆρες ἔασιν.

ὣς εἰπὼν ἐπὶ Κεβριόνηι ἥρωϊ βεβήκει

οἶμα λέοντος ἔχων, ὅς τε σταθμοὺς κεραΐζων

ἔβλητο πρὸς στῆθος, ἑή τέ μιν ὤλεσεν ἀλκή·

ὣς ἐπὶ Κεβριόνηι Πατρόκλεες ἆλσο μεμαώς.

755

Ἕκτωρ δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἀφ᾽ ἵππων ἆλτο χαμᾶζε.

τὼ περὶ Κεβριόναο λέονθ᾽ ὣς δηρινθήτην,

ὥ τ᾽ ὄρεος κορυφῆισι περὶ κταμένης ἐλάφοιο

ἄμφω πεινάοντε μέγα φρονέοντε μάχεσθον·

ὣς περὶ Κεβριόναο δύω μήστωρες ἀϋτῆς

760

Πάτροκλός τε Μενοιτιάδης καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ

ἵεντ᾽ ἀλλήλων ταμέειν χρόα νηλέϊ χαλκῶι.

Ἕκτωρ μὲν κεφαλῆφιν ἐπεὶ λάβεν οὐχὶ μεθίει·

Πάτροκλος δ᾽ ἑτέρωθεν ἔχεν ποδός· οἳ δὲ δὴ ἄλλοι

Τρῶες καὶ Δαναοὶ σύναγον κρατερὴν ὑσμίνην.

765

ὡς δ᾽ Εὖρός τε Νότος τ᾽ ἐριδαίνετον ἀλλήλοιιν

οὔρεος ἐν βήσσηις βαθέην πελεμιζέμεν ὕλην

φηγόν τε μελίην τε τανύφλοιόν τε κράνειαν,

αἵ τε πρὸς ἀλλήλας ἔβαλον τανυήκεας ὄζους

ἠχῆι θεσπεσίηι, πάταγος δέ τε ἀγνυμενάων,

770

ὣς Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐπ᾽ ἀλλήλοισι θορόντες

δήιουν, οὐδ᾽ ἕτεροι μνώοντ᾽ ὀλοοῖο φόβοιο.

πολλὰ δὲ Κεβριόνην ἀμφ᾽ ὀξέα δοῦρα πεπήγει

ἰοί τε πτερόεντες ἀπὸ νευρῆφι θορόντες,

πολλὰ δὲ χερμάδια μεγάλ᾽ ἀσπίδας ἐστυφέλιξαν

775

μαρναμένων ἀμφ᾽ αὐτόν· ὁ δ᾽ ἐν στροφάλιγγι κονίης

κεῖτο μέγας μεγαλωστί, λελασμένος ἱπποσυνάων.

ὄφρα μὲν Ἠέλιος μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει,

τόφρα μάλ᾽ ἀμφοτέρων βέλε᾽ ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός·

ἦμος δ᾽ Ἠέλιος μετενίσετο βουλυτὸν δέ,

780

καὶ τότε δή ῥ᾽ ὑπὲρ αἶσαν Ἀχαιοὶ φέρτεροι ἦσαν.

ἐκ μὲν Κεβριόνην βελέων ἥρωα ἔρυσσαν

Τρώων ἐξ ἐνοπῆς, καὶ ἀπ᾽ ὤμων τεύχε᾽ ἕλοντο,

Πάτροκλος δὲ Τρωσὶ κακὰ φρονέων ἐνόρουσε.

τρὶς μὲν ἔπειτ᾽ ἐπόρουσε θοῶι ἀτάλαντος Ἄρηϊ

785

σμερδαλέα ἰάχων, τρὶς δ᾽ ἐννέα φῶτας ἔπεφνεν.

ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος,

ἔνθ᾽ ἄρα τοι Πάτροκλε φάνη βιότοιο τελευτή·

ἤντετο γάρ τοι Φοῖβος ἐνὶ κρατερῆι ὑσμίνηι

δεινός· ὁ μὲν τὸν ἰόντα κατὰ κλόνον οὐκ ἐνόησεν,

790

ἠέρι γὰρ πολλῆι κεκαλυμμένος ἀντεβόλησε·

στῆ δ᾽ ὄπιθεν, πλῆξεν δὲ μετάφρενον εὐρέε τ᾽ ὤμω

χειρὶ καταπρηνεῖ, στρεφεδίνηθεν δέ οἱ ὄσσε.

τοῦ δ᾽ ἀπὸ μὲν κρατὸς κυνέην βάλε Φοῖβος Ἀπόλλων·

ἣ δὲ κυλινδομένη καναχὴν ἔχε ποσσὶν ὑφ᾽ ἵππων

795

αὐλῶπις τρυφάλεια, μιάνθησαν δὲ ἔθειραι

αἵματι καὶ κονίηισι· πάρος γε μὲν οὐ θέμις ἦεν

ἱππόκομον πήληκα μιαίνεσθαι κονίηισιν,

ἀλλ᾽ ἀνδρὸς θείοιο κάρη χαρίεν τε μέτωπον

ῥύετ᾽ Ἀχιλλῆος· τότε δὲ Ζεὺς Ἕκτορι δῶκεν

800

ἧι κεφαλῆι φορέειν, σχεδόθεν δέ οἱ ἦεν ὄλεθρος.

πᾶν δέ οἱ ἐν χείρεσσιν ἄγη δολιχόσκιον ἔγχος

βριθὺ μέγα στιβαρὸν κεκορυθμένον· αὐτὰρ ἀπ᾽ ὤμων

ἀσπὶς σὺν τελαμῶνι χαμαὶ πέσε τερμιόεσσα.

λῦσε δέ οἱ θώρηκα ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων.

805

τὸν δ᾽ ἄτη φρένας εἷλε, λύθεν δ᾽ ὑπὸ φαίδιμα γυῖα,

στῆ δὲ ταφών· ὄπιθεν δὲ μετάφρενον ὀξέϊ δουρὶ

ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε Δάρδανος ἀνὴρ

Πανθοΐδης Εὔφορβος, ὃς ἡλικίην ἐκέκαστο

ἔγχεΐ θ᾽ ἱπποσύνηι τε πόδεσσί τε καρπαλίμοισι·

810

καὶ γὰρ δὴ τότε φῶτας ἐείκοσι βῆσεν ἀφ᾽ ἵππων

πρῶτ᾽ ἐλθὼν σὺν ὄχεσφι διδασκόμενος πολέμοιο·

ὅς τοι πρῶτος ἐφῆκε βέλος Πατρόκλεες ἱππεῦ

οὐδὲ δάμασσ᾽· ὁ μὲν αὖτις ἀνέδραμε, μίκτο δ᾽ ὁμίλωι,

ἐκ χροὸς ἁρπάξας δόρυ μείλινον, οὐδ᾽ ὑπέμεινε

815

Πάτροκλον γυμνόν περ ἐόντ᾽ ἐν δηϊοτῆτι.

Πάτροκλος δὲ θεοῦ πληγῆι καὶ δουρὶ δαμασθεὶς

ἂψ ἑτάρων εἰς ἔθνος ἐχάζετο κῆρ᾽ ἀλεείνων.

Ἕκτωρ δ᾽ ὡς εἶδεν Πατροκλῆα μεγάθυμον

ἂψ ἀναχαζόμενον βεβλημένον ὀξέϊ χαλκῶι,

820

ἀγχίμολόν ῥά οἱ ἦλθε κατὰ στίχας, οὖτα δὲ δουρὶ

νείατον ἐς κενεῶνα, διὰ πρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε·

δούπησεν δὲ πεσών, μέγα δ᾽ ἤκαχε λαὸν Ἀχαιῶν·

ὡς δ᾽ ὅτε σῦν ἀκάμαντα λέων ἐβιήσατο χάρμηι,

ὥ τ᾽ ὄρεος κορυφῆισι μέγα φρονέοντε μάχεσθον

825

πίδακος ἀμφ᾽ ὀλίγης· ἐθέλουσι δὲ πιέμεν ἄμφω·

πολλὰ δέ τ᾽ ἀσθμαίνοντα λέων ἐδάμασσε βίηφιν·

ὣς πολέας πεφνόντα Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν

Ἕκτωρ Πριαμίδης σχεδὸν ἔγχεϊ θυμὸν ἀπηύρα,

καί οἱ ἐπευχόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

830

Πάτροκλ᾽ ἦ που ἔφησθα πόλιν κεραϊξέμεν ἁμήν,

Τρωϊάδας δὲ γυναῖκας ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας

ἄξειν ἐν νήεσσι φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν

νήπιε· τάων δὲ πρόσθ᾽ Ἕκτορος ὠκέες ἵπποι

ποσσὶν ὀρωρέχαται πολεμίζειν· ἔγχεϊ δ᾽ αὐτὸς

835

Τρωσὶ φιλοπτολέμοισι μεταπρέπω, ὅ σφιν ἀμύνω

ἦμαρ ἀναγκαῖον· σὲ δέ τ᾽ ἐνθάδε γῦπες ἔδονται.

ἆ δείλ᾽, οὐδέ τοι ἐσθλὸς ἐὼν χραίσμησεν Ἀχιλλεύς,

ὅς πού τοι μάλα πολλὰ μένων ἐπετέλλετ᾽ ἰόντι·

μή μοι πρὶν ἰέναι Πατρόκλεες ἱπποκέλευθε

840

νῆας ἔπι γλαφυρὰς πρὶν Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο

αἱματόεντα χιτῶνα περὶ στήθεσσι δαΐξαι.

ὥς πού σε προσέφη, σοὶ δὲ φρένας ἄφρονι πεῖθε.

τὸν δ᾽ ὀλιγοδρανέων προσέφης Πατρόκλεες ἱππεῦ·

ἤδη νῦν Ἕκτορ μεγάλ᾽ εὔχεο· σοὶ γὰρ ἔδωκε

845

νίκην Ζεὺς Κρονίδης καὶ Ἀπόλλων, οἵ με δάμασσαν

ῥηιδίως· αὐτοὶ γὰρ ἀπ᾽ ὤμων τεύχε᾽ ἕλοντο.

τοιοῦτοι δ᾽ εἴ πέρ μοι ἐείκοσιν ἀντεβόλησαν,

πάντές κ᾽ αὐτόθ᾽ ὄλοντο ἐμῶι ὑπὸ δουρὶ δαμέντες.

ἀλλά με μοῖρ᾽ ὀλοὴ καὶ Λητοῦς ἔκτανεν υἱός,

850

ἀνδρῶν δ᾽ Εὔφορβος· σὺ δέ με τρίτος ἐξεναρίζεις.

ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ᾽ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῆισιν·

οὔ θην οὐδ᾽ αὐτὸς δηρὸν βέηι, ἀλλά τοι ἤδη

ἄγχι παρέστηκεν θάνατος καὶ μοῖρα κραταιὴ

χερσὶ δαμέντ᾽ Ἀχιλῆος ἀμύμονος Αἰακίδαο.

855

ὣς ἄρα μιν εἰπόντα τέλος θανάτοιο κάλυψε·

ψυχὴ δ᾽ ἐκ ῥεθέων πταμένη Ἄϊδος δὲ βεβήκει

ὃν πότμον γοόωσα λιποῦσ᾽ ἀνδροτῆτα καὶ ἥβην.

τὸν καὶ τεθνηῶτα προσηύδα φαίδιμος Ἕκτωρ·

Πατρόκλεις τί νύ μοι μαντεύεαι αἰπὺν ὄλεθρον;

860

τίς δ᾽ οἶδ᾽ εἴ κ᾽ Ἀχιλεὺς Θέτιδος πάϊς ἠϋκόμοιο

φθήηι ἐμῶι ὑπὸ δουρὶ τυπεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσαι;

ὣς ἄρα φωνήσας δόρυ χάλκεον ἐξ ὠτειλῆς

εἴρυσε λὰξ προσβάς, τὸν δ᾽ ὕπτιον ὦσ᾽ ἀπὸ δουρός.

αὐτίκα δὲ ξὺν δουρὶ μετ᾽ Αὐτομέδοντα βεβήκει

865

ἀντίθεον θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο·

ἵετο γὰρ βαλέειν· τὸν δ᾽ ἔκφερον ὠκέες ἵπποι

ἄμβροτοι, οὓς Πηλῆϊ θεοὶ δόσαν ἀγλαὰ δῶρα.