| |
|
- A r t i c u l i
c o n d e m n a t i
- ____________________________________
- Prima cedula
- Alia cedula
- Articuli missi de Parisius
- ____________________________________
- Discussio et reprobatio errorum magistri Nicolai de Ultricuria, licentiati in theologia, in Romana curia. Magisterio in artibus privatur et inhabilis ad magisterium theologiae declaratur.
1346, ante Maii 19. Avenione.
[ P r i m a c e d u l a ] .
V[e mihi. E]go Nicolaus de Ultricuria, Virdunensis diocesis, infra s[cripta vel dicta], licet nullum eorum asseruerim animo pertinaci, [si aliquid dixi m]inus bene seu scripsi, paratus sum et semper f[ui, sicut et publi]ce ubi oportuit protestatus sum et potissime hii[s ad quos pertinet], ea revocare ad mandatum beatissimi patris ac domini [nostri Clement]is summi pontificis.
(1)
Dixi et scrip[si, quod] hec propositio «Homo est animal» non est necessaria secundum fidem, non attendens pro tunc connexionem necessariam predictorum terminorum. - Falsam et revocandam.
(2)
Item dixi, proh dolor, in primo principio, quando legi Sententias, et in epistola secunda et sexta, quas scripsi contra Bernardum, quod ex eo, quod una res est, non potest evidenter evidentia deducta ex primo principio inferri, quod alia res sit. - Falsam et revocandam.
(3)
Item dixi in locis predictis, quod ex eo, quod una res est, non potest evidenter inferri, quod alia res non sit. - Falsam et revocandam.
(4)
Item dixi in locis predictis, quod ex eo, quod una res non est, non potest evidenter evidentia deducta ex primo principio inferri, quod alia res non sit. - Falsam et revocandam.
(5)
Item dixi locis predictis, quod ex eo, quod una res non est, non potest evidenter inferri, quod alia res sit. - Falsam et revocandam, quanquam aliqui dicant eam veram esse.
(6)
Item dixi in epistola secunda ad Bernardum, quod certitudo evidentie non habet gradus. - Falsam.
(7)
Item dixi eadem epistola, quod excepta certitudine fidei non erat alia certitudo nisi certitudo primi principii vel que in primum principium potest resolvi. - Falsam et revocandam.
(8)
Item dixi epistola secunda ad Bernardum, quod de substantia materiali alia ab anima nostra non habemus certitudinem evidentie. - Falsam secundum finalem concordiam.
(9)
Item dixi quarta epistola ad Bernardum, quod hec consequent[ia: a est et prius n]on fuit, igitur alia res ab a est, non est evidens eviden[tia deducta ex primo] principio. - Falsam et hereticam applicatam ad fidem.
(10)
Item dixi epistola quinta ad Bernardum, quod hec con[sequentia non est evidens evi]dentia deducta ex primo principio: Ignis est approx[imatus stupe et nullum e]st impedimentum, ergo stupa comburetur. - Falsam et erroneam, quia dicit omni impedimento amoto subtracta influentia Dei.
(11)
Item dixi epistola predicta, quod nescimus evidenter, quod ali[a a Deo possint] esse causa alicuius effectus. - Falsam et revocandam.
(12)
Item dixi epistola predicta, quod nescimus evidenter, quod aliqua causa causet efficienter, que non sit Deus. - Falsam et revocandam.
(13)
ltem dixi epistola predicta, quod nescimus evidenter, quod aliqua causa efficiens naturalis sit vel esse possit. - Falsam et revocandam.
(14)
Item dixi epistola predicta, quod nescimus evidenter, utrum aliquis effectus sit vel esse possit naturaliter productus. - Falsam et revocandam.
(15)
Item dixi epistola predicta, quod quibuscunque acceptis, que possunt esse causa alicuius effectus, nescimus evidenter, quod ad positionem eorum sequatur effectus positio. - Falsam et revocandam.
(16)
Item dixi, quod nescimus evidenter, quod in aliqua productione concurrat subiectum. - Falsam, erroneam et hereticam.
(17)
Item dixi in epistola predicta, quod nulla potest esse simpliciter demonstratio, qua existentia tantum demonstretur existentia effectus. - Falsam, erroneam et hereticam.
(18)
Item dixi epistola predicta, quod non est nobis evidenter notum, quod possit esse aliqua demonstratio a priori differenti realiter. - Falsam, erroneam et hereticam.
(19)
Item dixi epistola predicta, quod non potest evidenter ostendi nobilitas unius rei super aliam. - Falsam.
(20)
Item dixi in epistola predicta, quod quacunque re demonstrata nullus scit evidenter, qui[n excedat no]bilitate omnes alias. - Falsam, hereticam et blasfemam.
(21)
Item [dixi quod quacun]que re demonstrata nullus scit evidenter, quin ipsa sit D[eus, si per Deum int]elligamus ens nobilissimum. - Falsam, hereticam et blasfemam.
(22)
I[tem dixi in epistola predicta], quod aliquis nescit evidenter, quod una res sit finis a[lterius]. - Falsam, hereticam et blasfemam.
(23)
Ite[m dixi, quod null]us scit evidenter qualibet re ostensa, quin sibi debea[t impendere maximum ho]norem.
- Falsam, hereticam et blasfemam.
(24)
Item dix[i in epistola predicta,] quod aliquis nescit evidenter, quin ista possit rationabiliter conce[di: Si aliq]ua res est producta, Deus est productus. - Falsam, hereticam et blasfemam.
Et hec omnia dixi, proh dolor, epistola predicta precise causa collationis, ut ibidem expresse continetur, et hec omnia sum paratus revocare ad mandatum beatissimi patris ac domini, domini nostri Clementis sacrosancte Romane ac universalis ecclesie summi pontificis.
(25)
Item dixi in vico Straminum, quod non potest evidenter ostendi, quin quelibet res sit eterna. - Falsam, hereticam et blasfemam.
(26)
Item dixi epistola sexta ad Bernardum, quod pane demonstrato non potest evidenter ostendi, quod ibi sit aliqua res, que non sit accidens. - Falsam.
(27)
Item epistola septima dixi, quod potest dici sine contradictione, ad quam quis possit duci, quod omnis res de mundo est producta. - Falsam, hereticam et blasfemam.
(28)
Item eadem epistola dixi, quod hec consequentia non est evidens: a est productum, igitur aliquis producens a est vel fuit. - Falsam, hereticam et erroneam.
(29)
Item epistola nona ad Bernardum dixi, quod iste consequentie non sunt evidentes: Actus intelligendi est, ergo intellectus est. Actus volendi est, igitur voluntas est. - Falsam.
(30)
Item dixi semel in vico Straminum, quod non potest evidenter ostendi, quin omnia, que apparent, sint vera. - Falsam.
(31)
Item dixi in quadam disputatione, quod contradictoria ad invicem idem significant. - Falsam.
(32)
Item dixi in quadam disputatione, quod Deus et creatura [non sunt ali]quid. Falsam et scandalosam prout verba sonant.
Hec omnia dixi disputative et causa collationis, nich[il asserendo perti]naciter, que paratus sum revocare ad mandatum beatissimi [domini nostri] Clementis sacrosancte Romane ac universalis ecclesie summi pontificis, [sicut et omnia]alia, si que fuerint per me male dicta vel scripta.
O beatissime pater ac domine domine Clemens, isti s[unt articuli quos dixi] disputative et causa collationis, nihil predictorum perti[naciter asserendo]. Vehementius desidero prostratus cadere ante pedes ve[stre clementie et san]ctitatis et cum predictorum detestatione cordiali exemplo filii [prodigi dicere]: «Pater, peccavi in celum et coram te, iam non sum dignus vocari filius tuus». Ve mihi, quia pollutus labiis ego sum, ut potius iudicari debeam mortuus quam vivens, nam peccatum cum in me consummatum fuit generavit mortem. Sed quia, sanctissime pater, innata vobis realis clementia non sinit vos velle mortem peccatoris, sed potius facit zelare ferventius ut convertatur et vivat, attendit ipsa namque solertius quod principaliter a Deo missa est prpter peccatores qui male habent ut ipsius salubrius medicamentis curentur: eapropter eidem humillime supplico cum gemitibus lacrimosis, ut ad me oculos sue sanctissime pietatis convertat, ut per eam sua nitidissima puritate sordes meas abluat, ut mundus existam, et ut me ad plenitudinem sue gratie et misericordie recipere dignetur, quatinus ab infinitis miseriis, in quibus positus langueo usque ad interitum, valeam efficacius liberari.
Beatissime pater, licet ego Nicholaus de Ultricuria superius posita non scripserim manu mea, eo quod littera quam ego scribo inepta est et cum difficultate potest legi, de voluntate mea scripta sunt, et in huiusmodi rei testimonium hanc subscriptionem feci manu mea ac etiam in eadem apposui sigillum quo utor.
A l i a c e d u l a .
Reverendissimi patres, quia dominationes vestre paterne mihi Nico[lao de Ultricuri]a preceperunt ut in scriptis vobis traderem motiva propter qu[asdam scilicet] conclusiones quas scripsi in novem epistolis per me, quando le[geram in scoli]s, contra magistrum Bernardum de Aretia, Ordinis f[ratrum Minorum, atqu]e desiderans vestris preceptis obedire in omnibus, illud pr[eceptum in quantum po]ssum adimpleo in modum qui sequitur. Reverendis[simis patribus notum sit] quod, quando magister Bernardus predictus et ego debui[ssemus disputare, conc]ordavimus ad invicem disputando conferre de primo cons[ensu omnium principio], posito a philosopho IIII. Metaphisice, quod est: «Impossibile est aliquid ei[dem rei inesse] et non inesse», loquendo de gradu evidentie qui est in lumine natur[ali st]rictissimus. Istis suppositis dixi in predictis epistolis, eo quod tales conclusiones nec implicite continebant contradictionem nec explicite, ut tunc dicebam causa collationis. Et in hoc consistit totum motivum quod tunc habui; predicta enim non dico animo defendendi aliquid quod dixerim, quinimmo paratus sum omni defensione et etiam disputatione postpositis revocare, quicquid beatissimus pater et dominus noster dominus papa realissime Clemens simplici motu decernet ‹per› me esse revocandum, et etiam quicquid dominationes vestre paterne decernent per me esse revocandum. Dixi igitur predicta precise, ut in hoc vestris obedirem mandatis.
* * *
Et deinde dicto negotio ad memoriam dicti domini nostri pape reducto idem dominus noster commisit nobis dicto Guillelmo tit. Sanctorum quatuor Coronatorum presbitero Cardinali oraculo vive vocis, ut nos soli (vocatis ad nostram presentiam aliquibus magistris in sacra pagina, de quibus expediens videretur) de negotio supradicto et persona predicti magistri Nicolai de Ultricuria quoad penas et alia (visis et discussis primitus et diligenter attentis ipsis articulis ac responsionibus et declarationibus ipsius magistri Nicolai ad eos subsecutis, necnon et processibus super eisdem alias habitis ac contentis in duabus cedulis per eum traditis, ut perfertur) iuxta predictorum magistrorum consilium ordinaremus, et ordinationem eandem sue referremus post[ea presentie].
Et post commissionem huiusmodi nobis factam, vocatis et [citatis ad] nostram presentiam et coram nobis personaliter constitutis multis [prelatis et doctoribus ac] sacre theologie professoribus et magistris, pluribus vicibus su[per hoc congregatis, visis ali]cotiens et discussis articulis contra ipsum magistrum [Nicolaum per eum], ut predicitur, traditis ac etiam assignatis, necnon et [visis responsionibus et declara]tionibus ipsius magistri Nicolai subsecutis ad ipsos, ut predi[citur, in curia tam] coram ipso domino nostro Clemente papa VI, cum eum, ut prefer[tur, sub oculis su]is haberet, quam coram nobis, datis, factis, ventilatis et habitis, super q[uo negotio] fuerat coram eodem domino nostro et coram nobis, antequam de mandato ipsius domini nostri ad partes Lombardie cum plene legationis officio ivissemus, inter multos magistros in theologia ad hoc insimul congregatos pluries multipliciter altercatum, ac propositionibus contentis in dicta cedula que incipit: «Ve mihi», ipsisque omnibus et singulis cum diligentia intellectis: iidem prelati et magistri concorditer nemine discrepante una nobiscum ordinaverunt discutere articulos, quos, ut dicitur, idem magister Nicolaus dogmatizavit et tenuit, et deinde propositiones contentas in dicta cedula: «Ve mihi», singulariter et distincte. Et primitus articulos per dictum magistrum Nicolaum, ut videtur, confessatos in suis reponsionibus seu declarationibus, qui sunt tales.
(33)
Primo dicit, quod multa venerunt ad animam suam, ex quibus perpendit seu iudicavit bonum esse simpliciter scribere istum tractatum, et quod ulterior dilatio displicebat Deo. Ita quod secundum hec videtur dicere, quod senserit divinam inspirationem, per quam cognoverit beneplacitum divine voluntatis. - Presumptuosum in se, suspectum, quoad dicentem periculosum et revocandum.
(34)
Item quod de rebus per apparentia naturalia quasi nulla certitudo potest hab[eri. Illa tamen] modica potest in
brevi haberi tempore, si homines convertant in[tellectum
suu]m ad res, et non ad intellectum Aristotelis et commentato[ris]. - Falsum, erroneum et revocandum.
(35)
Item [quod non potest ev]identer evidentia predicta ex una re inferri vel conc[ludi alia res, vel ex non] esse unius non esse alterius]. - Falsum, erroneum et revocandum universaliter sumptum.
(36)
Ite[m quod propositiones] «Deus est», «Deus non est» penitus idem significant, licet [alio modo]. - Falsum.
Deinde [per] prelatos ac magistros discussi fuerunt alii articuli dati et assignati contra ipsum magistrum Nicolaum, quorum aliquos simpliciter, et aliquos sub forma qua ponuntur se dixisse negavit, qui secuntur per ordinem sub hiis verbis.
(37)
Item quod vidit in dictis Aristotelis et commentatoris mille conclusiones determinatas, contra quas non invenit rationes demonstratas. Sed bene occurrerunt sibi alique per quas videtur sibi, quod ita possunt teneri rationes opposite, sicut proposite ab eis, quas tamen dicit esse determinatas, et oppositas non, sed solum probabiles. - Falsum.
(38)
Item quod cum noticia, que potest haberi de rebus secundum apparentia naturalia, possit haberi in modico tempore, multum admiratur, quod aliqui student in Aristoteli et commentatore usque ad etatem decrepitam, et propter eorum sermones logicos deserant res morales et curam boni communis, et in tantum quod, cum insurrexerit amicus veritatis, scilicet ipsemet, et fecit sonare tubam suam, ut dormientes a somno excitaret, contristati sunt valde, et quasi armati ad capitale bellum contra eum irruerunt. - Presumptuosum.
(39)
Item quod res absolute permanentes, de quibus dicitur communiter, quod generantur et corrumpuntur, sunt eterne, sive sint substantie sive accidentia. - Falsum, erroneum et hereticum.
(40)
Item quod in rebus naturalibus non est nisi motus localis, scilicet [congregation]is et disgregationis, ita quod
quando ad talem motum sequitu[r congregatio] corporum athomalium naturalium, colliguntur ad invicem [et sortiuntur n]aturam unius suppositi, dicitur generatio. Quando seg[regantur, dicitur corrupcio. Et quando per motum localem athomalia sun[t cum aliquo supposit]o, que fiunt talia, quod nec adventus illorum facere vi[detur ad motum supp]ositi vel ad id, quod dicitur operatio naturalis eius, t[unc dicitur alteratio]. - Falsum, erroneum et hereticum.
(41)
Item quod lumen nihil aliud est, quam quedam corpora, [que nata] sunt sequi motum solis, seu etiam alterius corporis luminosi, ita quod fit per motum localem talium corporum advenientium ad presentiam corporis luminosi. Et si dicatur, quod non potest fieri per motum localem, quia in instanti fit, respondet, quod immo fit in tempore sicut sonus, licet non percipiamus, quod fit subito. - Erroneum.
(42)
Item quod universum est perfectissimum secundum se et secundum omnes partes suas, et quod nulla imperfectio potest esse in toto nec in partibus, et propter hoc oportet tam totum quam partes esse eterna, nec transire de non esse in esse, nec e converso, quia ad istud sequitur necessario in universo vel in partibus eius imperfectio. - Falsum et erroneum.
(43)
Item quod quicquid est in universo, est melius ipsum quam non ipsum. - Falsum.
(44)
Item quod due albedines vel quecunque duo individua eiusdem speciei, cum veniunt ad sensum et intellectum ut eadem res omnino, sunt eadem omnino, nec debet in eis negari aliquis gradus identitatis, quantumcunque sint in diversis sitibus vel suppositis. - Falsum et hereticum.
(45)
Item [quod premiatio] bonorum et punitio malorum per hoc fit, quia quando corpo[ra athomalia] segregantur, remanet quidam spiritus, qui dicitur in[tellectus, et alius], qui dicitur sensus, et isti spiritus sicut in bono s[e habebant in optima] dispositione, sic se habebunt infinities secundum quod [illa individua in]finities congregabuntur, et sic in hoc bonus premi[abitur, malus autem] punietur, quia infinities, quando iterabitur congreg[atio suorum atho]malium habebit semper suam malam dispositionem. Vel [potest], dicit, aliter poni, quia illi duo spiritus bonorum, quando dicitur corrumpi suppositum eorum, fiunt presentes alteri supposito constituto ex athomis perfectioribus. Et tunc, cum tale suppositum sit maioris flexionis et perfectionis, idcirco intelligibilia magis quam prius veniunt ad eos. - Erroneum et hereticum.
Hic tamen fecit unam excusationem vulpinam, sicut et supra, et rogat quod ista nullum male moveant, nam et appareant longe magis probabilia dictis articulis, que tamen multo tempore visa [sunt] probabilia, licet modo forsan per doctrinam suam diminuetur eorum probabilitas. Sic veniet forsan aliquis alius, qui tollet probabilitatem a dictis suis. Et ideo dicit quod adhereamus legi Christi, et credamus quod non aliter fiet premiatio et punitio nisi per illum modum, qui est expressus in lege sacra.
(46)
Item quod esse corruptibile includit repugnantiam et contradictionem. - Erroneum et hereticum.
(47)
Item quod isti conclusioni, quod res permanentes sunt eterne, magis est assentiendum quam opposite. Et si aliqui dicant eum ex hoc negare pro se, non dicit, quod hoc non possunt dicere nisi mentiendo. - Erroneum et hereticum.
(48)
Item quod supposita redeunt eodem numero per red[itum corporum] supracelestium ad eundem situm. - Erroneum et hereticum.
(49)
Item quod actus anime nostre sunt eterni. Sed [quod aliquando intel]ligamus, aliquando non, hoc pro tanto e[st, quia per motum] spiritualem redditur res aliqua intelligibi[lis, cum coniungun]tur aliqua circa sensus, sicut etiam, ut dicit, in reb[us perman]entibus materialibus nihil est novum de novo in esse positum. Tamen aliqua res est aliquando presens alicui per motum localem, cui primo
non erat presens. Et sic, ut dicit, est in anima nostra per motum spiritualem. Et per istam positionem, ut dicit, cessat totus tercius liber Aristotelis De Anima. - Erroneum et hereticum.
(50)
Item quod intellectio eadem, que nunc est presens mihi, erit postea presens alteri supposito. - Erroneum et hereticum.
(51)
Item quod potentie nihil recipiunt ab obiectis, sed presente obiecto et aliis concurrentibus ad operacionem potentie aliqua realitas efficitur presens anime, que prius non erat presens, et tamen erat in se, nec fit presens, ut dicit, per resolutionem corporum athomalium, sed solum per quendam motum spiritualem iuxta gratiam. - Falsum in se et in ordine ad precedentes heresim sapientem.
(52)
Item quod sicut vilia vadunt ad centrum et ad terram propter unigeneitatem, quia sunt terrea, ignis autem ad ignem et alia nobilia corpora sibi similia, ita videtur, quod ad animas nobiles veniant nobilia exemplaria, ad viles vilia, et qui sunt de terra, de terra locuntur. Unde talis adventus exemplaris nobilium vel vilium videtur attestari perfectioni vel imperfectioni animarum, quia talia exemplaria, ut dicit, non veniunt nisi propter unigeneitatem.
Falsum et erroneum.
(53)
Item quod si poneret generationem, non poneret subiectum, sed solum ordinem ipsiu[s cause post] non esse, puta hoc ens est, et prius non fuit. Vel si al[iquem modum] intelligerem, hoc esset respectus fundatus in ente, [nec sub alio intellec]tu concederet communem opinionem philosophorum: Ex nihilo [nihil fit]. - Falsum et hereticum.
(54)
Item [dixit in quadam disputa]tione, quod quia desiderium naturale non est frustra, ide[o quicquid desidera]mus, aliquando adipiscemur. Unde quicunque appetit ire [ad nostrum dominum] aliquando ibit. -- Hereticum.
(55)
Item an[no secundo], quo fecit istum tractatum, fecit, ut dicitur, proclamari, quod legeret librum Politice Aristotelis sub hac forma: «Quicunque voluerit audire librum Politice Aristotelis una cum quibusdam questionibus, in quibus disceptatur de iusto et iniusto, per quas ... poterat novas leges condere, conditas, si que sint corrigende, corrigere, veniat ad talem locum et inveniet magistrum Nicolaum de Ultricuria, quid docebit omnia ista in lectura hac predicta». In quadam questione dicitur [de]terminasse, quod in aliquo casu furtum erat licitum, et exemplificat in casu, qui sequitur. Ponatur quod sit aliquis iuvenis bene natus, qui inveniat aliquem, qui in brevi velit ipsum instruere in omni scientia speculativa, que potest haberi de rebus creatis, et non velit facere nisi ille iuvenis det sibi centum libras, quas ille iuvenis habere non potest nisi per furtum. Dixit, quod illo casu furtum erat licitum illi iuveni, quod probat sic: Quod est amabile Deo, est faciendum. Sed quod iste iuvenis acquirat suam perfectionem in predictis, est amabile Deo. Et non potest per alium modum [fieri], ut dictum est, quam per furtum, ergo furtum est faciendum. Multa etiam alia dicitur scripsisse et dixisse in conclusionibus super librum illum erronea. Et dictas questiones, et multa alia opera sua dicuntur habere quidam monachus M[...] Ordinis Sancti Benedicti, qui vocatur Wicierus, et ille suus Od[...]. - Fatuum quoad preconisationem, falsum quoad probationem, et hereticum quoad determinationem.
Omnia predicti articuli extracti fuerunt de libello q[ui incipit: Exi]git, etc.
S e c u n t u r a r t i c u l i
m i s s i d e P a r i s i u s .
(56)
Quod in lumine naturali intellectus viatoris non [potest habere noti]tiam evidentie de existentia rerum evidentia reducta [seu reducibili] ad evidentiam seu certitudinem primi principii. - Falsum et erroneum.
(57)
Item quod hoc est primum principium et non aliud: Si aliquid est, aliquid est. - Falsum.
(58)
Item quod Deus et creatura non sunt aliquid. - Falsum et scandalosum prout iacet.
(59)
Item quod significabile complexe per istud complexum: Deus et creatura distinguntur, nihil est. - Falsum et scandalosum.
(60)
Item quod est transitus de contradictorio in contradictorium sine mutatione reali cuiuscunque intrinsice. - Falsum.
(61)
Item quod quecunque distinguntur, summe distinguntur et equaliter distinguntur. - Falsum.
(62)
Quod Deus potest precipere rationali creature, quod habeat ipsum odio, et ipsa obediens plus meretur, quam si ipsum diligeret ex precepto, quoniam hoc faceret cum maiori conatu, et magis contra propriam inclinationem. - Falsum, erroneum et scandalosum quantum ad antecedens et consequens; quantum ad consequentiam posset tolerari.
(63)
Item si quis velit conformari voluntatem suam voluntati divine, sequitur necessario altera pars istius distinctive: Vel quod Deus ipsum instrueret de omnibus necessariis et concernentibus salutem suam ita, quod errare non posset, vel non erraret, et si erraret, in quocunque actu suo ille error non esset sibi, nec peccaret, immo mereretur in omni actu consequente talem errorem, immo plu[s vel tantu]m quantum eliciendo actum oppositum sequendo iudi[cium rationis]. - Falsum et erroneum sicut iacet.
(64)
Item ... in artibus tenuisse dicitur quod omne quod apparet e ... - Falsum.
(65)
Item [in ecclesia S. Sepu]lcri Parisius predicasse dicitur, quod quilibet plus tene[tur diligere proxim]um meliorem se quam seipsum. - Falsum.
* * *
Subs[equenter ver]o dicti prelati et magistri una nobiscum ad discutionem propositionum [con]tentarum in predicta cedula, que incipit: «Ve mihi», processerunt singulariter et distincte, que propositiones superius exprimuntur.
Quibus quidem articulis et propositionibus discussis singulariter et distincte per dictos prelatos et magistros ad hoc una nobiscum successive multis vicibus congregatos, ac demum inter eos una nobiscum habita finali concordia super illis, nos Guillelmus cardinalis predictus visis et diligenter inspectis omnibus et singulis articulis et propositionibus, responsionibus, declarationibus, cedulis et processibus supradictis, ac predictorum prelatorum et magistrorum in sacra pagina qui per nos vocati pluries predicta omnia et singula non absque laborum onere tractaverunt consiliis super hoc nobis datis, eisque et eorum quolibet cum diligentia recensitis, quia de huiusmodi articulorum et propositionum falsitatibus, erroribus et periculo nobis constitit et constat ad plenum, decisionem ipsius negotii in longius protelare nolentes, de ipsorum prelatorum et magistrorum omnium unanimi consilio et assensu concordi, dicto magistro Nicolao, quem ad audiendum hanc nostram sententiam et ordinationem citari peremptorie mandavimus ad hanc diem, in nostra presentia constituto, de ipsius correctione et prompta obedientia plene confisi, Christi nomine invocato, pro tribu[nali sedent]es et habentes pre oculis solum Deum, per ea que v[idimus et cogno]vimus et nunc cognoscimus et videmus auctoritate apostolica [nobis in hac parte] commissa in hiis scriptis per hanc nostram sententiam [diffinimus, pronunc]iamus, decernimus et etiam ordinamus, li[bellos, quos composuis]se dicitur supradictus magister Nicolaus de Ultricu[ria, et qui ascribu]ntur eidem, videlicet epistole ad Bernardum, et illum qui in[cipit: «Ex]igit ordo executionis», etc., tanquam multa falsa, periculosa, presu[mptuos]a, suspecta et erronea et heretica continentes, fore in Prato Clericorum seu Sancti Germani Parisius comburendos et postmodum per dictum magistrum Nicolaum huiusmodi quatuor articulos per eum, ut predicitur, confessatos, nec non omnes et singulas propositiones predictas contentas in cedula: «Ve mihi», tanquam erroneos, erroneas, falsos et falsas, dubios, dubias, presumptuosos et presumptuosas, suspectos et suspectas hic et Parisius in dicto Prato, vocato et congregato inibi ad hoc clero, infra tempus per nos statuendum eidem in scriptis, revocandos esse ac revocandas publice, solenniter et expresse, omnes et alios articulos superius positos falsos, suspectos et erroneos asserendo, ita quod in revocatione huiusmodi facienda dictus magister Nicolaus dicere debeat alte et intelligibiliter quod propter ipsos articulos et propositiones et multos alios articulos dicti libelli combusti fuerunt. Et iurare habeat hic post dictam suam revocationem et consimiliter Parisius ad sancta Dei euvangelia quod nunquam tenebit nec docebit contenta in dictis libellis seu aliquod eorundem, neque ipsos articulos nec propositiones huiusmodi vel eorum aliquem vel aliquam clam vel palam, mandantes et inhibentes exp[resso ne ul]lus decetero doctrinam huiusmodi seu libellos vel articulos aut propo[sitiones defendat a]ntedictos.
Et ne ipsius magistri Nicolai effusa locac[itas et] temeritas remaneat penitus impunita, ipseque iuxta sc[ripturam non plus sapiat] quam oporteat, sed ad sobrietatem sapere ulterius non att[emptet omittere: magistru]m Nicolaum honore magistrali certis ex causis per han[c sententiam apostolica auctorit]ate privamus, eumque ad ascendendum ad magistral[em honorem] in theologica facultate specialiter tenore presentium inhabilem re[ddimus] et indignum, omnibus et singulis tam presentibus quam futuris ubilibet constitutis, ad quos ad magisterium in dicta theologica facultate deputatio, electio, presentatio, promotio seu quevis alia dispositio in quibuscunque studiis et Universitatibus pertinent de consuetudine vel de iure, auctoritate predicta districtius inhibentes, ne prefatum magistrum Nicolaum ad huiusmodi magisterii honorem et gradum quoquomodo deputare, promovere, assumere et presentare presumant absque sedis apostolice licentia speciali.
Ceterum antedictum magistrum Nicolaum in nostra presentia constitutum primo, secundo, tertio peremptorie et precise monemus, sibique auctoritate predicta precipimus et mandamus, ut statim dictos quatuor articulos et propositiones huiusmodi, quos et quas confessus extitit, prout superius exprimitur, se dixisse, revocet expresse tamquam erroneos, falsos, suspectos, dubios et periculosos, ac erroneas, falsas, periculosas, dubias et suspectas, et quod ipse iuret ad Sancta Dei euvangelia quod nunquam tenebit contenta in dictis libellis seu eorum aliquod, neque ipsos articulos nec conclusiones seu eorum aliquem vel aliquam asseret nec docebit. Et quod ipse infra ... Parisius se personaliter conferendo, has nostras litteras se[u instrumentum] presentium, hanc nostram sententiam et ordinationem sic auctoritate apostolica pe[r nos pronuntiatam conti]nens, venerabilibus viris ... cancellario Parisiensi ac universit[ati magistrorum et sco]larium Parisius regentium et studentium trade[t efficaciter et] realiter assignabit, ac omnia alia et singula su[perius scripta iuxta inti]mationis predicte continentiam absque cuiuscunque ex[cusationis obstacu]lo faciet, implebit, observabit, tenebit et legitimo impe[dimento cessa]nte compleri etiam procurabit. Que si dictus magister Nicolaus non [fecerit] et predicta omnia et singula, prout exprimuntur in dicta nostra ordinatione superius, non adimpleverit, vel integraliter non observaverit, aut si, quod absit, in premissis seu eorum aliquo se negligentem vel inobedientem exhibuerit aut remissum, seu si contra premissa vel eorum aliquod venire presumpserit aliqua ratione vel causa: nos ipsum in hoc casu ultra penas alias secundum iura infligendas eidem predicta canonica monitione premissa ex nunc autoritate predicta excommunicationis vinculo innodamus, penas predictas infligendi eidem, et alias contra ipsum ut iustum fuerit procedendi, reservantes nobis expresse plenariam potestatem. Monemus insuper modo et forma premissis auctoritate predicta generaliter omnes et singulos, cuiuscunque status, gradus, ordinis, preminentie, dignitatis vel conditionis existant, ne ipsi vel eorum aliquis seu aliqui contenta in dictis libellis seu eorum aliquod, neque articulos et propositiones predictos seu eorum aliquem decetero tenere presumant seu defendere clam vel palam. In singulares autem personas in premissis seu eorum aliquo negligentes seu contrarium facientes singulariter in singulis excom-municationis, in uni[versas v]ero quascunque, que seu quarum maior pars contrafecerint auc[toritate nobis ut pre]dicitur in hac parte commissa in hiis scriptis interdi[cti sententias pronuntiam]us, absolutione omnium et singulorum qui prefatas in[current sententias, si ali]quam incurrerint quoquomodo per manifestam resist[entiam et inobedientiam], nobis vel superiori nostro tantummodo reservata.
Conce[dimus nihilominus dicto ma]gistro Nicolao has nostras litteras seu publicum instrumentum nostro sigilla[tas sigi]llo, quas volumus per eum in virtute prestiti iuramenti antedictis cancellario et universitati magistrorum et scolarium actu regentium et studentium Parisius infra dictum sibi superius per nos assignatum terminum efficaciter et realiter exhiberi. In quorum omnium testimonium presentes nostras litteras seu publicum instrumentum scribi et publicari mandavimus per Bertrandum nostrum notarium infrascriptum et sigilli nostri appensione muniri. Lecta, lata et in scriptis pronuntiata fuit huiusmodi nostra sententia et ordinatio Avinione in hospitio habitationis nostre sub anno a Nativitate Domini millesimo trecentesimo quadragesimo sexto, indictione XIIII, die ..., mensis ..., pontificatus dicti domini Clementis pape VI anno IIII., presentibus ...
- __________
- Textus:
Nicolaus von Autrecourt.
Sein Leben, seine Philosophie, seine Schriften.
Beiträge zur Geschichte der
Philosophie des Mittelalters 6, Heft 2
ed. Joseph Lappe, , Münster 1908
|
|