Ad Albium Tibullum

Testimonia

Textus:

Tibull und sein Kreis

latine et germanice

ed. W. Willige, München 1966

___________________________________________________

Q. Horatius Flaccus

Epistula I, 4

Albi, nostrorum sermonum candide iudex,

quid nunc te dicam facere in regione Pedana?

scribere quod Cassi Parmensis opuscula vincat,

an tacitum silvas inter reptare salubris,

5

curantem quidquid dignum sapiente bonoque est?

Non tu corpus eras sine pectore; di tibi formam,

di tibi divitias dederunt artemque fruendi.

quid voveat dulci nutricula maius alumno,

qui sapere et fari possit quae sentiat, et cui

10

gratia fama valetudo contingat abunde

et mundus victus non deficiente crumina?

Inter spem curamque, timores inter et iras

omnem crede diem tibi diluxisse supremum;

grata superveniet quae non sperabitur hora.

15

me pinguem et nitidum bene curata cute vises,

cum ridere voles, Epicuri de grege porcum.

Carmen I, 33

Albi, ne doleas plus nimio memor

inmitis Glycerae neu miserabilis

decantes elegos, cur tibi iunior

laesa praeniteat fide.

5

Insignem tenui fronte Lycorida

Cyri torret amor, Cyrus in asperam

declinat Pholoen: sed prius Apulis

iungentur capreae lupis,

quam turpi Pholoe peccet adultero.

10

Sic visum Veneri, cui placet imparis

formas atque animos sub iuga aenea

saevo mittere cum ioco.

Ipsum me melior cum peteret Venus,

grata detinuit compede Myrtale

15

libertina, fretis acrior Hadriae

curvantis Calabros sinus.

P. Ovidius Naso

Amores I, 15, 27-28

Donec erunt ignes arcusque Cupidinis arma,

Discentur numeri, culte Tibulle, tui.

Tristia IV, 10, 51-52

Vergilium vidi tantum, nec avara Tibullo

Tempus amicitiae fata dedere meae.

Amores III, 9

Memnona si mater, mater ploravit Achillem,

Et tangunt magnas tristia fata deas,

Flebilis indignos, Elegeia, solve capillos!

A! nimis ex vero nunc tibi nomen erit:

5

Ille tui vates operis, tua fama, Tibullus

Ardet in extructo, corpus inane, rogo.

Ecce, puer Veneris fert eversamque pharetram

Et fractos arcus et sine luce facem;

Adspice demissis ut eat miserabilis alis

10

Pectoraque infesta tundat aperta manu;

Excipiunt lacrimas sparsi per colla capilli,

Oraque singultu concutiente sonant:

Fratris in Aeneae sic illum funere dicunt

Egressum tectis, pulcher Iule, tuis;

15

Nec minus est confusa Venus moriente Tibullo,

Quam iuveni rupit cum ferus inguen aper.

At sacri vates et divum cura vocamur;

Sunt etiam, qui nos numen habere putent.

Scilicet omne sacrum mors inportuna profanat,

20

Omnibus obscuras inicit illa manus!

Quid pater Ismario, quid mater profuit Orpheo?

Carmine quid victas obstipuisse feras?

Et Linon in silvis idem pater «aelinon!» altis

Dicitur invita concinuisse lyra;

25

Adice Maeoniden, a quo ceu fonte perenni

Vatum Pieriis ora rigantur aquis;

Hunc quoque summa dies nigro submersit Averno.

Defugiunt avidos carmina sola rogos:

Durant, vatis opus, Troiani fama laboris

30

Tardaque nocturno tela retexta dolo.

Sic Nemesis longum, sic Delia nomen habebunt,

Altera cura recens, altera primus amor.

Quid vos sacra iuvant? quid nunc Aegyptia prosunt

Sistra? quid in vacuo secubuisse toro?

35

Cum rapiunt mala fata bonos - ignoscite fasso! -

Sollicitor nullos esse putare deos.

Vive pius: moriere; pius cole sacra: colentem

Mors gravis a templis in cava busta trahet;

Carminibus confide bonis: iacet, ecce, Tibullus;

40

Vix manet e toto, parva quod urna capit.

Tene, sacer vates, flammae rapuere rogales

Pectoribus pasci nec timuere tuis?

Aurea sanctorum potuissent templa deorum

Urere, quae tantum sustinuere nefas.

45

Avertit vultus, Erycis quae possidet arces:

Sunt quoque, qui lacrimas continuisse negant.

Sed tamen hoc melius, nam si Phaeacia tellus

Ignotum vili supposuisset humo:

Hinc certe madidos fugientis pressit ocellos

50

Mater et in cineres ultima dona tulit;

Hinc soror in partem misera cum matre doloris

Venit inornatas dilaniata comas,

Cumque tuis sua iunxerunt Nemesisque priorque

Oscula nec solos destituere rogos.

55

Delia discedens «felicius» inquit «amata

Sum tibi; vixisti, dum tuus ignis eram.»

Cui Nemesis «quid» ait «tibi sunt mea damna dolori?

Me tenuit moriens deficiente manu.»

Si tamen a nobis aliquid nisi nomen et umbra

60

Restat, in Elysia valle Tibullus erit.

Obvius huic venias hedera iuvenalia cinctus

Tempora cum Calvo, docte Catulle, tuo;

Tu quoque, si falsumst temerati crimen amici,

Sanguinis atque animae prodige Galle tuae.

65

His comes umbra tuast; siquast modo corporis umbra,

Auxisti numeros, culte Tibulle, pios.

Ossa quieta, precor, tuta requiescite in urna,

Et sit humus cineri non onerosa tuo!

M. Fabius Quintilianus

Institutio oratoria X, 1, 93

Elegia quoque Graecos provocamus, cuius mihi tersus atque elegans maxime videtur auctor Tibullus; sunt qui Propertium malint.