| |
|
- M o r a l i u m
d o g m a
p h i l o s o p h o r u m
I I . D e c o m p a r a t i o n e
h o n e s t o r u m
- ________________________________________
- Restat secundam questionem, eam scilicet que est de comparatione honestorum, pertractare.
Cum ad cognitionem prudentia, relique uero tres ad actionem pertineant, cognitioni anteponenda est actio. Hoc autem sic probari potest. Sit enim aliquis uehementer cupidus in cognoscenda rerum natura. Huic, dum contemplabitur res cognitione dignissimas, subito nuntiet aliquis discrimen patrie cui opitulari ipse possit: nonne omne studium suum abitiet, etiam si estimet (se) posse numerare stellas et mundi magnitudinem metiri? Prudentia ergo posterior est tribus reliquis.
In tribus autem preferenda est temperancia reliquis duabus. Temperancia enim regit homo se ipsum, fortitudine et iusticia familiam et ciuitatem. Sed melius est homini dominium sui quam externum, secundum illud poete:
Latius regnes auidum domando
spiritum, quam si Libiam remotis
Gadibus iungas et uterque Penus
seruiat tibi.
Si uis omnia tibi subicere, te subice rationi. Multos enim regis, si ratio te rexerit. Nichil enim homini bonum sine se bono. Numquam amore aliarum uirtutum contra temperantiam agendum est. Sunt enim quedam ita feda, ut nec causa conseruande patrie facturus sit ea sapiens, que etiam dictu obscena uidentur.
Inter duas autem melior est iusticia fortitudine. Magnitudo enim animi, si a communitate humana sit remota, feritas quedam erit et inmanitas. In ipsa autem iusticia sunt gradus officiorum: prima enim diis inmortalibus debentur, secunda patrie, tercia parentibus, reliqua deinceps gradatim.
|
|