Ἄλκηστις

238-434

____________________________________________________________________

Ἐπεισόδιον βʹ

Χορός· οὔποτε φήσω γάμον εὐφραίνειν

πλέον ἢ λυπεῖν, τοῖς τε πάροιθεν

240

τεκμαιρόμενος καὶ τάσδε τύχας

λεύσσων βασιλέως, ὅστις ἀρίστης

ἀπλακὼν ἀλόχου τῆσδ᾽ ἀβίωτον

τὸν ἔπειτα χρόνον βιοτεύσει.

Κομμός

{στρ.

Ἄλκηστις·        Ἅλιε καὶ φάος ἁμέρας,

245

οὐράνιαί τε δῖναι νεφέλας δρομαίου.

Ἄδμητος· ὁρᾶι σε κἀμέ, δύο κακῶς πεπραγότας,

οὐδὲν θεοὺς δράσαντας ἀνθ᾽ ὅτου θανῆι.

{ἀντ.

Ἄλκηστις·        γαῖά τε καὶ μελάθρων στέγαι

νυμφίδιοί τε κοῖται πατρίας Ἰωλκοῦ.

250

Ἄδμητος· ἔπαιρε σαυτήν, ὦ τάλαινα, μὴ προδῶις·

λίσσου δὲ τοὺς κρατοῦντας οἰκτῖραι θεούς.

{στρ.

Ἄλκηστις· ὁρῶ δίκωπον ὁρῶ σκάφος ἐν λίμναι·

νεκύων δὲ πορθμεὺς

ἔχων χέρ᾽ ἐπὶ κοντῶι Χάρων

255

μ᾽ ἤδη καλεῖ· Τί μέλλεις;

ἐπείγου· σὺ κατείργεις. τάδε τοί με

σπερχόμενος ταχύνει.

Ἄδμητος· οἴμοι· πικράν γε τήνδε μοι ναυκληρίαν

ἔλεξας. ὦ δύσδαιμον, οἷα πάσχομεν.

{ἀντ.

Ἄλκηστις· ἄγει μ᾽ ἄγει τις· ἄγει μέ τις – οὐχ ὁρᾶις; –

260

νεκύων ἐς αὐλάν,

ὑπ᾽ ὀφρύσι κυαναυγέσι

βλέπων πτερωτὸς – Ἅιδας.

τί ῥέξεις; ἄφες. – οἵαν ὁδὸν ἁ δει-

λαιοτάτα προβαίνω.

Ἄδμητος· οἰκτρὰν φίλοισιν, ἐκ δὲ τῶν μάλιστ᾽ ἐμοὶ

265

καὶ παισίν, οἷς δὴ πένθος ἐν κοινῶι τόδε.

Ἐπωιδός

Ἄλκηστις·        μέθετε μέθετέ μ᾽ ἤδη.

κλίνατ᾽, οὐ σθένω ποσίν.

πλησίον Ἅιδας.

σκοτία δ᾽ ἐπ᾽ ὄσσοισι νὺξ ἐφέρπει.

270

τέκνα τέκν᾽, οὐκέτι δὴ

οὐκέτι μάτηρ σφῶιν ἔστιν.

χαίροντες, ὦ τέκνα, τόδε φάος ὁρῶιτον.

Ἄδμητος· οἴμοι· τόδ᾽ ἔπος λυπρὸν ἀκούω

καὶ παντὸς ἐμοὶ θανάτου μεῖζον.

275

μὴ πρός ‹σε› θεῶν τλῆις με προδοῦναι,

μὴ πρὸς παίδων οὓς ὀρφανιεῖς,

ἀλλ᾽ ἄνα, τόλμα·

σοῦ γὰρ φθιμένης οὐκέτ᾽ ἂν εἴην·

ἐν σοὶ δ᾽ ἐσμὲν καὶ ζῆν καὶ μή·

σὴν γὰρ φιλίαν σεβόμεσθα.

280

Ἄλκηστις· Ἄδμηθ᾽, ὁρᾶις γὰρ τἀμὰ πράγμαθ᾽ ὡς ἔχει,

λέξαι θέλω σοι πρὶν θανεῖν ἃ βούλομαι.

ἐγώ σε πρεσβεύουσα κἀντὶ τῆς ἐμῆς

ψυχῆς καταστήσασα φῶς τόδ᾽ εἰσορᾶν

θνήισκω, παρόν μοι μὴ θανεῖν, ὑπὲρ σέθεν,

285

ἀλλ᾽ ἄνδρα τε σχεῖν Θεσσαλῶν ὃν ἤθελον

καὶ δῶμα ναίειν ὄλβιον τυραννίδι.

οὐκ ἠθέλησα ζῆν ἀποσπασθεῖσά σου

σὺν παισὶν ὀρφανοῖσιν, οὐδ᾽ ἐφεισάμην

ἥβης, ἔχουσ᾽ ἐν οἷς ἐτερπόμην ἐγώ.

290

καίτοι σ᾽ ὁ φύσας χἠ τεκοῦσα προύδοσαν,

καλῶς μὲν αὐτοῖς κατθανεῖν ἧκον βίου,

καλῶς δὲ σῶσαι παῖδα κεὐκλεῶς θανεῖν.

μόνος γὰρ αὐτοῖς ἦσθα, κοὔτις ἐλπὶς ἦν

σοῦ κατθανόντος ἄλλα φιτύσειν τέκνα.

295

κἀγώ τ᾽ ἂν ἔζων καὶ σὺ τὸν λοιπὸν χρόνον,

κοὐκ ἂν μονωθεὶς σῆς δάμαρτος ἔστενες

καὶ παῖδας ὠρφάνευες. ἀλλὰ ταῦτα μὲν

θεῶν τις ἐξέπραξεν ὥσθ᾽ οὕτως ἔχειν.

εἶἑν· σύ νύν μοι τῶνδ᾽ ἀπόμνησαι χάριν·

300

αἰτήσομαι γάρ σ᾽ – ἀξίαν μὲν οὔποτε·

ψυχῆς γὰρ οὐδέν ἐστι τιμιώτερον –

δίκαια δ᾽, ὡς φήσεις σύ· τούσδε γὰρ φιλεῖς

οὐχ ἧσσον ἢ ᾽γὼ παῖδας, εἴπερ εὖ φρονεῖς·

τούτους ἀνάσχου δεσπότας ἐμῶν δόμων,

305

καὶ μὴ ᾽πιγήμηις τοῖσδε μητρυιὰν τέκνοις,

ἥτις κακίων οὖσ᾽ ἐμοῦ γυνὴ φθόνωι

τοῖς σοῖσι κἀμοῖς παισὶ χεῖρα προσβαλεῖ.

μὴ δῆτα δράσηις ταῦτά γ᾽, αἰτοῦμαί σ᾽ ἐγώ.

ἐχθρὰ γὰρ ἡ ᾽πιοῦσα μητρυιὰ τέκνοις,

310

τοῖς πρόσθ᾽, ἐχίδνης οὐδὲν ἠπιωτέρα.

καὶ παῖς μὲν ἄρσην πατέρ᾽ ἔχει πύργον μέγαν

[ὃν καὶ προσεῖπε καὶ προσερρήθη πάλιν]

σὺ δ᾽, ὦ τέκνον μοι, πῶς κορευθήσηι καλῶς,

ποίας τυχοῦσα συζύγου τῶι σῶι πατρί;

315

μή σοί τιν᾽ αἰσχρὰν προσβαλοῦσα κληδόνα

ἥβης ἐν ἀκμῆι σοὺς διαφθείρηι γάμους.

οὐ γάρ σε μήτηρ οὔτε νυμφεύσει ποτὲ

οὔτ᾽ ἐν τόκοισι σοῖσι θαρσυνεῖ, τέκνον,

παροῦσ᾽, ἵν᾽ οὐδὲν μητρὸς εὐμενέστερον.

320

δεῖ γὰρ θανεῖν με· καὶ τόδ᾽ οὐκ ἐς αὔριον

οὐδ᾽ ἐς τρίτην μοι μηνὸς ἔρχεται κακόν,

ἀλλ᾽ αὐτίκ᾽ ἐν τοῖς οὐκέτ᾽ οὖσι λέξομαι.

χαίροντες εὐφραίνοισθε· καὶ σοὶ μέν, πόσι,

γυναῖκ᾽ ἀρίστην ἔστι κομπάσαι λαβεῖν,

325

ὑμῖν δέ, παῖδες, μητρὸς ἐκπεφυκέναι.

Χορός· θάρσει· πρὸ τούτου γὰρ λέγειν οὐχ ἅζομαι·

δράσει τάδ᾽, εἴπερ μὴ φρενῶν ἁμαρτάνει.

Ἄδμητος· ἔσται τάδ᾽, ἔσται, μὴ τρέσηις· ἐπεί σ᾽ ἐγὼ

καὶ ζῶσαν εἶχον καὶ θανοῦσ᾽ ἐμὴ γυνὴ

330

μόνη κεκλήσηι, κοὔτις ἀντὶ σοῦ ποτε

τόνδ᾽ ἄνδρα νύμφη Θεσσαλὶς προσφθέγξεται.

οὐκ ἔστιν οὕτως οὔτε πατρὸς εὐγενοῦς

οὔτ᾽ εἶδος ἄλλως ἐκπρεπεστάτη γυνή.

ἅλις δὲ παίδων· τῶνδ᾽ ὄνησιν εὔχομαι

335

θεοῖς γενέσθαι· σοῦ γὰρ οὐκ ὠνήμεθα.

οἴσω δὲ πένθος οὐκ ἐτήσιον τὸ σὸν,

ἀλλ᾽ ἔστ᾽ ἂν αἰὼν οὑμὸς ἀντέχηι, γύναι,

στυγῶν μὲν ἥ μ᾽ ἔτικτεν, ἐχθαίρων δ᾽ ἐμὸν

πατέρα· λόγωι γὰρ ἦσαν οὐκ ἔργωι φίλοι.

340

σὺ δ᾽ ἀντιδοῦσα τῆς ἐμῆς τὰ φίλτατα

ψυχῆς ἔσωσας. ἆρά μοι στένειν πάρα

τοιᾶσδ᾽ ἁμαρτάνοντι συζύγου σέθεν;

παύσω δὲ κώμους συμποτῶν θ᾽ ὁμιλίας

στεφάνους τε μοῦσάν θ᾽ ἣ κατεῖχ᾽ ἐμοὺς δόμους.

345

οὐ γάρ ποτ᾽ οὔτ᾽ ἂν βαρβίτου θίγοιμ᾽ ἔτι

οὔτ᾽ ἂν φρέν᾽ ἐξαίροιμι πρὸς Λίβυν λακεῖν

αὐλόν· σὺ γάρ μου τέρψιν ἐξείλου βίου.

σοφῆι δὲ χειρὶ τεκτόνων δέμας τὸ σὸν

εἰκασθὲν ἐν λέκτροισιν ἐκταθήσεται,

350

ὧι προσπεσοῦμαι καὶ περιπτύσσων χέρας

ὄνομα καλῶν σὸν τὴν φίλην ἐν ἀγκάλαις

δόξω γυναῖκα καίπερ οὐκ ἔχων ἔχειν·

ψυχρὰν μέν, οἶμαι, τέρψιν, ἀλλ᾽ ὅμως βάρος

ψυχῆς ἀπαντλοίην ἄν. ἐν δ᾽ ὀνείρασι

355

φοιτῶσά μ᾽ εὐφραίνοις ἄν· ἡδὺ γὰρ φίλους

κἀν νυκτὶ λεύσσειν, ὅντιν᾽ ἂν παρῆι χρόνον.

εἰ δ᾽ Ὀρφέως μοι γλῶσσα καὶ μέλος παρῆν,

ὥστ᾽ ἢ κόρην Δήμητρος ἢ κείνης πόσιν

ὕμνοισι κηλήσαντά σ᾽ ἐξ Ἅιδου λαβεῖν,

360

κατῆλθον ἄν, καί μ᾽ οὔθ᾽ ὁ Πλούτωνος κύων

οὔθ᾽ οὑπὶ κώπηι ψυχοπομπὸς ἂν Χάρων

ἔσχον, πρὶν ἐς φῶς σὸν καταστῆσαι βίον.

ἀλλ᾽ οὖν ἐκεῖσε προσδόκα μ᾽, ὅταν θάνω,

καὶ δῶμ᾽ ἑτοίμαζ᾽, ὡς συνοικήσουσά μοι.

365

ἐν ταῖσιν αὐταῖς γάρ μ᾽ ἐπισκήψω κέδροις

σοὶ τούσδε θεῖναι πλευρά τ᾽ ἐκτεῖναι πέλας

πλευροῖσι τοῖς σοῖς· μηδὲ γὰρ θανών ποτε

σοῦ χωρὶς εἴην τῆς μόνης πιστῆς ἐμοί.

Χορός· καὶ μὴν ἐγώ σοι πένθος ὡς φίλος φίλωι

370

λυπρὸν συνοίσω τῆσδε· καὶ γὰρ ἀξία.

Ἄλκηστις· ὦ παῖδες, αὐτοὶ δὴ τάδ᾽ εἰσηκούσατε

πατρὸς λέγοντος μὴ γαμεῖν ἄλλην ποτὲ

γυναῖκ᾽ ἐφ᾽ ὑμῖν μηδ᾽ ἀτιμάσειν ἐμέ.

Ἄδμητος· καὶ νῦν γέ φημι, καὶ τελευτήσω τάδε.

375

Ἄλκηστις· ἐπὶ τοῖσδε παῖδας χειρὸς ἐξ ἐμῆς δέχου.

Ἄδμητος· δέχομαι, φίλον γε δῶρον ἐκ φίλης χερός.

Ἄλκηστις· σύ νυν γενοῦ τοῖσδ᾽ ἀντ᾽ ἐμοῦ μήτηρ τέκνοις.

Ἄδμητος· πολλή μ᾽ ἀνάγκη, σοῦ γ᾽ ἀπεστερημένοις.

Ἄλκηστις· ὦ τέκν᾽, ὅτε ζῆν χρῆν μ᾽, ἀπέρχομαι κάτω.

380

Ἄδμητος· οἴμοι, τί δράσω δῆτα σοῦ μονούμενος;

Ἄλκηστις· χρόνος μαλάξει σ᾽· οὐδέν ἐσθ᾽ ὁ κατθανών.

Ἄδμητος· ἄγου με σὺν σοί, πρὸς θεῶν, ἄγου κάτω.

Ἄλκηστις· ἀρκοῦμεν ἡμεῖς οἱ προθνήισκοντες σέθεν.

Ἄδμητος· ὦ δαῖμον, οἵας συζύγου μ᾽ ἀποστερεῖς.

385

Ἄλκηστις· καὶ μὴν σκοτεινὸν ὄμμα μου βαρύνεται.

Ἄδμητος· ἀπωλόμην ἄρ᾽, εἴ με δὴ λείψεις, γύναι.

Ἄλκηστις· ὡς οὐκέτ᾽ οὖσαν οὐδὲν ἂν λέγοις ἐμέ.

Ἄδμητος· ὄρθου πρόσωπον, μὴ λίπηις παῖδας σέθεν.

Ἄλκηστις· οὐ δῆθ᾽ ἑκοῦσά γ᾽· ἀλλὰ χαίρετ᾽, ὦ τέκνα.

390

Ἄδμητος· βλέψον πρὸς αὐτούς, βλέψον.

Ἄλκηστις· οὐδέν εἰμ᾽ ἔτι.

Ἄδμητος· τί δρᾶις; προλείπεις;

Ἄλκηστις· χαῖρ᾽.

Ἄδμητος· ἀπωλόμην τάλας.

Χορός· βέβηκεν, οὐκέτ᾽ ἔστιν Ἀδμήτου γυνή.

Μονωιδία

{στρ.

Εὔμηλος· ἰώ μοι τύχας. μαῖα δὴ κάτω

βέβακεν, οὐκέτ᾽ ἔστιν, ὦ

395

πάτερ, ὑφ᾽ ἁλίωι.

προλιποῦσα δ᾽ ἀμὸν

βίον ὠρφάνισσεν τλάμων.

ἴδε γὰρ ἴδε βλέφαρον καὶ παρατόνους χέρας.

400

ὑπάκουσον ἄκουσον, ὦ μᾶτερ, ἀντιάζω.

ἐγώ σ᾽ ἐγώ, μᾶτερ,

καλοῦμαι ὁ σὸς ποτὶ σοῖσι πίτ-

νων στόμασιν νεοσσός.

Ἄδμητος· τὴν οὐ κλύουσαν οὐδ᾽ ὁρῶσαν· ὥστ᾽ ἐγὼ

405

καὶ σφὼ βαρείαι συμφορᾶι πεπλήγμεθα.

{ἀντ.

Εὔμηλος· νέος ἐγώ, πάτερ, λείπομαι φίλας

μονόστολός τε ματρός· ὦ

σχέτλια δὴ παθὼν

ἐγὼ ἔργα * * *

410

σύ τέ μοι σύγκασι κούρα

συνέτλας· * * * ὦ πάτερ,

ἀνόνατ᾽ ἀνόνατ᾽ ἐνύμφευσας οὐδὲ γήρως

ἔβας τέλος σὺν τᾶιδ᾽·

ἔφθιτο γὰρ πάρος· οἰχομένας δὲ σοῦ,

415

μᾶτερ, ὄλωλεν οἶκος.

Χορός· Ἄδμητ᾽, ἀνάγκη τάσδε συμφορὰς φέρειν·

οὐ γάρ τι πρῶτος οὐδὲ λοίσθιος βροτῶν

γυναικὸς ἐσθλῆς ἤμπλακες· γίγνωσκε δὲ

ὡς πᾶσιν ἡμῖν κατθανεῖν ὀφείλεται.

420

Ἄδμητος· ἐπίσταμαί γε, κοὐκ ἄφνω κακὸν τόδε

προσέπτατ᾽· εἰδὼς δ᾽ αὔτ᾽ ἐτειρόμην πάλαι.

ἀλλ᾽, ἐκφορὰν γὰρ τοῦδε θήσομαι νεκροῦ,

πάρεστε καὶ μένοντες ἀντηχήσατε

παιᾶνα τῶι κάτωθεν ἀσπόνδωι θεῶι.

425

πᾶσιν δὲ Θεσσαλοῖσιν ὧν ἐγὼ κρατῶ

πένθους γυναικὸς τῆσδε κοινοῦσθαι λέγω

κουρᾶι ξυρήκει καὶ μελαμπέπλωι στολῆι.

τέθριππά θ᾽ οἳ ζεύγνυσθε καὶ μονάμπυκας

πώλους, σιδήρωι τέμνετ᾽ αὐχένων φόβην.

430

αὐλῶν δὲ μὴ κατ᾽ ἄστυ, μὴ λύρας κτύπος

ἔστω σελήνας δώδεκ᾽ ἐκπληρουμένας·

οὐ γάρ τιν᾽ ἄλλον φίλτερον θάψω νεκρὸν

τοῦδ᾽ οὐδ᾽ ἀμείνον᾽ εἰς ἔμ᾽· ἀξία δέ μοι

τιμῆς, ἐπεὶ τέθνηκεν ἀντ᾽ ἐμοῦ μόνη.