Μήδεια

1293-1419

____________________________________________________________________

Ἔξοδος

Ια. γυναῖκες, αἳ τῆσδ᾽ ἐγγὺς ἕστατε στέγης,

1295

ἆρ᾽ ἐν δόμοισιν ἡ τὰ δείν᾽ εἰργασμένη

Μήδεια τοῖσδ᾽ ἔτ᾽, ἢ μεθέστηκεν φυγῆι;

δεῖ γάρ νιν ἤτοι γῆς γε κρυφθῆναι κάτω,

ἢ πτηνὸν ἆραι σῶμ᾽ ἐς αἰθέρος βάθος,

εἰ μὴ τυράννων δώμασιν δώσει δίκην·

πέποιθ᾽ ἀποκτείνασα κοιράνους χθονὸς

1300

ἀθῶιος αὐτὴ τῶνδε φεύξεσθαι δόμων;

ἀλλ᾽ οὐ γὰρ αὐτῆς φροντίδ᾽ ὡς τέκνων ἔχω·

κείνην μὲν οὓς ἔδρασεν ἔρξουσιν κακῶς,

ἐμῶν δὲ παίδων ἦλθον ἐκσώισων βίον,

μή μοί τι δράσωσ᾽ οἱ προσήκοντες γένει,

1305

μητρῶιον ἐκπράσσοντες ἀνόσιον φόνον.

Χο. ὦ τλῆμον, οὐκ οἶσθ᾽ οἷ κακῶν ἐλήλυθας,

Ἰᾶσον· οὐ γὰρ τούσδ᾽ ἂν ἐφθέγξω λόγους.

Ια. τί δ᾽ ἔστιν; ἦ που κἄμ᾽ ἀποκτεῖναι θέλει;

Χο. παῖδες τεθνᾶσι χειρὶ μητρώιαι σέθεν.

1310

Ια. οἴμοι, τί λέξεις; ὥς μ᾽ ἀπώλεσας, γύναι.

Χο. ὡς οὐκέτ᾽ ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή.

Ια. ποῦ γάρ νιν ἔκτειν᾽; ἐντὸς ἢ ἔξωθεν δόμων;

Χο. πύλας ἀνοίξας σῶν τέκνων ὄψηι φόνον.

Ια. χαλᾶτε κλῆιδας ὡς τάχιστα, πρόσπολοι,

1315

ἐκλύεθ᾽ ἁρμούς, ὡς ἴδω διπλοῦν κακόν,

τοὺς μὲν θανόντας – τὴν δὲ τείσωμαι δίκην.

Μη. τί τάσδε κινεῖς κἀναμοχλεύεις πύλας,

νεκροὺς ἐρευνῶν κἀμὲ τὴν εἰργασμένην;

παῦσαι πόνου τοῦδ᾽. εἰ δ᾽ ἐμοῦ χρείαν ἔχεις,

1320

λέγ᾽ εἴ τι βούληι, χειρὶ δ᾽ οὐ ψαύσεις ποτέ.

τοιόνδ᾽ ὄχημα πατρὸς Ἥλιος πατὴρ

δίδωσιν ἡμῖν, ἔρυμα πολεμίας χερός.

Ια. ὦ μῖσος, ὦ μέγιστον ἐχθίστη γύναι

θεοῖς τε κἀμοὶ παντί τ᾽ ἀνθρώπων γένει,

1325

ἥτις τέκνοισι σοῖσιν ἐμβαλεῖν ξίφος

ἔτλης τεκοῦσα, κἄμ᾽ ἄπαιδ᾽ ἀπώλεσας·

καὶ ταῦτα δράσασ᾽ ἥλιόν τε προσβλέπεις

καὶ γαῖαν, ἔργον τλᾶσα δυσσεβέστατον·

ὄλοι᾽· ἐγὼ δὲ νῦν φρονῶ, τότ᾽ οὐ φρονῶν,

1330

ὅτ᾽ ἐκ δόμων σε βαρβάρου τ᾽ ἀπὸ χθονὸς

Ἕλλην᾽ ἐς οἶκον ἠγόμην, κακὸν μέγα,

πατρός τε καὶ γῆς προδότιν ἥ σ᾽ ἐθρέψατο.

τὸν σὸν δ᾽ ἀλάστορ᾽ εἰς ἔμ᾽ ἔσκηψαν θεοί·

κτανοῦσα γὰρ δὴ σὸν κάσιν παρέστιον

1335

τὸ καλλίπρωιρον εἰσέβης Ἀργοῦς σκάφος.

ἤρξω μὲν ἐκ τοιῶνδε· νυμφευθεῖσα δὲ

παρ᾽ ἀνδρὶ τῶιδε καὶ τεκοῦσά μοι τέκνα,

εὐνῆς ἕκατι καὶ λέχους σφ᾽ ἀπώλεσας.

οὐκ ἔστιν ἥτις τοῦτ᾽ ἂν Ἑλληνὶς γυνὴ

1340

ἔτλη ποθ᾽, ὧν γε πρόσθεν ἠξίουν ἐγὼ

γῆμαι σέ, κῆδος ἐχθρὸν ὀλέθριόν τ᾽ ἐμοί,

λέαιναν, οὐ γυναῖκα, τῆς Τυρσηνίδος

Σκύλλης ἔχουσαν ἀγριωτέραν φύσιν.

ἀλλ᾽ οὐ γὰρ ἄν σε μυρίοις ὀνείδεσι

1345

δάκοιμι· τοιόνδ᾽ ἐμπέφυκέ σοι θράσος·

ἔρρ᾽, αἰσχροποιὲ καὶ τέκνων μιαιφόνε·

ἐμοὶ δὲ τὸν ἐμὸν δαίμον᾽ αἰάζειν πάρα,

ὃς οὔτε λέκτρων νεογάμων ὀνήσομαι,

οὐ παῖδας οὓς ἔφυσα κἀξεθρεψάμην

1350

ἕξω προσειπεῖν ζῶντας, ἀλλ᾽ ἀπώλεσα.

Μη. μακρὰν ἂν ἐξέτεινα τοῖσδ᾽ ἐναντίον

λόγοισιν, εἰ μὴ Ζεὺς πατὴρ ἠπίστατο

οἷ᾽ ἐξ ἐμοῦ πέπονθας οἷά τ᾽ εἰργάσω·

σὺ δ᾽ οὐκ ἔμελλες τἄμ᾽ ἀτιμάσας λέχη

1355

τερπνὸν διάξειν βίοτον ἐγγελῶν ἐμοὶ

οὐδ᾽ ἡ τύραννος οὐδ᾽ ὁ σοὶ προσθεὶς γάμους

Κρέων ἀνατεὶ τῆσδέ μ᾽ ἐκβαλεῖν χθονός.

πρὸς ταῦτα καὶ λέαιναν, εἰ βούληι, κάλει

καὶ Σκύλλαν ἣ Τυρσηνὸν ὤικησεν πέδον·

1360

τῆς σῆς γὰρ ὡς χρῆν καρδίας ἀνθηψάμην.

Ια. καὐτή γε λυπῆι καὶ κακῶν κοινωνὸς εἶ.

Μη. σάφ᾽ ἴσθι· λύει δ᾽ ἄλγος, ἢν σὺ μὴ ᾽γγελᾶις.

Ια. ὦ τέκνα, μητρὸς ὡς κακῆς ἐκύρσατε.

Μη. ὦ παῖδες, ὡς ὤλεσθε πατρώιαι νόσωι.

1365

Ια. οὔτοι νιν ἡμὴ δεξιά σφ᾽ ἀπώλεσεν.

Μη. ἀλλ᾽ ὕβρις, οἵ τε σοὶ νεοδμῆτες γάμοι.

Ια. λέχους σφε κἠξίωσας οὕνεκα κτανεῖν.

Μη. σμικρὸν γυναικὶ πῆμα τοῦτ᾽ εἶναι δοκεῖς;

Ια. ἥτις γε σώφρων· σοὶ δὲ πάντ᾽ ἐστὶν κακά.

1370

Μη. οἵδ᾽ οὐκέτ᾽ εἰσί· τοῦτο γάρ σε δήξεται.

Ια. οἵδ᾽ εἰσίν, οἴμοι, σῶι κάραι μιάστορες.

Μη. ἴσασιν ὅστις ἦρξε πημονῆς θεοί.

Ια. ἴσασι δῆτα σήν γ᾽ ἀπόπτυστον φρένα.

Μη. στύγει· πικρὰν δὲ βάξιν ἐχθαίρω σέθεν.

1375

Ια. καὶ μὴν ἐγὼ σήν· ῥάιδιοι δ᾽ ἀπαλλαγαί.

Μη. πῶς οὖν; τί δράσω; κάρτα γὰρ κἀγὼ θέλω.

Ια. θάψαι νεκρούς μοι τούσδε καὶ κλαῦσαι πάρες.

Μη. οὐ δῆτ᾽, ἐπεί σφας τῆιδ᾽ ἐγὼ θάψω χερί,

φέρουσ᾽ ἐς Ἥρας τέμενος Ἀκραίας θεοῦ,

1380

ὡς μή τις αὐτοὺς πολεμίων καθυβρίσηι,

τυμβοὺς ἀνασπῶν· γῆι δὲ τῆιδε Σισύφου

σεμνὴν ἑορτὴν καὶ τέλη προσάψομεν

τὸ λοιπὸν ἀντὶ τοῦδε δυσσεβοῦς φόνου.

αὐτὴ δὲ γαῖαν εἶμι τὴν Ἐρεχθέως,

1385

Αἰγεῖ συνοικήσουσα τῶι Πανδίονος.

σὺ δ᾽, ὥσπερ εἰκός, κατθανῆι κακὸς κακῶς,

Ἀργοῦς κάρα σὸν λειψάνωι πεπληγμένος,

πικρὰς τελευτὰς τῶν ἐμῶν γάμων ἰδών.

Ια. ἀλλά σ᾽ Ἐρινὺς ὀλέσειε τέκνων

1390

φονία τε Δίκη.

Μη. τίς δὲ κλύει σοῦ θεὸς ἢ δαίμων,

τοῦ ψευδόρκου καὶ ξειναπάτου;

Ια. φεῦ φεῦ, μυσαρὰ καὶ παιδολέτορ.

Μη. στεῖχε πρὸς οἴκους καὶ θάπτ᾽ ἄλοχον.

1395

Ια. στείχω, δισσῶν γ᾽ ἄμορος τέκνων.

Μη. οὔπω θρηνεῖς· μένε καὶ γῆρας.

Ια. ὦ τέκνα φίλτατα. Μη. μητρί γε, σοὶ δ᾽ οὔ.

Ια. κἄπειτ᾽ ἔκανες; Μη. σέ γε πημαίνουσ᾽.

Ια. ὤμοι, φιλίου χρήιζω στόματος

1400

παίδων ὁ τάλας προσπτύξασθαι.

Μη. νῦν σφε προσαυδᾶις, νῦν ἀσπάζηι,

τότ᾽ ἀπωσάμενος. Ια. δός μοι πρὸς θεῶν

μαλακοῦ χρωτὸς ψαῦσαι τέκνων.

Μη. οὐκ ἔστι· μάτην ἔπος ἔρριπται.

1405

Ια. Ζεῦ, τάδ᾽ ἀκούεις ὡς ἀπελαυνόμεθ᾽,

οἷά τε πάσχομεν ἐκ τῆς μυσαρᾶς

καὶ παιδοφόνου τῆσδε λεαίνης;

ἀλλ᾽ ὁπόσον γοῦν πάρα καὶ δύναμαι

τάδε καὶ θρηνῶ κἀπιθεάζω,

1410

μαρτυρόμενος δαίμονας ὥς μοι

τέκνα κτείνασ᾽ ἀποκωλύεις

ψαῦσαί τε χεροῖν θάψαι τε νεκρούς,

οὓς μήποτ᾽ ἐγὼ φύσας ὄφελον

πρὸς σοῦ φθιμένους ἐπιδέσθαι.

1415

Χο. πολλῶν ταμίας Ζεὺς ἐν Ὀλύμπωι,

πολλὰ δ᾽ ἀέλπτως κραίνουσι θεοί·

καὶ τὰ δοκηθέντ᾽ οὐκ ἐτελέσθη,

τῶν δ᾽ ἀδοκήτων πόρον ηὗρε θεός.

τοιόνδ᾽ ἀπέβη τόδε πρᾶγμα.