Ὕμνοι

Hymnus IV

______________________________________________________________________________

Εἰς Δῆλον

Τὴν ἱερήν, ὦ θυμέ, τίνα χρόνον ἢ πότ᾽ ἀείσεις

Δῆλον Ἀπόλλωνος κουροτρόφον; ἦ μὲν ἅπασαι

Κυκλάδες, αἳ νήσων ἱερώταται εἰν ἁλὶ κεῖνται,

εὔυμνοι· Δῆλος δ᾽ ἐθέλει τὰ πρῶτα φέρεσθαι

5

ἐκ Μουσέων, ὅτι Φοῖβον ἀοιδάων μεδέοντα

λοῦσέ τε καὶ σπείρωσε καὶ ὡς θεὸν ἤινεσε πρώτη.

ὡς Μοῦσαι τὸν ἀοιδὸν ὃ μὴ Πίμπλειαν ἀείσηι

ἔχθουσιν, τὼς Φοῖβος ὅτις Δήλοιο λάθηται.

Δήλωι νῦν οἴμης ἀποδάσσομαι, ὡς ἂν Ἀπόλλων

10

Κύνθιος αἰνήσηι με φίλης ἀλέγοντα τιθήνης.

κείνη δ᾽ ἠνεμόεσσα καὶ ἄτροπος οἷά θ᾽ ἁλιπλήξ

αἰθυίηις καὶ μᾶλλον ἐπίδρομος ἠέπερ ἵπποις

πόντωι ἐνεστήρικται· ὁ δ᾽ ἀμφί ἑ πουλὺς ἑλίσσων

Ἰκαρίου πολλὴν ἀπομάσσεται ὕδατος ἄχνην·

15

τῶι σφε καὶ ἰχθυβολῆες ἁλίπλοοι ἐννάσσαντο.

ἀλλά οἱ οὐ νεμεσητὸν ἐνὶ πρώτηισι λέγεσθαι,

ὁππότ᾽ ἐς Ὠκεανόν τε καὶ ἐς Τιτηνίδα Τηθύν

νῆσοι ἀολλίζονται, ἀεὶ δ᾽ ἔξαρχος ὁδεύει.

ἡ δ᾽ ὄπιθεν Φοίνισσα μετ᾽ ἴχνια Κύρνος ὀπηδεῖ

20

οὐκ ὀνοτὴ καὶ Μάκρις Ἀβαντιὰς Ἐλλοπιήων

Σαρδώ θ᾽ ἱμερόεσσα καὶ ἣν ἐπενήξατο Κύπρις

ἐξ ὕδατος τὰ πρῶτα, σαοῖ δέ μιν ἀντ᾽ ἐπιβάθρων.

κεῖναι μὲν πύργοισι περισκεπέεσσιν ἐρυμναί,

Δῆλος δ᾽ Ἀπόλλωνι· τί δὲ στιβαρώτερον ἕρκος;

25

τείχεα μὲν καὶ λᾶες ὑπὸ ῥιπῆς κε πέσοιεν

Στρυμονίου βορέαο· θεὸς δ᾽ ἀεὶ ἀστυφέλικτος·

Δῆλε φίλη, τοῖός σε βοηθόος ἀμφιβέβηκεν.

εἰ δὲ λίην πολέες σε περιτροχόωσιν ἀοιδαί,

ποίηι ἐνιπλέξω σε; τί τοι θυμῆρες ἀκοῦσαι;

30

ἢ ὡς τὰ πρώτιστα μέγας θεὸς οὔρεα θείνων

ἄορι τριγλώχινι τό οἱ Τελχῖνες ἔτευξαν

νήσους εἰναλίας εἰργάζετο, νέρθε δὲ πάσας

ἐκ νεάτων ὤχλισσε καὶ εἰσεκύλισε θαλάσσηι;

καὶ τὰς μὲν κατὰ βυσσόν, ἵν᾽ ἠπείροιο λάθωνται,

35

πρυμνόθεν ἐρρίζωσε· σὲ δ᾽ οὐκ ἔθλιψεν ἀνάγκη,

ἀλλ᾽ ἄφετος πελάγεσσιν ἐπέπλεες· οὔνομα δ᾽ ἦν τοι

Ἀστερίη τὸ παλαιόν, ἐπεὶ βαθὺν ἥλαο τάφρον

οὐρανόθεν φεύγουσα Διὸς γάμον ἀστέρι ἴση.

Leto, Apollon, Artemis

τόφρα μὲν οὔπω τοι χρυσέη ἐπεμίσγετο Λητώ,

40

τόφρα δ᾽ ἔτ᾽ Ἀστερίη σὺ καὶ οὐδέπω ἔκλεο Δῆλος.

πολλάκι σε Τροιζῆνος ἀπὸ ξάνθοιο πολίχνης

ἐρχόμενοι Ἐφύρηνδε Σαρωνικοῦ ἔνδοθι κόλπου

ναῦται ἐπεσκέψαντο, καὶ ἐξ Ἐφύρης ἀνιόντες

οἱ μὲν ἔτ᾽ οὐκ ἴδον αὖθι, σὺ δὲ στεινοῖο παρ᾽ ὀξύν

45

ἔδραμες Εὐρίποιο πόρον καναχηδὰ ῥέοντος,

Χαλκιδικῆς δ᾽ αὐτῆμαρ ἀνηναμένη ἁλὸς ὕδωρ

μέσφ᾽ ἐς Ἀθηναίων προσενήξαο Σούνιον ἄκρον

ἢ Χίον ἢ νήσοιο διάβροχον ὕδατι μαστόν

Παρθενίης – οὔπω γὰρ ἔην Σάμος –, ἧχί σε νύμφαι

50

γείτονες Ἀγκαίου Μυκαλησσίδες ἐξείνισσαν.

ἡνίκα δ᾽ Ἀπόλλωνι γενέθλιον οὖδας ὑπέσχες,

τοῦτό τοι ἀντημοιβὸν ἁλίπλοοι οὔνομ᾽ ἔθεντο,

οὕνεκεν οὐκέτ᾽ ἄδηλος ἐπέπλεες, ἀλλ᾽ ἐνὶ πόντου

κύμασιν Αἰγαίοιο ποδῶν ἐνεθήκαο ῥίζας.

55

οὐδ᾽ Ἥρην κοτέουσαν ὑπέτρεσας· ἡ μὲν ἁπάσαις

δεινὸν ἐπεβρωμᾶτο λεχωίσιν αἳ Διὶ παῖδας

ἐξέφερον, Λητοῖ δὲ διακριδόν, οὕνεκα μούνη

Ζηνὶ τεκεῖν ἤμελλε φιλαίτερον Ἄρεος υἷα.

τῶι ῥα καὶ αὐτὴ μὲν σκοπιὴν ἔχεν αἰθέρος εἴσω

60

σπερχομένη μέγα δή τι καὶ οὐ φατόν, εἶργε δὲ Λητώ

τειρομένην ὠδῖσι· δύω δέ οἱ εἵατο φρουροί

γαῖαν ἐποπτεύοντες, ὁ μὲν πέδον ἠπείροιο

ἥμενος ὑψηλῆς κορυφῆς ἔπι Θρήικος Αἵμου

θοῦρος Ἄρης ἐφύλασσε σὺν ἔντεσι, τὼ δέ οἱ ἵππω

65

ἑπτάμυχον βορέαο παρὰ σπέος ηὐλίζοντο·

ἡ δ᾽ ἐπὶ νησάων ἑτέρη σκοπὸς αἰπειάων

ἧστο κόρη Θαύμαντος ἐπαΐξασα Μίμαντι.

ἔνθ᾽ οἱ μὲν πολίεσσιν ὅσαις ἐπεβάλλετο Λητώ

μίμνον ἀπειλητῆρες, ἀπετρώπων δὲ δέχεσθαι.

70

φεῦγε μὲν Ἀρκαδίη, φεῦγεν δ᾽ ὄρος ἱερὸν Αὔγης

Παρθένιον, φεῦγεν δ᾽ ὁ γέρων μετόπισθε Φενειός,

φεῦγε δ᾽ ὅλη Πελοπηῒς ὅση παρακέκλιται Ἰσθμῶι,

ἔμπλην Αἰγιαλοῦ γε καὶ Ἄργεος· οὐ γὰρ ἐκείνας

ἀτραπιτοὺς ἐπάτησεν, ἐπεὶ λάχεν Ἴναχον Ἥρη.

75

φεῦγε καὶ Ἀονίη τὸν ἕνα δρόμον, αἱ δ᾽ ἐφέποντο

Δίρκη τε Στροφίη τε μελαμψήφιδος ἔχουσαι

Ἰσμηνοῦ χέρα πατρός, ὁ δ᾽ εἵπετο πολλὸν ὄπισθεν

Ἀσωπὸς βαρύγουνος, ἐπεὶ πεπάλακτο κεραυνῶι.

ἡ δ᾽ ὑποδινηθεῖσα χοροῦ ἀπεπαύσατο νύμφη

80

αὐτόχθων Μελίη καὶ ὑπόχλοον ἔσχε παρειήν

ἥλικος ἀσθμαίνουσα περὶ δρυός, ὡς ἴδε χαίτην

σειομένην Ἑλικῶνος. ἐμαὶ θεαὶ εἴπατε Μοῦσαι,

ἦ ῥ᾽ ἐτεὸν ἐγένοντο τότε δρύες ἡνίκα Νύμφαι;

«Νύμφαι μὲν χαίρουσιν, ὅτε δρύας ὄμβρος ἀέξει,

85

Νύμφαι δ᾽ αὖ κλαίουσιν, ὅτε δρυσὶ μηκέτι φύλλα.»

ταῖς μὲν ἔτ᾽ Ἀπόλλων ὑποκόλπιος αἰνὰ χολώθη,

φθέγξατο δ᾽ οὐκ ἀτέλεστον ἀπειλήσας ἐπὶ Θήβηι·

«Θήβη τίπτε τάλαινα τὸν αὐτίκα πότμον ἐλέγχεις;

μήπω μή μ᾽ ἀέκοντα βιάζεο μαντεύεσθαι.

90

οὔπω μοι Πυθῶνι μέλει τριποδήιος ἕδρη,

οὐδέ τί πω τέθνηκεν ὄφις μέγας, ἀλλ᾽ ἔτι κεῖνο

θηρίον αἰνογένειον ἀπὸ Πλειστοῖο καθέρπον

Παρνησὸν νιφόεντα περιστέφει ἐννέα κύκλοις·

ἀλλ᾽ ἔμπης ἐρέω τι τομώτερον ἢ ἀπὸ δάφνης.

95

φεῦγε πρόσω· ταχινός σε κιχήσομαι αἵματι λούσων

τόξον ἐμόν· σὺ δὲ τέκνα κακογλώσσοιο γυναικός

ἔλλαχες. οὐ σύ γ᾽ ἐμεῖο φίλη τροφὸς οὐδὲ Κιθαιρών

ἔσσεται· εὐαγέων δὲ καὶ εὐαγέεσσι μελοίμην.»

ὣς ἄρ᾽ ἔφη. Λητὼ δὲ μετάτροπος αὖτις ἐχώρει.

100

ἀλλ᾽ ὅτ᾽ Ἀχαιιάδες μιν ἀπηρνήσαντο πόληες

ἐρχομένην, Ἑλίκη τε Ποσειδάωνος ἑταίρη

Βοῦρά τε Δεξαμενοῖο βοόστασις Οἰκιάδαο,

ἄψ δ᾽ ἐπὶ Θεσσαλίην πόδας ἔτρεπε· φεῦγε δ᾽ Ἄναυρος

καὶ μεγάλη Λάρισα καὶ αἱ Χειρωνίδες ἄκραι,

105

φεῦγε δὲ καὶ Πηνειὸς ἑλισσόμενος διὰ Τεμπέων·

Ἥρη, σοὶ δ᾽ ἔτι τῆμος ἀνηλεὲς ἦτορ ἔκειτο

οὐδὲ κατεκλάσθης τε καὶ ὤικτισας, ἡνίκα πήχεις

ἀμφοτέρους ὀρέγουσα μάτην ἐφθέγξατο τοῖα·

«Νύμφαι Θεσσαλίδες, ποταμοῦ γένος, εἴπατε πατρί

110

κοιμῆσαι μέγα χεῦμα, περιπλέξασθε γενείωι

λισσόμεναι τὰ Ζηνὸς ἐν ὕδατι τέκνα τεκέσθαι.

Πηνειὲ Φθιῶτα, τί νῦν ἀνέμοισιν ἐρίζεις;

ὦ πάτερ, οὐ μὴν ἵππον ἀέθλιον ἀμφιβέβηκας.

ἦ ῥά τοι ὧδ᾽ αἰεὶ ταχινοὶ πόδες, ἢ ἐπ᾽ ἐμεῖο

115

μοῦνον ἐλαφρίζουσι, πεποίησαι δὲ πέτεσθαι

σήμερον ἐξαπίνης; ὁ δ᾽ ἀνήκοος. ὦ ἐμὸν ἄχθος,

ποῖ σε φέρω; μέλεοι γὰρ ἀπειρήκασι τένοντες.

Πήλιον ὦ Φιλύρης νυμφήιον, ἀλλὰ σὺ μεῖνον,

μεῖνον, ἐπεὶ καὶ θῆρες ἐν οὔρεσι πολλάκι σεῖο

120

ὠμοτόκους ὠδῖνας ἀπηρείσαντο λέαιναι.»

τὴν δ᾽ ἄρα καὶ Πηνειὸς ἀμείβετο δάκρυα λείβων·

«Λητοῖ, Ἀναγκαίη μεγάλη θεός. οὐ γὰρ ἔγωγε

πότνια σὰς ὠδῖνας ἀναίνομαι – οἶδα καὶ ἄλλας

λουσαμένας ἀπ᾽ ἐμεῖο λεχωίδας –· ἀλλά μοι Ἥρη

125

δαψιλὲς ἠπείλησεν. ἀπαύγασαι, οἷος ἔφεδρος

οὔρεος ἐξ ὑπάτου σκοπιὴν ἔχει, ὅς κέ με ῥεῖα

βυσσόθεν ἐξερύσειε. τί μήσομαι; ἦ ἀπολέσθαι

ἡδύ τί τοι Πηνειόν; ἴτω πεπρωμένον ἦμαρ·

τλήσομαι εἵνεκα σεῖο, καὶ εἰ μέλλοιμι ῥοάων

130

διψαλέην ἄμπωτιν ἔχων αἰώνιον ἔρρειν

καὶ μόνος ἐν ποταμοῖσιν ἀτιμότατος καλέεσθαι.

ἠνίδ᾽ ἐγώ· τί περισσά; κάλει μόνον Εἰλήθυιαν.»

εἶπε καὶ ἠρώησε μέγαν ῥόον. ἀλλά οἱ Ἄρης

Παγγαίου προθέλυμνα καρήατα μέλλεν ἀείρας

135

ἐμβαλέειν δίνηισιν, ἀποκρύψαι δὲ ῥέεθρα·

ὑψόθε δ᾽ ἐσμαράγησε καὶ ἀσπίδα τύψεν ἀκωκῆι

δούρατος· ἡ δ᾽ ἐλέλιξεν ἐνόπλιον· ἔτρεμε δ᾽ Ὄσσης

οὔρεα καὶ πεδίον Κραννώνιον αἵ τε δυσαεῖς

ἐσχατιαὶ Πίνδοιο, φόβωι δ᾽ ὠρχήσατο πᾶσα

140

Θεσσαλίη· τοῖος γὰρ ἀπ᾽ ἀσπίδος ἔβραμεν ἦχος.

ὡς δ᾽, ὁπότ᾽ Αἰτναίου ὄρεος πυρὶ τυφομένοιο

σείονται μυχὰ πάντα, κατουδαίοιο γίγαντος

εἰς ἑτέρην Βριαρῆος ἐπωμίδα κινυμένοιο,

θερμάστραι τε βρέμουσιν ὑφ᾽ Ἡφαίστοιο πυράγρης

145

ἔργα θ᾽ ὁμοῦ, δεινὸν δὲ πυρίκμητοί τε λέβητες

καὶ τρίποδες πίπτοντες ἐπ᾽ ἀλλήλοις ἰαχεῦσιν,

τῆμος ἔγεντ᾽ ἄραβος σάκεος τόσος εὐκύκλοιο.

Πηνειὸς δ᾽ οὐκ αὖτις ἐχάζετο, μίμνε δ᾽ ὁμοίως

καρτερὸς ὡς τὰ πρῶτα, θοὰς δ᾽ ἐστήσατο δίνας,

150

εἰσόκε οἱ Κοιηῒς ἐκέκλετο· «σώιζεο χαίρων,

σώιζεο· μὴ σύ γ᾽ ἐμεῖο πάθηις κακὸν εἵνεκα τῆσδε

ἀντ᾽ ἐλεημοσύνης· χάριτος δέ τοι ἔσσετ᾽ ἀμοιβή.»

ἦ καὶ πολλὰ πάροιθεν ἐπεὶ κάμεν ἔστιχε νήσους

εἰναλίας· αἱ δ᾽ οὔ μιν ἐπερχομένην ἐδέχοντο,

155

οὐ λιπαρὸν νήεσσιν Ἐχινάδες ὅρμον ἔχουσαι,

οὐδ᾽ ἥτις Κέρκυρα φιλοξεινωτάτη ἄλλων,

Ἶρις ἐπεὶ πάσηισιν ἐφ᾽ ὑψηλοῖο Μίμαντος

σπερχομένη μάλα δεινὸν ἀπέτρεπεν· αἱ δ᾽ ὑπ᾽ ὀμοκλῆς

πασσυδίηι φοβέοντο κατὰ ῥόον ἥντινα τέτμοι.

160

ὠγυγίην δἤπειτα Κόων Μεροπηΐδα νῆσον

ἵετο, Χαλκιόπης ἱερὸν μυχὸν ἡρωΐνης.

ἀλλά ἑ παιδὸς ἔρυκεν ἔπος τόδε· ᾽μὴ σύ γε, μῆτερ,

τῆι με τέκοις. οὔτ᾽ οὖν ἐπιμέμφομαι οὐδὲ μεγαίρω

νῆσον, ἐπεὶ λιπαρή τε καὶ εὔβοτος, εἴ νύ τις ἄλλη·

165

ἀλλά οἱ ἐκ Μοιρέων τις ὀφειλόμενος θεὸς ἄλλος

ἐστί, Σαωτήρων ὕπατον γένος· ὧι ὑπὸ μίτρην

ἵξεται οὐκ ἀέκουσα Μακηδόνι κοιρανέεσθαι

ἀμφοτέρη μεσόγεια καὶ αἳ πελάγεσσι κάθηνται,

μέχρις ὅπου περάτη τε καὶ ὁππόθεν ὠκέες ἵπποι

170

Ἠέλιον φορέουσιν· ὁ δ᾽ εἴσεται ἤθεα πατρός.

καί νύ ποτε ξυνός τις ἐλεύσεται ἄμμιν ἄεθλος

ὕστερον, ὁππόταν οἱ μὲν ἐφ᾽ Ἑλλήνεσσι μάχαιραν

βαρβαρικὴν καὶ Κελτὸν ἀναστήσαντες Ἄρηα

ὀψίγονοι Τιτῆνες ἀφ᾽ ἑσπέρου ἐσχατόωντος

175

ῥώσωνται νιφάδεσσιν ἐοικότες ἢ ἰσάριθμοι

τείρεσιν, ἡνίκα πλεῖστα κατ᾽ ἠέρα βουκολέονται,

παιδ[                   ]. . σα[      ].[    ]

Δωρι . [.] . [         ] .οσα[      ]σ

καὶ πεδία Κρισσαῖα καὶ Ἡφαί[στο]ιο φάρ[αγγ]ες

180

ἀμφιπεριστείνωνται, ἴδωσι δὲ πίονα καπνόν

γείτονος αἰθομένοιο, καὶ οὐκέτι μοῦνον ἀκουῆι,

ἀλλ᾽ ἤδη παρὰ νηὸν ἀπαυγάζοιντο φάλαγγας

δυσμενέων, ἤδη δὲ παρὰ τριπόδεσσιν ἐμεῖο

φάσγανα καὶ ζωστῆρας ἀναιδέας ἐχθομένας τε

185

ἀσπίδας, αἳ Γαλάτηισι κακὴν ὁδὸν ἄφρονι φύλωι

στήσονται· τέων αἱ μὲν ἐμοὶ γέρας, αἱ δ᾽ ἐπὶ Νείλωι

ἐν πυρὶ τοὺς φορέοντας ἀποπνεύσαντας ἰδοῦσαι

κείσονται βασιλῆος ἀέθλια πολλὰ καμόντος.

ἐσσόμενε Πτολεμαῖε, τά τοι μαντήια Φοίβου.

190

αἰνήσεις μέγα δή τι τὸν εἰσέτι γαστέρι μάντιν

ὕστερον ἤματα πάντα. σὺ δὲ ξυμβάλλεο, μῆτερ·

ἔστι διειδομένη τις ἐν ὕδατι νῆσος ἀραιή,

πλαζομένη πελάγεσσι· πόδες δέ οἱ οὐκ ἐνὶ χώρηι,

ἀλλὰ παλιρροίηι ἐπινήχεται ἀνθέρικος ὥς,

195

ἔνθα νότος, ἔνθ᾽ εὖρος, ὅπη φορέηισι θάλασσα.

τῆι με φέροις· κείνην γὰρ ἐλεύσεαι εἰς ἐθέλουσαν.»

αἱ μὲν τόσσα λέγοντος ἀπέτρεχον εἰν ἁλὶ νῆσοι·

Ἀστερίη φιλόμολπε, σὺ δ᾽ Εὐβοίηθε κατήιεις,

Κυκλάδας ὀψομένη περιηγέας, οὔτι παλαιόν,

200

ἀλλ᾽ ἔτι τοι μετόπισθε Γεραίστιον εἵπετο φῦκος·

ὡς δ᾽ ἴδες, [ὡς] ἔστησ [                 ]ιδου[.]α

θαρσαλέη τάδ᾽ ἔλεξας [          ]. . . . ρ[    ]

θαρσαλέη τάδ᾽ ἔλεξας [          ]. . . . ρ[    ]

δαίμον᾽ ὑπ᾽ ὠδίνεσσι βαρυνομένην ὁρόωσα·

205

«Ἥρη, τοῦτό με ῥέξον ὅ τοι φίλον· οὐ γὰρ ἀπειλάς

ὑμετέρας ἐφύλαξα· πέρα, πέρα εἰς ἐμέ, Λητοῖ.»

ἔννεπες· ἡ δ᾽ ἀρητὸν ἄλης ἀπεπαύσατο λυγρῆς,

ἕζετο δ᾽ Ἰνωποῖο παρὰ ῥόον ὅν τε βάθιστον

γαῖα τότ᾽ ἐξανίησιν, ὅτε πλήθοντι ῥεέθρωι

210

Νεῖλος ἀπὸ κρημνοῖο κατέρχεται Αἰθιοπῆος·

λύσατο δὲ ζώνην, ἀπὸ δ᾽ ἐκλίθη ἔμπαλιν ὤμοις

φοίνικος ποτὶ πρέμνον ἀμηχανίης ὑπὸ λυγρῆς

τειρομένη· νότιος δὲ διὰ χροὸς ἔρρεεν ἱδρώς.

εἶπε δ᾽ ἀλυσθενέουσα· «τί μητέρα, κοῦρε, βαρύνεις;

215

αὕτη τοι, φίλε, νῆσος ἐπιπλώουσα θαλάσσηι.

γείνεο, γείνεο, κοῦρε, καὶ ἤπιος ἔξιθι κόλπου.»

νύμφα Διὸς βαρύθυμε, σὺ δ᾽ οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλες ἄπυστος

δὴν ἔμεναι· τοίη σε προσέδραμεν ἀγγελιῶτις,

εἶπε δ᾽ ἔτ᾽ ἀσθμαίνουσα, φόβωι δ᾽ ἀνεμίσγετο μῦθος·

220

«Ἥρη τιμήεσσα, πολὺ προὔχουσα θεάων,

σὴ μὲν ἐγώ, σὰ δὲ πάντα, σὺ δὲ κρείουσα κάθησαι

γνησίη Οὐλύμποιο, καὶ οὐ χέρα δείδιμεν ἄλλην

θηλυτέρην, σὺ δ᾽, ἄνασσα, τὸν αἴτιον εἴσεαι ὀργῆς.

Λητώ τοι μίτρην ἀναλύεται ἔνδοθι νήσου.

225

ἄλλαι μὲν πᾶσαί μιν ἀπέστυγον οὐδ᾽ ἐδέχοντο·

Ἀστερίη δ᾽ ὀνομαστὶ παρερχομένην ἐκάλεσσεν,

Ἀστερίη, πόντοιο κακὸν σάρον· οἶσθα καὶ αὐτή.

ἀλλά, φίλη, δύνασαι γάρ, ἀμύνεο πότνια δούλους

ὑμετέρους, οἳ σεῖο πέδον πατέουσιν ἐφετμήν.»

230

ἦ καὶ ὑπὸ χρύσειον ἐδέθλιον ἷζε κύων ὥς,

Ἀρτέμιδος ἥτις τε, θοῆς ὅτε παύσεται ἄγρης,

ἵζει θηρήτειρα παρ᾽ ἴχνεσιν, οὔατα δ᾽ αὐτῆς

ὀρθὰ μάλ᾽, αἰὲν ἑτοῖμα θεῆς ὑποδέχθαι ὀμοκλήν·

τῆι ἰκέλη Θαύμαντος ὑπὸ θρόνον ἵζετο κούρη.

235

κείνη δ᾽ οὐδέ ποτε σφετέρης ἐπιλήθεται ἕδρης,

οὐδ᾽ ὅτε οἱ ληθαῖον ἐπὶ πτερὸν ὕπνος ἐρείσει,

ἀλλ᾽ αὐτοῦ μεγάλοιο ποτὶ γλωχῖνα θρόνοιο

τυτθὸν ἀποκλίνασα καρήατα λέχριος εὕδει.

οὐδέ ποτε ζώνην ἀναλύεται οὐδὲ ταχείας

240

ἐνδρομίδας, μή οἵ τι καὶ αἰφνίδιον ἔπος εἴπηι

δεσπότις. ἡ δ᾽ ἀλεγεινὸν ἀλαστήσασα προσηύδα·

«οὕτω νῦν, ὦ Ζηνὸς ὀνείδεα, καὶ γαμέοισθε

λάθρια καὶ τίκτοιτε κεκρυμμένα, μηδ᾽ ὅθι δειλαί

δυστοκέες μογέουσιν ἀλετρίδες, ἀλλ᾽ ὅθι φῶκαι

245

εἰνάλιαι τίκτουσιν, ἐνὶ σπιλάδεσσιν ἐρήμοις.

Ἀστερίηι δ᾽ οὐδέν τι βαρύνομαι εἵνεκα τῆσδε

ἀμπλακίης, οὐδ᾽ ἔστιν ὅπως ἀποθύμια ῥέξω,

τόσσα δέοι – μάλα γάρ τε κακῶς ἐχαρίσσατο Λητοῖ.

ἀλλά μιν ἔκπαγλόν τι σεβίζομαι, οὕνεκ᾽ ἐμεῖο

250

δέμνιον οὐκ ἐπάτησε, Διὸς δ᾽ ἀνθείλετο πόντον.»

ἡ μὲν ἔφη· κύκνοι δὲ θεοῦ μέλποντες ἀοιδοί†

Μηιόνιον Πακτωλὸν ἐκυκλώσαντο λιπόντες

ἑβδομάκις περὶ Δῆλον, ἐπήεισαν δὲ λοχείηι

Μουσάων ὄρνιθες, ἀοιδότατοι πετεηνῶν

255

(ἔνθεν ὁ παῖς τοσσάσδε λύρηι ἐνεδήσατο χορδάς

ὕστερον, ὁσσάκι κύκνοι ἐπ᾽ ὠδίνεσσιν ἄεισαν –·

ὄγδοον οὐκέτ᾽ ἄεισαν, ὁ δ᾽ ἔκθορεν, αἱ δ᾽ ἐπὶ μακρόν

νύμφαι Δηλιάδες, ποταμοῦ γένος ἀρχαίοιο,

εἶπαν Ἐλειθυίης ἱερὸν μέλος, αὐτίκα δ᾽ αἰθήρ

260

χάλκεος ἀντήχησε διαπρυσίην ὀλολυγήν.

οὐδ᾽ Ἥρη νεμέσησεν, ἐπεὶ χόλον ἐξέλετο Ζεύς.

χρύσεά τοι τότε πάντα θεμείλια γείνετο Δῆλε,

χρυσῶι δὲ τροχόεσσα πανήμερος ἔρρεε λίμνη,

χρύσειον δ᾽ ἐκόμησε γενέθλιον ἔρνος ἐλαίης,

265

χρυσῶι δὲ πλήμυρε βαθὺς Ἰνωπὸς ἑλιχθείς.

αὐτὴ δὲ χρυσέοιο ἀπ᾽ οὔδεος εἵλεο παῖδα,

ἐν δ᾽ ἐβάλευ κόλποισιν, ἔπος δ᾽ ἐφθέγξαο τοῖον·

«ὦ μεγάλη, πολύβωμε, πολύπτολι, πολλὰ φέρουσα,

πίονες ἤπειροί τε καὶ αἳ περιναίετε νῆσοι,

270

αὕτη ἐγὼ τοιήδε· δυσήροτος, ἀλλ᾽ ἀπ᾽ ἐμεῖο

Δήλιος Ἀπόλλων κεκλήσεται, οὐδέ τις ἄλλη

γαιάων τοσσόνδε θεῶι πεφιλήσεται ἄλλωι,

οὐ Κερχνὶς κρείοντι Ποσειδάωνι Λεχαίωι,

οὐ πάγος Ἑρμείηι Κυλλήνιος, οὐ Διὶ Κρήτη,

275

ὡς ἐγὼ Ἀπόλλωνι· καὶ ἔσσομαι οὐκέτι πλαγκτή.»

ὧδε σὺ μὲν κατέλεξας· ὁ δὲ γλυκὺν ἔσπασε μαζόν.

τῶι καὶ νησάων ἁγιωτάτη ἐξέτι κείνου

κλήιζηι, Ἀπόλλωνος κουροτρόφος· οὐδέ σ᾽ Ἐνυώ

οὐδ᾽ Ἀΐδης οὐδ᾽ ἵπποι ἐπιστείβουσιν Ἄρηος·

280

ἀλλά τοι ἀμφιετεῖς δεκατηφόροι αἰὲν ἀπαρχαί

πέμπονται, πᾶσαι δὲ χοροὺς ἀνάγουσι πόληες,

αἵ τε πρὸς ἠοίην αἵ θ᾽ ἕσπερον αἵ τ᾽ ἀνὰ μέσσην

κλήρους ἐστήσαντο, καὶ οἳ καθύπερθε βορείης

οἰκία θινὸς ἔχουσι, πολυχρονιώτατον αἷμα.

285

οἱ μέν τοι καλάμην τε καὶ ἱερὰ δράγματα πρῶτοι

ἀσταχύων φορέουσιν· ἃ Δωδώνηθε Πελασγοί

τηλόθεν ἐκβαίνοντα πολὺ πρώτιστα δέχονται,

γηλεχέες θεράποντες ἀσιγήτοιο λέβητος·

δεύτερον Ἴριον ἄστυ καὶ οὔρεα Μηλίδος αἴης

290

ἔρχονται· κεῖθεν δὲ διαπλώουσιν Ἀβάντων

εἰς ἀγαθὸν πεδίον Ληλάντιον· οὐδ᾽ ἔτι μακρός

ὁ πλόος Εὐβοίηθεν, ἐπεὶ σέο γείτονες ὅρμοι.

πρῶταί τοι τάδ᾽ ἔνεικαν ἀπὸ ξανθῶν Ἀριμασπῶν

Οὖπίς τε Λοξώ τε καὶ εὐαίων Ἑκαέργη,

295

θυγατέρες Βορέαο, καὶ ἄρσενες οἱ τότ᾽ ἄριστοι

ἠιθέων· οὐδ᾽ οἵγε παλιμπετὲς οἴκαδ᾽ ἵκοντο,

εὔμοιροι δ᾽ ἐγένοντο, καὶ ἀκλεὲς οὔποτ᾽ ἐκεῖνοι.

ἦ τοι Δηλιάδες μέν, ὅτ᾽ εὐηχὴς ὑμέναιος

ἤθεα κουράων μορμύσσεται, ἥλικα χαίτην

300

παρθενικαῖς, παῖδες δὲ θέρος τὸ πρῶτον ἰούλων

ἄρσενες ἠιθέοισιν ἀπαρχόμενοι φορέουσιν.

Ἀστερίη θυόεσσα, σὲ μὲν περί τ᾽ ἀμφί τε νῆσοι

κύκλον ἐποιήσαντο καὶ ὡς χορὸν ἀμφεβάλοντο·

οὔτε σιωπηλὴν οὔτ᾽ ἄψοφον οὖλος ἐθείραις

305

Ἕσπερος, ἀλλ᾽ αἰεί σε καταβλέπει ἀμφιβόητον.

οἱ μὲν ὑπαείδουσι νόμον Λυκίοιο γέροντος,

ὅν τοι ἀπὸ Ξάνθοιο θεοπρόπος ἤγαγεν Ὠλήν·

αἱ δὲ ποδὶ πλήσσουσι χορίτιδες ἀσφαλὲς οὖδας.

δὴ τότε καὶ στεφάνοισι βαρύνεται ἱρὸν ἄγαλμα

310

Κύπριδος ἀρχαίης ἀριήκοον, ἥν ποτε Θησεύς

εἵσατο, σὺν παίδεσσιν ὅτε Κρήτηθεν ἀνέπλει.

οἱ χαλεπὸν μύκημα καὶ ἄγριον υἷα φυγόντες

Πασιφάης καὶ γναμπτὸν ἕδος σκολιοῦ λαβυρίνθου,

πότνια, σὸν περὶ βωμὸν ἐγειρομένου κιθαρισμοῦ

315

κύκλιον ὠρχήσαντο, χοροῦ δ᾽ ἡγήσατο Θησεύς.

ἔνθεν ἀειζώοντα θεωρίδος ἱερὰ Φοίβωι

Κεκροπίδαι πέμπουσι τοπήια νηὸς ἐκείνης.

Ἀστερίη πολύβωμε πολύλλιτε, τίς δέ σε ναύτης

ἔμπορος Αἰγαίοιο παρήλυθε νηῒ θεούσηι;

320

οὐχ οὕτω μεγάλοι μιν ἐπιπνείουσιν ἀῆται,

χρειὼ δ᾽ ὅττι τάχιστον ἄγει πλόον, ἀλλὰ τὰ λαίφη

ὠκέες ἐστείλαντο καὶ οὐ πάλιν αὖτις ἔβησαν,

πρὶν μέγαν ἢ σέο βωμὸν ὑπὸ πληγῆισιν ἑλίξαι

ῥησσόμενον καὶ πρέμνον ὀδακτάσαι ἁγνὸν ἐλαίης

325

χεῖρας ἀποστρέψαντας· ἃ Δηλιὰς εὕρετο νύμφη

παίγνια κουρίζοντι καὶ Ἀπόλλωνι γελαστύν.

ἱστίη ὦ νήσων εὐέστιε, χαῖρε μὲν αὐτή,

χαίροι δ᾽ Ἀπόλλων τε καὶ ἣν ἐλοχεύσαο Λητώ.