Carmen miserabile super destructione

regni Hungariae per Tartaros

Capitulum XX

___________________________________________________________________________

Quomodo Tartari

Rusciam et Comaniam destruxerunt.

Hi autem, quando Rusciam et Comaniam totaliter et unanimiter destruxerunt, retrocedentes ad quatuor vel quinque dietas, intacta confinia Hungarie continua dimiserunt, ut, cum reverterentur, tam pro equis quam pro se victualia invenirent, et rumores ad Hungaros minime pervenirent. Cum quidem victualia dictorum regnorum consumpsissent et Hungariam proponerent occupare, Bathus maior dominus, dimissa tota familia, solus cum suis militibus et non multis ad dietam portam Ruscie, que propior erat ad locum, in quo rex congregabat exercitum, recto tramite properavit, et expugnato exercitu comitis palatini, eandem portam obtinuit et intravit. Peta rex per Poloniam dirigens gressus suos, uno ab ipso de ducibus Polonie interfecto, et destructa Vratislavia civitate nobilissima et strage facta mirabili, ac terram ducis Moravie, aliis ducibus prestare sibi auxilium nequeuntibus, simili crudelitate pervadens, ad portam Hungarie festinavit. Rex Cadan inter Rusciam et Comaniam per silvas trium dierum habens iter sive viam, pervenit ad divitem Rudanam, inter magnos montes positam Theutonicorum villam, regis argentifodinam, in qua morabatur innumera populi multitudo. Sed cum essent homines bellicosi et armorum penuriam non haberent, audito ipsorum adventu, extra villam per silvas et montes eis obviam exierunt. Cadan vero respiciens multitudinem armatorum terga dedit, fingens fugam ante eos. Tunc populi cum victoria revertentes, armis depositis, inebriari vino, prout Theutonicorum furia exigit, inceperunt. Sed ipsi Tartari subito venientes, cum fossata, muros et munitiones aliquas non haberent, villam ex multis partibus intraverunt. Et licet hinc inde fieret magna strages, videns populus, quod eis resistere non valebat, se ad fidem eorum totaliter reddiderunt. Sed Cadan, sub sua protectione villa recepta, Ariscaldum comitem ville cum electis sexcentis armatis Theutonicis suis militibus associavit sibi, venire cum eis incipiens citra silvas. Bochetor autem cum aliis regibus fluvium qui Zerech dicitur transeuntes, pervenerunt ad terram episcopi Comanorum, et expugnatis hominibus, qui ad pugnam convenerant, ceperunt terram totaliter occupare. Revertar igitur ad regem Hungarie, qui erat in dicta villa Pesth, ut processus eius plenius describatur.