| |
|
- D e c r e t a l i u m
G r e g o r i i p a p a e I X
c o m p i l a t i o n i s
l i b e r I
T i t u l u s X V I I .
De filiis presbyterorum ordinandis vel non.
- _______________________________________________
- Capitulum I.
Illegitimus non ordinatur, nisi ut religiosus fiat, nec tunc praeficitur, id est ad praelaturam non habilitatur.
- Ex concilio Pictaviensi.
Ut filii presbyterorum et ceteri ex fornicatione nati ad sacros ordines non promoveantur, nisi aut monachi fiant, vel in congregatione canonica regulariter viventes. Praelationem vero nullatenus habeant. Sed neque servi, nisi a dominis suis libertate donentur.
- Capitulum II.
Illegitimus filius sacerdotis, qui, hoc tacito, per rescriptum apostolicum paternam ecclesiam impetravit, removetur ab illa.
- Alexander III. Linconensi Electo.
Ad praesentiam nostram accedens R. presbyter, tacito, quod esset filius sacerdotis, per fraudem [literas] impetravit a nobis, ut in ecclesia de Bilesbi, in qua pater eius ministravit, exsisteret capellanus. Ideoque discretioni tuae per apostolica scripta [praecipiendo] mandamus, quatenus infra XL. dies post harum susceptionem literarum rei veritatem inquiras diligenter, et si tibi constiterit, quod memoratus R. sit in sacerdotio genitus, et quod pater eius in eadem ecclesia ministravit, non obstantibus praedictis literis nostris, ipsum omni occasione et appellatione cessantibus amoveas ab eadem.
- Capitulum III.
Non potest filius sacerdotis ecclesiae paternae praeesse. H. d. cum sequ.
- Idem.
Praesentium etiam auctoritate tibi iubemus, ut filios sacerdotum in ecclesiis paternis ministrare, vel eas qualibet occasione obtinere nullatenus patiaris, sed ipsos ab ecclesiis, in quibus patres eorum ministrasse noscuntur, cessante omni appellationis obstaculo studeas penitus amovere.
- Capitulum IV.
Idem dicit.
- Idem Vigorensi Episcopo.
Conquerente nobis M. clerico +auribus nostris innotuit, quod, quum R. presbyter ecclesiam B. Mariae de Vicum tanquam persona diutius habuisset, [et] post mortem eius idem Milo a Richardo Paciford domino fundi fuisset praesentatus, R. filius eius presbyteri in sacerdotio genitus institutionem ipsius clerici nisus est impedire, et ad habendam ecclesiam eandem modis omnibus, quibus potest, adspirat. Quoniam igitur indignum est et canonicae obviat sanctioni, ut filii debeant patribus succedere in ecclesiis, nos ad enormitatem istam eradicandam sollicite volentes et diligenter intendere, Fraternitati tuae per apostolica scripta praecipiendo mandamus, quatenus, si publicum est et notorium, patrem praedicti R. clerici habuisse in praedicta ecclesia personatum, filium eius ibidem ministrare aut eiusdem ecclesiae personatum habere nullatenus patiaris, et, si forte [aliqua causa] iam institutus est ibi, eum, sublato appellationis remedio, auctoritate nostra inde non differas amovere, et memoratum M. si tibi ad ipsam ecclesiam fuerit praesentatus ab eo, ad quem praesentatio spectare dignoscitur, ibi dummodo alias idoneus sit, contradictione et appellatione cessantibus, non postponas recipere, ipsumque facias praedictam quiete possidere ecclesiam.
- Capitulum V.
Episcopus, qui scienter contulit filio sacerdotis paternam ecclesiam, exinde eum removere non potest.
- Idem Londonensi Episcopo.
Veniens ad praesentiam nostram N. clericus lator praesentium supplici nobis insinuatione proposuit, quod, quum illum ad capellam ecclesiae sancti I. de Novoburgo, quam ei concessisti et assignasti, attitulasses, et ad eandem in presbyterum ordinasses, ipsum ea postea spoliasti eo, quod pater eius in praedicta ecclesia ministravit. Ideoque fraternitati tuae per apostolica scripta praecipiendo mandamus, quatenus, si tibi innotuerit, quando eam sibi dedisti, quod pater eius presbyter in dicta ecclesia ministrasset, ipsam ei dilatione et appellatione cessante restituas et in pace dimittas, amoto alio, si quem instituisti forsitan in eadem. Verum si hoc ignorans fecisti, ex quo ad ecclesiam ipsam eum in presbyterum ordinasti, eam sibi restituas, et donec in alia ecclesia sibi provideas, unde honeste valeat sustentari, eidem nullum super praedicta ecclesia gravamen inferas vel molestiam.
- Capitulum VI.
Gratiam continet et hoc dicit: Ex quo filius sacerdotis est ordinatus, non debet carere beneficio. Ioan. Andr.
- Idem Oxonensi Episcopo.
Proposuit nobis R. lator praesentium, quod quum ipse ad ecclesiam de Saleb. a domino fundi fuerit praesentatus, tu curam animarum noluisti sibi committere, vel huic rei assensum tuum praestare pro eo, quod esset filius sacerdotis. Super quo utique discretionem tuam, sicut dignum est, in Domino commendamus, et providentiam tuam gratam gerimus admodum et acceptam. Ceterum, quia necessitatibus eius et laboribus, quos ad nos veniendo sustinuit, interna mentis affectione compatimur, et indignum est, ut ipse, postquam est in subdiaconum, ut asserit, ordinatus, omnino debeat ecclesiastici beneficii provisione carere, discretionem tuam per apostolica scripta monemus atque mandamus, quatenus aliquem honestum presbyterum cum assensu eiusdem clerici infra XL. dies post harum susceptionem literarum, contradictione et appellatione cessantibus invenire studeas, qui ecclesiae serviat supradictae, ita, quod praefatus R. medietatem omnium beneficiorum praedictae ecclesiae, eidem in suo ordine serviendo, divino intuitu, quoad vixerit, nostra et tua auctoritate pacifice debeat obtinere. Non enim solus presbyter missarum solemnia vel alia divina officia potest sine ministri suffragio celebrare.
- Capitulum VII.
Filius praeesse potest ecclesiae, cui pater praefuit mediate.
- Idem Archiepiscopo Cantuariensi.
Ex transmissa nobis conquestione G. clerici percepimus, quod ad dilecti filii nostri abbatis de Castris praesentationem in quodam beneficio ecclesiae de N. eum in praesenti recipere distulisti eo, quod quidam [E.], qui dicebatur pater eius, in praefata ecclesia ministravit, quo defuncto media intercessit persona, cui praedictum beneficium est collatum. Ideoque fraternitati tuae per apostolica scripta mandamus atque praecipimus, quatenus, si est ita, praenominatum G. ad praefatum beneficium admittere non postponas omni occasione et appellatione cessantibus, non ideo minus observato apostolici rescripti decreto, quod hic successionem in ecclesia Dei hereditariam detestatur, ut canonicam approbet possessionem. [Porro si his exsequendis ambo non poteritis interesse, alter vestrum nihilominus exsequatur.]
- Capitulum VIII.
Filius praeesse potest ecclesiae, in qua pater sine titulo ministravit.
- Idem Vigorensi Episcopo.
Constitutus in praesentia nostra G. clericus lator praesentium supplici nobis insinuatione monstravit, quod, quum capellam de Storton. canonice fuisset adeptus, et eam pluribus annis pacifice possedisset, R. miles ipsum ea sine iudicio et iustitia spoliavit. Quumque memoratus clericus exinde apud te, frater coepiscope, deposuisset querelam, obiectum fuit ei, quod pater suus in capella ministravit eadem, et praefatam capellam nondum potuit rehabere. Quia vero ad nostrum spectat officium, insolentiam laicorum contra viros ecclesiasticos debita severitate compescere: Fraternitati tuae per apostolica scripta praecipiendo mandamus, quatenus, rei veritate diligenter inquisita et cognita, si tibi constiterit, quod idem clericus a capella fuerit praedicta per potentiam laicalem eiectus, et quod pater eius praefatae capellae persona seu perpetuus vicarius non fuerit, licet in eadem nomine eiusdem G. quandoque ministraverit, ipsam sibi cum reditibus inde perceptis, amoto alio, si quis eam detinet, dilatione, occasione et appellatione cessantibus, restituere non omittas, literis nostris, si quae sint impetratae, veritati et iustitiae non praeiudicantibus, et ipsum sicut canonice adeptus fuit, faciatis pacifice possidere. [Si his exsequendis ambo interesse non poteritis, alter adhibitis sibi discretis viris et honestis ea nihilominus exsequatur.]
- Capitulum IX.
Si is, cui concessum est a Papa, ut possit dispensare cum filiis sacerdotum circa ecclesias paternas immediate tenendas cum aliquo dispensat, ille per literas iustitiae postea contra eum impetratas removeri non poterit.
- Idem Eboracensi Archiepiscopo.
Ex tua nobis parte est propositum, quod, quum olim ad tuam consultationem super filiis sacerdotum tales a nobis literas recepisses, ut eos posses in ecclesiis, quas patres eorum nullo mediante possederant, sustinere, quos probatae vitae et sanae conversationis cognosceres, vel quos longo tempore illas tenuisse constaret: quidam ad iudices literas impetraverunt, ut, si constaret, eos esse filios sacerdotum vel clericorum, qui in proximo ante eos ecclesias tenuerunt, super his imponatur eis, appellatione cessante, silentium, et ecclesias istas ipsis assignent, quamvis in eis se ostendere nequeant per episcopos institutos. Super quo tibi taliter respondemus, quod, si per priores literas nostras cum aliquibus clericis dispensasti, dispensationem tuam posteriorum literarum nostrarum intuitu nolumus irritari, sed eam servari praecipimus illibatam. Alios vero clericos laicae donationis intuitu in ecclesiis parochiali iuri subiectis sine auctoritate pontificis sui institui, aut institutos in eis remanere, auctoritate apostolica prohibemus.
- Capitulum X.
Si manifestum est, quod filius in ecclesia immediate successit patri, sine aliqua testium receptione ab illa removebitur.
- Idem Cantuariensi Archiepiscopo et eius Suffraganeis.
Quoniam est sacris canonibus prohibitum, +ne qui hereditario iure ecclesiastica beneficia possidere praesumant, nec hi, qui in sacerdotio sunt geniti, nisi probate vixerint in claustro monachorum vel canonicorum regularium, ad sacros ordines debeant promoveri, vobis Praecipimus, quatenus, si manifestum et publicum fuerit, patres in ecclesiis personatus gessisse, filios ab eisdem ecclesiis, si etiam eas adepti sunt, appellatione cessante penitus excludatis, nec ad earum gubernationem ulterius assumantur. Nolumus enim, ut propterea causa in iudicium deducatur, vel testes etiam admittantur, si hoc manifestum exsistat.
- Capitulum XI.
Filius etiam legitimus removetur ab ecclesia, in qua immediate successit patri vicario vel rectori.
- Idem Cantuariensi Archiepiscopo .
Ad exstirpandas successiones +a sanctis ecclesiis studio totius sollicitudinis debemus intendere; te etiam ad hoc decet vigilem curam exhibere, ne circa ministerium suscepti regiminis videamur minus diligentes exsistere, si id vitium in ecclesiis vel in negotiis ecclesiasticis et viris permittimus pullulare. Hinc est, quod Fraternitati tuae per apostolica scripta praecipiendo mandamus, quatenus, si qui filii presbyterorum provinciae tuae teneant ecclesias, in quibus patres eorum tanquam personae vel vicarii nulla persona media ministrarunt, eos, sive geniti sint in sacerdotio, sive non, ab eisdem ecclesiis, contradictione et appellatione cessantibus, non differas amovere. Si vero aliqui sint filii clericorum, qui ecclesias quas patres eorum tenuerunt, personis aliis mediis sunt adepti, eos dummodo idonei sint, in illis poteris sustinere; ita quod si unus plures ecclesias, quas pater eius tenuerat, possidet, quarum una possit sibi sufficere, ipsum una, quam maluerit, facias esse contentum, dummodo tales non sint, a quarum una reliquae, pendere noscantur.
- Capitulum XII.
Filius episcopi legitime natus, promoveri potest ad ordines, et in paterna ecclesia beneficiari.
- Clemens III. Cassel. Archiepiscopo.
Ad haec ex parte tua nostris auribus est relatum (Et infra:) Quod a nobis fraternitas tua requisivit, an a pontificibus generati valeant ad sacros ordines promoveri, si scientia fuerint et morum honestate probabiles: sciat fraternitas tua, quod, si ex legitimo sint matrimonio procreati, nec aliud canonicum obviat, licite possunt ad sacros ordines ascendere, et in eisdem ecclesiis, in quibus praesunt vel etiam praefuerunt genitores eorum, beneficium obtinere.
- Capitulum XIII.
Non potest filius esse vicarius illius ecclesiae, in qua pater proximus fuit rector.
- Idem.
Michael presbyter de sancto Germano transmissa nobis conquestione monstravit, quod, quum ecclesiam sancti I. de Corona tuae dioecesis canonice sit adeptus, M. filius Antonii, qui proximo ante ipsius ecclesiae habuit personatum, ad se vicariam ipsius asserit pertinere. +Quia igitur in ecclesia successiones in praelaturis et dignitatibus ecclesiasticis statutis canonicis damnantur, Fraternitati tuae per apostolica scripta mandamus, quatenus, veritate diligentius inquisita si constiterit tibi, ipsum M. fuisse filium Antonii, qui eiusdem ecclesiae, sicut praemisimus, habuit proximo personatum, omni contradictione et appellatione cessantibus, ei super eadem vicaria perpetuum silentium imponere non postponas.
- Capitulum XIV.
Illegitime genitus, etiam de uxore, sine dispensatione ad ordines vel beneficia promoveri non potest.
- Idem.
Literas +dilectionis vestrae accepimus, votum latoris praesentium et eius originem continentes. Intelleximus siquidem, quod H. in sacerdotio genitus, de uxore legitima natus et conceptus, voto laudabili affectavit a pueritia ministrare Domino in officio clericali. Verum licet a filiis paterna incontinentia modis omnibus propellenda noscatur, et propter cautelam presbyterorum filii a sacris ordinibus iuxta sanctionem canonicam removentur, non expedit, ut super huiusmodi ita supplicantium precibus annuamus, quod videamur aliis impetrandi similia spem aliquam facilius impertiri. Sed ut suae postulationis affectu, quum ad sedem apostolicam humiliter accesserit, ex toto defraudari se non doleat, praesenti scripto vobis significamus, quod, si tamen aliter dignus inventus fuerit, permittimus ipsum ordinari in clericum, et ad ecclesiasticum beneficium, unde commode sustentari valeat, promoveri.
- Capitulum XV.
Illegitimus in ecclesia paterna praebendari non debet.
- Innocentius III.
Quum decorem domus Dei +[et locum tabernaculi gloriae suae diligere vos oporteat, accurata vobis est sollicitudine praecavendum, ne in commissis vobis ecclesiis illa temere praesumantur, quae vel in eis lampadem religionis exstinguere, vel munditiam videantur ministrorum Domini maculare. Ad nostram siquidem noveritis audientiam pervenisse, quod quidam in vestris dioecesibus constituti publice cum mulieribus contrahentes, ecclesiasticas non verentur suscipere dignitates, et nonnullarum ecclesiarum canonici, quorum lumbos iuxta verbum evangelicae veritatis deceret esse praecinctos, ac in eorum manibus lucernas bonae operationis ardere, usque adeo luxuriae sordibus putruerunt, quod nec etiam ignominiam suam velint turpitudinemque velare, quin immo filios ex infami generatione susceptos ad ministerium altaris, quo se reddunt indignos, indignius secum trahunt, ac si non satis in opprobrium ordinis clericalis eorum incontinentia foret cognita, nisi natorum in publicum deductorum loquentiumqne testimonium contra ipsos, esset ostensione sedula comprobata. Quumque in ecclesiis, in quibus huiusmodi clerici locum habent, multa enormiter attententur, dum in eisdem fermentata patrum et filiorum, nepotum etiam et affinium parentela inordinate ministrat, quia videlicet, amore praedominante carnali, reverentia spiritualis tepuit inter ipsos, unde nequaquam unus quodlibet facere propter alium praetermittit per insolentiam eorundem,] interdum ludi etc. (cf. c. 12. de vita et hon. cler. III. 1.) Filiis quoque canonicorum praebendas in eisdem ecclesiis conferri non sinatis, quarum sunt canonici patres eorum, quum indecorum sit, ut in altaris officio illegitimus filius impudico patri ministret, in quo unigenitus Dei filius aeterno patri pro salute humani generis victimatur. Praelibatam vero etc. (cf. c. 12. de vita et hon. cler. III. 1.) [Dat. Rom. ap. S. Petr. VI. Id. Ian. Ao. IX. 1207.]
- Capitulum XVI.
Si illegitimus, maxime filius spurius, instituitur in ecclesia, in qua institutus est pater, institutio non valet, et instituens a suis beneficiis suspendatur.
- Idem in concilio generali.
Ad abolendam pessimam, quae in pluribus inolevit ecclesiis, curruptelam, firmiter inhibemus, ne canonicorum filii, maxime spurii, canonici fiant in saecularibus ecclesiis, in quibus instituti sunt patres eorum, et si fuerit contra praesumptum, decernimus non valere. Qui vero tales, ut dictum est, canonicare praesumpserint, a suis beneficiis suspendantur.
- Capitulum XVII.
Alius quam Papa non dispensat, ut filius in ecclesia paterna immediate succedat.
- Honorius III.
Dilectus filius G. praepositus ecclesiae sanctae Mariae in Brugis transmissa nobis petitione monstravit, quod, quum Virgilius presbyter Tornacensis dioecesis quandam ecclesiam, curam animarum habentem, quam nullo medio habuit pater eius, tam contra Lateranensis quam generalis concilii statuta obtineat in scandalum plurimorum, idem ipsum monuit diligenter, ut resignaret eandem; sed idem asserens, quod bonae memoriae H. Remensis archiepiscopus, tunc apostolicae sedis legatus, dispensavit cum eo, id efficere contradicit, quamquam cum eo non fuerit per Romanum Pontificem dispensatum. Quocirca discretioni vestrae de utriusque partis procuratorum assensu mandamus, quatenus, partibus convocatis, et auditis hinc inde propositis, non obstante dispensatione aliqua, quae a sede apostolica non manaverit, quod canonicum fuerit appellatione postposita statuatis.
- Capitulum XVIII.
Illegitimus absque dispensatione Papae ad dignitatem, vel personatum, vel beneficium curatum promoveri non potest.
- Gregorius IX. Turonensi Archiepiscopo.
Nimis in tua provincia ecclesiae deformatur honestas ex eo, quod filii sacerdotum et alii non legitime nati ad dignitates et personatus, et alia beneficia curam animarum habentia sine dispensatione sedis apostolicae promoventur. Quocirca mandamus, quatenus praedictis personis a personatibus, et dignitatibus, et huiusmodi beneficiis prorsus amotis, ea personis idoneis conferri facias per illos, ad quos collationem ipsorum de iure noveris pertinere. Et ne id de cetero praesumatur, districtius inhibemus.
|
|