Amphitruo

Actus V

______________________________________________________________________________

Scaena I.

Bromia. Amphitrvo.

1053

Bromia Spes átque opes vitaé meae iacént sepultae in pectore,

neque ullast confidentia iam in corde, quin amiserim;

1055

ita mihi videntur omnia, mare terra caelum, consequi,

iam ut opprimar, ut enicer. me miseram, quid agam nescio.

ita tanta mira in aedibus sunt facta. vae miserae mihi,

animo malest, aquam velim. corrupta sum atque absumpta sum.

caput dolet, neque audio, nec oculis prospicio satis,

1060

nec me miserior femina est neque ulla videatur magis.

ita erae meae hodie contigit. nam ubi parturit, deos síbi invocat,

strepitús, crepitus, sonitús, tonitrus: ut subito, ut propere, ut valide tonuit!

ubi quísque institerat, cóncidit crepitu. íbi nescio quis máxuma

vóce exclamat: «Alcumena, adest auxilium, ne time:

1065

et tibi et tuis propitius caeli cultor advenit.

exsúrgite» inquit «qui terrore meo occidistis prae metu.»

ut iácui, exsurgo. ardére censui aédis, ita tum cónfulgebant.

íbi me inclamat Álcumena; iam éa res me horrore ádficit,

erílis praevertít metus: accúrro, ut sciscam quíd velit.

1070

atque illam geminos filios pueros peperisse conspicor;

neque nostrum quisquam sensimus, quom peperit, neque providimus.

séd quid hoc? quis hic ést senex, qui ante aédis nostras síc iacet?

numnam húnc percussit Iúppiter?

credo édepol, nam, pro Iúppiter, sepúltust quasi sit mórtuos.

1075

ibo et cognoscam, quisquis est. Amphitruo híc quidem <est> érus meus.

Amphítruo. Amph. Perii. Brom. Súrge. Amph. Interii. Brom. Cédo manum. Amph. Quis mé tenet?

Br. Tua Bromia ancilla. Am. Totus timeo, íta me increpuit Iuppiter.

nec secus est, quasi si ab Acherunte veniam. sed quid tu foras

egressa es? Brom. Eadem nos formido timidas terrore impulit

1080

in aedibus, tu ubi habitas. nimia mira vidi. vae mihi,

Amphitruo, íta mihi animus etiam nunc abest. Amphitruo Agedum expedi:

scin me tuom esse erum Amphitruonem? Bromia Scio. Amphitruo Vide etiam nunc. Bromia Scio.

Amphitruo Haec sola sanam mentem gestat meorum familiarium.

Brom. Immo omnes sani sunt profecto. Amphitruo At me uxor insanum facit

1085

suis foedis factis. Brom. At ego faciam, tu idem ut aliter praedices,

Ámphitruo, piam et pudicam ésse tuam uxorem ut scias.

de ea re signa atque argumenta paucis verbis eloquar.

omnium primum: Alcumena geminos peperit filios.

Amphitruo Ain tu, geminos? Bromia Geminos. Amphitruo Di me servant. Bromia Sine me dicere,

1090

ut scias tibi tuaeque uxori deos esse omnis propitios.

Amphitruo Loquere. Brom. Postquam parturire hodie uxor occepit tua,

ubi utero exorti dolores, ut solent puerperae

invocat deos immortales, ut sibi auxilium ferant,

manibus puris, capite operto. íbi continuo contonat

1095

sonitu maxumo; aedes primo ruere rebamur tuas.

aedes totae confulgebant tuae, quasi essent aureae.

Amphitruo Quaeso absolvito hinc me extemplo, quando satis deluseris.

quid fit deinde? Brom. Dum haec aguntur, interea uxorem tuam

neque gementem neque plorantem nostrum quisquam audivimus;

1100

ita profecto sine dolore peperit. Amphitruo Iam istuc gaudeo,

utut erga me merita est. Brom. Mitte ista atque haec quae dicam accipe.

postquam peperit, pueros lavere iussit nos. occepimus.

sed puer ille quém ego lavi, ut magnust et multum valet!

neque eum quisquam colligare quivit incunabulis.

1105

Amphitruo Nimia mira memoras; si istaec vera sunt, divinitus

non metuo quin méae uxori latae suppetiae sient.

Brom. Magis iam faxo mira dices. postquam in cunas conditust,

devolant angues iubati deorsum in impluvium duo

maximi: continuo extollunt ambo capita. Amphitruo Ei mihi.

1110

Brom. Ne pave. sed angues oculis omnis circumvisere.

postquam pueros conspicati, pergunt ad cunas citi.

ego cunas recessim rursum vorsum trahere et ducere,

metuens pueris, mihi formidans; tantoque angues acrius

persequi. postquam conspexit angues ille alter puer,

1115

citus e cunis exilit, facit recta in anguis impetum:

alterum altera prehendit eos manu perniciter.

Amphitruo Mira memoras, nimis formidolosum facinus praedicas;

nam mihi horror membra misero percipit dictis tuis.

quid fit deinde? porro loquere. Brom. Puer ambo angues enicat.

1120

dum haec aguntur, voce clara exclamat uxorem tuam –

Amphitruo Quis homo? Bromia Summus imperator divom atque hominum Iuppiter.

is se dixit cum Alcumena clam consuetum cubitibus,

eumque filium suom esse qui illos angues vicerit;

alterum tuom esse dixit puerum. Amphitruo Pol me haud paenitet,

1125

si licet boni dimidium mihi dividere cum Iove.

abi domum, iube vasa pura actutum adornari mihi,

ut Iovis supremi multis hostiis pacem expetam.

ego Teresiam coniectorem ádvocabo et consulam

quid faciundum censeat; simul hanc rem ut facta est eloquar.

1130

sed quid hoc? quam valide tonuit. di, obsecro vostram fidem.