|
|
I.
Graphium
De summo planus sed non ego planus in imo
Versor utrimque manu; diverso munere fungor:
Altera pars revocat quidquid pars altera fecit.
II.
Harundo
Dulcis amica dei, ripae vicina profundae,
Suave canens Musis; nigro perfusa colore,
Nuntia sum linguae digitis signata magistris.
III.
Anulus cum gemma
Corporis extremi non magnum pondus adhaesi.
Ingenitum dicas; ita pondere nemo gravatur.
Una tamen facies plures habitura figuras.
IV.
Clavis
Virtutes magnas de viribus affero parvis.
Pando domos clausas, iterum sed claudo patentes.
Servo domum domino, sed rursus servor ab ipso.
V.
Catena
Nexa ligor ferro, multos habitura ligatos.
Vincior ipsa prius, sed vincio vincta vicissim.
Et solvi multos, nec sum tamen ipsa soluta.
VI.
Tegula
Terra mihi corpus, vires mihi praestitit ignis;
De terra nascor; sedes est semper in alto;
Et me perfundit, qui me cito deserit, umor.
VII.
Fumus
Sunt mihi, sunt lacrimae, sed non est causa doloris.
Est iter ad caelum, sed me gravis inpedit aër,
Et qui me genuit, sine me non nascitur ipse.
VIII.
Nebula
Nox ego sum facie, sed non sum nigra colore,
Inque die media tenebras tamen affero mecum.
Nec mihi dant stellae lucem nec Cynthia lumen.
IX.
Pluvia
Ex alto venio longa delapsa ruina.
De caelo cecidi medias transmissa per auras:
Sed sinus excepit, qui me simul ipse recepit.
X.
Glacies
Unda fui quondam, quod me cito credo futuram.
Nunc rigidi caeli duris connexa catenis
Nec calcata pati possum nec nuda teneri.
XI.
Nix
Pulvis aquae tenuis modico cum pondere lapsus,
Sole madens, aestate fluens, in frigore siccus,
Flumina facturus totas prius occupo terras.
XII.
Flumen et piscis
Est domus in terris, clara quae voce resultat.
Ipsa domus resonat, tacitus sed non sonat hospes.
Ambo tamen currunt, hospes simul et domus una.
XIII.
Navis
Longa feror velox formosae filia silvae,
Innumeris pariter comitum stipata catervis.
Curro vias multas, vestigia nulla relinquens.
XIV.
Pullus in ovo
Mira tibi referam nostrae primordia vitae.
Nondum natus eram nec eram iam matris in alvo.
Iam posito partu natum me nemo videbat.
XV.
Vipera
Non possum nasci, si non occidero matrem.
Occidi matrem, sed me manet exitus idem.
Id mea mors patitur, quod iam mea fecit origo.
XVI.
Tinea
Littera me pavit, nec quid sit littera novi.
In libris vixi, nec sum studiosior inde.
Exedi Musas, nec adhuc tamen ipsa profeci.
XVII Aranea
Pallas me docuit texendi nosse laborem.
Nec pepli radios poscunt nec licia telae.
Nulla mihi manus est, pedibus tamen omnia fiunt.
XVIII.
Coclea
Porto domum mecum, semper migrare parata,
Mutatoque solo non sum miserabilis exul,
Sed mihi concilium de caelo nascitur ipso.
XIX.
Rana
Raucisonans ego sum media vocalis in unda,
Sed vox laude sonat, †quasi se quoque laudet et ipsa.
Cumque canam semper, nullus mea carmina laudat.
XX.
Testudo
Tarda, gradu lento, specioso praedita dorso;
Docta quidem studio, sed saevo prodita fato
Viva nihil dixi, quae sic modo mortua canto.
XXI.
Talpa
Caeca mihi facies atris obscura tenebris.
Nox est ipse dies nec sol mihi cernitur ullus.
Malo tegi terra: sic me quoque nemo videbit.
XXII.
Formica
Provida sum vitae, duro non pigra labori,
Ipsa ferens umeris securae praemia brumae.
Nec gero magna simul, sed congero multa vicissim.
XXIII.
Musca
Improba sum, fateor. quid enim gula turpe veretur?
Frigora vitabam, quae nunc aestate revertor;
Sed cito submoveor falso conterrita vento.
XXIV.
Curculio
Non bonus agricolis, non frugibus utilis hospes,
Non magnus forma, non recto nomine dictus,
Non gratus Cereri non parvam sumo saginam.
XXV.
Mus
Parva mihi domus est, sed ianua aperta.
Exiguo sumptu furtiva vivo sagina.
Quod mihi nomen inest, Romae quoque consul habebat.
XXVI.
Grus
Littera sum caeli penna perscripta volanti,
Bella cruenta gerens volucri discrimine Martis.
Nec vereor pugnas, dum non sit longior hostis.
XXVII.
Cornix
Vivo novem vitas, si me non Graecia fallit,
Atraque sum semper nullo conpulsa dolore,
Et non irascens ultro convitia dico.
XXVIII.
Vespertilio
Nox mihi dat nomen primo de tempore noctis.
Pluma mihi non est, cum sit mihi penna volantis;
Sed redeo in tenebris nec me committo diebus.
XXIX.
Ericius
Plena domus spinis; parvi sed corporis hospes
Incolumi dorso telis confixus acutis
Sustinet armatas sedes, habitator inermis.
XXX.
Pediculus
Est nova nostrarum cunctis captura ferarum,
Ut si quid capias, id tu tibi ferre recuses,
Et quod non capias, tecum tamen ipse reportes.
XXXI.
Phoenix
Vita mihi mors est; morior si coepero nasci.
Sed prius est fatum leti, quam lucis origo.
Sic solus Manes ipsos mihi dico parentes.
XXXII.
Taurus
Moechus eram regis, sed lignea membra sequebar.
Et Cilicum mons sum, sed mons sum nomine solo.
Et vehor in caelis et in ipsis ambulo terris.
XXXIII.
Lupus
Dentibus insanis ego sum, qui vinco bidentes,
Sanguineas praedas quaerens victusque cruentos.
Multa cum rabie vocem quoque tollere possum.
XXXIV.
Vulpes
Exiguum corpus, sed cor mihi corpore maius.
Sum versuta dolis, arguto callida sensu,
Et fera sum sapiens, sapiens fera si qua vocatur.
XXXV.
Capra
Alma Iovis nutrix, longo vestita capillo,
Culmina difficili peragrans super ardua gressu,
Custodi pecoris tremula respondeo lingua.
XXXVI.
Porcus
Setigerae matris fecunda natus in alvo
Desuper ex alto virides expecto saginas,
Nomine numen habens, si littera prima periret.
XXXVII.
Mula
Dissimilis patri, matri diversa figura
Confusi generis; generi non apta propago.
Ex aliis nascor nec quisquam nascitur ex me.
XXXVIII.
Tigris
A fluvio dicor, fluvius vel dicitur ex me.
Iunctaque sum vento, quae sum velocior ipso.
Et mihi dat ventus natos nec quaero maritum.
XXXIX.
Centaurus
Quatuuor insignis pedibus manibus duabus
Dissimilis mihi sum, quia non sum unus et unus.
Et vehor et gradior, quia me mea corpora portant.
XL.
Papaver
Grande mihi caput est, intus sunt membra minuta.
Pes unus solus, sed pes longissimus unus.
Et me somnus amat, proprio nec dormio somno.
XLI.
Malva
Anseris esse pedes similes mihi, nolo negare.
Nec duo sunt tantum, sed plures ordine cernis;
Et tamen hos ipsos omnes ego porto supinos.
XLII.
Beta
Tota vocor graece, sed non sum tota latine.
Ante tamen mediam cauponis scripta tabernam
In terra nascor, lympha lavor, unguor olivo.
XLIII.
Cucurbita
Pendeo, dum nascor; rursus, dum pendeo, † nascor;
Pendens commoveor ventis et nutrior undis.
Pendula si non sim, non sum iam iamque futura.
XLIV.
Cepa
Mordeo mordentes, ultro non mordeo quemquam;
Sed sunt mordentem muti mordere parati.
Nemo timet morsum, dentes quia non habet ullos.
XLV.
Rosa
Purpura sum terrae, pulchro perfusa rubore,
Saeptaque, ne violer, telis defendor acutis.
O felix, longo si possim vivere fato!
XLVI.
Viola
Magna quidem non sum, sed inest mihi maxima virtus.
Spiritus est magnus, quamvis sim corpore parvo.
Nec mihi germen noxam ne culpa ruborem.
XLVII.
Tus
Dulcis odor nemoris flamma fumoque fatigor,
Et placet hoc superis, medios quod mittor in ignes:
Nec mihi poena datur, sed habetur gratia dandi.
XLVIII.
Sucinum
De lacrimis et pro lacrimis mea coepit origo.
Ex oculis fluxi, sed nunc ex arbore nascor.
Laetus honor frondis, tristis sed imago doloris.
XLIX.
Ebur
Dens ego sum magnus populis cognatus Eois;
Nunc ego per partes in corpora multa recessi.
Nec remanent vires, sed formae gratia mansit.
L.
Fenum
Herba fui quondam viridi de gramine terrae;
Sed chalybis duro mollis praecisa metallo
Mole premor propria, tecto conclusa sub alto.
LI.
Mola
Ambo sumus lapides, una sumus, ambo iacemus.
Quam piger est unus, tantum non est piger alter:
Hic manet inmotus, non desinit ille moveri.
LII.
Farina
Inter saxa fui, quae me contrita premebant;
Vix tamen effugi totis conlisa medullis.
Et iam forma mihi minor est, sed copia maior.
LIII.
Vitis
Nolo toro iungi, quamvis placet esse maritam.
Nolo virum thalamo: per me nata propago est.
Nolo sepulcra pati; scio me submergere terrae.
LIV.
Amus
Exiguum munus flexu mucronis adunci
Fallaces escas medio circumfero fluctu.
Blandior, ut noceam; morti praemitto saginam.
LV.
Acula
Longa, sed exilis, tenui producta metallo,
Mollia duco levi comitantia vincula ferro,
Et faciem laesis et nexum reddo solutis.
LVI.
Caliga
Maior eram longe quondam, dum vita manebat;
Sed nunc exanimis lacerata ligata revulsa
Dedita sum terrae, tumulo sed condita non sum.
LVII.
Clavus caligaris
In caput ingredior, quia de pede pendeo solo.
Vertice tango solum, capitis vestigia signo;
Sed multi comites casum patiuntur eundem.
LVIII.
Capillus
Findere me nulli possunt, praecidere multi.
Sed sum versicolor, albus quandoque futurus.
Malo manere niger: minus ultima fata verebor.
LIX.
Pila
Non sum cincta comis et non sum compta capillis.
Intus enim crines mihi sunt quos non videt ullus.
Meque manus mittunt manibusque remittor in auras.
LX.
Serra
Dentibus innumeris sum toto corpore plena.
Frondicomam subolem morsu depascor acuto.
Mando tamen frustra, quia respuo praemia dentis.
LXI.
Ancora
Mucro mihi geminus ferro coniungitur uno.
Cum vento luctor, cum gurgite pugno profundo.
Scrutor aquas medias, ipsas quoque mordeo terras.
LXII.
Pons
Stat nemus in lymphis, stat in alto gurgite silva,
Et manet in mediis undis inmobile robur.
Terra tamen mittit, quod terrae munera praestat.
LXIII.
Spongia
Ipsa gravis non sum, sed aquae mihi pondus inhaeret.
Viscera tota tument patulis diffusa cavernis.
Intus lympha latet, sed non se sponte profundit.
LXIV.
Tridens
Tres mihi sunt dentes, unus quos continet ordo.
Unus praeterea dens est et solus in imo.
Meque tenet numen, ventus timet, aequora curant.
LXV.
Sagitta
Saepta gravi ferro, levibus circumdata pinnis
Aëra per medium volucri contendo meatu,
Missaque discedens nullo mittente revertor.
LXVI.
Flagellum
De pecudis dorso pecudes ego terreo cunctas,
Obsequio cogens moderati lege doloris.
Nec volo contemni, sed contra nolo nocere.
LXVII.
Lanterna
Cornibus apta cavis, tereti perlucida gyro,
Lumen habens intus, divini sideris instar,
Noctibus in mediis faciem non perdo dierum.
LXVIII.
Specular
Perspicior penitus nec luminis arceo visus,
Transmittens oculos intra mea membra meantes.
Nec me transit hiems, sed sol tamen emicat in me.
LXIX.
Speculum
Nulla mihi certa est, nulla est peregrina figura.
Fulgor inest intus radianti luci coruscus,
Qui nihil ostendit, nisi [si] quid viderit ante.
LXX.
Clepsydra
Lex bona dicendi, lex sum quoque dura tacendi,
Ius avidae linguae, finis sine fine loquendi,
Ipsa fluens, dum verba fluunt, ut lingua quiescat.
LXXI.
Puteus
Mersa procul terris in cespite lympha profundo
Non nisi perfossis possum procedere rimis,
Et trahor ad superos alieno ducta labore.
LXXII.
Tubus
Truncum terra tegit, latitant in caespite lymphae.
Alveus est modicus, qui ripas non habet ullas.
In ligno vehitur medio, quod ligna vehebat.
LXXIII.
Uter
Non ego continuo morior, dum spiritus exit:
Nam redit adsidue, quamvis et saepe recedit.
Nunc [que] mihi magna est animae, nunc nulla facultas.
LXXIV.
Lapis
Deucalionea proveni sospes ab unda,
Affinis terrae, sed longe durior illa.
Littera decedat: volucrum quoque nomen habebo.
LXXV.
Calx
Evasi flammas, ignis tormenta profugi.
Ipsa medella meo pugnat contraria fato:
Ardeo de lymphis; mediis incendor ab undis.
LXXVI.
Silex
Semper inest intus, sed raro cernitur ignis.
Intus enim latitat, sed solos prodit ad ictus.
Nec lignis ut vivat eget, nec ut occidat undis.
LXXVII.
Rotae
Quattuor aequales currunt ex arte sorores
Sic quasi certantes, cum sit labor omnibus unus.
Et prope sunt pariter nec se contingere possunt.
LXXVIII.
Scalae
Nos sumus, ad caelum quae tendimus, alta petentes,
Concordi fabrica quas unus continet ordo,
Ut simul haerentes per nos comitentur ad auras.
LXXIX.
Scopa
Mundi magna parens, laqueo conexa tenaci,
Vincta solo plano, manibus conpressa duabus
Ducor ubique sequens et me quoque cuncta sequuntur.
LXXX.
Tintinnabulum
Aere rigens curvo patulum conponor in orbem.
Mobilis est intus linguae crepitantis imago.
Non resono positus, motus quoque saepe resulto.
LXXXI.
Lagena
Mater erat Tellus, genitor est ipse Prometheus,
Auriculae[que] regunt redimito ventre cavato.
Dum cecidi, subito mater mea me laniavit.
LXXXII.
Conditum
Tres olim fuimus, qui nomine iungimur uno.
Ex tribus est unus, et tres miscentur in uno.
Quisque bonus per se; melior qui continet omnes.
LXXXIII.
Vinum in acetum conversum
Sublatum nihil est, nihil est extrinsecus auctum;
Nec tamen inveni, quicquid prius ipse reliqui.
Quod fuerat, non est; coepit, quod non erat, esse.
LXXXIV.
Malum
Nomen ovis graece, contentio magna dearum,
Fraus iuvenis Phrygii, multarum cura sororum.
Hoc volo, ne breviter mihi syllaba prima legatur.
LXXXV.
Perna
Nobile duco genus magni de gente Catonis.
Una mihi soror est, plures licet esse putentur.
De fumo facies, sapientia de sale nata est.
LXXXVI.
Malleus
Non ego de toto mihi corpore vindico vires,
Sed capitis pugna nulli certare recuso.
Grande tamen caput est, totum quoque pondus in illo.
LXXXVII.
Pistillus
Contero cuncta simul virtutis robore magno.
Una mihi cervix, capitum sed forma duorum.
Pro pedibus caput est: nam cetera corpore non sunt.
LXXXVII.
Strigilis aenea
†Rubida curva capax, alienis humida guttis,
Luminibus falsis auri mentita colorem,
Dedita sudori, modico subcumbo labori.
LXXXVIII.
Balneum
Per totas aedes innoxius introit ignis.
Est calor in medio magnus, quem nemo veretur.
Non est nuda domus, sed nudus convenit hospes.
XC.
Tessera
Dedita sum semper voto, non certa futuri.
Iactor in ancipites varia vertigine casus
Non ego maesta malis, non rebus laeta secundis.
XCI.
Pecunia
Terra fui primo, latebris abscondita terrae;
Nunc aliud pretium flammae nomenque dederunt,
Nec iam terra vocor, licet ex me terra paretur.
XCII.
Mulier quae geminos pariebat
Plus ego sustinui, quam corpus debuit unum.
Tres animas habui, quas omnes intus habebam:
Discessere duae, sed tertia paene secuta est.
XCIII.
Miles podagricus
Bellipotens olim, saevis metuendus in armis,
† Quinque pedes habui, quod numquam nemo negavit;
Nunc mihi vix duo sunt; inopem me copia fecit.
XCIV.
Luscus alium tenens
Cernere iam fas est, quod vix tibi credere fas est.
Unus inest oculus, capitum sed milia multa.
Qui quod habet vendit, quod non habet unde parabit?
XCV.
Funambulus
Inter luciferum caelum terrasque iacentes
Aëra per medium docta meat arte viator.
Semita sed brevis est, pedibus non sufficit ipsis.
XCVI.
[Nunc mihi iam credas, fieri quod posse negatur.
Octo tenes manibus, sed me monstrante magistro
Sublatis septem reliqui tibi quinque manebunt.]
XCVII.
Umbra
Insidias nullas vereor de fraude latenti;
Nam deus attribuit nobis haec munera formae,
Quod me nemo movet, nisi qui prius ipse movetur.
XCVIII.
Echo
Virgo modesta nimis legem bene servo pudoris.
Ore procax non sum nec sum temeraria linguae.
Ultro nolo loqui, sed do responsa loquenti.
XCIX.
Somnus
Sponte mea veniens varias ostendo figuras.
Fingo metus vanos nullo discrimine veri.
Sed me nemo videt, nisi qui sua lumina claudit.
C.
Monumentum
Nomen habens hominis post ultima fata relinquor.
Nomen inane manet, sed dulcis vita profugit.
Vita tamen superest morti post tempora vitae.
|