Corpus Ovidianum

Sabinus

Demophoontis ad Phylliden responsio

___________________________________________________

Demophoontis ad Phylliden responsio

Phyllidi Demophoon patria dimittit ab urbe,

Et patriam meminit muneris esse tui.

Nec face Demophoon alia, nec coniuge captus,

Sed tam non felix, quam tibi notus erat.

5

Thesea, quo socero nequicquam, Phylli, timebas;

Impuleritne ignes forsitan ille tuos?

Turpe pati nobis! regno ferus expulit hospes

Hunc illi finem longa senecta dedit.

Qui modo peltiferas fudit Maeotidas armis,

10

Alcidae magni non minor esse comes;

Qui socerum Minoa gravi sibi fecit ab hoste,

Mirantem monstri cornua victa sui.

Arguor exsilii, quis credat? causa fuisse;

Nec tacitum frater, nec sinit esse reum

15

«Dum thalamos, inquit, dilectae Phyllidos urges,

Et tuus externo cessat in igne furor;

Fluxere interea pede tempora lapsa fugaci,

Praevenitque tuas flebilis hora moras.

Forsitan aut nondum fractis occurrere rebus,

20

Aut poteras fractis utilis esse tamen.

Cur potiora tibi Rhodopeia regna fuere,

Quaeque magis regnis cara puella fuit?

Intonat his Athamas; eadem mox obicit Aethra,

Infelix functae iam prope sortis anus;

25

Et quod non condant nati sua lumina palmae,

Fecisse haec nostras arguit usque moras.

Non equidem inficior: multum clamavit uterque,

Staret Threiciis quum mihi puppis aquis.»

«Poscunt, Demophoon, quid cessas? carbasa venti:

30

Demophoon patrios respice iure deos.

Respice; et exemplum, qua gaudes, Phyllida sume:

Sic amat, ut terra nolit abire sua;

Utque redire velis, non ut comitetur euntem,

Te rogat; et praefert barbara regna tuis.»

35

Me tamen haec inter tacitum convicia saepe

Adversis memini vota tulisse Notis;

Saepe abitura tuo ponentem brachia collo,

Gavisum in fluctus aequora mota truces.

Nec metuam hoc, ipso coram genitore, fateri:

40

«Libertas meritis est mihi facta tuis;

Dicere, non duro dilectam Phyllida liqui

Pectore, nec praeceps vela ferenda dedi.

Et flevi; et flentem solando, saepe remansi,

Quum staret cursus iam mihi certa dies.

45

Denique Threicia veni rate; non dare Phyllis,

Quam potuit, iussit tardius ire ratem.

Ignosce et fasso! memor es Minoidos ipse;

Antiquus necdum pectore cessit amor;

Et quoties oculis circumdat sidera, dixit:

50

Quae fulget coelo, nostra puella fuit.

Illum dilecta Bacchus sibi cedere iussit

Coniuge; desertae crimen at ille subit.»

Exemploque patris periurus dicor et ipse.

Nec quaeris causas, Sithoni dura, morae;

55

Nec satis ampla putas redituri pignora, si me

Non amor alterius, non amor ullus habet.

Nullane fama tibi turbatos, Phylli, penates

Theseos, et miserae rettulit acta domus?

Non laqueos audis cari me flere parentis?

60

Flebilior laqueis, hei mihi! causa subest.

Non fratrem Hippolytum? cecidit miserabilis ille,

Praeceps attonitis per freta raptus equis.

Non tamen excuso reditus, licet undique fata

Accumulent causas: tempora parva peto.

65

Thesea, quod superest, patrem tumulabimus ante:

Succedat tumulo non sine honore decens.

Da spatium veniamque, peto: non perfidus absum;

Nec mihi iam terra tutior ulla tua est.

Quidquid mite fuit post diruta Pergama, quidquid

70

Aut bella, aut pelagi detinuere morae,

Sola fuit Thrace; patria quoque iactor in illa

Auxilium superes casibus una meis.

Si modo mens eadem! nec quod sit iam mihi dives

Regia, Cecropia non minor arce, movet;

75

Nec patris offendunt casus, nec crimina matris;

Nec iam non felix omine Demophoon.

Quid si Phoebeam peterem, te coniuge, Troiam,

Perque annos sequerer bella gerenda decem?

Penelopen audis: toto laudatur in orbe,

80

Exemplum fidi non leve facta tori.

Illa pie, sic rumor ait, mendacia telae

Struxit, et instantes distulit arte procos

Quum properata palam revocaret stamina noctis,

Atque iterum in lanas omne rediret opus.

85

At tua ne fugiant spreti connubia Thraces,

Phylli, times: ulli nubere, dura, potes!

Estque tibi pectus cuiusque accedere taedas?

Obstat perfidiae nec metus iste tuae?

Ah! tibi quantus erit facti rubor! ah! tibi quantus

90

Tum dolor, adspicies quum mea vela procul!

Damnabisque tuos sero temeraria questus!

Demophoon, dices, hei mihi! fidus erat;

Demophoon rediit, et saevos forsitan Euros

Passus, et hibernas dum quoque currit aquas.

95

Ah! cur nescio quam properavimus, hei mihi! culpam?

Rupi, quam ruptam sum mihi questa, fidem.

Sic tamen, ac potius sic perstes, quam mihi de te

Ulterior tangat pectora, Phylli, dolor!

Quos tibi, me miserum! laqueos, quae fata minaris?

100

Et nimis audaces gens habet ista deos.

Parce, precor; famamque domus mihi crimen habentis

Perfidiae, gemina ne preme, dura, nota.

Excuset patrem fatis in parte relicta

Gnosis: non merui, cur ferar ipse nocens.

105

Nunc venti mea verba ferant, qui vela tulerunt.

Est animus reditus; sed pia causa tenet.