Defensor pacis

Tercia diccio

________________________________________________________________

Capitulum II

De conclusionum quarundam explicita illacione ad

determinata in prioribus diccionibus de necessitate sequencium.

Quarum attencione facilius aseequi possunt principantes

et subditi finem per hunc librum intentum.

_______

Harum autem inferendarum conclusionum hanc primam ponemus.

<§ 1.> Solam divinam seu canonicam scripturam, et ad ipsam per necessitatem sequentem quamcumque ipsiusque interpretacionem ex communi concilio fidelium factam veram esse, ad eternam beatitudinem consequendam necesse credere, si alicui debite proponatur. Huius siquidem certitudo est et sumi potest 19° secunde, ex 2^a in 5^a.

<§ 2.> Legis divine dubias diffinire sentencias, in hiis presertim, qui Christiane fidei vocantur articuli, reliquisque credendis de necessitate salutis, solum generale concilium fidelium aut illius valenciorem multitudinem sive partem determinare debere, nullumque aliud parciale collegium aut personam singularem cuiuscumque condicionis existat, iam dicte determinacionis auctoritatem habere. Huius autem certitudo habetur <20° secunde, ex 4^a in 13^am.>

<§ 3.> Ad observanda precepta divine legis, pena vel supplicio temporali nemo evangelica scriptura compelli precipitur: <9° secunde, ex 3^a in 10^am.>

<§ 4.> Solius evangelice legis precepta vel ad ipsa per necessitatem sequencia, et que secundum rectam racionem fieri aut omitti convenit, propter eternam salutem necesse servari; Antique vero Legis nequaquam omnia: <9° secunde, ex 10^a in finem.>

<§ 5.> In divinis seu evangelice legis preceptis aut prohibitis neminem mortalem dispensare posse, permissa vero prohibere, obligando ad culpam aut penam pro statu presentis seculi vel venturi, solum posse generale concilium aut fidelem legislatorem humanum, nullumque aliud parciale collegium vel singularem personam cuiuscumque condicionis existat: <12° prime, 9^a, et 9^a secunde, 1^a, et 21° secunde, 8^a.>

<§ 6.> Legislatorem humanum solam civium universitatem esse aut valenciorem illius partem: 12° et 13° prime.

<§ 7.> Decretales vel decreta Romanorum aut aliorum quorumlibet pontificum communiter aut divisim absque concessione legislatoris humani *vel generalis concilii* constituta, neminem obligare pena vel supplicio temporali *nec spirituali*: <12° prime, et 28° secunde, 29^a.> <§ 8.> In humanis legibus solum legislatorem vel illius

<§ 8.> In humanis legibus solum legislatorem vel illius auctoritate alterum dispensare posse: <12° prime 9.>

<§ 9.> Principatum electum aut alterum qualecumque officium a sola eleccione auctoritatem habentis ad illam, nullaque alia confirmacione seu approbacione pendere: <12° prime 9^a, et 26° secunde, ex 4^a in 7^am.<

<§ 10.> Cuiuslibet principatus aut alterius officii per eleccionem instituendi, precipue vim coactivam habentis, eleccionem a solius legislatoris expressa voluntate pendere: <12° et 15° prime, ex 2^a in 4^am.>

<§ 11.> Solum unum numero supremum principatum esse debere in civitate vel regno: <17° prime.>

<§ 12.> Personas et ipsarum qualitatem ac numerum ad officia civitatis, sic quoque civilia omnia determinare, ad principantis fidelis auctoritatem secundum leges aut probatas consuetudines tantummodo pertinere: <12° prime et 15°, 4^a et 10^a.>

<§ 13.> Nullum principantem, eoque minus collegium parciale vel singularem personam cuiuscumque condicionis existat, alienorum actuum monasticorum aut civilium absque mortalis legislatoris determinacione imperii plenitudinem seu potestatis habere: <11° prime et 23° secunde, ex 3^a in 5^am.>

<§ 14.> Principatum seu iurisdiccionem coactivam supra quemquam clericum aut laicum, eciam si hereticus extet, episcopum vel sacerdotem inquantum huiusmodi nullam habere: <15 prime, ex 2^a in 4^am, 4°, 5° et 9° secunde ac 10°, 7^a.>

<§ 15.> Super omnem singularem personam mortalem cuiuscumque condicionis existat, atque collegium laicorum aut clericorum, auctoritate legislatoris solummodo principantem

aut clericorum, auctoritate legislatoris solummodo principantem iurisdiccionem, tam realem quam personalem, coactivam habere: <15° et 17° prime, 4°, 5° ac 8° secunde.>

<§ 16.> Excommunicare quemquam absque fidelis legislatoris auctoritate ulli episcopo vel presbytero aut ipsorum collegio non Heere: <6° secunde, ex 11^a in 14^am, et 21° secunde, 9^a.>

<§ 17.> Omnes episcopos equalis auctoritatis esse immediate per Christum, neque secundum legem divinam convinci posse, in spiritualibus aut temporalibus preesse invicem vel subesse: <15° et 16° secunde.>

<§ 18.> Auctoritate divina, legislatoris humani fidelis interveniente consensu seu concessione, sic alios episcopos communiter aut divisim excommunicare posse Romanum episcopum et in ipsum auctoritatem aliam exercere, quemadmodum e converso: <6° secunde, ex 11^ain 14^am, et 15° et 16° secunde.>

<§ 19.> Coniugia seu matrimonia divina lege prohibita per mortalem neminem dispensari posse, humana vero lege prohibita ad solius legislatoris vel per ipsum principantis auctoritatem pertinere: <12° prime, 9^a, et 21° secunde, 8^a.>

<§ 20.> Natos non ex legitimo thoro seu matrimonio legitimos facere sic, ut hereditarie succedere possint aliaque suscipere civilia et ecclesiastica officia et beneficia, ad solum fidelem legislatorem noscitur pertinere: ubi supra <immediate

fidelem legislatorem noscitur pertinere: ubi supra <immediate.>

<§ 21.> Ad ecclesiasticos ordines promovendos ipsorumque sufficienciam iudicare iudicio coactivo ad solum legislatorem fidelem spectare, ac sine ipsius auctoritate quemquam promovere ad hec cuiquam sacerdoti vel episcopo non licere: <15° prime, 2^a, 3^a, 4^a, et 17° secunde, ex 8^a in 16^am.>

<§ 22.> Numerum ecclesiarum sive templorum ac in ipsis ministrare debencium sacerdotum, diaconorum et reliquorum officialium, ad solum principantem secundum leges fidelium pertinet mensurare: ubi supra <immediate>.

<§ 23.> Ecclesiastica officia separabilia solius fidelis legislatoris auctoritate debere conferri et similiter auferri posse, sic quoque beneficia et propter pias causas reliqua constituta: <15° prime, 2^a et 4^a, et 17° secunde, ex 16^a in 18^am, et 21° secunde, ex 11^a in 15^am.>

<§ 24.> Notarios aut alios officiales publicos civiles statuere ad nullum episcopum pertinere inquantum huiusmodi, communiter aut divisim: <15° prime, 2^a, 3^a et 10^a, et 21° secunde, 15^a.>

<§ 25.> Docendi aut operandi publice secundum artem aut disciplinam aliquam neminem episcopum, communiter aut divisim, inquantum huiusmodi, licenciam concedere posse; sed hoc ad legislatorem saltem fidelem aut eius auctoritate principantem tantummodo pertinere: ubi supra <immediate.>

<§ 26.> Promotos ad diaconatum aut sacerdocium, reliquosque Deo irrevocabiliter consecratos in ecclesiasticis officiis et beneficiis, ceteris non sic consecratis debere preferri: <14° secunde, ex 6^a in 8^am.>

<§ 27.> Ecclesiasticis temporalibus, expleta sacerdotum et aliorum evangelii ministrorum, et hiis que ad cultum divinum pertinent, ac impotentum pauperum necessitate, licite ac secundum legem divinam pro communibus seu publicis utilitatibus aut defensionibus uti posse legislatorem simpliciter et in parte: <15° prime, 10^a, et 17° secunde, 16^a, et 21° secunde, 14^a.>

<§ 28.> Cuncta temporalia que ad pias causas seu misericordie opera statuta sunt, ut que testamentis legantur pro ultramarino transitu ad resistendum infidelibus, aut pro captivorum ab ipsis redempcione vel pauperum impotentum sustentacione, ceterisque similibus, ad solum principantem secundum legislatoris determinacionem ac legantis vel aliter largientis intencionem disponere pertinet: ubi supra <immediate.>

<§ 29.> Collegii cuiuscumque vel religionis vacacionem concedere, ipsamque approbare vel instituere, ad auctoritatera pertinet solius legislatoris fidelis: <15° prime, 2^a, 3^a, 4^a et 10^a, et 17° secunde, ex 8^a in 16^am, et 21° secunde, 8^a et 15a>

<§ 30.> Hereticos omnesque delinquentes et arcendos pena vel supplicio temporali iudicare iudicio coactivo, penasque personales infligere ac reales exigere, ipsasque applicare, ad solius principantis auctoritatem pertinet secundum determinacionem legislatoris humani: <15° prime, ex 6^a in 9^am, et 8° secunde, 2^a et 3^a, et 10° secunde.>

<§ 31.> Neminem subditum et per iuramentum licitum alteri obligatum, absque causa racionabili per fidelem legislatorem tercie significacionis iudicio iudicanda, per episcopum aut presbyterum aliquem solvi posse, huiusque oppositum adversari sane doctrine: <6° et 7° secunde et 26° secunde, ex 13^a in 16^am.>

<§ 32.> Episcopum aut ecclesiam aliquam metropolitanam simpliciter omnium statuere atque privare seu deponere ab huiusmodi officio, ad solum generale concilium fidelium omnium pertinere: <22° secunde, ex 9^a in 12^am.>

<§ 33.> Generale concilium aut parciale sacerdotum et episcoporum ac reliquorum fidelium per coactivam potestatem congregare, ad fidelem legislatorem aut eius auctoritate principantem in communitatibus fidelium tantummodo pertinere, nec in aliter congregato determinata vim aut robur habere, ad observacionem quoque neminem obligare temporali aut spirituali pena vel culpa: <15° prime, 2^a, 3^a et 4^a, et 17° prime et 8° secunde, ex 6^a in finem, et 21° secunde, ex 2^a in 8^am.>

<§ 34.> Ieiunia et aliquorum ciborum prohibiciones solius generalis concilii fidelium <seu fidelis legislatoris> auctoritate fieri debere. Opera quoque mechanicarum arcium ac doctrinas disciplinarum, que lege divina nulla dierum exerceri prohibita fuerint, solum predictum concilium <seu legislatorem> predictum interdicere posse; ad observacionem quoque talium arcere pena vel supplicio temporali solum legislatorem fidelem aut eius auctoritate principantem: <15° prime, 2^a, 3^a, 4^aet 8^a, et 21° secunde, 8^a.>

<§ 35.> Canonizari aut tamquam sanctum adorari quempiam piam, per solum generale concilium statui et ordinari debere: <21° secunde, 8^a.>

<§ 36.> Episcopis aut presbyteris aliisque templorum ministris si uxores interdicere convenit, reliqua quoque circa ecclesiasticum ritum, per generale solum fidelium concilium id statui et ordinari, ac eum solum collegium aut personam in hoc cum predictis dispensare posse, cui data fuerit eius auctoritas per concilium supradictum: ubi supra <immediate.>

<§ 37.> A iudicio coactivo episcopo vel sacerdoti concesso semper ad legislatorem contendentem liceat appellare, <vel ad eius auctoritate principantem>: <15° prime, 2^a et 3^a, et 22° secunde, 11^a.>

<§ 38.> Perfeccionem evangelicam summe paupertatis servare debentem nihil immobilium in sua potestate habere posse absque determinato proposito, quodlibet tale habitum vendendi, cum primum potuerit, preciumque pauperibus tribuendi; mobilis autem aut immobilis rei nullius habere dominium seu potestatem, cum proposito scilicet vendicandi eam coram iudice coactivo ab auferente vel auferre volente: <13° secunde, 22^a et 30^a, et 14°, 14^a.>

<§ 39.> Episcopis reliquisque ministris evangelicis, que ad alimentum et tegmentum necessaria fuerint, saltem cotidiana vice, cui ministrant evangelium, multitudo vel persona singularis secundum legem divinam et suam possibilitatem exibere tenetur, decimas vero vel alterum quid aliud, si superfuerit dictorum ministrorum necessitati supplende, nequaquam: <14° secunde, ex 6^a in 11^am.>

<§ 40.> Legislatorem fidelem aut eius auctoritate principantem in subiecta sibi provincia compellere posse tam episcopos quam reliquos evangelicos ministros, quibus de sufficiencia victus et tegmenti provisum est ad divina officia celebranda et sacramenta ecclesiastica ministranda: <15° prime, 2^a, 3^a et 4^a, et 8° secunde, ex 6^a in finem, et 17° secunde, 12^a.>

<§ 41.> Episcopum Romanum et alium quemlibet ecclesiasticum seu templi ministrum secundum legem divinam per solum fidelem legislatorem aut eius auctoritate principantem vel fidelium generale concilium ad officium ecclesiasticum separabile promoveri debere, ab eodem quoque suspendi atque privari exigente delicto: <15° prime, 2^a, 3^a, 4^a et 10^a, et 17° secunde, ex 8^a in 16^am et 22° secunde, ex 9^a in 13^am.>

<§ 42.> Possent autem alie quamplures et utiles conclusiones ex prioribus diccionibus per necessitatem inferri quas tamen deduximus, contenti sumus, quoniam ad predictam pestem cum ipsius causa succidendam facilem atque sufficientem prebent ingressum, et propter abbreviacionem sermonis.