Reynke de Vos

Dat drydde boek

_________________________________________________________________

Wo Reynke sprickt vor deme

konnynge van der döget synes

vaders in eertyden ghescheen,

vnde alle ghelogen efte myt loggen

sprickt he vort desse fabelen van

deme wulue van seuen yaren.

Dat XII. capittel

SEet, gnedyghe here konnynck,

Iw kumpt vor so mannich dynck,

5285

Dat gy yd nicht al beholden möget.

Ghedencket yw nicht der groten döget,

De myn vader, de olde voß, dede

By yuweme vader in desser stede?

Wente yuwe vader kranck lach to bedde

5290

Vnde myn vader em syn leuent redde.

Noch spreke gy, dat myn vader vnde ick mede

Iw efte den yuwen ne gud endede.

Here, ik spreke yd myt yuweme orloue:

Myn here vader was hir to houe

5295

By yuweme vader in groter gunst,

Wente he wuste vast de rechten kunst

Van artzedyende, dat water beseen,

Vtbreken fystelen, ogen, brödere efte thene vth theen.

Ik loue wol, here, gy wetent nicht encket,

5300

Ok weet ik nicht, eft yw dat dencket;

Gy weren do men dre yar old

Vnde yd was in eyneme wynter kold,

Juwe vader lach kranck in groten plagen,

Men moste ene boren vnde dragen.

5305

Alle de arsten twysschen hir vnde Romen

De leet he halen vnde to syck komen;

Se gheuen ene ouer altomalen.

Int leste leet he mynen vader halen,

He klagede em seer syne noet,

5310

Wo he kranck were wente in den doet.

Dyt entfermde myneme vader seer.

He sprack: «o konnynck, myn gnedyghe heer,

Mochte ik yw myt myneme lyue baten,

Here, löuet my, dat wolde ik nicht laten.

5315

Maket yuwe water, hir is eyn glas!»

Juwe vader, de vele kranclyk was,

Dede, so eme heet myn vader.

He klagede, he kreghe yo lenck yo quader.

Dyt sulue ok vp deme speygel stunt.

5320

Wo yuwe vader wart ghesunt.

Wente myn vader sprack: «wyl gy ghenesen,

So mod dat yummer entlyk wesen.

Eynes wulues leuer van seuen yaren,

Here, hir an moghe gy nicht sparen;

5325

De schole gy eten, efte gy synt doet,

Wente yuwe water töghet al bloet.

Dar hastet mede vor alle dynck!»

De wulff stunt mede in deme rynck,

He horde vast to, yd hagede eme nicht.

5330

Juwe vader sprack, des syd berycht:

«Horet, her wulff, schal ick ghenesen,

So mod yd yuwe leuer wesen.»

De wulff sprack: «here, ick segget vorwar,

Ik byn noch nicht olt vyff yar.»

5335

Do sprak myn vader: «yd helpet nicht, neen,

Ik wylt wol an der leuer seen.»

Do moste de wulff tor koken ghan,

Vnde de leuer wart eme vthghedan.

De konnynck ath se vnde ghenaß

5340

Van aller kranckheyt, de in eme was,

Vnde danckede des sere myneme vader

Vnde gheboet syneme ghesynde aller gader,

Dat eyn yslyk mynen vader doctor hethe

Vnde dyt nemant by syneme lyue lethe.

5345

Sus moste myn vader to allen tyden

Ghan to des konnynges rechter syden.

Ok gaff em yuwe vader, so ik wol weet,

Eyn guldene span vnde eyn roet bereyt,

Dat moste he dragen vor alle den heren,

5350

De en alle helden in groten eren

Vnde deden eme ere to allen dagen.

Men myt my is dat nu vmme slagen,

Men dencket nu nicht mynes vaders döget:

De ghyrygen schelke werden nu vorhöget,

5355

Eghene nutte vnde ghewyn men nu betracht,

Men recht vnde wyßheyt men klene nu acht.

Wor eyn kerleman wert eyn here,

Dar gheyt yd ouer de armen sere.

Kricht he denne grote macht,

5360

So weet he suluen nicht, weme he slacht,

Dencket nicht, van wannen he sy ghekomen.

Men syn eghen vordel vnde vromen

Dat gheyt vort in al öreme spele.

Desser synt nu by den heren vele.

5365

Sodane hören ock nemandes bede,

Dar en volge denne de gyfte mede.

Ere menynge is meyst: «brynget men heer!

Dyt vort ersten vnde denne noch meer!»

Desser ghyrygen wulue der is vele,

5370

Se prysen vor syck de besten morsele.

Konden se redden myt klenen saken

Eres heren leuent, dat scholde syk nicht maken.

Desse wulff wolde ock nicht entberen

Syne leueren to gheuen syneme heren.

5375

Noch seghe ik leuer, wyl gy yd hören,

Dat twyntich wulue er lyff vorlören,

Wan dat de konnynck efte syn wyff

Icht scholden vorlesen ere lyff;

Vnde yd were ok mynre schade,

5380

Wente, wat dar kumpt van quadem sade,

Schal selden synes danckes doen döget.

Her konnynck, dyt schach in yuwer yöget.

Dyt weet ick vorware vnde encket,

Dat gy dyt alle nicht endencket.

5385

Men ik weet yd wol al myt eyn,

Ghelyk efte yd gysteren were scheen.

Desse ystorye vnde dyt gheschicht

Was vp deme speygel ok angherycht

Myt eddelen steynen vnde myt golde,

5390

So myn vader dat hebben wolde.

Mochte ik den speygel wedder vpvragen,

Dar wolde ik lyff vnde gud vmme wagen.»