Iter Principis Serenissimi

Vladislai Vasae

per Europam Occidentalem

1624 - 1625

Aprilis 1625

___________________________________________________

1625

Aprilis

Die 1

Graecio Serenissimus in curru profectus extra civitatem equum conscendit ac in Froleiten pro prandio pervenit. Hic quia conductor equorum iusto liberalius vinum hauserat, cum in via equum conscendere vellet, praevalente capitis pondere extra sellam ita defluit, ut capite in terra constituto pedes in sella remanerent. Res primo intuitu non sine periculo visa arrectos spectantium tenuit animos. Post ubi subsistente equo ipse alterna pedum agitatione sublevare se conaretur atque in hoc nisu spatio non parvo ridicule persisteret, Serenissimum Principem tanta iucunditate perfudit, ut prae nimio risu lachrimae ipso ex oculis laberentur vixque ob concussa risu latera loqui posset. Nox in Prug transigitur.

Die 2

Pranditur in Kimburg. Inde progressis terra nivibus, ventis geluque infesta quasi nova mundi facies sese ostendit. Pernoctatur in Mertzszlag.

Die 3

Prandium in Schetwin sumitur. Hic conventa vecturae mercede currus ab hospite conducitur, cui cum iunctis equis dux Radzivillius cum domino Pac et domino Piglowski insedisset ac auriga perrecturus equos impulisset, hospes e fenestra prospiciens servum intensa morosaque voce subsistere iussum prohibet, ne progrediatur, nisi pretium vecturae auxerint. Aegro tulit animo hanc rusticam hominis inconstantiam dux Radzivillius, tamen quia et tempus contentione terere et mercedi iam conventae quidpiam adiicere noluit, curru exscendit aliasque bigas conduxit, quibus cum domino Pac aliquandiu provectus, postea rupto curru eques Neostadium usque pergere est coactus. Ubi omnes pro nocte remansere. Huc quoque dominus Mertzberg, cubicularius imperatoris, obviam Serenissimo a S.Mte Imp. missus cum curribus advolat.

Die 4

Dum Neostadio Viennam contenditur, occurrit Serenissimo primo illustrissimus dominus castellanus Siradiensis, Serenissimi Poloniae Regis ad Imp. Mtem pro tempore orator. Deinde ipse Serenissimus Imperator cum Serenissimo Ernesto Ferdinando, filio suo, eques, ubi complexus ea teneritudine affectus miscentur, ut maior inter patrem filiumque videri non possit. Transacto per venationem aliquanto tempore pro nocte simul Viennam veniunt.

Die 5

Legati Gaborii audientiam apud Serenissimum Imperatorem habent, Serenissimus autem Princeps cum domino castellano Siradiensi sese occupat. A prandio cum dux Radzivillius audientia sibi concessa cum imperatore colloquitur, perfracto fenestrae rhombo particulae vitri ad faciem ducis transvolant eodemque momento globus plumbeus inter utrumque in pavimentum decidens usque ad tabulatum attollitur ac deinde in terram delabitur nullo strepitu audito eiaculatae bombardae. Obstupescit uterque ad hunc casum. Et dux Radzivillius ad fenestram accedens, ut an aliquod indicium supersit, ex quo conici possit, unde ictus ille emerserit, circumspiciat; nihil deprehendit. Interea Serenissimus Imperator vocato cubiculario suo supremo, domino Kisel, globum illum porrigi sibi curat, quem contusum et aliquantulum adhuc calentem sulphurque redolentem, cum dux Radzivillius accipere vellet, ipse imperator sese servaturum dixit. Cumque eo in loco, in quo casus intervenerat, audientia non sine periculo finiri posse videretur, dux Radzivillius fenestrae imperatorique medium sese interiicere voluit, quem imperator retractum, ut et ipsi consuleretur, longius a fenestra abduxit atque ad finem sermonis properantius tendentem aequis auribus audivit humaniterque dimisit. Vagus inde subditur rumor ictum illum e domo legati Hispanici prodiisse, qui magnitudine rei et enormitate facti territus nullam eo tempore bombardam in domo sua explosam fuisse respondit.

Die 6

A prandio spectaculo taurorum, ursorum aliorumque inter se certantium vacatur.

Die 7

Remanentem omissa venatione domi Serenissimum nuntius apostolicus et legatus regis Hispaniae conveniunt.

Die 8

Ex venatione magna cum voluptate ex multitudine leporum captorum nata vespere redit Serenissimus Princeps.

Die 9

Legatus magni ducis Hetruriae audientiam apud Serenissimum habet. A prandio dux Radzivillius cura restaurandae valetudinis domesticisque negotiis ad maturandum in Poloniam reditum pressus cum Serenissimo Principe intra manus Serenissimi Imperatoris, charissimi avunculi eius, velut in securitatis portu extra omne periculum constituto, munere sibi a Serenissima Regia Mte commisso perfunctus videretur, Serenissimum Principem adit petitque abeundi copiam, ut Serenissimus voluntatem suam consensui Serenissimi Regis hac in parte sibi concesso confirmare dignetur, orat. Annuit Serenissimus Princeps atque eum cum humanissima gratitudinis diuturnitati laborum sui gratia subitorum responsurae oblatione dimittit.

Die 10

Dux Radzivillius Vienna discedit, quo etiam die Serenissimus Imperator cum Serenissimo Principe Pruckum ad venationem erat profecturus cum intentione paucis post diebus reditum quoquo in Poloniam amplectendi.

Die 18

Itaque die currentis mensis Serenissimus Princeps Vienna proficiscitur. Cumque Vischavia discederat, deliquium animi passus magno comitatum terrore opplevit, qui remeante statim spiritu vigoreque pristino discussus est.

Die 28

Serenissimus Carolus Ferdinandus, frater Serenissimi Principis, in episcopum Bratislaviensem eligitur. Cuius rei maturandae causa Serenissimus Princeps aliquamdiu Nissae moratus est.