| |
|
- Ἀ λ η θ ῆ
δ ι η γ ή μ α τ α
Α´
- ______________________________________________
- [1]
Ὥσπερ
τοῖς
ἀθλητικοῖς
καὶ περὶ τὴν
τῶν σωμάτων ἐπιμέλειαν
ἀσχολουμένοις
οὐ τῆς εὐεξίας
μόνον οὐδὲ
τῶν γυμνασίων
φροντίς ἐστιν,
ἀλλὰ καὶ τῆς
κατὰ καιρὸν
γινομένης
ἀνέσεως -
μέρος γοῦν
τῆς ἀσκήσεως
τὸ μέγιστον
αὐτὴν ὑπολαμβάνουσιν
- οὕτω δὴ καὶ
τοῖς περὶ
τοὺς λόγους ἐσπουδακόσιν
ἡγοῦμαι
προσήκειν
μετὰ τὴν
πολλὴν τῶν
σπουδαιοτέρων
ἀνάγνωσιν
ἀνιέναι τε
τὴν διάνοιαν
καὶ πρὸς τὸν ἔπειτα
κάματον ἀκμαιοτέραν
παρασκευάζειν.
[2] γένοιτο δ᾽ ἂν
ἐμμελὴς ἡ ἀνάπαυσις
αὐτοῖς, εἰ
τοῖς τοιούτοις
τῶν ἀναγνωσμάτων
ὁμιλοῖεν, ἃ μὴ
μόνον ἐκ τοῦ ἀστείου
τε καὶ χαρίεντος
ψιλὴν παρέξει
τὴν ψυχαγωγίαν,
ἀλλά τινα καὶ
θεωρίαν οὐκ
ἄμουσον ἐπιδείξεται,
οἷόν τι καὶ περὶ
τῶνδε τῶν
συγγραμμάτων
φρονήσειν ὑπολαμβάνω·
οὐ γὰρ μόνον
τὸ ξένον τῆς ὑποθέσεως
οὐδὲ τὸ χαρίεν
τῆς προαιρέσεως
ἐπαγωγὸν ἔσται
αὐτοῖς οὐδ᾽
ὅτι ψεύσματα
ποικίλα πιθανῶς
τε καὶ
ἐναλήθως ἐξενηνόχαμεν,
ἀλλ᾽ ὅτι καὶ
τῶν
ἱστορουμένων
ἕκαστον οὐκ
ἀκωμωιδήτως
ἤινικται πρός
τινας τῶν παλαιῶν
ποιητῶν τε καὶ
συγγραφέων
καὶ φιλοσόφων
πολλὰ
τεράστια καὶ
μυθώδη
συγγεγραφότων,
οὓς καὶ
ὀνομαστὶ ἂν
ἔγραφον, εἰ μὴ
καὶ αὐτῶι σοι
ἐκ τῆς ἀναγνώσεως
φανεῖσθαι
ἔμελλον. [3] Κτησίας
ὁ Κτησιόχου ὁ
Κνίδιος, ὃς
συνέγραψεν περὶ
τῆς Ἰνδῶν
χώρας καὶ τῶν
παρ᾽ αὐτοῖς ἃ
μήτε αὐτὸς
εἶδεν μήτε
ἄλλου ἀληθεύοντος
ἤκουσεν. ἔγραψε
δὲ καὶ Ἰαμβοῦλος
περὶ τῶν ἐν
τῆι μεγάληι θαλάττηι
πολλὰ
παράδοξα,
γνώριμον μὲν
ἅπασι τὸ ψεῦδος
πλασάμενος,
οὐκ ἀτερπῆ δὲ
ὅμως συνθεὶς
τὴν ὑπόθεσιν.
πολλοὶ δὲ καὶ
ἄλλοι τὰ αὐτὰ
τούτοις
προελόμενοι
συνέγραψαν ὡς
δή τινας ἑαυτῶν
πλάνας τε καὶ
ἀποδημίας,
θηρίων τε
μεγέθη ἱστοροῦντες
καὶ ἀνθρώπων
ὡμότητας καὶ
βίων καινότητας·
ἀρχηγὸς δὲ
αὐτοῖς καὶ
διδάσκαλος
τῆς τοιαύτης
βωμολοχίας ὁ
τοῦ Ὁμήρου Ὀδυσσεύς,
τοῖς περὶ τὸν
Ἀλκίνουν
διηγούμενος
ἀνέμων τε
δουλείαν καὶ
μονοφθάλμους
καὶ ὡμοφάγους
καὶ ἀγρίους
τινὰς
ἀνθρώπους,
ἔτι δὲ
πολυκέφαλα
ζῶια καὶ τὰς
ὑπὸ φαρμάκων
τῶν ἑταίρων μεταβολάς,
οἷς πολλὰ
ἐκεῖνος πρὸς
ἰδιώτας
ἀνθρώπους
τοὺς Φαίακας
ἐτερατεύσατο.
[4] τούτοις οὖν
ἐντυχὼν ἅπασιν,
τοῦ ψεύσασθαι
μὲν οὐ σφόδρα
τοὺς ἄνδρας
ἐμεμψάμην,
ὁρῶν ἤδη
σύνηθες ὂν
τοῦτο καὶ
τοῖς φιλοσοφεῖν
ὑπισχνουμένοις·
ἐκεῖνο δὲ αὐτῶν
ἐθαύμασα, εἰ
ἐνόμιζον
λήσειν οὐκ
ἀληθῆ
συγγράφοντες.
διόπερ καὶ
αὐτὸς ὑπὸ κενοδοξίας
ἀπολιπεῖν τι
σπουδάσας
τοῖς μεθ᾽
ἡμᾶς, ἵνα μὴ
μόνος ἄμοιρος
ὦ τῆς ἐν τῶι
μυθολογεῖν ἐλευθερίας,
ἐπεὶ μηδὲν
ἀληθὲς ἱστορεῖν
εἶχον - οὐδὲν
γὰρ ἐπεπόνθειν
ἀξιόλογον -
ἐπὶ τὸ ψεῦδος
ἐτραπόμην
πολὺ τῶν
ἄλλων
εὐγνωμονέστερον·
κἂν ἓν γὰρ δὴ
τοῦτο ἀληθεύσω
λέγων ὅτι ψεύδομαι.
οὕτω δ᾽ ἄν μοι
δοκῶ καὶ τὴν
παρὰ τῶν
ἄλλων κατηγορίαν
ἐκφυγεῖν αὐτὸς
ὁμολογῶν
μηδὲν ἀληθὲς
λέγειν. γράφω
τοίνυν περὶ
ὧν μήτε εἶδον
μήτε ἔπαθον
μήτε παρ᾽
ἄλλων
ἐπυθόμην, ἔτι
δὲ μήτε ὅλως
ὄντων μήτε
τὴν ἀρχὴν γενέσθαι
δυναμένων. διὸ
δεῖ τοὺς ἐντυγχάνοντας
μηδαμῶς
πιστεύειν αὐτοῖς.
[5] Ὁρμηθεὶς
γάρ ποτε ἀπὸ
Ἡρακλείων
στηλῶν καὶ ἀφεὶς
εἰς τὸν ἑσπέριον
ὡκεανὸν
οὐρίωι
ἀνέμωι τὸν
πλοῦν
ἐποιούμην.
αἰτία δέ μοι
τῆς ἀποδημίας
καὶ ὑπόθεσις
ἡ τῆς διανοίας
περιεργία καὶ
πραγμάτων
καινῶν ἐπιθυμία
καὶ τὸ
βούλεσθαι μαθεῖν
τί τὸ τέλος
ἐστὶν τοῦ ὡκεανοῦ
καὶ τίνες οἱ
πέραν κατοικοῦντες
ἄνθρωποι. τούτου
γέ τοι ἕνεκα
πάμπολλα μὲν
σιτία ἐνεβαλόμην,
ἱκανὸν δὲ καὶ
ὕδωρ ἐνεθέμην,
πεντήκοντα δὲ
τῶν ἡλικιωτῶν
προσεποιησάμην
τὴν αὐτὴν
ἐμοὶ γνώμην
ἔχοντας, ἔτι
δὲ καὶ ὅπλων
πολύ τι πλῆθος
παρεσκευασάμην
καὶ κυβερνήτην
τὸν ἄριστον
μισθῶι
μεγάλωι πείσας
παρέλαβον καὶ
τὴν ναῦν -
ἄκατος δὲ ἦν -
ὡς πρὸς μέγαν
καὶ βίαιον
πλοῦν
ἐκρατυνάμην.
[6] ἡμέραν οὖν
καὶ νύκτα
οὐρίωι
πλέοντες ἔτι
τῆς γῆς ὑποφαινομένης
οὐ σφόδρα βιαίως
ἀνηγόμεθα,
τῆς ἐπιούσης
δὲ ἅμα ἡλίωι
ἀνίσχοντι ὅ
τε ἄνεμος ἐπεδίδου
καὶ τὸ κῦμα
ηὐξάνετο καὶ
ζόφος ἐπεγίνετο
καὶ οὐκέτ᾽
οὐδὲ στεῖλαι
τὴν ὀθόνην
δυνατὸν ἦν. ἐπιτρέψαντες
οὖν τῶι
πνέοντι καὶ
παραδόντες ἑαυτοὺς
ἐχειμαζόμεθα
ἡμέρας ἐννέα
καὶ ἑβδομήκοντα,
τῆι ὀγδοηκοστῆι
δὲ ἄφνω
ἐκλάμψαντος
ἡλίου καθορῶμεν
οὐ πόρρω
νῆσον ὑψηλὴν
καὶ δασεῖαν,
οὐ τραχεῖ περιηχουμένην
τῶι κύματι·
καὶ γὰρ ἤδη τὸ
πολὺ τῆς
ζάλης κατεπαύετο.
Προσσχόντες
οὖν καὶ ἀποβάντες
ὡς ἂν ἐκ
μακρᾶς
ταλαιπωρίας
πολὺν μὲν
χρόνον ἐπὶ
γῆς ἐκείμεθα,
διαναστάντες
δὲ ὅμως ἀπεκρίναμεν
ἡμῶν αὐτῶν
τριάκοντα μὲν
φύλακας τῆς
νεὼς παραμένειν,
εἴκοσι δὲ σὺν
ἐμοὶ ἀνελθεῖν
ἐπὶ κατασκοπῆι
τῶν ἐν τῆι
νήσωι.
[7] προελθόντες
δὲ ὅσον σταδίους
τρεῖς ἀπὸ τῆς
θαλάττης δι᾽
ὕλης ὁρῶμέν
τινα στήλην
χαλκοῦ πεποιημένην,
Ἑλληνικοῖς
γράμμασιν καταγεγραμμένην,
ἀμυδροῖς δὲ
καὶ ἐκτετριμμένοις,
λέγουσαν Ἄχρι
τούτων
Ἡρακλῆς καὶ
Διόνυσος ἀφίκοντο.
ἦν δὲ καὶ ἴχνη
δύο πλησίον
ἐπὶ πέτρας, τὸ
μὲν πλεθριαῖον,
τὸ δὲ ἔλαττον -
ἐμοὶ δοκεῖν,
τὸ μὲν τοῦ
Διονύσου, τὸ
μικρότερον, θάτερον
δὲ Ἡρακλέους.
προσκυνήσαντες
δ᾽ οὖν
προῆιμεν·
οὔπω δὲ πολὺ
παρῆιμεν καὶ
ἐφιστάμεθα
ποταμῶι οἶνον
ῥέοντι
ὁμοιότατον
μάλιστα
οἷόσπερ ὁ
Χῖός ἐστιν.
ἄφθονον δὲ ἦν
τὸ ῥεῦμα καὶ
πολύ, ὥστε
ἐνιαχοῦ καὶ ναυσίπορον
εἶναι δύνασθαι.
ἐπήιει οὖν
ἡμῖν πολὺ
μᾶλλον
πιστεύειν τῶι
ἐπὶ τῆς
στήλης ἐπιγράμματι,
ὁρῶσι τὰ
σημεῖα τῆς
Διονύσου ἐπιδημίας.
δόξαν δέ μοι
καὶ ὅθεν ἄρχεται
ὁ ποταμὸς καταμαθεῖν,
ἀνήιειν παρὰ
τὸ ῥεῦμα, καὶ
πηγὴν μὲν οὐδεμίαν
εὗρον αὐτοῦ,
πολλὰς δὲ καὶ
μεγάλας
ἀμπέλους,
πλήρεις βοτρύων,
παρὰ δὲ τὴν
ῥίζαν
ἑκάστην ἀπέρρει
σταγὼν οἴνου
διαυγοῦς, ἀφ᾽
ὧν ἐγίνετο ὁ
ποταμός. ἦν δὲ
καὶ ἰχθῦς ἐν
αὐτῶι πολλοὺς
ἰδεῖν, οἴνωι
μάλιστα καὶ
τὴν χρόαν καὶ
τὴν γεῦσιν
προσεοικότας·
ἡμεῖς γοῦν
ἀγρεύσαντες
αὐτῶν τινας
καὶ ἐμφαγόντες
ἐμεθύσθημεν·
ἀμέλει καὶ ἀνατεμόντες
αὐτοὺς
εὑρίσκομεν
τρυγὸς μεστούς.
ὕστερον
μέντοι ἐπινοήσαντες
τοὺς ἄλλους
ἰχθῦς, τοὺς
ἀπὸ τοῦ ὕδατος
παραμιγνύντες
ἐκεράννυμεν
τὸ σφοδρὸν
τῆς οἰνοφαγίας.
[8] Τότε δὲ
τὸν ποταμὸν
διαπεράσαντες
ἧι διαβατὸς
ἦν, εὕρομεν
ἀμπέλων χρῆμα
τεράστιον· τὸ
μὲν γὰρ ἀπὸ
τῆς γῆς, ὁ
στέλεχος αὐτὸς
εὐερνὴς καὶ
παχύς, τὸ δὲ
ἄνω γυναῖκες
ἦσαν, ὅσον ἐκ
τῶν λαγόνων ἅπαντα
ἔχουσαι
τέλεια -
τοιαύτην παρ᾽
ἡμῖν τὴν
Δάφνην γράφουσιν
ἄρτι τοῦ
Ἀπόλλωνος καταλαμβάνοντος
ἀποδενδρουμένην.
ἀπὸ δὲ τῶν
δακτύλων
ἄκρων ἐξεφύοντο
αὐταῖς οἱ
κλάδοι καὶ μεστοὶ
ἦσαν βοτρύων.
καὶ μὴν καὶ
τὰς κεφαλὰς
ἐκόμων ἕλιξί
τε καὶ φύλλοις
καὶ βότρυσι.
προσελθόντας
δὲ ἡμᾶς ἠσπάζοντο
καὶ ἐδεξιοῦντο,
αἱ μὲν Λύδιον,
αἱ δ᾽ Ἰνδικήν,
αἱ πλεῖσται
δὲ τὴν Ἑλλάδα
φωνὴν
προϊέμεναι.
καὶ ἐφίλουν
δὲ ἡμᾶς τοῖς
στόμασιν· ὁ
δὲ φιληθεὶς
αὐτίκα
ἐμέθυεν καὶ
παράφορος ἦν.
δρέπεσθαι
μέντοι οὐ παρεῖχον
τοῦ καρποῦ,
ἀλλ᾽ ἤλγουν
καὶ ἐβόων ἀποσπωμένου.
αἱ δὲ καὶ
μίγνυσθαι
ἡμῖν ἐπεθύμουν·
καὶ δύο τινὲς
τῶν ἑταίρων
πλησιάσαντες
αὐταῖς
οὐκέτι ἀπελύοντο,
ἀλλ᾽ ἐκ τῶν
αἰδοίων ἐδέδεντο·
συνεφύοντο
γὰρ καὶ
συνερριζοῦντο.
καὶ ἤδη αὐτοῖς
κλάδοι ἐπεφύκεσαν
οἱ δάκτυλοι,
καὶ ταῖς
ἕλιξι
περιπλεκόμενοι
ὅσον οὐδέπω
καὶ αὐτοὶ καρποφορήσειν
ἔμελλον. [9] καταλιπόντες
δὲ αὐτοὺς ἐπὶ
ναῦν ἐφεύγομεν
καὶ τοῖς ἀπολειφθεῖσιν
διηγούμεθα
ἐλθόντες τά
τε ἄλλα καὶ
τῶν ἑταίρων
τὴν ἀμπελομιξίαν.
καὶ δὴ λαβόντες
ἀμφορέας
τινὰς καὶ ὑδρευσάμενοί
τε ἅμα καὶ ἐκ
τοῦ ποταμοῦ
οἰνισάμενοι
καὶ αὐτοῦ
πλησίον ἐπὶ
τῆς ἠιόνος
αὐλισάμενοι
ἕωθεν
ἀνήχθημεν οὐ
σφόδρα βιαίωι
πνεύματι.
Περὶ μεσημβρίαν
δὲ οὐκέτι τῆς
νήσου
φαινομένης
ἄφνω τυφὼν ἐπιγενόμενος
καὶ
περιδινήσας
τὴν ναῦν καὶ μετεωρίσας
ὅσον ἐπὶ σταδίους
τριακοσίους
οὐκέτι καθῆκεν
εἰς τὸ πέλαγος,
ἀλλ᾽ ἄνω
μετέωρον
ἐξηρτημένην
ἄνεμος
ἐμπεσὼν τοῖς
ἱστίοις ἔφερεν
κολπώσας τὴν
ὀθόνην. [10] ἑπτὰ
δὲ ἡμέρας καὶ
τὰς ἴσας νύκτας
ἀεροδρομήσαντες,
ὀγδόηι καθορῶμεν
γῆν τινα
μεγάλην ἐν
τῶι ἀέρι καθάπερ
νῆσον, λαμπρὰν
καὶ σφαιροειδῆ
καὶ φωτὶ
μεγάλωι καταλαμπομένην·
προσενεχθέντες
δὲ αὐτῆι καὶ
ὁρμισάμενοι ἀπέβημεν,
ἐπισκοποῦντες
δὲ τὴν χώραν
εὑρίσκομεν
οἰκουμένην τε
καὶ
γεωργουμένην.
ἡμέρας μὲν
οὖν οὐδὲν
αὐτόθεν
ἑωρῶμεν,
νυκτὸς δὲ ἐπιγενομένης
ἐφαίνοντο
ἡμῖν καὶ
ἄλλαι πολλαὶ
νῆσοι πλησίον,
αἱ μὲν
μείζους, αἱ δὲ
μικρότεραι,
πυρὶ τὴν
χρόαν
προσεοικυῖαι,
καὶ ἄλλη δέ
τις γῆ κάτω,
καὶ πόλεις ἐν
αὑτῆι καὶ
ποταμοὺς ἔχουσα
καὶ πελάγη
καὶ ὕλας καὶ
ὄρη. ταύτην
οὖν τὴν καθ᾽
ἡμᾶς
οἰκουμένην
εἰκάζομεν.
[11] Δόξαν
δὲ ἡμῖν καὶ
ἔτι πορρωτέρω
προελθεῖν,
συνελήφθημεν
τοῖς Ἱππογύποις
παρ᾽ αὐτοῖς
καλουμένοις ἀπαντήσαντες.
οἱ δὲ Ἱππόγυποι
οὗτοί εἰσιν
ἄνδρες ἐπὶ
γυπῶν μεγάλων
ὀχούμενοι καὶ
καθάπερ ἵπποις
τοῖς ὀρνέοις
χρώμενοι·
μεγάλοι γὰρ
οἱ γῦπες καὶ
ὡς ἐπίπαν
τρικέφαλοι.
μάθοι δ᾽ ἄν
τις τὸ μέγεθος
αὐτῶν ἐντεῦθεν·
νεὼς γὰρ
μεγάλης
φορτίδος
ἱστοῦ ἕκαστον
τῶν πτερῶν μακρότερον
καὶ παχύτερον
φέρουσι. τούτοις
οὖν τοῖς Ἱππογύποις
προστέτακται
περιπετομένοις
τὴν γῆν, εἴ τις
εὑρεθείη
ξένος,
ἀνάγειν ὡς
τὸν βασιλέα·
καὶ δὴ καὶ
ἡμᾶς
συλλαβόντες
ἀνάγουσιν ὡς
αὐτόν. ὁ δὲ θεασάμενος
καὶ ἀπὸ τῆς
στολῆς εἰκάσας,
Ἕλληνες ἆρα,
ἔφη, ὑμεῖς, ὦ
ξένοι;
συμφησάντων
δέ, Πῶς οὖν ἀφίκεσθε,
ἔφη, τοσοῦτον
ἀέρα
διελθόντες;
καὶ ἡμεῖς τὸ
πᾶν αὐτῶι
διηγούμεθα·
καὶ ὃς
ἀρξάμενος τὸ
καθ᾽ αὑτὸν
ἡμῖν διεξήιει,
ὡς καὶ αὐτὸς
ἄνθρωπος ὢν
τοὔνομα
Ἐνδυμίων ἀπὸ
τῆς ἡμετέρας
γῆς καθεύδων
ἀναρπασθείη
ποτὲ καὶ ἀφικόμενος
βασιλεύσειε
τῆς χώρας·
εἶναι δὲ τὴν
γῆν ἐκείνην
ἔλεγε τὴν
ἡμῖν κάτω
φαινομένην
σελήνην. ἀλλὰ
θαρρεῖν τε
παρεκελεύετο
καὶ μηδένα
κίνδυνον ὑφορᾶσθαι·
πάντα γὰρ
ἡμῖν
παρέσεσθαι ὧν
δεόμεθα. [12] Ἢν δὲ
καὶ κατορθώσω,
ἔφη, τὸν πόλεμον
ὃν ἐκφέρω νῦν
πρὸς τοὺς τὸν
ἥλιον κατοικοῦντας,
ἁπάντων
εὐδαιμονέστατα
παρ᾽ ἐμοὶ καταβιώσεσθε.
καὶ ἡμεῖς
ἠρόμεθα τίνες
εἶεν οἱ
πολέμιοι καὶ
τὴν αἰτίαν
τῆς διαφορᾶς·
Ὁ δὲ Φαέθων,
φησίν, ὁ τῶν ἐν
τῶι ἡλίωι κατοικούντων
βασιλεύς - οἰκεῖται
γὰρ δὴ
κἀκεῖνος
ὥσπερ καὶ ἡ
σελήνη - πολὺν
ἤδη πρὸς ἡμᾶς
πολεμεῖ
χρόνον. ἤρξατο
δὲ ἐξ αἰτίας
τοιαύτης· τῶν
ἐν τῆι ἀρχῆι
τῆι ἐμῆι ποτε
τοὺς ἀπορωτάτους
συναγαγὼν
ἐβουλήθην ἀποικίαν
ἐς τὸν Ἑωσφόρον
στεῖλαι, ὄντα
ἔρημον καὶ
ὑπὸ μηδενὸς κατοικούμενον·
ὁ τοίνυν
Φαέθων
φθονήσας
ἐκώλυσε τὴν ἀποικίαν
κατὰ μέσον
τὸν πόρον ἀπαντήσας
ἐπὶ τῶν Ἱππομυρμήκων.
τότε μὲν οὖν
νικηθέντες -
οὐ γὰρ ἦμεν ἀντίπαλοι
τῆι παρασκευῆι
- ἀνεχωρήσαμεν·
νῦν δὲ
βούλομαι
αὖθις ἐξενεγκεῖν
τὸν πόλεμον
καὶ ἀποστεῖλαι
τὴν ἀποικίαν.
ἢν οὖν ἐθέλητε,
κοινωνήσατέ
μοι τοῦ στόλου,
γῦπας δὲ ὑμῖν
ἐγὼ παρέξω
τῶν βασιλικῶν
ἕνα ἑκάστωι
καὶ τὴν ἄλλην
ὅπλισιν·
αὔριον δὲ
ποιησόμεθα
τὴν ἔξοδον.
Οὕτως, ἔφην
ἐγώ, γιγνέσθω,
ἐπειδή σοι
δοκεῖ.
[13] Τότε
μὲν οὖν παρ᾽
αὐτῶι ἑστιαθέντες
ἐμείναμεν,
ἕωθεν δὲ
διαναστάντες
ἐτασσόμεθα·
καὶ γὰρ οἱ
σκοποὶ ἐσήμαινον
πλησίον εἶναι
τοὺς πολεμίους.
τὸ μὲν οὖν
πλῆθος τῆς
στρατιᾶς δέκα
μυριάδες
ἐγένοντο ἄνευ
τῶν σκευοφόρων
καὶ τῶν μηχανοποιῶν
καὶ τῶν πεζῶν
καὶ τῶν ξένων
συμμάχων·
τούτων δὲ ὀκτακισμύριοι
μὲν ἦσαν οἱ Ἱππόγυποι,
δισμύριοι δὲ
οἱ ἐπὶ τῶν Λαχανοπτέρων.
ὄρνεον δὲ καὶ
τοῦτό ἐστι
μέγιστον,
ἀντὶ τῶν πτερῶν
λαχάνοις πάντηι
λάσιον, τὰ δὲ
ὡκύπτερα ἔχει
θριδακίνης
φύλλοις μάλιστα
προσεοικότα.
ἐπὶ δὲ τούτοις
οἱ Κεγχροβόλοι
τετάχατο καὶ
οἱ Σκοροδομάχοι.
ἦλθον δὲ αὐτῶι
καὶ ἀπὸ τῆς
ἄρκτου σύμμαχοι,
τρισμύριοι
μὲν Ψυλλοτοξόται,
πεντακισμύριοι
δὲ Ἀνεμοδρόμοι·
τούτων δὲ οἱ
μὲν Ψυλλοτοξόται
ἐπὶ ψυλλῶν
μεγάλων ἱππάζονται,
ὅθεν καὶ τὴν
προσηγορίαν
ἔχουσιν·
μέγεθος δὲ
τῶν ψυλλῶν
ὅσον δώδεκα
ἐλέφαντες· οἱ
δὲ Ἀνεμοδρόμοι
πεζοὶ μέν εἰσιν,
φέρονται δὲ
ἐν τῶι ἀέρι
ἄνευ πτερῶν·
ὁ δὲ τρόπος
τῆς φορᾶς
τοιόσδε. χιτῶνας
ποδήρεις ὑπεζωσμένοι
κολπώσαντες
αὐτοὺς τῶι
ἀνέμωι καθάπερ
ἱστία φέρονται
ὥσπερ τὰ σκάφη.
τὰ πολλὰ δ᾽ οἱ
τοιοῦτοι ἐν ταῖς
μάχαις
πελτασταί εἰσιν.
ἐλέγοντο δὲ
καὶ ἀπὸ τῶν
ὑπὲρ τὴν Καππαδοκίαν
ἀστέρων ἥξειν
Στρουθοβάλανοι
μὲν ἑπτακισμύριοι,
Ἱππογέρανοι
δὲ πεντακισχίλιοι.
τούτους ἐγὼ
οὐκ ἐθεασάμην·
οὐ γὰρ ἀφίκοντο.
διόπερ οὐδὲ
γράψαι τὰς
φύσεις αὐτῶν
ἐτόλμησα·
τεράστια γὰρ
καὶ ἄπιστα περὶ
αὐτῶν
ἐλέγετο.
[14] Αὕτη
μὲν ἡ τοῦ
Ἐνδυμίωνος
δύναμις ἦν.
σκευὴ δὲ πάντων
ἡ αὐτή· κράνη
μὲν ἀπὸ τῶν
κυάμων,
μεγάλοι γὰρ παρ᾽
αὐτοῖς οἱ
κύαμοι καὶ καρτεροί·
θώρακες δὲ
φολιδωτοὶ
πάντες
θέρμινοι· τὰ
γὰρ λέπη τῶν
θέρμων
συρράπτοντες
ποιοῦνται θώρακας,
ἄρρηκτον δὲ
ἐκεῖ γίνεται
τοῦ θέρμου τὸ
λέπος ὥσπερ
κέρας· ἀσπίδες
δὲ καὶ ξίφη
οἷα τὰ
Ἑλληνικά. [15] ἐπειδὴ
δὲ καιρὸς ἦν, ἐτάξαντο
ὧδε· τὸ μὲν
δεξιὸν κέρας
εἶχον οἱ Ἱππόγυποι
καὶ ὁ βασιλεὺς
τοὺς ἀρίστους
περὶ αὑτὸν
ἔχων· καὶ
ἡμεῖς ἐν τούτοις
ἦμεν· τὸ δὲ
εὐώνυμον οἱ Λαχανόπτεροι·
τὸ μέσον δὲ οἱ
σύμμαχοι ὡς
ἑκάστοις ἐδόκει.
τὸ δὲ πεζὸν ἦσαν
μὲν ἀμφὶ τὰς
ἑξακισχιλίας
μυριάδας, ἐτάχθησαν
δὲ οὕτως.
ἀράχναι παρ᾽
αὐτοῖς πολλοὶ
καὶ μεγάλοι
γίγνονται,
πολὺ τῶν
Κυκλάδων
νήσων ἕκαστος
μείζων. τούτοις
προσέταξεν
διυφῆναι τὸν μεταξὺ
τῆς σελήνης
καὶ τοῦ Ἑωσφόρου
ἀέρα. ὡς δὲ
τάχιστα ἐξειργάσαντο
καὶ πεδίον ἐποίησαν,
ἐπὶ τούτου
παρέταξε τὸ πεζόν·
ἡγεῖτο δὲ αὐτῶν
Νυκτερίων ὁ
Εὐδιάνακτος
τρίτος αὐτός.
[16] Τῶν δὲ
πολεμίων τὸ
μὲν εὐώνυμον
εἶχον οἱ Ἱππομύρμηκες
καὶ ἐν αὐτοῖς
ὁ Φαέθων·
θηρία δέ ἐστι
μέγιστα, ὑπόπτερα,
τοῖς παρ᾽
ἡμῖν μύρμηξι
προσεοικότα
πλὴν τοῦ
μεγέθους· ὁ
γὰρ μέγιστος
αὐτῶν καὶ
δίπλεθρος ἦν.
ἐμάχοντο δὲ
οὐ μόνον οἱ
ἐπ᾽ αὐτῶν,
ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ
μάλιστα τοῖς
κέρασιν·
ἐλέγοντο δὲ
οὗτοι εἶναι
ἀμφὶ τὰς
πέντε
μυριάδας. ἐπὶ
δὲ τοῦ δεξιοῦ
αὐτῶν ἐτάχθησαν
οἱ Ἀεροκώνωπες,
ὄντες καὶ
οὗτοι ἀμφὶ
τὰς πέντε
μυριάδας,
πάντες τοξόται
κώνωψι
μεγάλοις ἐποχούμενοι·
μετὰ δὲ τούτους
οἱ Ἀεροκόρδακες,
ψιλοί τε ὄντες
καὶ πεζοί,
πλὴν μάχιμοί
γε καὶ οὗτοι·
πόρρωθεν γὰρ
ἐσφενδόνων ῥαφανῖδας
ὑπερμεγέθεις,
καὶ ὁ βληθεὶς
οὐδὲ ὀλίγον
ἀντέχειν ἐδύνατο,
ἀπέθνηισκε δὲ
δυσωδίας
τινὸς τῶι
τραύματι
ἐγγινομένης·
ἐλέγοντο δὲ
χρίειν τὰ
βέλη μαλάχης
ἰῶι. ἐχόμενοι
δὲ αὐτῶν ἐτάχθησαν
οἱ Καυλομύκητες,
ὁπλῖται ὄντες
καὶ ἀγχέμαχοι,
τὸ πλῆθος
μύριοι·
ἐκλήθησαν δὲ
Καυλομύκητες,
ὅτι ἀσπίσι
μὲν μυκητίναις
ἐχρῶντο,
δόρασι δὲ
καυλίνοις
τοῖς ἀπὸ τῶν ἀσπαράγων.
πλησίον δὲ
αὐτῶν οἱ Κυνοβάλανοι
ἔστησαν, οὓς ἔπεμψαν
αὐτῶι οἱ τὸν
Σείριον κατοικοῦντες,
πεντακισχίλιοι
[καὶ οὗτοιι ἄνδρες
κυνοπρόσωποι
ἐπὶ βαλάνων
πτερωτῶν μαχόμενοι.
ἐλέγοντο δὲ
κἀκείνωι ὑστερίζειν
τῶν συμμάχων
οὕς τε ἀπὸ τοῦ
Γαλαξίου μετεπέμπετο
σφενδονήτας
καὶ οἱ Νεφελοκένταυροι.
ἀλλ᾽ ἐκεῖνοι
μὲν τῆς μάχης
ἤδη
κεκριμένης ἀφίκοντο,
ὡς μήποτε ὤφελον·
οἱ σφενδονῆται
δὲ οὐδὲ ὅλως
παρεγένοντο,
διόπερ φασὶν
ὕστερον αὐτοῖς
ὀργισθέντα
τὸν Φαέθοντα
πυρπολῆσαι
τὴν χώραν.
[17] Τοιαύτηι
μὲν καὶ ὁ
Φαέθων ἐπήιει
παρασκευῆι.
συμμίξαντες
δὲ ἐπειδὴ τὰ
σημεῖα ἤρθη
καὶ ὡγκήσαντο
ἑκατέρων οἱ
ὄνοι - τούτοις
γὰρ ἀντὶ
σαλπιστῶν
χρῶνται -
ἐμάχοντο. καὶ
τὸ μὲν
εὐώνυμον τῶν
Ἡλιωτῶν
αὐτίκα ἔφυγε
οὐδ᾽ εἰς χεῖρας
δεξάμενον
τοὺς Ἱππογύπους,
καὶ ἡμεῖς
εἱπόμεθα κτείνοντες·
τὸ δεξιὸν δὲ
αὐτῶν ἐκράτει
τοῦ ἐπὶ τῶι
ἡμετέρωι
εὐωνύμου, καὶ
ἐπεξῆλθον οἱ
Ἀεροκώνωπες
διώκοντες
ἄχρι πρὸς
τοὺς πεζούς.
ἐνταῦθα δὲ
κἀκείνων ἐπιβοηθούντων
ἔφυγον ἐγκλίναντες,
καὶ μάλιστα ἐπεὶ
ἤισθοντο τοὺς
ἐπὶ τῶι
εὐωνύμωι σφῶν
νενικημένους.
τῆς δὲ τροπῆς
λαμπρᾶς γεγενημένης
πολλοὶ μὲν
ζῶντες ἡλίσκοντο,
πολλοὶ δὲ καὶ
ἀνηιροῦντο,
καὶ τὸ αἷμα
ἔρρει πολὺ
μὲν ἐπὶ τῶν νεφῶν,
ὥστε αὐτὰ
βάπτεσθαι καὶ
ἐρυθρὰ
φαίνεσθαι, οἷα
παρ᾽ ἡμῖν
δυομένου τοῦ
ἡλίου φαίνεται,
πολὺ δὲ καὶ
εἰς τὴν γῆν κατέσταζεν,
ὥστε με
εἰκάζειν μὴ
ἄρα τοιούτου
τινὸς καὶ
πάλαι ἄνω
γενομένου
Ὅμηρος ὑπέλαβεν
αἵματι ὗσαι
τὸν Δία ἐπὶ
τῶι τοῦ Σαρπηδόνος
θανάτωι.
[18] Ἀναστρέψαντες
δὲ ἀπὸ τῆς
διώξεως δύο
τρόπαια ἐστήσαμεν,
τὸ μὲν ἐπὶ τῶν
ἀραχνίων τῆς
πεζομαχίας, τὸ
δὲ τῆς ἀερομαχίας
ἐπὶ τῶν νεφῶν.
ἄρτι δὲ τούτων
γινομένων
ἠγγέλλοντο
ὑπὸ τῶν σκοπῶν
οἱ Νεφελοκένταυροι
προσελαύνοντες,
οὓς ἔδει πρὸ
τῆς μάχης
ἐλθεῖν τῶι
Φαέθοντι. καὶ
δὴ ἐφαίνοντο
προσιόντες, θέαμα
παραδοξότατον,
ἐξ ἵππων
πτερωτῶν καὶ
ἀνθρώπων
συγκείμενοι·
μέγεθος δὲ
τῶν μὲν
ἀνθρώπων ὅσον
τοῦ Ῥοδίων
κολοσσοῦ ἐξ
ἡμισείας ἐς
τὸ ἄνω, τῶν δὲ ἵππων
ὅσον νεὼς
μεγάλης
φορτίδος. τὸ
μέντοι πλῆθος
αὐτῶν οὐκ
ἀνέγραψα, μή
τωι καὶ ἄπιστον
δόξηι - τοσοῦτον
ἦν. ἡγεῖτο δὲ
αὐτῶν ὁ ἐκ τοῦ
ζωιδιακοῦ
τοξότης. ἐπεὶ
δὲ ἤισθοντο
τοὺς φίλους
νενικημένους,
ἐπὶ μὲν τὸν
Φαέθοντα ἔπεμπον
ἀγγελίαν
αὖθις ἐπιέναι,
αὐτοὶ δὲ
διαταξάμενοι
τεταραγμένοις
ἐπιπίπτουσι
τοῖς Σεληνίταις,
ἀτάκτως περὶ
τὴν δίωξιν
καὶ τὰ λάφυρα
διεσκεδασμένοις·
καὶ πάντας
μὲν τρέπουσιν,
αὐτὸν δὲ τὸν
βασιλέα καταδιώκουσι
πρὸς τὴν
πόλιν καὶ τὰ
πλεῖστα τῶν
ὀρνέων αὐτοῦ
κτείνουσιν·
ἀνέσπασαν δὲ
καὶ τὰ
τρόπαια καὶ κατέδραμον
ἅπαν τὸ ὑπὸ
τῶν ἀραχνῶν
πεδίον
ὑφασμένον,
ἐμὲ δὲ καὶ δύο
τινὰς τῶν ἑταίρων
ἐζώγρησαν.
ἤδη δὲ παρῆν
καὶ ὁ Φαέθων
καὶ αὖθις
ἄλλα τρόπαια
ὑπ᾽ ἐκείνων ἵστατο.
[19] Ἡμεῖς
μὲν οὖν ἀπηγόμεθα
ἐς τὸν ἥλιον
αὐθημερὸν τὼ
χεῖρε ὀπίσω
δεθέντες
ἀραχνίου ἀποκόμματι.
οἱ δὲ πολιορκεῖν
μὲν οὐκ ἔγνωσαν
τὴν πόλιν, ἀναστρέψαντες
δὲ τὸ μεταξὺ
τοῦ ἀέρος ἀπετείχιζον,
ὥστε μηκέτι
τὰς αὐγὰς ἀπὸ
τοῦ ἡλίου
πρὸς τὴν
σελήνην διήκειν.
τὸ δὲ τεῖχος
ἦν διπλοῦν, νεφελωτόν·
ὥστε σαφὴς
ἔκλειψις τῆς
σελήνης ἐγεγόνει
καὶ νυκτὶ
διηνεκεῖ πᾶσα
κατείχετο.
πιεζόμενος δὲ
τούτοις ὁ
Ἐνδυμίων
πέμψας ἱκέτευε
καθαιρεῖν τὸ
οἰκοδόμημα
καὶ μὴ σφᾶς περιορᾶν
ἐν σκότωι
βιοτεύοντας, ὑπισχνεῖτο
δὲ καὶ φόρους
τελέσειν καὶ
σύμμαχος ἔσεσθαι
καὶ μηκέτι
πολεμήσειν,
καὶ ὁμήρους
ἐπὶ τούτοις
δοῦναι ἤθελεν.
οἱ δὲ περὶ τὸν
Φαέθοντα
γενομένης δὶς
ἐκκλησίας τῆι
προτεραίαι
μὲν οὐδὲν
παρέλυσαν τῆς
ὀργῆς, τῆι ὑστεραίαι
δὲ μετέγνωσαν,
καὶ ἐγένετο ἡ
εἰρήνη ἐπὶ
τούτοις·
[20] Κατὰ
τάδε συνθήκας
ἐποιήσαντο
Ἡλιῶται καὶ
οἱ σύμμαχοι
πρὸς Σεληνίτας
καὶ τοὺς
συμμάχους,
ἐπὶ τῶι καταλῦσαι
μὲν Ἡλιώτας
τὸ
διατείχισμα
καὶ μηκέτι ἐς
τὴν σελήνην ἐσβάλλειν,
ἀποδοῦναι δὲ
καὶ τοὺς
αἰχμαλώτους
ῥητοῦ ἕκαστον
χρήματος, τοὺς
δὲ Σεληνίτας
ἀφεῖναι μὲν
αὐτονόμους
τούς γε ἄλλους
ἀστέρας, ὅπλα
δὲ μὴ ἐπιφέρειν
τοῖς Ἡλιώταις,
συμμαχεῖν δὲ
τῆι ἀλλήλων,
ἤν τις ἐπίηι·
φόρον δὲ ὑποτελεῖν
ἑκάστου ἔτους
τὸν βασιλέα
τῶν Σεληνιτῶν
τῶι βασιλεῖ
τῶν Ἡλιωτῶν
δρόσου ἀμφορέας
μυρίους, καὶ
ὁμήρους δὲ σφῶν
αὐτῶν δοῦναι
μυρίους, τὴν
δὲ ἀποικίαν
τὴν ἐς τὸν Ἑωσφόρον
κοινῆι
ποιεῖσθαι, καὶ
μετέχειν τῶν
ἄλλων τὸν
βουλόμενον·
ἐγγράψαι δὲ
τὰς συνθήκας
στήληι ἠλεκτρίνηι
καὶ ἀναστῆσαι
ἐν μέσωι τῶι
ἀέρι ἐπὶ τοῖς
μεθορίοις. ὤμοσαν
δὲ Ἡλιωτῶν
μὲν Πυρωνίδης
καὶ Θερείτης
καὶ Φλόγιος,
Σεληνιτῶν δὲ
Νύκτωρ καὶ
Μήνιος καὶ
Πολυλάμπης.
[21] Τοιαύτη
μὲν ἡ εἰρήνη
ἐγένετο·
εὐθὺς δὲ τὸ
τεῖχος
καθηιρεῖτο
καὶ ἡμᾶς τοὺς
αἰχμαλώτους
ἀπέδοσαν.
ἐπεὶ δὲ
ἀφικόμεθα ἐς
τὴν σελήνην,
ὑπηντίαζον
ἡμᾶς καὶ
ἠσπάζοντο
μετὰ δακρύων
οἵ τε ἑταῖροι
καὶ ὁ
Ἐνδυμίων
αὐτός. καὶ ὁ
μὲν ἠξίου
μεῖναί τε
παρ᾽ αὑτῶι
καὶ κοινωνεῖν
τῆς ἀποικίας,
ὑπισχνούμενος
δώσειν πρὸς
γάμον τὸν
ἑαυτοῦ παῖδα·
γυναῖκες γὰρ
οὐκ εἰσὶ παρ᾽
αὐτοῖς. ἐγὼ δὲ
οὐδαμῶς
ἐπειθόμην,
ἀλλ᾽ ἠξίουν
ἀποπεμφθῆναι
κάτω ἐς τὴν
θάλατταν. ὡς
δὲ ἔγνω
ἀδύνατον ὂν
πείθειν,
ἀποπέμπει
ἡμᾶς
ἑστιάσας
ἑπτὰ ἡμέρας.
[22] Ἃ δὲ ἐν
τῶι μεταξὺ
διατρίβων ἐν
τῆι σελήνηι
κατενόησα
καινὰ καὶ
παράδοξα,
ταῦτα
βούλομαι
εἰπεῖν. πρῶτα
μὲν τὸ μὴ ἐκ
γυναικῶν
γεννᾶσθαι
αὐτούς, ἀλλ᾽
ἀπὸ τῶν
ἀρρένων·
γάμοις γὰρ
τοῖς ἄρρεσι
χρῶνται καὶ
οὐδὲ ὄνομα
γυναικὸς ὅλως
ἴσασι. μέχρι
μὲν οὖν πέντε
καὶ εἴκοσι
ἐτῶν γαμεῖται
ἕκαστος, ἀπὸ
δὲ τούτων
γαμεῖ αὐτός·
κύουσι δὲ οὐκ
ἐν τῆι νηδύϊ,
ἀλλ᾽ ἐν ταῖς
γαστροκνημίαις·
ἐπειδὰν γὰρ
συλλάβηι τὸ
ἔμβρυον,
παχύνεται ἡ
κνήμη, καὶ
χρόνωι
ὕστερον
ἀνατεμόντες
ἐξάγουσι
νεκρά,
ἐκθέντες δὲ
αὐτὰ πρὸς τὸν
ἄνεμον
κεχηνότα
ζωιοποιοῦσιν.
δοκεῖ δέ μοι
καὶ ἐς τοὺς
Ἕλληνας
ἐκεῖθεν ἥκειν
τῆς
γαστροκνημίας
τοὔνομα, ὅτι
παρ᾽ ἐκείνοις
ἀντὶ γαστρὸς
κυοφορεῖ.
μεῖζον δὲ
τούτου ἄλλο
διηγήσομαι.
γένος ἐστὶ
παρ᾽ αὐτοῖς
ἀνθρώπων οἱ
καλούμενοι
Δενδρῖται,
γίνεται δὲ
τὸν τρόπον
τοῦτον. ὄρχιν
ἀνθρώπου τὸν
δεξιὸν
ἀποτεμόντες
ἐν γῆι
φυτεύουσιν, ἐκ
δὲ αὐτοῦ
δένδρον
ἀναφύεται
μέγιστον,
σάρκινον, οἷον
φαλλός· ἔχει
δὲ καὶ
κλάδους καὶ
φύλλα· ὁ δὲ
καρπός ἐστι
βάλανοι
πηχυαῖοι τὸ
μέγεθος.
ἐπειδὰν οὖν
πεπανθῶσιν,
τρυγήσαντες
αὐτὰς
ἐκκολάπτουσι
τοὺς
ἀνθρώπους.
αἰδοῖα μέντοι
πρόσθετα
ἔχουσιν, οἱ
μὲν
ἐλεφάντινα,
οἱ δὲ πένητες
αὐτῶν ξύλινα,
καὶ διὰ
τούτων
ὀχεύουσι καὶ
πλησιάζουσι
τοῖς γαμέταις
τοῖς ἑαυτῶν.
[23] ἐπειδὰν δὲ
γηράσηι ὁ
ἄνθρωπος, οὐκ
ἀποθνήισκει,
ἀλλ᾽ ὥσπερ
καπνὸς
διαλυόμενος
ἀὴρ γίνεται.
τροφὴ δὲ
πᾶσιν ἡ αὐτή·
ἐπειδὰν γὰρ
πῦρ
ἀνακαύσωσιν,
βατράχους
ὀπτῶσιν ἐπὶ
τῶν ἀνθράκων·
πολλοὶ δὲ
παρ᾽ αὐτοῖς
εἰσιν ἐν τῶι
ἀέρι
πετόμενοι·
ὀπτωμένων δὲ
περικαθεσθέντες
ὥσπερ δὴ περὶ
τράπεζαν
κάπτουσιν τὸν
ἀναθυμιώμενον
καπνὸν καὶ
εὐωχοῦνται.
σίτωι μὲν δὴ
τρέφονται
τοιούτωι·
ποτὸν δὲ
αὐτοῖς ἐστιν
ἀὴρ
ἀποθλιβόμενος
εἰς κύλικα
καὶ ὑγρὸν
ἀνιεὶς ὥσπερ
δρόσον. οὐ μὴν
ἀπουροῦσίν γε
καὶ
ἀφοδεύουσιν,
ἀλλ᾽ οὐδὲ
τέτρηνται
ἧιπερ ἡμεῖς,
οὐδὲ τὴν
συνουσίαν οἱ
παῖδες ἐν
ταῖς ἕδραις
παρέχουσιν,
ἀλλ᾽ ἐν ταῖς
ἰγνύσιν ὑπὲρ
τὴν
γαστροκνημίαν·
ἐκεῖ γάρ εἰσι
τετρημένοι.
Καλὸς
δὲ νομίζεται
παρ᾽ αὐτοῖς
ἤν πού τις
φαλακρὸς καὶ
ἄκομος ἦι,
τοὺς δὲ
κομήτας καὶ
μυσάττονται.
ἐπὶ δὲ τῶν
κομητῶν
ἀστέρων
τοὐναντίον
τοὺς κομήτας
καλοὺς
νομίζουσιν·
ἐπεδήμουν γάρ
τινες, οἳ καὶ
περὶ ἐκείνων
διηγοῦντο. καὶ
μὴν καὶ
γένεια
φύουσιν
μικρὸν ὑπὲρ
τὰ γόνατα. καὶ ‹ε´›
ὄνυχας ἐν
τοῖς ποσὶν
οὐκ ἔχουσιν,
ἀλλὰ πάντες
εἰσὶν
μονοδάκτυλοι.
ὑπὲρ δὲ τὰς
πυγὰς ἑκάστωι
αὐτῶν κράμβη
ἐκπέφυκε
μακρὰ ὥσπερ
οὐρά,
θάλλουσα ἐς
ἀεὶ καὶ
ὑπτίου
ἀναπίπτοντος
οὐ
κατακλωμένη.
[24] ἀπομύττονται
δὲ μέλι
δριμύτατον·
κἀπειδὰν ἢ
πονῶσιν ἢ
γυμνάζωνται,
γάλακτι πᾶν
τὸ σῶμα
ἱδροῦσιν,
ὥστε καὶ
τυροὺς ἀπ᾽
αὐτοῦ
πήγνυνται,
ὀλίγον τοῦ
μέλιτος
ἐπιστάξαντες·
ἔλαιον δὲ
ποιοῦνται ἀπὸ
τῶν κρομμύων
πάνυ λιπαρόν
τε καὶ εὐῶδες
ὥσπερ μύρον.
ἀμπέλους δὲ
πολλὰς
ἔχουσιν
ὑδροφόρους·
αἱ γὰρ ῥᾶγες
τῶν βοτρύων
εἰσὶν ὥσπερ
χάλαζα, καί,
ἐμοὶ δοκεῖν,
ἐπειδὰν
ἐμπεσὼν
ἄνεμος
διασείσηι τὰς
ἀμπέλους
ἐκείνας, τότε
πρὸς ἡμᾶς
καταπίπτει ἡ
χάλαζα
διαρραγέντων
τῶν βοτρύων.
τῆι μέντοι
γαστρὶ ὅσα
πήραι χρῶνται
τιθέντες ἐν
αὐτῆι ὅσων
δέονται·
ἀνοικτὴ γὰρ
αὐτοῖς αὕτη
καὶ πάλιν
κλειστή
ἐστιν·
ἐντέρων δὲ
οὐδὲν
ὑπάρχειν
αὐτῆι
φαίνεται, ἢ
τοῦτο μόνον,
ὅτι δασεῖα
πᾶσα ἔντοσθε
καὶ λάσιός
ἐστιν, ὥστε
καὶ τὰ νεογνά,
ἐπειδὰν
ῥιγώσηι, ἐς
ταύτην
ὑποδύεται.
[25] Ἐσθὴς
δὲ τοῖς μὲν
πλουσίοις
ὑαλίνη
μαλθακή, τοῖς
πένησι δὲ
χαλκῆ ὑφαντή·
πολύχαλκα γὰρ
τὰ ἐκεῖ χωρία,
καὶ
ἐργάζονται
τὸν χαλκὸν
ὕδατι
ὑποβρέξαντες
ὥσπερ τὰ ἔρια.
περὶ μέντοι
τῶν ὀφθαλμῶν,
οἵους ἔχουσιν,
ὀκνῶ μὲν
εἰπεῖν, μή τίς
με νομίσηι
ψεύδεσθαι διὰ
τὸ ἄπιστον
τοῦ λόγου.
ὅμως δὲ καὶ
τοῦτο ἐρῶ·
τοὺς
ὀφθαλμοὺς
περιαιρετοὺς
ἔχουσι, καὶ ὁ
βουλόμενος
ἐξελὼν τοὺς
αὑτοῦ
φυλάττει ἔστ᾽
ἂν δεηθῆι
ἰδεῖν· οὕτω
δὲ ἐνθέμενος
ὁρᾶι· καὶ
πολλοὶ τοὺς
σφετέρους
ἀπολέσαντες
παρ᾽ ἄλλων
χρησάμενοι
ὁρῶσιν. εἰσὶ
δ᾽ οἳ καὶ
πολλοὺς
ἀποθέτους
ἔχουσιν, οἱ
πλούσιοι. τὰ
ὦτα δὲ
πλατάνων
φύλλα ἐστὶν
αὐτοῖς πλήν
γε τοῖς ἀπὸ
τῶν βαλάνων·
ἐκεῖνοι γὰρ
μόνοι ξύλινα
ἔχουσιν. [26] καὶ
μὴν καὶ ἄλλο
θαῦμα ἐν τοῖς
βασιλείοις
ἐθεασάμην·
κάτοπτρον
μέγιστον
κεῖται ὑπὲρ
φρέατος οὐ
πάνυ βαθέος.
ἂν μὲν οὖν εἰς
τὸ φρέαρ
καταβῆι τις,
ἀκούει πάντων
τῶν παρ᾽ ἡμῖν
ἐν τῆι γῆι
λεγομένων,
ἐὰν δὲ εἰς τὸ
κάτοπτρον
ἀποβλέψηι,
πάσας μὲν
πόλεις, πάντα
δὲ ἔθνη ὁρᾶι
ὥσπερ ἐφεστὼς
ἑκάστοις·
τότε καὶ τοὺς
οἰκείους ἐγὼ
ἐθεασάμην καὶ
πᾶσαν τὴν
πατρίδα, εἰ δὲ
κἀκεῖνοι ἐμὲ
ἑώρων, οὐκέτι
ἔχω τὸ
ἀσφαλὲς
εἰπεῖν. ὅστις
δὲ ταῦτα μὴ
πιστεύει
οὕτως ἔχειν,
ἄν ποτε καὶ
αὐτὸς ἐκεῖσε
ἀφίκηται,
εἴσεται ὡς
ἀληθῆ λέγω.
[27] Τότε δ᾽
οὖν
ἀσπασάμενοι
τὸν βασιλέα
καὶ τοὺς ἀμφ᾽
αὐτόν,
ἐμβάντες
ἀνήχθημεν·
ἐμοὶ δὲ καὶ
δῶρα ἔδωκεν ὁ
Ἐνδυμίων, δύο
μὲν τῶν
ὑαλίνων
χιτώνων, πέντε
δὲ χαλκοῦς,
καὶ πανοπλίαν
θερμίνην, ἃ
πάντα ἐν τῶι
κήτει
κατέλιπον.
συνέπεμψε δὲ
ἡμῖν καὶ
Ἱππογύπους
χιλίους
παραπέμψοντας
ἄχρι σταδίων
πεντακοσίων.
[28] ἐν δὲ τῶι
παράπλωι
πολλὰς μὲν
καὶ ἄλλας
χώρας
παρημείψαμεν,
προσέσχομεν
δὲ καὶ τῶι
Ἑωσφόρωι ἄρτι
συνοικιζομένωι,
καὶ ἀποβάντες
ὑδρευσάμεθα.
ἐμβάντες δὲ
εἰς τὸν
ζωιδιακὸν ἐν
ἀριστερᾶι
παρήιειμεν
τὸν ἥλιον, ἐν
χρῶι τὴν γῆν
παραπλέοντες·
οὐ γὰρ
ἀπέβημεν
καίτοι πολλὰ
τῶν ἑταίρων
ἐπιθυμούντων,
ἀλλ᾽ ὁ ἄνεμος
οὐκ ἐφῆκεν.
ἐθεώμεθα
μέντοι τὴν
χώραν εὐθαλῆ
τε καὶ πίονα
καὶ εὔυδρον
καὶ πολλῶν
ἀγαθῶν μεστήν.
ἰδόντες δ᾽
ἡμᾶς οἱ
Νεφελοκένταυροι,
μισθοφοροῦντες
παρὰ τῶι
Φαέθοντι,
ἐπέπτησαν
ἐπὶ τὴν ναῦν,
καὶ μαθόντες
ἐνσπόνδους
ἀνεχώρησαν.
[29] ἤδη δὲ καὶ οἱ
Ἱππόγυποι
ἀπεληλύθεσαν.
Πλεύσαντες
δὲ τὴν
ἐπιοῦσαν
νύκτα καὶ
ἡμέραν, περὶ
ἑσπέραν
ἀφικόμεθα ἐς
τὴν
Λυχνόπολιν
καλουμένην,
ἤδη τὸν κάτω
πλοῦν
διώκοντες. ἡ
δὲ πόλις αὕτη
κεῖται μεταξὺ
τοῦ Πλειάδων
καὶ τοῦ Ὑάδων
ἀέρος,
ταπεινοτέρα
μέντοι πολὺ
τοῦ ζωιδιακοῦ.
ἀποβάντες δὲ
ἄνθρωπον μὲν
οὐδένα
εὕρομεν,
λύχνους δὲ
πολλοὺς
περιθέοντας
καὶ ἐν τῆι
ἀγορᾶι καὶ
περὶ τὸν
λιμένα
διατρίβοντας,
τοὺς μὲν
μικροὺς καὶ
ὥσπερ πένητας,
ὀλίγους δὲ
τῶν μεγάλων
καὶ δυνατῶν
πάνυ λαμπροὺς
καὶ
περιφανεῖς.
οἰκήσεις δὲ
αὐτοῖς καὶ
λυχνεῶνες
ἰδίαι
ἑκάστωι
πεποίηντο, καὶ
αὐτοὶ
ὀνόματα εἶχον,
ὥσπερ οἱ
ἄνθρωποι, καὶ
φωνὴν
προϊεμένων
ἠκούομεν, καὶ
οὐδὲν ἡμᾶς
ἠδίκουν, ἀλλὰ
καὶ ἐπὶ ξένια
ἐκάλουν·
ἡμεῖς δὲ ὅμως
ἐφοβούμεθα,
καὶ οὔτε
δειπνῆσαι
οὔτε ὑπνῶσαί
τις ἡμῶν
ἐτόλμησεν.
ἀρχεῖα δὲ
αὐτοῖς ἐν
μέσηι τῆι
πόλει
πεποίηται,
ἔνθα ὁ ἄρχων
αὐτῶν διὰ
νυκτὸς ὅλης
κάθηται
ὀνομαστὶ
καλῶν
ἕκαστον· ὃς
δ᾽ ἂν μὴ
ὑπακούσηι,
καταδικάζεται
ἀποθανεῖν ὡς
λιπὼν τὴν
τάξιν· ὁ δὲ
θάνατός ἐστι
σβεσθῆναι.
παρεστῶτες δὲ
ἡμεῖς
ἑωρῶμεν τὰ
γινόμενα καὶ
ἠκούομεν ἅμα
τῶν λύχνων
ἀπολογουμένων
καὶ τὰς
αἰτίας
λεγόντων δι᾽
ἃς ἐβράδυνον.
ἔνθα καὶ τὸν
ἡμέτερον
λύχνον
ἐγνώρισα, καὶ
προσειπὼν
αὐτὸν περὶ
τῶν κατ᾽
οἶκον
ἐπυνθανόμην
ὅπως ἔχοιεν·
ὁ δέ μοι
ἅπαντα ἐκεῖνα
διηγήσατο. Τὴν
μὲν οὖν νύκτα
ἐκείνην
αὐτοῦ
ἐμείναμεν,
τῆι δὲ
ἐπιούσηι
ἄραντες
ἐπλέομεν ἤδη
πλησίον τῶν
νεφῶν· ἔνθα
δὴ καὶ τὴν
Νεφελοκοκκυγίαν
πόλιν ἰδόντες
ἐθαυμάσαμεν,
οὐ μέντοι
ἐπέβημεν
αὐτῆς· οὐ γὰρ
εἴα τὸ πνεῦμα.
βασιλεύειν
μέντοι αὐτῶν
ἐλέγετο
Κόρωνος ὁ
Κοττυφίωνος.
καὶ ἐγὼ
ἐμνήσθην
Ἀριστοφάνους
τοῦ ποιητοῦ,
ἀνδρὸς σοφοῦ
καὶ ἀληθοῦς
καὶ μάτην ἐφ᾽
οἷς ἔγραψεν
ἀπιστουμένου.
τρίτηι δὲ ἀπὸ
ταύτης ἡμέραι
καὶ τὸν
ὡκεανὸν ἤδη
σαφῶς ἑωρῶμεν,
γῆν δὲ
οὐδαμοῦ, πλήν
γε τῶν ἐν τῶι
ἀέρι· καὶ
αὗται δὲ
πυρώδεις καὶ
ὑπεραυγεῖς
ἐφαντάζοντο.
τῆι τετάρτηι
δὲ περὶ
μεσημβρίαν
μαλακῶς
ἐνδιδόντος
τοῦ πνεύματος
καὶ
συνιζάνοντος
ἐπὶ τὴν
θάλατταν
κατετέθημεν.
[30] ὡς δὲ τοῦ
ὕδατος
ἐψαύσαμεν,
θαυμασίως
ὑπερηδόμεθα
καὶ
ὑπερεχαίρομεν
καὶ πᾶσαν ἐκ
τῶν παρόντων
εὐφροσύνην
ἐποιούμεθα
καὶ
ἀπορρίψαντες
ἐνηχόμεθα·
καὶ γὰρ ἔτυχε
γαλήνη οὖσα
καὶ εὐσταθοῦν
τὸ πέλαγος.
Ἔοικε
δὲ ἀρχὴ κακῶν
μειζόνων
γίνεσθαι
πολλάκις ἡ
πρὸς τὸ
βέλτιον
μεταβολή· καὶ
γὰρ ἡμεῖς δύο
μόνας ἡμέρας
ἐν εὐδίαι
πλεύσαντες,
τῆς τρίτης
ὑποφαινούσης
πρὸς
ἀνίσχοντα τὸν
ἥλιον ἄφνω
ὁρῶμεν θηρία
καὶ κήτη
πολλὰ μὲν καὶ
ἄλλα, ἓν δὲ
μέγιστον
ἁπάντων ὅσον
σταδίων
χιλίων καὶ
πεντακοσίων
τὸ μέγεθος·
ἐπήιει δὲ
κεχηνὸς καὶ
πρὸ πολλοῦ
ταράττον τὴν
θάλατταν
ἀφρῶι τε
περικλυζόμενον
καὶ τοὺς
ὀδόντας
ἐκφαῖνον πολὺ
τῶν παρ᾽ ἡμῖν
φαλλῶν
ὑψηλοτέρους,
ὀξεῖς δὲ
πάντας ὥσπερ
σκόλοπας καὶ
λευκοὺς ὥσπερ
ἐλεφαντίνους.
ἡμεῖς μὲν οὖν
τὸ ὕστατον
ἀλλήλους
προσειπόντες
καὶ
περιβαλόντες
ἐμένομεν· τὸ
δὲ ἤδη παρῆν
καὶ
ἀναρροφῆσαν
ἡμᾶς αὐτῆι
νηῒ κατέπιεν.
οὐ μέντοι
ἔφθη
συναράξαι
τοῖς ὀδοῦσιν,
ἀλλὰ διὰ τῶν
ἀραιωμάτων ἡ
ναῦς ἐς τὸ ἔσω
διεξέπεσεν.
[31] ἐπεὶ δὲ ἔνδον
ἦμεν, τὸ μὲν
πρῶτον σκότος
ἦν καὶ οὐδὲν
ἑωρῶμεν,
ὕστερον δὲ
αὐτοῦ
ἀναχανόντος
εἴδομεν κύτος
μέγα καὶ
πάντηι πλατὺ
καὶ ὑψηλόν,
ἱκανὸν
μυριάνδρωι
πόλει
ἐνοικεῖν.
ἔκειντο δὲ ἐν
μέσωι καὶ
μικροὶ ἰχθύες
καὶ ἄλλα
πολλὰ θηρία
συγκεκομμένα,
καὶ πλοίων
ἱστία καὶ
ἄγκυραι, καὶ
ἀνθρώπων
ὀστέα καὶ
φορτία, κατὰ
μέσον δὲ καὶ
γῆ καὶ λόφοι
ἦσαν, ἐμοὶ
δοκεῖν, ἐκ τῆς
ἰλύος ἣν
κατέπινε
συνιζάνουσα.
ὕλη γοῦν ἐπ᾽
αὐτῆς καὶ
δένδρα
παντοῖα
ἐπεφύκει καὶ
λάχανα
ἐβεβλαστήκει,
καὶ ἐώικει
πάντα
ἐξειργασμένοις·
περίμετρον δὲ
τῆς γῆς
στάδιοι
διακόσιοι καὶ
τεσσαράκοντα.
ἦν δὲ ἰδεῖν
καὶ ὄρνεα
θαλάττια,
λάρους καὶ
ἀλκυόνας, ἐπὶ
τῶν δένδρων
νεοττεύοντα.
[32] Τότε
μὲν οὖν ἐπὶ
πολὺ
ἐδακρύομεν,
ὕστερον δὲ
ἀναστήσαντες
τοὺς ἑταίρους
τὴν μὲν ναῦν
ὑπεστηρίξαμεν,
αὐτοὶ δὲ τὰ
πυρεῖα
συντρίψαντες
καὶ
ἀνακαύσαντες
δεῖπνον ἐκ
τῶν παρόντων
ἐποιούμεθα.
παρέκειτο δὲ
ἄφθονα καὶ
παντοδαπὰ
κρέα τῶν
ἰχθύων, καὶ
ὕδωρ ἔτι τὸ ἐκ
τοῦ Ἑωσφόρου
εἴχομεν. τῆι
ἐπιούσηι δὲ
διαναστάντες,
εἴ ποτε
ἀναχάνοι τὸ
κῆτος,
ἑωρῶμεν
ἄλλοτε μὲν
ὄρη, ἄλλοτε δὲ
μόνον τὸν
οὐρανόν,
πολλάκις δὲ
καὶ νήσους·
καὶ γὰρ
ἠισθανόμεθα
φερομένου
αὐτοῦ ὀξέως
πρὸς πᾶν
μέρος τῆς
θαλάττης.
ἐπεὶ δὲ ἤδη
ἐθάδες τῆι
διατριβῆι
ἐγενόμεθα,
λαβὼν ἑπτὰ
τῶν ἑταίρων
ἐβάδιζον ἐς
τὴν ὕλην
περισκοπήσασθαι
τὰ πάντα
βουλόμενος.
οὔπω δὲ πέντε
ὅλους διελθὼν
σταδίους
εὗρον ἱερὸν
Ποσειδῶνος, ὡς
ἐδήλου ἡ
ἐπιγραφή, καὶ
μετ᾽ οὐ πολὺ
καὶ τάφους
πολλοὺς καὶ
στήλας ἐπ᾽
αὐτῶν πλησίον
τε πηγὴν
ὕδατος
διαυγοῦς, ἔτι
δὲ καὶ κυνὸς
ὑλακὴν
ἠκούομεν καὶ
καπνὸς
ἐφαίνετο
πόρρωθεν καί
τινα καὶ
ἔπαυλιν
εἰκάζομεν.
[33] Σπουδῆι
οὖν
βαδίζοντες
ἐφιστάμεθα
πρεσβύτηι καὶ
νεανίσκωι
μάλα προθύμως
πρασιάν τινα
ἐργαζομένοις
καὶ ὕδωρ ἀπὸ
τῆς πηγῆς ἐπ᾽
αὐτὴν
διοχετεύουσιν·
ἡσθέντες οὖν
ἅμα καὶ
φοβηθέντες
ἔστημεν·
κἀκεῖνοι δὲ
ταὐτὸ ἡμῖν ὡς
τὸ εἰκὸς
παθόντες
ἄναυδοι
παρειστήκεσαν·
χρόνωι δὲ ὁ
πρεσβύτης ἔφη,
Τίνες ὑμεῖς
ἄρα ἐστέ, ὦ
ξένοι; πότερον
τῶν ἐναλίων
δαιμόνων ἢ
ἄνθρωποι
δυστυχεῖς
ἡμῖν
παραπλήσιοι;
καὶ γὰρ ἡμεῖς
ἄνθρωποι
ὄντες καὶ ἐν
γῆι τραφέντες
νῦν θαλάττιοι
γεγόναμεν καὶ
συννηχόμεθα
τῶι
περιέχοντι
τούτωι θηρίωι,
οὐδ᾽ ὁ
πάσχομεν
ἀκριβῶς
εἰδότες·
τεθνάναι μὲν
γὰρ εἰκάζομεν,
ζῆν δὲ
πιστεύομεν.
πρὸς ταῦτα
ἐγὼ εἶπον·
Καὶ ἡμεῖς τοι
ἄνθρωποι
νεήλυδές
ἐσμεν, ὦ πάτερ,
αὐτῶι σκάφει
πρώιην
καταποθέντες,
προήλθομεν δὲ
νῦν
βουλόμενοι
μαθεῖν τὰ ἐν
τῆι ὕληι ὡς
ἔχει· πολλὴ
γάρ τις καὶ
λάσιος
ἐφαίνετο.
δαίμων δέ τις,
ὡς ἔοικεν,
ἡμᾶς ἤγαγεν
σέ τε
ὀψομένους καὶ
εἰσομένους
ὅτι μὴ μόνοι
ἐν τῶιδε
καθείργμεθα
τῶι θηρίωι·
ἀλλὰ φράσον
γε ἡμῖν τὴν
σαυτοῦ τύχην,
ὅστις τε ὢν
καὶ ὅπως
δεῦρο
εἰσῆλθες. ὁ δὲ
οὐ πρότερον
ἔφη ἐρεῖν
οὐδὲ
πεύσεσθαι
παρ᾽ ἡμῶν,
πρὶν ξενίων
τῶν παρόντων
μεταδοῦναι,
καὶ λαβὼν
ἡμᾶς ἦγεν ἐπὶ
τὴν οἰκίαν -
ἐπεποίητο δὲ
αὐτάρκη καὶ
στιβάδας
ἐνωικοδόμητο
καὶ τὰ ἄλλα
ἐξήρτιστο -
παραθεὶς δὲ
ἡμῖν λάχανά
τε καὶ
ἀκρόδρυα καὶ
ἰχθῦς, ἔτι δὲ
καὶ οἶνον
ἐγχέας,
ἐπειδὴ
ἱκανῶς
ἐκορέσθημεν,
ἐπυνθάνετο ἃ
πεπόνθειμεν·
κἀγὼ πάντα
ἑξῆς
διηγησάμην,
τόν τε χειμῶνα
καὶ τὰ ἐν τῆι
νήσωι καὶ τὸν
ἐν τῶι ἀέρι
πλοῦν καὶ τὸν
πόλεμον καὶ
τὰ ἄλλα μέχρι
τῆς εἰς τὸ
κῆτος
καταδύσεως.
[34] Ὁ δὲ
ὑπερθαυμάσας
καὶ αὐτὸς ἐν
μέρει τὰ καθ᾽
αὑτὸν
διεξήιει
λέγων, Τὸ μὲν
γένος εἰμί, ὦ
ξένοι, Κύπριος,
ὁρμηθεὶς δὲ
κατ᾽ ἐμπορίαν
ἀπὸ τῆς
πατρίδος μετὰ
παιδός, ὃν
ὁρᾶτε, καὶ
ἄλλων πολλῶν
οἰκετῶν
ἔπλεον εἰς
Ἰταλίαν
ποικίλον
φόρτον
κομίζων ἐπὶ
νεὼς μεγάλης,
ἣν ἐπὶ
στόματι τοῦ
κήτους
διαλελυμένην
ἴσως ἑωράκατε.
μέχρι μὲν οὖν
Σικελίας
εὐτυχῶς
διεπλεύσαμεν·
ἐκεῖθεν δὲ
ἁρπασθέντες
ἀνέμωι
σφοδρῶι
τριταῖοι ἐς
τὸν ὡκεανὸν
ἀπηνέχθημεν,
ἔνθα τῶι
κήτει
περιτυχόντες
καὶ αὔτανδροι
καταποθέντες
δύο ἡμεῖς
μόνοι τῶν
ἄλλων
ἀποθανόντων
ἐσώθημεν.
θάψαντες δὲ
τοὺς ἑταίρους
καὶ ναὸν τῶι
Ποσειδῶνι
δειμάμενοι
τουτονὶ τὸν
βίον ζῶμεν,
λάχανα μὲν
κηπεύοντες,
ἰχθῦς δὲ
σιτούμενοι
καὶ ἀκρόδρυα.
πολλὴ δέ, ὡς
ὁρᾶτε, ἡ ὕλη,
καὶ μὴν καὶ
ἀμπέλους ἔχει
πολλάς, ἀφ᾽ ὧν
ἡδύτατος
οἶνος
γεννᾶται· καὶ
τὴν πηγὴν δὲ
ἴσως εἴδετε
καλλίστου καὶ
ψυχροτάτου
ὕδατος. εὐνὴν
δὲ ἀπὸ τῶν
φύλλων
ποιούμεθα, καὶ
πῦρ ἄφθονον
καίομεν, καὶ
ὄρνεα δὲ
θηρεύομεν τὰ
εἰσπετόμενα,
καὶ ζῶντας
ἰχθῦς
ἀγρεύομεν
ἐξιόντες ἐπὶ
τὰ βραγχία
τοῦ θηρίου,
ἔνθα καὶ
λουόμεθα,
ὁπόταν
ἐπιθυμήσωμεν.
καὶ μὴν καὶ
λίμνη οὐ
πόρρω ἐστὶν
σταδίων
εἴκοσι τὴν
περίμετρον,
ἰχθῦς ἔχουσα
παντοδαπούς,
ἐν ἧι καὶ
νηχόμεθα καὶ
πλέομεν ἐπὶ
σκάφους
μικροῦ, ὁ ἐγὼ
ἐναυπηγησάμην.
ἔτη δέ ἐστιν
ἡμῖν τῆς
καταπόσεως
ταῦτα ἑπτὰ
καὶ εἴκοσι.
[35] καὶ τὰ μὲν
ἄλλα ἴσως
φέρειν
δυνάμεθα, οἱ
δὲ γείτονες
ἡμῶν καὶ
πάροικοι
σφόδρα
χαλεποὶ καὶ
βαρεῖς εἰσιν,
ἄμικτοί τε
ὄντες καὶ
ἄγριοι. Ἦ γάρ,
ἔφην ἐγώ, καὶ
ἄλλοι τινές
εἰσιν ἐν τῶι
κήτει; Πολλοὶ
μὲν οὖν, ἔφη,
καὶ ἄξενοι
καὶ τὰς
μορφὰς
ἀλλόκοτοι· τὰ
μὲν γὰρ
ἑσπέρια καὶ
οὐραῖα τῆς
ὕλης
Ταριχᾶνες
οἰκοῦσιν,
ἔθνος
ἐγχελυωπὸν
καὶ
καραβοπρόσωπον,
μάχιμον καὶ
θρασὺ καὶ
ὡμοφάγον· τὰ
δὲ τῆς ἑτέρας
πλευρᾶς κατὰ
τὸν δεξιὸν
τοῖχον
Τριτωνομένδητες,
τὰ μὲν ἄνω
ἀνθρώποις
ἐοικότες, τὰ
δὲ κάτω τοῖς
γαλεώταις,
ἧττον μέντοι
ἄδικοί εἰσιν
τῶν ἄλλων· τὰ
λαιὰ δὲ
Καρκινόχειρες
καὶ
Θυννοκέφαλοι
συμμαχίαν τε
καὶ φιλίαν
πρὸς ἑαυτοὺς
πεποιημένοι·
τὴν δὲ
μεσόγαιαν
νέμονται
Παγουρίδαι
καὶ
Ψηττόποδες,
γένος μάχιμον
καὶ
δρομικώτατον·
τὰ ἑῶια δέ, τὰ
πρὸς αὐτῶι
τῶι στόματι,
τὰ πολλὰ μὲν
ἔρημά ἐστι,
προσκλυζόμενα
τῆι θαλάττηι·
ὅμως δὲ ἐγὼ
ταῦτα ἔχω
φόρον τοῖς
Ψηττόποσιν
ὑποτελῶν
ἑκάστου ἔτους
ὄστρεια
πεντακόσια.
[36] τοιαύτη μὲν ἡ
χώρα ἐστίν·
ὑμᾶς δὲ χρὴ
ὁρᾶν ὅπως
δυνησόμεθα
τοσούτοις
ἔθνεσι
μάχεσθαι καὶ
ὅπως
βιοτεύσομεν.
Πόσοι δέ, ἔφην
ἐγώ, πάντες
οὗτοί εἰσιν;
Πλείους, ἔφη,
τῶν χιλίων.
Ὅπλα δὲ τίνα
ἐστὶν αὐτοῖς;
Οὐδέν, ἔφη,
πλὴν τὰ ὀστᾶ
τῶν ἰχθύων.
Οὐκοῦν, ἔφην
ἐγώ, ἄριστα ἂν
ἔχοι διὰ
μάχης ἐλθεῖν
αὐτοῖς, ἅτε
οὖσιν
ἀνόπλοις
αὐτούς γε
ὠπλισμένους·
εἰ γὰρ
κρατήσομεν
αὐτῶν, ἀδεῶς
τὸν λοιπὸν
βίον
οἰκήσομεν.
Ἔδοξε
ταῦτα, καὶ
ἀπελθόντες
ἐπὶ ναῦν
παρεσκευαζόμεθα.
αἰτία δὲ τοῦ
πολέμου
ἔμελλεν
ἔσεσθαι τοῦ
φόρου ἡ οὐκ
ἀπόδοσις,
ἤδη τῆς προθεσμίας ἐνεστώσης. καὶ δὴ οἱ μὲν ἔπεμπον ἀπαιτοῦντες τὸν δασμόν· ὁ δὲ ὑπεροπτικῶς ἀποκρινάμενος ἀπεδίωξε τοὺς ἀγγέλους. πρῶτοι οὖν οἱ Ψηττόποδες καὶ οἱ Παγουρίδαι χαλεπαίνοντες τῶι Σκινθάρωι - τοῦτο γὰρ ἐκαλεῖτο - μετὰ πολλοῦ θορύβου ἐπήιεσαν. [37] ἡμεῖς δὲ τὴν ἔφοδον ὑποπτεύοντες ἐξοπλισάμενοι ἀνεμένομεν, λόχον τινὰ προτάξαντες ἀνδρῶν πέντε καὶ εἴκοσι. προείρητο δὲ τοῖς ἐν τῆι ἐνέδραι,
ἐπειδὰν
ἴδωσι
παρεληλυθότας
τοὺς
πολεμίους, ἐπανίστασθαι·
καὶ οὕτως
ἐποίησαν.
ἐπαναστάντες
γὰρ κατόπιν
ἔκοπτον
αὐτούς, καὶ
ἡμεῖς δὲ
αὐτοὶ πέντε
καὶ εἴκοσι
τὸν ἀριθμὸν
ὄντες - καὶ γὰρ
ὁ Σκίνθαρος
καὶ ὁ παῖς
αὐτοῦ
συνεστρατεύοντο
-
ὑπηντιάζομεν,
καὶ
συμμίξαντες
θυμῶι καὶ
ῥώμηι
διεκινδυνεύομεν.
τέλος δὲ
τροπὴν αὐτῶν
ποιησάμενοι
κατεδιώξαμεν
ἄχρι πρὸς
τοὺς φωλεούς.
ἀπέθανον δὲ
τῶν μὲν
πολεμίων
ἑβδομήκοντα
καὶ ἑκατόν,
ἡμῶν δὲ εἷς [καὶ]
ὁ κυβερνήτης,
τρίγλης
πλευρᾶι
διαπαρεὶς τὸ
μετάφρενον.
[38] ἐκείνην μὲν
οὖν τὴν
ἡμέραν καὶ
τὴν νύκτα
ἐπηυλισάμεθα
τῆι μάχηι καὶ
τρόπαιον
ἐστήσαμεν
ῥάχιν ξηρὰν
δελφῖνος
ἀναπήξαντες.
τῆι ὑστεραίαι
δὲ καὶ οἱ
ἄλλοι
αἰσθόμενοι
παρῆσαν, τὸ
μὲν δεξιὸν
κέρας ἔχοντες
οἱ Ταριχᾶνες -
ἡγεῖτο δὲ
αὐτῶν Πήλαμος
- τὸ δὲ
εὐώνυμον οἱ
Θυννοκέφαλοι,
τὸ μέσον δὲ οἱ
Καρκινόχειρες·
οἱ γὰρ
Τριτωνομένδητες
τὴν ἡσυχίαν
ἦγον
οὐδετέροις
συμμαχεῖν
προαιρούμενοι.
ἡμεῖς δὲ
προαπαντήσαντες
αὐτοῖς παρὰ
τὸ
Ποσειδώνιον
συνεμίξαμεν
πολλῆι βοῆι
χρώμενοι,
ἀντήχει δὲ τὸ
κῆτος ὥσπερ
τὰ σπήλαια.
τρεψάμενοι δὲ
αὐτούς, ἅτε
γυμνῆτας
ὄντας, καὶ
καταδιώξαντες
ἐς τὴν ὕλην τὸ
λοιπὸν
ἐπεκρατοῦμεν
τῆς γῆς. [39] καὶ
μετ᾽ οὐ πολὺ
κήρυκας
ἀποστείλαντες
νεκρούς τε
ἀνηιροῦντο
καὶ περὶ
φιλίας
διελέγοντο·
ἡμῖν δὲ οὐκ
ἐδόκει
σπένδεσθαι,
ἀλλὰ τῆι
ὑστεραίαι
χωρήσαντες
ἐπ᾽ αὐτοὺς
πάντας ἄρδην
ἐξεκόψαμεν
πλὴν τῶν
Τριτωνομενδήτων.
οὗτοι δέ, ὡς
εἶδον τὰ
γινόμενα,
διαδράντες ἐκ
τῶν βραγχίων
ἀφῆκαν
αὑτοὺς εἰς
τὴν θάλατταν.
ἡμεῖς δὲ τὴν
χώραν
ἐπελθόντες
ἔρημον ἤδη
οὖσαν τῶν
πολεμίων τὸ
λοιπὸν ἀδεῶς
κατωικοῦμεν,
τὰ πολλὰ
γυμνασίοις τε
καὶ
κυνηγεσίοις
χρώμενοι καὶ
ἀμπελουργοῦντες
καὶ τὸν
καρπὸν
συγκομιζόμενοι
τὸν ἐκ τῶν
δένδρων, καὶ
ὅλως
ἐώικειμεν
τοῖς ἐν
δεσμωτηρίωι
μεγάλωι καὶ
ἀφύκτωι
τρυφῶσι καὶ
λελυμένοις.
Ἐνιαυτὸν
μὲν οὖν καὶ
μῆνας ὀκτὼ
τοῦτον
διήγομεν τὸν
τρόπον. [40] τῶι δ᾽
ἐνάτωι μηνὶ
πέμπτηι
ἱσταμένου,
περὶ τὴν
δευτέραν τοῦ
στόματος
ἄνοιξιν - ἅπαξ
γὰρ δὴ τοῦτο
κατὰ τὴν ὥραν
ἑκάστην
ἐποίει τὸ
κῆτος, ὥστε
ἡμᾶς πρὸς τὰς
ἀνοίξεις
τεκμαίρεσθαι
τὰς ὥρας - περὶ
οὖν τὴν
δευτέραν,
ὥσπερ ἔφην,
ἄνοιξιν, ἄφνω
βοή τε πολλὴ
καὶ θόρυβος
ἠκούετο καὶ
ὥσπερ
κελεύσματα
καὶ εἰρεσίαι·
ταραχθέντες
οὖν
ἀνειρπύσαμεν
ἐπ᾽ αὐτὸ τὸ
στόμα τοῦ
θηρίου καὶ
στάντες
ἐνδοτέρω τῶν
ὀδόντων
καθεωρῶμεν
ἁπάντων ὧν
ἐγὼ εἶδον
θεαμάτων
παραδοξότατον,
ἄνδρας
μεγάλους, ὅσον
ἡμισταδιαίους
τὰς ἡλικίας,
ἐπὶ νήσων
μεγάλων
προσπλέοντας
ὥσπερ ἐπὶ
τριήρων. οἶδα
μὲν οὖν
ἀπίστοις
ἐοικότα
ἱστορήσων,
λέγω δὲ ὅμως.
νῆσοι ἦσαν
ἐπιμήκεις μέν,
οὐ πάνυ δὲ
ὑψηλαί, ὅσον
ἑκατὸν
σταδίων
ἑκάστη τὸ
περίμετρον·
ἐπὶ δὲ αὐτῶν
ἔπλεον τῶν
ἀνδρῶν
ἐκείνων ἀμφὶ
τοὺς εἴκοσι
καὶ ἑκατόν·
τούτων δὲ οἱ
μὲν παρ᾽
ἑκάτερα τῆς
νήσου
καθήμενοι
ἐφεξῆς
ἐκωπηλάτουν
κυπαρίττοις
μεγάλαις
αὐτοκλάδοις
καὶ
αὐτοκόμοις
ὥσπερ
ἐρετμοῖς,
κατόπιν δὲ
ἐπὶ τῆς
πρύμνης, ὡς
ἐδόκει,
κυβερνήτης
ἐπὶ λόφου
ὑψηλοῦ
εἱστήκει
χάλκεον ἔχων
πηδάλιον
πεντασταδιαῖον
τὸ μῆκος· ἐπὶ
δὲ τῆς
πρώιρας ὅσον
τετταράκοντα
ὠπλισμένοι
αὐτῶν
ἐμάχοντο,
πάντα
ἐοικότες
ἀνθρώποις
πλὴν τῆς
κόμης· αὕτη
δὲ πῦρ ἦν καὶ
ἐκάετο, ὥστε
οὐδὲ κορύθων
ἐδέοντο. ἀντὶ
δὲ ἱστίων ὁ
ἄνεμος
ἐμπίπτων τῆι
ὕληι, πολλῆι
οὔσηι ἐν
ἑκάστηι,
ἐκόλπου τε
ταύτην καὶ
ἔφερε τὴν
νῆσον ἧι
ἐθέλοι ὁ
κυβερνήτης·
κελευστὴς δὲ
ἐφειστήκει
αὐτοῖς, καὶ
πρὸς τὴν
εἰρεσίαν
ὀξέως
ἐκινοῦντο
ὥσπερ τὰ
μακρὰ τῶν
πλοίων.
[41] Τὸ μὲν
οὖν πρῶτον
δύο ἢ τρεῖς
ἑωρῶμεν,
ὕστερον δὲ
ἐφάνησαν ὅσον
ἑξακόσιοι,
καὶ
διαστάντες
ἐπολέμουν καὶ
ἐναυμάχουν.
πολλαὶ μὲν
οὖν
ἀντίπρωιροι
συνηράσσοντο
ἀλλήλαις,
πολλαὶ δὲ καὶ
ἐμβληθεῖσαι
κατεδύοντο, αἱ
δὲ
συμπλεκόμεναι
καρτερῶς
διηγωνίζοντο
καὶ οὐ
ῥαιδίως
ἀπελύοντο· οἱ
γὰρ ἐπὶ τῆς
πρώιρας
τεταγμένοι
πᾶσαν
ἐπεδείκνυντο
προθυμίαν
ἐπιβαίνοντες
καὶ
ἀναιροῦντες·
ἐζώγρει δὲ
οὐδείς. ἀντὶ
δὲ χειρῶν
σιδηρῶν
πολύποδας
μεγάλους
ἐκδεδεμένους
ἀλλήλοις
ἐπερρίπτουν,
οἱ δὲ
περιπλεκόμενοι
τῆι ὕληι
κατεῖχον τὴν
νῆσον. [42] ἔβαλλον
μέντοι καὶ
ἐτίτρωσκον
ὀστρείοις τε
ἁμαξοπληθέσι
καὶ σπόγγοις
πλεθριαίοις.
ἡγεῖτο δὲ τῶν
μὲν
Αἰολοκένταυρος,
τῶν δὲ
Θαλασσοπότης·
καὶ μάχη
αὐτοῖς
ἐγεγένητο, ὡς
ἐδόκει, λείας
ἕνεκα·
ἐλέγετο γὰρ ὁ
Θαλασσοπότης
πολλὰς ἀγέλας
δελφίνων τοῦ
Αἰολοκενταύρου
ἐληλακέναι,
ὡς ἦν ἀκούειν
ἐπικαλούντων
ἀλλήλοις καὶ
τὰ ὀνόματα
τῶν βασιλέων
ἐπιβοωμένων.
τέλος δὲ
νικῶσιν οἱ
τοῦ
Αἰολοκενταύρου
καὶ νήσους
τῶν πολεμίων
καταδύουσιν
ἀμφὶ τὰς
πεντήκοντα
καὶ ἑκατόν·
καὶ ἄλλας
τρεῖς
λαμβάνουσιν
αὐτοῖς
ἀνδράσιν· αἱ
δὲ λοιπαὶ
πρύμναν
κρουσάμεναι
ἔφευγον. οἱ δὲ
μέχρι τινὸς
διώξαντες,
ἐπειδὴ
ἑσπέρα ἦν,
τραπόμενοι
πρὸς τὰ
ναυάγια τῶν
πλείστων
ἐπεκράτησαν
καὶ τὰ ἑαυτῶν
ἀνείλοντο·
καὶ γὰρ
ἐκείνων
κατέδυσαν
νῆσοι οὐκ
ἐλάττους τῶν
ὀγδοήκοντα.
ἔστησαν δὲ
καὶ τρόπαιον
τῆς
νησομαχίας
ἐπὶ τῆι
κεφαλῆι τοῦ
κήτους μίαν
τῶν πολεμίων
νῆσον
ἀνασταυρώσαντες.
ἐκείνην μὲν
οὖν τὴν νύκτα
περὶ τὸ
θηρίον
ηὐλίσαντο
ἐξάψαντες
αὐτοῦ τὰ
ἀπόγεια καὶ
ἐπ᾽ ἀγκυρῶν
πλησίον
ὁρμισάμενοι·
καὶ γὰρ
ἀγκύραις
ἐχρῶντο
μεγάλαις
ὑαλίναις
καρτεραῖς. τῆι
ὑστεραίαι δὲ
θύσαντες ἐπὶ
τοῦ κήτους
καὶ τοὺς
οἰκείους
θάψαντες ἐπ᾽
αὐτοῦ
ἀπέπλεον
ἡδόμενοι καὶ
ὥσπερ παιᾶνας
ἄιδοντες.
ταῦτα μὲν τὰ
κατὰ τὴν
νησομαχίαν
γενόμενα.
|
|