BIBLIOTHECA AUGUSTANA
Sophie Dethleffs
1809 - 1864
Gedichte
1857
|
|
|
______________________________________________________________________________
|
|
De Fahrt na de Isenbahn.
_____________________
Hans har sien Fru dat all lang verspraken,Se wullen tohopen 1) mal'n Lusttour maken,Wenn dat Wedder ins moje 2) werUn nicks to dohn för de Wagen un Peer. | |
5 | Denn wo ehr Fründschap, wo Clas-Ohm wahn,Da gung jüs vöröber de Isenbahn.Da weer all lang so vehl Snackens um wähn 3),Nu wull'ne se doch sülvst den Spektakel mal sehn.En Sünnabend Abend, dat Wedder weer schön, |
10 | Se seeten vör Dör up de Banken von Steen;De suure Arbeit des Dags weer gedahn,De Sün all unner an'n Häven gahn.De Magd har de Kalver noch börnt 4) in'n Stall,De jüngsten dre Kinner de sleepen all. |
15 | – Lütj' Peter un Hänschen un Anna Margreth –Blot Stina noch mit vör de Huusdör seet.Martin, de Knecht, lähn öber de DörUn nehm recht extra sien Brösel 5) vör;He har mit dat Dampen sien egen Tier 6), |
20 | Da waag ok keen Mügg sik in sien Revier.Denn wenn ok mit Ahland 7) all rökert weer,Verslog doch Martin sien Fusel noch mehr;Blot in de Feern hör de Müggen man summen,Un de Flegen un Immen brummen. |
25 | De ohle Kat snurr um Hans sien Foot,Un Stina har Dine noch op'n Schoot,De dröhm, un schoot in Dutten 8) un stöhn,He weer mit Martin op't Foder wähn,Denn leep vör de Peer he ut, bell un sprung, |
30 | Dat em de Tung ut'n Hals herut hung. –So seeten se denn nu tohopen vör Dör,Und snaken so'n betjen von Em un von Er,Dat weer ok'n Abend, dat is gewiß.As he in'n Juni nich schöner is. |
35 | Dwer öber'n Weg, von de meihte Wisch 9),Da rok et so krüderig un so frisch.De Poggen 10) de quarken, dat weer'n Pleseer,As ohle Wiwer op'n Kindelbeer; [179]Un ünner de Linden, da günt 11) in de Reeg, |
40 | Wo linglangs de Balken von't Buholt leeg,Da seet ok dat Junk-Volk tohopen un sung,Dat et recht moje dat Dörp entlangs klung.Meister Voß, de bruh ok in de Feern,Un lustig funkel de Abendsteern. |
45 | Un achter de Büsch da, dat helle Licht,Dat weer de Maand mit sien scheef Gesicht.De lütje Vagel, de Nachtigall,De slog in'n Appelbohm achter'n Stall,Doch da geev Hans-Ohm nu gar nicks op, |
50 | He säh, he kunn't nich verdrägen in'n Kopp:„Na, Schrieghals, büst du denn endlich still?Hör, Antje, wat ick Di vörslagen will!“„De Wag is erst anmalt, de Peer de hebt Tied,De Weg hen na Clas-Ohm is ok jüs nich wiet, |
55 | Un drügt mi de Pogg nich, un't Abendroth,So glöv' ick, dat Wedder ward morgen good.Persepter sien Wedderglas, seggt he, is steg'n,So dünkt mi, da weer wul nicks wieder in'n Weg'n.Maak denn Di mit unse veer Kinner bereit, |
60 | Wenn't morgen to'r Hauptpredigt klingeln deit!“ – [180]„Man los denn, säh Antje, mi paßt dat nich slecht,Un wenn Du mi Bott stührst 12), so bin ick torecht!“Aber de Mannslüd verstahn dat nich so,Se meent, dat is Alles so flödig 13) man to! |
65 | Antje schull sorgen för'n Sündagsstaat,Un kriegen dat Kasseltüg 14) noch ut de Laad. –As Allens torecht legt weer sauber un nett,Da gung unse Antje ok endlich to Bett.De ohle Marx-Wächter har dremal all tuut, |
70 | In't Dörp herum röhr sik keen eenzigen Luut,Un ringsum weer Allens so moje 15) un still,As wenn sik uns Herrgott mal utruhen will.Den annern Morgen, as knapp de SünnNoch siet in'n Osten an'n Häven stün, |
75 | Un mit ehr näswisen Strahlen in'n Draff 16)Den fuhlen Nebel von't Feld jag heraf:Da träd all Martin herut ut de Dör,Un drog op de Schullern dat Peergeschirr.He sung recht kräftig, mit fröhlichem Sinn, |
80 | En lustiges Leed in den Morgen henin.De lütje Lark 17), de op't Saatfeld seet,De triller, as Martin, ehr fröhliches Leed [181]Un flatter so hoch in den Himmel hinop,Dat Martin wor dus'lig dabi in'n Kopp. |
85 | Wo funkelt de Dau op de Spitzen von't GrasIn alle Farben so bunt, as von Glas,Wo lach un läw doch dat frische Feld:Wo weer se so prächtig, uns Herrgot sien Welt!To Huus, in'n Höhnerkahm wor et ok luut, |
90 | De Höhner de recken de Flünken uut,Un pratjen un kakeln un maken'n Geschrei,Wo twischen de Huushahn gewaltig krei;Doch weer sien Stimm so heesch 18) un knarr,As wenn Persepter den Snuppen har. |
95 | Un ünner dat Dack, dat weer nüdlich to hör'n,Da seeten de Vageln to quinkeleern.Dat weer en Singen un Flegen un FlüttenUn en Hildigkeit unner de Lütten,As harren se güstern dat gar nich sik dacht, |
100 | Dat ok noch för Morgens de Sünn wedder lacht.Lischen Allerlei 19) vör op't Spit,De wer der ümmer de erste mit;Hardbar 20) Langbeen, baben op't Dack,De heel sien Piepen wul ok nich in'n Sack, |
105 | He seeg heraf op dat Vagelgelag [182]Un klapper gewaltig henin in den Dag;Do puust he sik op, stünn op't eene Been,As weer dar recht wat an em to sehn,Trock den Kop in de Bost 21) henin |
110 | Un dünk sik recht wichtig in sinen Sinn.Mutjekat sleek sik öber de StraatUn gung so patentlich, as op'n Draht,Se schüddel de Poten, as weeren se natt,Un mak en Anstalt, de ohle Katt; |
115 | Doch meen ick, se trock gau de Hacken 22),As Nahbers Pudel keem ehr to packen.Se mak en Puckel, ehn schudert de Hut,Un pruß den Pudel liek in de SnutDe arme Pudel verfehr sik gans, |
120 | He spiil de Ohren un dreih den Swans.Nöös 23) jalp he un mall 24) he mit Dine in't Gras,De beiden de harren ehr'n egenen Spaß.In't Dörp von'n Klocktohrn, da slog et veer,Do keemen de Kinner ok in de Röhr 25). |
125 | De Sünn spehl all Bukiek in't Finster so hell,Un Stina, de ohle Fitenvertell 26),De snack nu ehr Süstern dat Ganze vör, [183]Wat güstern Abend beslaten weer.Da weer en Frohlocken un Jubeleren, |
130 | Dat kan man sik vorstellen unner de Gören;Nu weer dar keen Helpen un Holen mehr;Ok Martin keem all heran mit de Peer,So blank gestriegelt un flink op de Been;Un denn de Wagen, von buten grön, |
135 | Von binnen de Stöhl von Zinnober rothUn de Küssens so pulstrig un grot.Hans-Ohm un Antje in vollen StaatDe keemen tohopen all öber de Straat,De Utfahrt de schull nich dat Karkengahn stöhren, |
140 | Se wollen tovör erst de Fröhpredigt hören.Hans har en Rock an von Egenreet 27),De'n betjen hoch op de Schullern seet.De Mauen 28) mit Krüsen na ohler Tied,Doch in de Knäp 29) weer he'n betjen wiet |
145 | He drog en Buksrundje 30) von roth un witt,Denn unnerwegs weer de Rock em to hitt.De West wer von Dreetritt 31), und Fiefkant 32) de Bücks;Un kort – unse Hans-Ohm weer bannig 33) in Wix.En lüt betjen breetköpsch un ruug weer de Hoot, |
150 | Doch wer kennt ümmer de niee Mood? –Un Antje-Medder, dat mut ick gestahn, [184]As weer se jüs ut de Bilaad nahm'n:Rein so dräplich 34) un snöckern 35) un drall,Un wat har de linn-wullen Rock för'n Fall! |
155 | De eene Foolt 36) as de anner geplettUn nerden de Sohm noch mit Sammet besett.Un blaue Strümp, un mit Snallen de Schoh,Un en swarten tamisnen Platen dato;En Jack mit sülwerne Knöp so blank, |
160 | Un in de Knäp 37) da weer se so schlank.De lütje Mütz weer von golden Band,De bläuliche Snipp har en Spitzenrand;Un op'n Wagen da drog se'n HootVon swarten Taft und gewaltig groot |
165 | Ok de Kinner, von Höken to Fööt 38),Alle gekleedet in Egenreet.Stina weer Moder gans op un dahl,De hehle Optog mit er egal. –Lüt Petjen full ideromlütjet 39) um, |
170 | Drum drog he en Fallhoot, dat weer nich dumm,De kled em recht dösig, den lütjen Quidips, –So weeren se Alle nu fertig un fix,Un klattern to Wagen, so Lütjet as Groot,Un Antje nehm Petjen noch op'n Schoot. [185] |
175 | Un as se nu langsam dat Dörp langs fohr'n.Da klung justement et von'n Karkenthorn.Herr Paster gar stattlich in sienen OrnatGung jüs in't Gott'shuus öber de Straat,He nickkop gans blied 40), blev en Ogenblick stahn, |
180 | Un säh: „Gude Reis na de Isenbahn!“Hans-Ohm de schmunzel und däh sik dickUn schwenk sien Hoot, dat et Art har un Schick;Hänschen as Vader ganz ebenso,Un Alle nicken Herr Paster to. |
185 | Do keem Persepter in'n fierlichen Schritt,Un alle Jungens op't Sleptau mit;Uns Hänschen dach, glücklich in sienen Sinn:Gott Lov, dat ick op'n Wagen bin!So fohr'n se denn henin in de Welt, |
190 | In't schone, gröne, blöhende Feld,Un wat an de Landstraat se rings herum seegen,Dat mak se tohopen en bannig Vergnögen.Hans sprok vehl öber't Land mit de Fru,Un wenn dar en Koh keem, säh Petjen: „buh!“ |
195 | Un wenn dar en Schaap keem, so reep he: „bäh!“Dat wer noch allens, wat Petjen säh.Se fohren grad'swegs bi Clas-Ohm vör,Un Telsche-Medder 41) stun jüs vör de Dör; [186]Se har all lo Vader seggt: „Weest, wat mi swahnt? |
200 | Ick glöv bald, dat Hans-Ohm un Antje-Me'er kaamt!“„Sieh!“ reep se, „da sind jüm, na dat is ja schön,Wi hebt ok all lange Tied ut na jüm sehn,Un ok noch de Jungens, dat schall mi freun,Wi hebt ok in'n Appelhof rahre Bein 42), |
205 | Da könnt se von plücken, so vehl as se mögt!“Wedder, wat hebt do de Gören sik högt 43), –Sünnerlich Hänschen, de lütje Schalk,De sprung as'n Tüt 44) von de Ledderbalk,Dat Moder noch bös wor, un to em säh: |
210 | „Hänschen, sitt ruhig doch up din Stäh 45)!“Aber de hör ehr all lang nich mehr,He jag all achter de Ahnten her,De wackeln un schwenken de Fööt so wiet,Ick glöv, de weren nich för de Visit. |
215 | „Kaamt neger!“ säh Telsche, „legt af jüm Krahm,Vör Namiddag geit't na de Isenbahn!Hör, Anna! de Kätel 46) gau 47) över den Haken,Nu wüllt wi uns erst 'n Taß Kaffee kaken,De blankste Kann nimm van't Theetresor, |
220 | Hurtig, min Kind, mak din Saken in Flor! [187]De Schinken de kaakt all en rümige Tied,Gliek krigt he en bunten Mehlbüdel 48) tor Sied!“Dat duur ok man'n betjen, un munter un frischSeeten se All um'n Kaffeedisch. |
225 | Telsche ageer mit de blanke KannUn Alle schoven ehr Tassen heran,Jedweder drunk söben, för't Kragen 49) twe,Un een öber'n Hupen 50), dat maken dre.„Ick bin nich för't Drinken,“ säh Hans un stülp um, |
230 | Tein Tassen Kaffee, mi dünkt doch, dat gung! –Na'n Kaffee besegen de Manslüd de Farken,Un Hans-Ohm leet et sik gar nich marken,Dat Glas sien mehr noch bald weeren as sien,Un he har doch ok en paar düchtige Swien. |
235 | De Fruen de seeten vör Dör op de Bank,Un streben 51) ok insmal den Kruthof 52) entlang,Un Antje kreeg Latjens 53) noch nebenbiVon Rosen, Lavendel un Krusefie 54).Un as se do endlich bi'n Mehlbüdel seeten, |
240 | Un duchtig den Schinken sik smecken leeten,Un tovör noch gebedet: „Herr Christ,Seg'n, wat hüt uns bescheeret is!“ [188]Do keem se dat vör, as wenn buten wat klopp,Un Telsche pann 55) ins dat Slagfinster op: |
245 | Süh, da stun Dine un schwenzeleer,Un dreih as en Ohrworm sik hen un heer,De Ohren de legen em glatt an'n Kop,Un ümmer bell he na't Finster henop.Se leeten em in, wat weer he fideel, |
250 | As siene Sippschaft jüs Mahltied heel.He schlick se de Hannen, un schwenzel un dans,Un snapp in'n Krink na sien egen Swans.Do steek he den Kopp in't Drinkennapp,Un kehr sik an nicks mehr, un slapp un slapp. |
255 | Dat weer doch mal tru van den ohlen Hund,He har ja däger 56) to Huus blieben kunt;Se har em ok anbun'n in'n Pesel 57), de Maid,Doch richtig weer he er utgeneiht 58).As se den Mehlbüdel to Lief gesla'n, |
260 | Da gung et denn los na den Isenbahn.Antje un Telsche, un Clas-Ohm un Hans,Un Hänschen un Stina de bilden den Swans,Denn Anna Margreth blev bi Petjen torüg,Dat weer so'n bastigen 59) Jung mit Geschrig. [189] |
265 | Un as se weggung'n, dat lütje Seel,Do sleep he en betjen to Ünnermeel 60).Hans mit'n meerschum'nen Pipenkop,Da weer he immer so groothartig op,Dat weer noch von Antje-Medder en Verehr'n, |
270 | Tofören as Frier un Brut se noch weer'n.Da bummeln twe Quasten an hen un her,Von sülwern Beschlag weer de Kopp rein schwer.Clas har sien Regenschirm ünner'n Arm,Denn dat Wedder weer brüttig warm, |
275 | Un an' Häven in allen EckenSchien en Bullerwe'er 61) optotrecken.Nu beseegen se Stück vör Stück,De Schienen un ok den Bahnhof sik;Da stünnen se jüstement so vör, |
280 | As de Koh vör de golden Dör. –Op eenmal pip't dörch de Luft, und schrill, –Uns' Antje stun rein de Athen still.
|
285 | En swartfarig Ungethüm angesuust,So dat em de Damp ut de Nüstern bruust,Un suk suk, suk suk, achter em an,Da renn en endlos Wagengespann; [190]Allheel sünner Kutscher, un sünner Peer, |
290 | Leepen se achter dat Ungethüm her.De Kutscher stun frielich wohl vör op't Spit,Doch aber keen Leit un keen Pietsch har he mit;Un wat dat leidigste noch dabi weer:Dat de Wagen doch richtig spöör. |
295 | Op eenmal staat se'n betjen still.As wenn sik de Swarte verpusten will,Un antosehn as'n Miehremenhupen 62),Keem et herut ut de Dören krupen,Groote un Lutje, un Dicke un Dünn', |
300 | Klattert se ut, un klattert se in,Un twischenin is en Rönnen un Jagen,Wur der mit Bündels un Kuffers dragen,Un de Damen, so smuck as'n Brut,Kickt mit de Köpp ut de Finstern herut. |
305 |
|
310 |
|
315 |
|
320 |
|
325 |
|
330 |
|
335 |
|
340 |
|
345 |
|
350 | „Ein Jeder bewahre sein Feuer und Licht:Behüt' uns Gott, der Herr,Und ihm sei Preis und Ehr'!“
―――――――― 1) zusammen 2) angenehm 3) gewesen 4) getränkt 5) kleine Pfeife 6) Benehmen 7) Kraut, durch dessen Verbrennen die Mücken vertrieben werden 8) fuhr erschrocken zusammen 9) gemähte Wiese 10) Frösche 11) jenseits 12) Nachricht giebst 13) leicht 14) Sonntags- und Kirchenanzug 15) angenehm 16) Trab 17) Lerche 18) heiser 19) eine Art Grasmücke 20) Storch 21) Brust 22) nahm schnell Reißaus 23) nachher 24) spielte er albern herum 25) in Bewegung 26) Wiedererzählerin 27) eigengemachtes Wollenzeug 28) Ärmel 29) Taille 30) baumwollenes Oberhemd 31) eigengemachtes Wollenzeug 32) eigengemachtes Wollenzeug 33) gewaltig 34) zierlich und ordentlich 35) hübsch 36) Falte 37) Taille 38) von Kopf zu Fuß 39) jeden Augenblick 40) freundlich 41) Muhme 42) Stachel- und Johannisbeeren 43) gefreut 44) Regenpfeifer (ein Vogel) 45) Platz 46) Kessel 47) schnell 48) Pudding mit Rosinen 49) auf das Nöthigen 50) eine über die Zahl 51) schreiten 52) Küchen- und Blumengarten 53) Ableger 54) Salbei 55) öffnete 56) eben so lieb 57) Zimmer im Hinterhause 58) davongelaufen 59) gewaltiger Junge 60) Mittagsschlaf 61) Gewitter 62) Ameisenhaufen 63) Schnecke 64) werde ohnmächtig 65) lobe 66) unbehaglich von zuvielem Essen 67) unbändig 68) aus Unkunde falsch beurtheilt 69) nachher |
