Ars grammatica

Ars maior

___________________________________________________

De barbarismo.

Barbarismus est una pars orationis vitiosa in communi sermone. in poemate metaplasmus, itemque in nostra loquella barbarismus, in peregrina barbarolexis dicitur, ut siquis dicat mastruga cateia magalia. barbarismus fit duobus modis, pronuntiatione et scripto. his bipertitis quattuor species subponuntur, adiectio detractio inmutatio transmutatio litterae syllabae temporis toni adspirationis. per adiectionem litterae fiunt barbarismi, sicut ‚relliquias Danaum‘, cum reliquias per unum dicere debeamus; syllabae, ut ‚nos abiisse rati‘ pro abisse; temporis, ut ‚Italiam fato profugus‘, cum Italiam correpta prima littera dicere debeamus: per detractionem litterae, sicut ‚infantibu parvis‘ pro infantibus; syllabae, ut salmentum pro salsamentum; temporis, ut ‚unius ob noxam‘ pro unius: per inmutationem litterae, sicut olli pro illi; syllabae, ut permities pro pernicies; temporis, ut ‚fervere Leucaten‘ [pro fervere ‚et Actia bella videbis‘], cum fervere sit secundae coniugationis et producte dici debeat: per transmutationem litterae, sicut Euandre pro Euander; syllabae, ut displicina pro disciplina; temporis, ut siquis deos producta priore syllaba et correpta posteriore pronuntiet. toni quoque similiter per has quattuor species conmutantur. nam et ipsi adiciuntur detrahuntur inmutantur transmutantur. quorum exempla ultro se of­ferent, siquis inquirat. totidem modis etiam per adspirationem depre­henditur barbarismus, quem quidam scripto, quidam pronuntiationi iudicant adscribendum, propter h scilicet, quam alii litteram, alii adspirationis notam putant. fiunt etiam barbarismi per hiatus. sunt etiam malae conpositiones, id est cacosyntheta, quas non nulli barbarismos putant, in quibus sunt myotacismi labdacismi iotacismi hiatus conlisiones et omnia, quae plus aequo minusve sonantia ab eruditis auribus respuuntur. nos cavenda haec vitia praelocuti controversiam de nomine pertinacibus relinquemus.