Reynke de Vos

Dat erste boek

_________________________________________________________________

Dat IX. capittel.

665

DO quam Rustevyle altohant;

Den baren he sus ghevangen vant.

He leep hastygen myt eyneme lope,

Dar he de bure wuste to hope,

Dar se helden gestery.

670

He sprack: «komet hastygen myt my!

In myneme houe is eyn bare

Ghevangen, dat segge ick yw vorware.»

Se volgheden em alle vnde lepen sere;

Islyk nam myt syk syne were,

675

Wat he erst krech vth synem werke:

De eyne eyne forke, de ander eyne harke,

De drydde eyn speet, de verde eyne rake,

De vyfte eynen groten tunenstake;

De kerkhere vnde de koster beyde,

680

De quemen dar ok myt ereme gherede.

De papemeyersche, de heeth vrow Yutte,

(Dat was de, de de besten grutte

Konde bereyden vnde kocken),

De quam ghelopen myt ereme wocken,

685

Dar se des dages hadde by gheseten,

Den armen Brune mede to meten.

Do Brun horde dat rochte so groet,

Dar he lach vp synen doet,

He toch myt pynen dat höuet vth,

690

Men dar bynnen bleff bekleuen de hud

By beyden oren vmme dat höuet heer.

Ik mene, men sach nü letlyker deer.

Dat bloet em ouer de oren ran;

Al brochte he dat höuet vth, nochtan

695

Bleuen beyde voete dar in al vast,

Doch ruckede he se vth myt der hast

Al rasende, eft he were van den synnen;

Men nochtan bleuen de klawen dar bynnen.

Dar to dat fel van beyden voeten.

700

Dat honnich was nicht van deme soeten,

Dar em Reynke, syn oem, van sede.

Eyne quade reyse Brun do dede;

Ja, yd was em eyne sorchlyke vard:

Dat bloet leep vaste ouer synen bard,

705

De voethe deden em wee so seer,

He konde nicht ghan wer na edder ver.

Rustevyl quam vnde beghunde to slan:

Se ghyngen en altomalen an,

Al de myt em quemen heer;

710

Brunen tho slande was al er begher.

De pape hadde eynen langen staff,

Wo manygen slach he eme gaff!

He konde nergen ghan efte krupen.

Se quemen vp en in eyneme hupen,

715

Eyn deel myt speten, eyn deel myt bylen;

De smyt brachte beyde hamer vnde vylen,

Etlyke hadden schuffele, etlyke spaden,

Se slogen en ane alle gnaden;

Alle geuen se em mannygen slach,

720

Dat he syk bedede, dar he lach.

Al slogen se; ya, dar en was neen so klene:

Slobbe myt deme krummen bene

Vnde Ludolff myt der breden nese,

Alder wredest weren eme dese.

725

He sloch myt syner holten slyngeren,

Gerolt myt den krummen vyngeren

Vnde syn swager Kuckelrey,

Alder meyst slogen desse twey;

Abel Quack vnde dar to vrouw Yutte,

730

Vnde Talke Lorden Quacks (de sloch myt der butte)

Nicht desse alleyne, men al de wyue,

De stunden al na Brunen lyue;

He moste nemen al watmen eme brochte.

Kuckelrey makede dat meyste gherochte,

735

Wente he was de eddelste van gheborthen:

Vrow Wyllyghetrud vor der kaffporthen,

De was syn moder, dat wuste yderman,

We auer syn vader was, dar wustmen nicht van,

Doch seden de bur vnder malckander,

740

Id were de stoppelmeter, de swarte Sander,

Eyn stolt man, dar he was alleyn.

Brun moste ok van mannygem steyn

Den worp entfangen vp syn lyff:

Se worpen na em, beyde mans vnde wyff.

745

Int leste Rustevyls broder her spranck,

De hadde eynen knuppel, dycke vnde lanck,

Vnde gaff em int höuet eynen slach,

Dat he wer horde edder sach.

Van deme slage entspranck he myt syneme lyff;

750

Al rasende quam he manckt de wyff

Vnde vel manckt se also seer,

Dat der vyue quemen int reuer,

Dat dar by was vnde ok seer deep.

Hastygen do de pape reep

755

Vnde was scheer half vortzaget:

«Seet, gyndert vlüd vruw Yutte, myn maget,

Beyde myt peltze vnde myt rocke!

Seet, hir lycht ock noch er wocke!

Helpet er alto malen nu;

760

Twey tunne beers, de gheue ik yw,

Dar to afflat vnde gnade groet.»

Sus leten se Brunen lyggen vor doet

Vnde lepen hastygen hen manckt de wyue

Vnde hulpen en vth deme water, al vyue.

765

De wyle se hir myt weren vorworn,

Krop Brun int water van grotem torn

Vnde beghunde van grotem we to brummen.

He mende nicht, dat he konde swummen;

Syn andacht was vnde beghunde to dencken,

770

Dat he syk suluen wolde vordrencken,

Vp dat en nicht meer slogen de bure.

Do wedder voer em noch dyt euenture:

He konde noch swommen vnde swam to degen.

Ja, do dyt de bure alle segen,

775

Myt grotem gherochte vnde myt gremen

Spreken se: «wanne, wy mogen vns wol schemen! «

Se hadden dar vmme grote vndult

Vnde spreken: «dyt is desser wyue schult;

In vntyd quemen se hir to mate,

780

Seet, he swommet wech syne strate!»

Se segen den block vnde worden des enwar,

Dat dar noch in sath beyde hud vnde har

Van voeten vnde oren; dat was en leeff.

Se repen. «kum wedder, orloze deeff!

785

Hir synt dyne oren vnde hantschen to pande!»

Sus volgede em to deme schaden schande,

Doch was he vro, dat he entghynck.

He vlökede deme bome, de ene vynck,

Dar he van vöten vnde oren wes leeth,

790

He vlökede Reynken, de ene vorreeth.

Dyt was dat ghebeth, dat he do laß,

De wyle he in deme water waß.

De strom leep snelle vnde vast;

Den dreff he nedder myt der hast

795

Vnde quam in eyner korten wyle

Vyl na bykant eyne myle.

He krop to lande by dat sulfste reuer;

Nywerlde sach yemant bedroueder deer.

He meende synen geyst dar vp to geuen

800

Vnde troste do nicht lenger to leuen.

He sprack: «o Reynke, du valsche creatur!»

Ok dachte he vp de quaden bur,

Dat se en sus hadden slagen tor stupen,

Vnde dat Reynke en heeth so deep in krupen.