Libellus de nihilo

______________________________________________________________________________

D.

Quod deus de nihilo creavit omnia.

I.

Divina tota substantia imparticipabilis et individua

in primo aevo fuit unica et sola.

(1) Deus a deo cadere, deus a deo dividi, deus seorsum et extra deum sumi nequit, quicquid divinum est, deus est, coniunctum et counitum deo, inseparabile et individuum ab eius substantia. Haec enim tota simplex, impers, inquanta, inseparabilis a se ipsa et imparticipabilis est. Si enim participabilis fieret, pars ipsius extra totum aut extra partem sumeretur. Ea igitur pars divideretur fieretque aliena a totius substantia et exterae cuipiam substantiae praeberet initium conflareturque ex ea parte substantia quaedam exterior, quod nullo pacto fieri posse putandum est. Si enim divina tota substantia a b c, tunc haec participabilis esset, si pars eius (quae quomodolibet intelligitur) b c sumeretur seorsum a tota substantia a b c aut a reliqua parte a b et conflaretur ex b c extera et separata a deo substantia divinae substantiae participatione orta, quae perabsurda et perquam irrationabilia sunt.

II.

Unde fit, ut deus de sua substantia creaverit protuleritque nihil.

(2) Nam non fecit deus, quod facere non potuit. Negare autem se ipsum, decidere a se ipso, dividi, dirimi ac avelli a semet ipso et participabilis fieri non potuit. Perinde atque non potest non esse deus. Et haec haud in potentia est, ut Magus Elymas voluit, sed virtus infinita et immensa potestas, qua se ipsum fulcit deus, qua sibi eatenus insitus est sibique cohaeret, ut avelli a se ipso et non esse nequeat et non posse (ut sacer Dionysius ait) non possit et non esse non sit. Igitur cum dividi nequeat deus, cum individuus et imparticipabilis sit, de sua substantia nihil creavit, id est participatione sui exteram nullam substantiam protulit atque ad esse statuit. Esset enim huiusmodi creatura divinae substantiae pars avulsa et separata a toto deo.

III.

Superest, ut, cum deus de se ipso protulerit nihil, de nihilo

creaverit universa.

(3) Nam ab aeterno nihil erat praeter deum, qui toto primo aevo solus fuit in esse. Nulla illa astitit coaeterna materies nullave extera substantia, ex qua conflarit et protulerit omnia. Ipse enim est auctor omnium et visibilium et invisibilium, materialium et immaterialium. Ipsam quoque materiam condidit et ad esse constituit. Solus denique omnia infinito illo primo aevo antecessit. Et ex doctrina praecedentis de sua ipsius substantia procreavit genuitve nulla. Superest itaque, ut, si non de sua substantia neque de extera ulla sibi coaeterna omnia procrearit de nihilo, de non ente eo, quod non est, genuerit feceritque universa. Is enim, qui vere est, qui et omne esse transcendit, ei, quod non est, esse dedit. Hinc manifesta est veritas sacri huius et prophetici eloquii. Vos estis ex nihilo et opus vestrum ex eo, quod non est. Et in hoc naturali progressu, quo deus imprimis de sua substantia nihil creavit, sed de nihilo universa, contingit ratiocinatio et syllogismus quidam, cuius finis et illatio destruit tollitque medium. Creavit enim deus imprimis nulla, deinde de nihilo omnia, quae postquam facta sunt, desiit esse nihil. Et haec verissime enuntiantur, quodcumque in sensu sive positivo sive destructivo sumpseris nihil.

IV.

Deus in secundi aevi initio in primo eius instante aliquid produxit,

quo subsistente fuit aliquid desiitque nihil esse.

(4) Deus ab aeterno, ab arcano illo incondito abditoque aevo et a nullo principio procedens primum illud enim (quo toto nihil extra se produxit) pervagatus totamque eius dimensionem et longitudinem percurrens, ubi ad eius finem sive ad secundum initium (nam primi finis secundi est initium) pervectus est, repente atque in instante aliquid creavit protulitque totum aliquod ens perfectum, simplex, spiritale, incorporeum, inquantum, indivisibile, scilicet immaterialem et intellectualem substantiam, quos angelos primosque divinitatis actus et reliqui totius futuri operis conceptus, species, exemplaria, formas et ideas nuncupamus, quibus simul cunctis ad esse productis et perfectis quibusve subsistentibus desiit esse nihil. Erat enim in primo aevo solus deus et nihil cum eo, id est nullum ens. Absoluto autem divino per primum illud aevum discursu in contactu secundi aevi primum ortum est aliquid, quo subsistente nihil esse desiit. Orta enim est prima creatura initium plenitudinis secundi aevi, per quam vacuitas omnis et entium privatio exterminari a deo coepta est.

V.

Deus ab infinito primi aevi pergens initio idque totum percurrens

in nullo eius attactu et puncto aliquid creavit. Ut vero ad illius

finem et secundi initium devolutus est, primam illico peperit

protulitve creaturam.

(5) Finge deum progressum prolatumve in rectum toto illo primo aevo, cuius ad nos profectio et motus coeperit a primi aevi initio, quod in infinitum distat ab initio secundi et fine primi. Semper enim deus et ab aeterno movebatur ad nos et versus nos ipsos nostrumque aevum recta ferebatur atque procedebat creationis omnium causa. Ad hunc enim modum imaginanda et exprimenda nobis est creationis norma atque initium. Quamdiu autem fuit deus in toto primo aevo, nullo sui discursu aut attactu nullove primi aevi momento et puncto aliquid peperit, sed sterilis et infecundus a creaturarum proventu et effectu permansit. Intellige enim illum prius perambulasse sterilem et aridam primi aevi terram, in quam vitales nullas et fecundas effuderit aquas, quam rore suo et aspergine omni destituerit proferens in ea vitale germen nullum, deinde e desertis et perustis terris profectum delatumque in terram fecundam, habitabilem et creaturarum feracissimam, quam illico vitali conspersit humore, copiosissimis imbribus irroravit, fecundavit, impregnavit protulitque in ea omnem creaturarum. Est enim primum illud aevum velut sterilis, deserta et perusta terra a creaturis (ob divini solis aestum nimiamque eius viciniam et propinquitatem) inhabitabilis, a solo deo habitata. Nam quamdiu illam peragravit pertransiitque deus, creavit nihil nilve peperit. Aevum autem secundum est ut mitioris et temperatioris aurae tellus ob solis distantiam vitalis humoris plena, creaturarum ferax et suapte natura fecunda, quae, ubi vivido et suapte natura fecundo divini solis fervore incaluit, ex insito humore peperit omnem creaturam.

VI.

Non sicut deus ab aeterno nihil creavit, ita et inaeternum

aliquid procreabit, definita tamen et consummata universorum

creatione eorum aliquid inaeternum salvabit.

(6) Non sicut deus toto primo aevo nihil creavit, ita in toto secundo aliquid procreabit, id est alicuius substantiae futurus est opifex. Nam et definita est temporis successio, universum quoque dei opus finitum, factum, consummatum et perfectum est in tempore. Senis quippe diebus sacra eloquia facta a deo et perfecta omnia attestantur, id est productas rerum omnium species. Nam tametsi novae in dies generationes fiant, earum tamen permutatio haud specierum, sed singularium et individuorum est ortus, occasus et nova successio. Ab initio autem statutae sunt a deo universae rerum species ingenerabiles et incorruptibiles, quae ab initio, id est a sexta creationis die, substiterunt omnes perseveranturve usque in finem. Et ab his speciebus universum ingenerabile, incorruptibile et immutabile esse censemus, cum semper eodem modo habeat et ex cunctis suis partibus, id est e naturalibus rerum speciebus constet nullaque sui parte aut augeri aut imminui queat. Nulla etenim universo addi potest species, nulla eidem deesse, nulla tota tolli aut abire e medio. Itaque deus haud inaeternum aliquid creabit, qui priscis illis sex diebus omnia complevit, et non modo primariis illis rerum speciebus, sed et partibus earum ut individuis et singularibus deus generationis et corruptionis modum periodumque definivit, quam praesentis saeculi consummationem supremamque mundi huius lucem et horam nuncupamus. Haec enim ubi illuxerit, tum ortus omnis atque interitus, generatio et corruptio aeternum facessent atque intermittentur. Eorum tamenque hoc saeculo creata quaeve in tempore producta et perfecta sunt, pleraque toto futuro aevo a deo salvabuntur, quemadmodum sunt, quae suapte natura immortalia et incorruptibilia sunt, ut angelus, rationalis anima, materia. Haec enim sicut ingenita et generatione perfecta non sunt, sed de nihilo ad esse repente producta, ita et corruptione interire nequeunt. Annihilatione autem sola fieri nihil possunt. Quo namque ortu in lucem profecta atque educta sunt, eodem solo possunt et in non entis tenebras ab esse in non esse reverti et extrudi. Sicut de nihilo a solo deo facta sunt, ita possunt et in nihilum a solo deo converti. Ingenita sunt, corrumpi nequeunt. Ut simplicia sunt et ex pluribus non facta, ita et in plura irresolubilia et immortalia ea manere oportet.

VII.

Inter utrumque aevum interhiat medium

tempus creationis universorum.

(7) Prius secuimus totam aeternitatem in duplex aevum, in primum scilicet et secundum, in aevum dei et in aevum creaturarum. Nunc vero in tria aeternitatem partimur: in aevum (ut prius) duplex et in medium tempus, quod est prioris secundi aevi pars et est metrum sive duratio creationis et perfectionis omnium sive secundum speciem seu secundum individua et singularia. Nam tempus creationis et absolutionis omnium specierum sex dierum fluxio est. Tempus vero creationis absolutionis et consummationis omnium per singularia et individua tota est mundi huius duratio. Numerus etenim specierum omnium perfectus est et creatus a deo in hexade dierum. At uniuscuiusque speciei quantitas et partium sive singularium numerus universa visibilis huius mundi duratione et permanentia absolvendus et complendus est. Statuit autem deus corporeum hunc visibilemque mundum in tempore definivitque illi extrema principium et finem. Libravit illum inter duplex aevum. Complet denique in praesenti mundo, perficit, absolvit gignitque, quod in futuro toto aevo continebit salvabitque in esse. In primo aevo nihil creavit deus, in futuro nihil creaturus est, nulli novae substantiae esse largiturus. Nil siquidem erit in futuro saeculo, quod non ortum habuerit in praesentaneo tempore in mundi huius duratione. In praesenti saeculo et in tempore hoc protulit aut in dies profert deus, quae in futurum aevum introducet. Angelos creavit in instante et in temporis initio. Materiam post angelos identidem in instante. Ex qua sensibilium creaturarum species in tempore et numero sex dierum perfecit et complevit. Rationalem item animam protulit in temporis impartibili, ex qua et ex materia humanam substantiam sexta supremaque die compegit, conflavit, perfecit. In futuro aevo salvabit deus angelos et rationales animas, propter quas et materiam in idem aevum introducet. Nam ex materia instaurabit humanum corpus, quod sacris cum anima in praesenti saeculo decertavit sudoribus quodve illi in futuro illo aevo perpetui luminis et immortalitatis pleno sociabitur et perpeti foedere nubet. In futuro autem saeculo nihil erit, quod non fuerit in praesenti. Pleraque tamen sunt in praesenti, quae futurum illud immortale haudquaquam videbunt quaeve minime in aevum transibunt. In praeterito igitur aevo deus tantum erat, in praesenti saeculo creavit omnia. In futuro aliqua salvabit: ut angelum, animam, materiam. Est enim hic creatae ac statae immortalitatis ternarius. In primo aevo existens dicitur deus, in tempore creans, in futuro aevo salvans, conservans, fovens, enutriens.