BIBLIOTHECA AUGUSTANA

Ioannes Iovianus Pontanus

De amore coniugali

Liber II

_________________________________________________________

De amore coniugali

Liber II

VII.

De ortu et genitura leporum

Fallor, an est Charitum chorus hic, chorus ille Leporum?

Ure, puer, plena mascula thura manu.

Spargite humum violis, chorus advenit; ite, profani;

jam subit ornatas candida turba fores.

5

Nunc ades, o mihi culta chelys, dum pauca puellis,

dum canimus blando pauca sed apta gregi.

Forte quiescebat Veneris chorus ad caput amnis,

roscida Sebethos qua piger arva secat.

Caeruleae per prata deae, per prata Napaeae

10

hic illic placida membra quiete levant,

aura movet virides ramos, vaga murmurat unda,

et dulce in soliis garrula cantat avis.

Dulcidia ad salicem viridique in margine ripae,

sicut erat, rapido fessa calore jacet;

15

aura levis tunica suram nudabat, at illi

crura per ignoto lumine candet ebur;

ipsa etiam tenuem spirabat leniter auram,

languenti qualem spirat ab ore sopor,

forsitan et veteres animo suspirat amores,

20

somniat amplexus dum, Tegeaee, tuos.

Optanti non serus ades, dum gramina servas,

explorasque levem qua tulit illa pedem.

Quae tum deliciae, quae murmura, quis furit ardor;

post rixas, post tot proelia quanta quies.

25

Risit ut exanimes vidit Cytherea, repensque

currit in amplexus, pulcher Adoni, tuos,

nullaque, quae vos nympha videt, non invidet aut non

quaerit amatorem protinus illa suum.

Illa dies inter Charitesque interque Napaeas,

30

illa dies nymphis jure beata fuit,

illa etiam, puero ut placeat, Cytherea retexit

molle latus, retegit, mollis Adoni, tuum;

securae in tenero jacuistis gramine, nymphae,

egistisque vices, dedecuitque nihil.

35

Dulcidiae paulatim uterus crescebat, et aegram

vexabat geminus ventre gravante puer.

«Affer opem et genitor natis, et amator amanti»

clamat: fert genitor, fert et amator opem.

Forte aberat Lucina domo. Cyllenius aulam

40

ingressus furtum, fur deus ipse, parat.

Unguentum e thalamo, magnae Junonis ad usum

servatum, artifici surripit ille manu,

ungit et hoc uterum divae: cessere dolores;

illa parit geminos, tum dea mater ait:

45

«Ipsa levata labore vocem vos jure Lepores;

nominis haec vestri non mihi causa levis:

vos eritis curis requies, vos mite levamen,

sollicitisque animis diminuetis onus.»

Haec genitrix sic orsa Venus, sic mater Amorum,

50

Puniceasque sinu spirat et ore rosas:

«Mecum eritis quocumque loco, quocumque recessu,

o pueri, ut nostri pars bene digna chori,

nec vobis sine dulce aliquid; mihi ubique Leporum

juncta cohors, mihi sit junctus uterque comes:

55

hoc mater merita est, tenerae hoc meruere sorores,

inventaque lyra nobilis ipse pater.»

Dixitque excepitque sinu dea laeta beato,

ambrosium et roseo stillat ab ore decus;

ambrosiae hausere auramque Idaliumque liquorem

60

tum pueri, et blandos ore dedere modos.

Arrisit, tenerisque iterum dea fovit in ulnis,

hos et Acidalio protulit ore sonos:

«Nullae vos curae, pueri, nil triste dolensve,

non labor aut maeror pectora vestra gravet;