Iter Principis Serenissimi

Vladislai Vasae

per Europam Occidentalem

1624 - 1625

Maius 1624

___________________________________________________

1624

Maius

Die 17

Formatis itaque in omnem humanitatis exhibendae speciem principum populorumque exterorum animis, velut numen de caelo lapsurum (ut in contextu itinerarii videbitur) exspectatus Serenissimus Princeps anno restauratae salutis super 1624 die 17 maii, directore Illustrissimo Principe Domino Alberto Stanislao Radzivillio, Sacri Romani Imperii Principe, duce Olycae et Nieswiez supremoque Magni Ducatus Lithuaniae cancellario, comitibus magnifico domino Stephano Pac, notario M.D.L., magnifico domino Luca Zolkiewski, capitaneo Calussiensi, cubiculariis Serenissimi Principis, magnifico domino Gerhardo Denhoff, magnifico domino Adamo Kazanowski, magnifico domino Samuele Rylski, magnifico domino Rehnoldo Rozen, magnifico domino Nicolao Piglowski, expensarum praefecto domino Gasparo Nagott hora decima ante meridiem iter suum feliciter est auspicatus, quem facta Serenissimis Parentibus Fratribusque tribusque valedictione osculatisque manuum regiarum a praefato itineris comitatu expeditis e conclavi regio descendentem Serenissimi Fratres lacrimantibus oculis ad currum usque sunt comitati. Regia interim Reginalique Maiestate in fenestra palatii constituta faustorum omnium adprecatione abeuntem prosequente.

Ventum est hac die Radzienicam usque, ubi Serenissimus Princeps ab illustrissimo domino palatino Ravensi opiparo ac splendido epulo est exceptus. Huc dux Radzivillius cum magnifico domino Pac paucis post prandium horis apparuit, quibus comi salutatione a domino palatino acceptis, dum collatio instrui iubetur, exspatiatione per hortum taedium morae fallitur reliquiis otiosi et in noctem iam prolabentis temporis. Partim navigatione per stagnum ipso domino palatino nauclerum agente, partim lata in stagni insula arte facta conversatione absumptis.

Die 18

Audito Radzieioviae sacro Ravam Serenissimo contendenti capitaneus loci occurrit ac pro prandio invitatum cum toto comitatu laute tractat. Cenam dominus palatinus Lubochniae instruit.

Die 19

Finito Lubochniae sacro in Zaborow apud dominum Dunin raptim ientatum; prandium Olboriae sumitur. Cenam Rospiria porrigit.

Die 20

Kaminscii in transitu auditur sacrum. Prandetur in Radomska. Ibidemque reliqua diei parte et nocte quiescitur.

Die 21

Circa meridiem Czestochoviam venitur ibidemque pernoctatur. Serenissimo Principe et duce Radzivillio in monasterio manentibus, reliqui per hospitia radici montis adiecta diffunduntur. Huc vergente iam die illustrissmus dominus Wolski, Regni marsalcus, salutandi invitandique Serenissimi Principis causa convolat. Salutatione accepta invitatio excusatione declinatur.

Die 22

Serenissimus cum duce Radzivillio et nonnullis aliis Sacra Eucharistia munitus comitante et commodius iter monstrante domino marsalco circa meridiem Lublinecum appulit. Prima haec hoc loco est Silesiae civitas. Peracto isthic prandio dominus marsalcus in Poloniam reversus est, Serenissimo ibidem pernoctante.

Die 23

Hora tertia matutina exitur atque audita in Famelnicensi cisterciensi monasterio missa. In Strzelcza Maiore prandetur, ubi extrema annonae caritas. Vespere Serenissimum Krapkovicia excipit. Peracta mature cena aliquantulum quiescitur ac interceptis ubique Serenissimi Archiducis Caroli exploratoribus diligentique cura detentis, ut Serenissimus noster famam sui praeveniens in Serenissimum Archiducem, nihil de adventu suo suspicantem, incideret, hora noctis 12 Krapkovicia discessit.

Die 24

Posteroque die hora octava Nissam perveniens versis in stuporem subito tot equorum adproperantium strepitu omnibus arcem ingreditur. Ipsumque Serenissimum Archiducem extra omnem eius rei exspectationem in templo offendit. Obstupescit Serenissimus Archidux viso Serenissimo Principe culpamque elusorum apparatuum, quos in occursum Serenissimi nostri ordinaverat, in ducem Radzivillium confert, intensa interim inopinato adventu utrimque laetitia. Peractoque mutuae congratulationis officio ac salutato toto Serenissimi nostri comitatu sacro audiendo vocatur. Inde singuli ad suas habitationes deducuntur, Serenissimo in arce commorante, duci Radzivillio, domino Pac et domino Denhoff in palatio novo camerae assignatae. In prandio, cui omnes Serenissimi nostri comites adhibiti, saepius Serenissimus Archidux ingeminavit, ut Serenissimus Princeps tractationem tumultuariam boni consuleret, sibi enim videri se modo hospites non habere, cum non per veram ianuam intrarint. Poenitentiam itaque culpae ob impeditum cursum admissae tenuitate prandii explerent. Die crastino cumulatius adfutura omnia. Ceterum Serenissimo Archiduce poculum vini in sanitatem Sacrae et Serenissimae Regiae Maiestatis exhauriente tormentorum bellicorum, mortariorum moschetarumque fragore totus aer intonuit. Idem in sanitatem Serenissimae Reginae Serenissimique Principis factitatum. Vespere Serenissimi separatim cenavere. Dux Radzivillius cum reliquis in palatio novo tractatus commissarii officio fungente domino barone Konski, equite Sancti Stephani.

Die 25

Serenissimi prandium in praedio domini Radhapt sumpsere, pro vesperis rediere domum.

Die 26

Quae fuit dies Pentecostes. Peractis sacris absolutoque prandio Serenissimi usque ad vesperas intra se occupantur. Immediate autem post sacrum dux Radzivillius audientiam habuit apud Serenissimum Archiducem.

Die 27

Sacrum intermixtis musico modulamine tibiis pulcherrime cantatur. Prandium Serenissimis et duci Radzivillio a patribus Societatis exhibetur.

Die 28

Post sacrum prandetur apud patres Sancti Francisci, ubi et hortus lustratur.

Die 29

Serenissimus Archidux Opolium et Ratisburgum possessionis eorum ducatuum accipiendae causa proficiscitur ante prandium. Currus quoque Serenissimi cum comitatu supervacuo in Poloniam remissi. Eodem die magnificus dominus Zolkiewski cum magnifico domino capitaneo Laiscensi advenit.

Die 30

Audito sacro Serenissimus Princeps in palatio sese continuit, ut in quiete res pro itinere ordinaret. Circa vesperum magnificus dominus Laiscensis in Poloniam rediit.

Die 31

Serenissimus Archidux hora septima matutina rediens Serenissimum Principem in sacro offendit. Prandium Serenissimi cum omnibus e comitatu in horto episcopali sumunt. Hic parasytus archiducis 8 pisces vivos singulos separatim spectantibus Serenissimis deglutivit.

____________

M. D. L. = Magnus Ducatus Lithuaniae