BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Albertinus Mussatus

1261 - 1329

 

Ecerinis

 

1313/14

 

________________________________________________________________

 

 

 

Actus v.

 

Scena unica.

Nuntius. Chorus.

 

Nuntius.

A parte nulla tutus Albricus sui,

Iam derelictis rebus, - ut fuerat parum

Credendus ulli, et creditus nullis fuit -

540

Zenonis arcem profugus in tutam fugit,

Consorte sociaque et sobolis omnis grege.

Posuere castra circiter montem secus

Urbs ultiones expetens dignas triplex,

Tarvisium Vicentia Padua: paribus

545

Adiere votis altus Azo marchio

Reliquique secum Marchiae illustres viri.

At spes ut illi nulla praesidii fuit

Serperet et intro seditio et urgens fames

Mortisque metus instans, capitur ultro locus.

550

O fulmini par hostis irati furor!

Irrumpit agmen tecta sublimis domus.

Hic rapti ab ubere matris infantis pedes

Carpit, tenellum robori allidens caput:

Fuso cerebro sparsus inscribit cruor

555

Genetricis ora. Ecerinus occurrit novus

Gladium tenenti, quem puer patruum vocat

Triennis. Ille "patruus edocuit tuus

Tradere nepotibus simile munus suis"

Ait, et patentes gutturis venas secat.

560

Utque patulo immane populis constet scelus,

Affigit hastae squalidum longae caput:

Corrugat ora repens rigor et orbes rotat,

Manum ferentis sanguinis replet lues:

Aliusque tremulum dentibus mandit iecur.

565

Haec masculinae prolis Albrici horrida,

Sic dira et atrox triplicis strages fuit.

Utque arce summa Albricus in populi manus

Venit, paranti falsa iam vulgo loqui

Ponitur apertae subditum frenum gulae,

570

Ducto, ut suorum vivus inspectet neces.

Et ecce, thalamo rapta de summo, feris

Abstracta turbis, uxor Albrici venit,

Caelo refusis lumina intendens comis:

Strictus revinctas funis arcebat manus.

575

Abinde quinque virgines tractae simul

Ante ora patrum crinibus fusis erant,

Devota proles ignibus. Circumstetit

Hos vulgus omnis exprobrans actus truces.

Ut, ad cubile belluis pressis, stetit

580

Circum rapaces turba venatrix lupos,

Patrata memorans damna et adducens canes,

A caede gratas sponte subducens moras.

Chorus.

Procede, nobis pande supplicii modos.

Nuntius.

Ardebat alta roboris magni strues.

585

Odore piceo subditae exudant faces

Pinguisque stipites alit olivae liquor,

Atramque nubem fumus ad caelum facit,

Fulgur superni murmurat ad instar toni,

Dabantque gemitus antra, ne quisquam neget

590

Intro subesse numen inferni Iovis,

Erant caminis ora, quae flammas vomunt.

O misera sors parentibus spectabilis!

Ordo innocentum imponitur in ignem prius.

Incendit urens ut puellares sinus

595

Tetigitque flavas ardor infestus comas,

Retro resiliunt cassa quaerentes patrum

Praesidia: nocuis his sed amplexus negant.

Ut vana spes per ambitus illas vage

Egit furentes, subito violentas manus

600

Iniecit ardens lictor, et matrem trahens

Una patenti subdit et gnatas rogo.

Chorus.

Quo filiarum et coniugis vultu necem

Albricus, etsi non loqui poterat, tulit?

Nuntius.

Volvebat atrox, sicuti alludens, caput,

605

Ut parvipendat, nutibus pandens suis.

Chorus.

Quis finis eius, fare, supremus fuit?

Nuntius.

Tum plura stantem tela certatim virum

Petiere: pressit unus in dextrum latus

Gladium, sinistra parte qui fixus patet;

610

Per utrumque vulnus largus effluxit cruor:

Effulminat spatulas alius ensem tenus.

Cervice caesa, murmurat labens caput,

Stetitque titubans truncus ad casum diu,

Donec minutim membra dispersit frequens

615

Vulgus, per avidos illa distribuens canes.

Chorus.

Haec perpetuo durat in aevo

Regula iuris. Fidite, iusti:

Nec, si quando forsitan ullum

Quemquam nocuum sors extollat,

620

Regula fallit. Consors operum

Meritum sequitur quisque suorum.

Stat iudicii conscius aequi

Iudex rigidus, iudex placidus;

Donat iustos, damnat iniquos.

625

Haud hic stabilis desinit ordo:

Petit illecebras virtus superas,

Crimen tenebras expetit imas.

Dum licet ergo moniti stabilem

Discite legem.