| |
|
- Q u a t t u o r l i b r i a m o r u m
L i b e r a m o r u m t e r t i u s
q u i R h e n u s v e l U r s u l a R h e n a n a
a u t i u v e n t u s e t l a t u s G e r m a n i a e
o c c i d e n t a l e i n s c r i b i t u r .
Textus:
Konrad Celtis
in: Humanismus und Renaissance, Band 2
(Deutsche Literatur in Entwicklungsreihen)
ed. Hans Rupprich, Stuttgart 1935
- _______________________________________________
- Elegia III 13
Ad Rhenum ortum et exitum eius commemorans, rogans,
ut puellam descendentem aquis Grani numine suo tueatur.
Rhene, Moguntiacam rapidus qui tendis ad urbem,
Qua te, Rhene, suis Ceia salutat aquis
Quaque tibi Moenus miscetur nomine claro,
Flumina quadrifluo qui sua monte trahit.
- 5
- Sed tuus excelsis fons ortus in Alpibus acres
Linquit Helvetios valle sonante viros.
Terquinis annis pater hic Nicolaus in Alpe
Sederat et nullos ceperat ore cibos,
Sive deo pascente virum, sive aere crasso
- 10
- Servata est sancti caelica vita viri.
Libera Germanis haec gens est sola sub oris
Iustitiam et leges saeva per arma tuens.
Fama est, Italicas atrox dum Cimber in oras
Irrueret, Suedos secum habuisse duces
- 15
- Reliquiasque suae per tecta Alpina ruinae
Liquisse: et Suetios se vocitare viros,
Indomitam gentem rosei sitibunda cruoris,
Qualis in Arctoa noscitur esse plaga,
Cum qua magna tulit domus Austria proelia quondam,
- 20
- Maximus Aemilius nuper et arma tulit;
Congressi et valido bellatum utrimque tumultu est,
Sed nondum belli finis utrisque datus.
Perque lacus celer inde duos te volvis ad urbem,
Quae de Constanti Caesare nomen habet,
- 25
- Insula qua mediis clarissima surgit in undis
Tiberii quondam Caesaris arma tenens.
Sed druidis sacris nunc haec est insula plena,
Quos nostris regnis terra Britanna dedit.
Per scopulos ruis inde vagus, celer atque sonorus
- 30
- Perque cataractas, impetuose, duas
Donec per pulchram rapiaris Basiliensem
Urbem, quae Gallis proxima rura colit.
Hartmannus meus hac Eptingus in urbe recumbit
Doctorumque virum candidus hospes adest.
- 35
- Argentoracos, Nemetes hinc Vangionasque
Alluit irriguo fons tuus ille vado.
Hic meus, aeterno quo mens mihi fervet amore,
Vangionum praesul candida tecta colit.
Iamque Moguntiacam vastus te flectis ad urbem,
- 40
- Quae prima impressas tradidit aere notas.
Qualem ego te memorem, talem qui inveneris artem,
Italicis, Graiis plus memorande viris?
Hic ubi Sol roseo revehet cras lumina curru
Et clarum croceo sparserit orbe iubar,
- 45
- Accipies nostram piceatis navibus Ursam,
Ibit enim calidis urbs ubi fumat aquis,
Urbs ubi fumat aquis Graneo ab Apolline dictis,
Corpora quae morbis tincta liquore levant,
Quaque patent celsae genitricis templa Tonantis
- 50
- Sanctius in nostro quis nihil orbe micat.
Hanc caput imperii statuit rex Karolus olim,
Dum Gallos nostro subderet imperio,
Gallia quae nostris vitiis nunc libera vivit
Et spernit leges Romulidumque duces.
- 50
- Ast ubi, Rhene, meam duces, pater alme, puellam,
Fac, maneat sancto numine casto tuo,
Neve sacerdotes blandis allectet ocellis,
Qui tua per ripas flumina tota tenent.
Quondam enim ubi Latiis legionibus arma fremebant,
- 60
- Hic Constantini iam toga sacra canit,
Instruit et varias furienti Marte cohortes,
Hasta cruentato dum furit acta toro.
Casta, precor, maneat nec vina meracia sumet,
Quae stimulant tumidum saepe resumpta femur,
- 65
- Praesertim quae collis habet, qui nominis auctor
Urbi est de Baccho nomina clara gerens.
Sed cum perventum est obliquae ad cornua vallis,
Quam rapidus vertex saevaque Syrtis habet,
Voxque repercussis specubus reboabit ab altis,
- 70
- Fertur silvicolas quos habitasse deos,
Quaque sibi caecos memorant quaesisse meatus
Rhenum et sub terras fertur habere vias
Atque aliis dicunt tandem regionibus ortum
Largifluos fontes amne creare suo,
- 75
- Ceu Graii memorant subter labentia terris
Flumina apud Siculos fontibus orta novis,
Hic, pater alme, tuo, posco, sis numine praesens,
Ne navem refluo sorbeat unda freto.
Sed facias, velis intret turgentibus urbem,
- 80
- Qua fluis in Rhenum, flave Mosella, tuum,
Flumine Trevericam quique alluis impiger urbem,
Multa tenet veterum quae monumenta virum.
Vidimus hic Grais ἐπιγράμματα multa lituris,
Multa Mosellanis castraque celsa iugis.
- 85
- His ripis duxit clarus Trithemius ortum
Cusaque, Mosellae qui decus omne fuit.
Navis Agrippinam vaga sed cum venit ad urbem,
Expones Ursam, candide Rhene, meam
Transmittens curru per Iulia moenia in urbem,
- 90
- Quae sua de thermis nomina clara gerit.
Interea ad fortem te flectis, Rhene, Nusiam,
Burgundi Karoli quae tulit arma ducis.
Ad Lobicas arces mox incipis ire tricornis
Cum trifido scindens flumine, Rhene, caput.
- 95
- Issula ad Arctoas gentes, sed Balus in austros,
Rhene, sed in medio gurgite nomen habes.
Haec Batavi madidique habitant loca nota Sugambri,
Quos modo Gelrenses Flamineosque vocant
Hollandosque cavis habitant qui litora terris,
- 100
- Suspensos dubio per freta saeva metu;
Nec cuiquam mirum, madeant quod nocte dieque,
Quandoquidem mediis hic habitatur aquis.
Sic tua qui celsis deducis ab Alpibus ora
Marmora cum triplici flumine, Rhene, subis.
|
|