Reynke de Vos

Dat ander boek

_________________________________________________________________

Wo Reynke myt syneme ome,

deme greuynge, echt ghynck to deme houe des

konnynges vnde wo Reynke bychtede.

Dat VI. capittel.

REynke vnde Grymbart, de beyde,

Ghyngen to samende ouer de heyde

Na des konninges slot de rechten straten.

3700

«Id mach my schaden, yd mach my baten»,

Sprack Reynke, «efte dyt my sus slumpt,

Dat my desse reyse tom besten kumpt!

Doch, leue oem, horet my nu!

Synt latesten, dat ik bychtede tegen yw,

3705

Horet vorder myne sunde, groet vnde kleyn.

Eft ick my sodder wes hebbe vor seyn,

Dat werde ick yw seggen in desser stunde.

Ick leet Brunen eyne grote wunde

Snyden van syneme velle vnde lyue.

3710

Ik leet deme wulue vnde syneme wyue

De scho van ören vöten vyllen.

Dyt dede ik al dorch hates wyllen.

Myt myner loggen schaffede ik dat,

Dat en de konnynck wart seer hath.

3715

Ick bedroch den konnynck to voren an

Meer, wan ick nu seggen kan.

Ick fynsede vnde sede em van eyneme schat,

Men he en heft des noch nicht lange ghehat.

Lampen ick syn lyff affrouede

3720

Vnde sande Bellyn myt syneme höuede,

Dar myt he krech des konnynges torn.

Ick duwede dem kannyn so twysschen de orn,

Dat ick em vyl na dat leuent nam;

Id was my leet, dat yd wech quam.

3725

Noch wyl ick seggen twyerleye.

Myt rechte klaget ouer my de kreye:

Ik ath syn wyff, vrouwe Scharpenebbe.

Dyt ysset, dat ick bedreuen hebbe

Sodder myner lesten bycht.

3730

Noch hebbe ick eyn dynck vthgericht,

Dat ik latesten hadde vorgetten

(Leue om, dat schole gy ok wetten)

Vnde wyl dat nu ok seggen mede.

Id was eyne hornscheyt, de ick dede;

3735

Ick wolde nicht gherne, dat my dat sulue

Schege, dat ick dede deme wulue.

Wente wy beyden vp eyne tyd ghyngen

Twysschen Kackyß vnde Eluerdyngen;

Dar ghynck eyne merye myt ereme volen,

3740

De beyde swart weren alze de kolen.

Dat volen mochte wol olt syn

Van veer maenden, nicht vele myn.

Isegrym was vyl na doet,

Van hungers wegen leet he noet.

3745

He bath my, dat ick vragen scholde,

Efte de merye vorkopen wolde

Ere volen, vnde ock wo düre.

Sus ghynck ick to er vp euentüre.

Ik sprack: «segget my, merye vruwe,

3750

Ick weet, dat dyt volen is yuwe;

Wyl gy yd vorkopen? segget my dat!»

Se sprack: «ya, ick vorkopet vmme schat.

De summe, dar ik dat vmme wyl gheuen,

Steyt achter vnder myneme voete gheschreuen.

3755

Wylle gy yd seen, ik latet yw lesen.»

Do horde ik wol, wor se wolde wesen.

Ik sprack: «neen, vruwe, des syd bericht,

Lesen eft schriuen kan ick nicht.

Juwes kyndes ick ock nicht enbeghere,

3760

Men Ysegrym wuste gerne, wo yd were;

De heft my heer ghesant to yw.»

Do sprack se: «so laet ene komen nu,

So wyl ick eme des maken vroet.»

Do ghynck ick hen, dar Ysegryme stoet.

3765

Ik sprack: «wyl gy yw ethen sath?

De merye secht vnde entbuth yw dat:

Dat ghelt steyt vnder ereme vothe schreuen,

Wor se dat volen wyl vmme gheuen.

Se woldet my hebben lesen laten,

3770

Men wat scholde my dat baten?

Wente ick yo nene schrift enweet.

Des lyde ick vaken groet vordreet.

Om, seet, eft gy dat konnen lesen.»

Isegrym sprack: «wat scholde dat wesen,

3775

Dat ik nicht scholde lesen, wat yd ock sy?

Ja, düdesch, walsch, latin, ok franßoß dar by.

Hebbe ick doch to Erfort de schole gheholden!

Ock hebbe ick myt den wysen olden,

Alze myt den mesters van der audiencien,

3780

Questien ghegeuen vnde sentencien.

Ick was in loye ghelicencieret.

So wat schriftur, datmen viseret,

Kan ik lesen ghelyck myneme namen.

Dar vmme wyl ick wol mede toramen.

3785

Beydet myner hir eyn kleyn,

Ik wyl ghan vnde de schrift beseen.»

He ghynck hen vnde vragede euen,

Wo se dat volen wolde gheuen.

He vragede na deme besten kope.

3790

Se sprack: «dat gelt steyt to hope

Gheschreuen vnder myneme achteren voet.»

He sprack: «laet seen!» se sprack: «ik doet.»

Se borde den voet vp bouen dat gras,

De nye myt yseren beslagen was,

3795

Myt ses hofnagelen, vnde sloch wysse

Vnde rakede ock nicht al mysse,

Wente se sloch ene so vor syn höuet,

Dat he storte vnde lach vordöuet

Vnde vel vor doet tor erden nedder.

3800

Eer he syck recht vorhalede wedder,

Dat was wol eyne grote stunde.

De merye leep wech, al dat se konde,

Vnde leet Ysegryme lyggen vorwunt.

He lach vnde hulede alze eyn hunt.

3805

Ick ghynck to eme vnde heet ene here,

Ick vragede ene: «wor is de mere?

Synt gy van deme volen ock sath?

Wor vmme delede gy my nicht ock wat,

Wente ick yw doch de bodeschop dede?

3810

Hebbe gy vp yuwe maltyd gheslapen rede?

Wat was yd vor schrift vnder deme voet?

Wente gy synt in wyßheyt seer vroet.»

«Och Reynke», sprack he, «spottet doch nicht!

Ick byn ghevaren so eyn arm wycht.

3815

Dat mochte entfermen eyneme steen.

De hore myt deme langen been,

Myt yseren was beslagen er voet,

Id was neen schrift, de dar vnder stoet.

De nagelen, de dar ynne stunden,

3820

Dar myt sloch se my ses grote wunden.»

Hir van Ysegrym nauwe syn lyff behelt.

Seet, neue, nu hebbe ick yw vortelt

Al wat ick weet van myner myssedaet.

Id is myslyck, wo yd my nu gaet

3825

To houe; wente nu byn ick sunder vaer

Vnde dar to van mynen sunden klaer.

Ick wyl ock gherne by yuweme rade

Beteren vnde komen wedder to gnade.»