B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Dudo de St. Quentin
ca. 960 - 1026
     
   



G e s t a   N o r m a n n o r u m
s e u   d e   m o r i b u s   e t   a c t i s
p r i m o r u m   N o r m a n n i a e   d u c u m


C a p i t u l u m   1 7
( f o l .  3 5 r - 3 6 v )


_____________________________________________


Tunc ROLLO principibus conuocatis secretius; dixit
postulatiuis uerbis omnibus. Ecce quem requiritis. ecce heres
nostrae possessionis. ecce qui praeerit uobis. Isti uobis fauentibus trado
regnum. labore certaminum sudoreque praeliorum adeptum. Iste uice
mei dominabitur huius gentis; heresque erit praedignus nostrae
dominationis. Istius uirtutem imitamini. quantusque erit praesago
spiritu; intuemini. Legibus et statutis nostris. constanter
auxiliabitur; iusque et decretum nostrum. hoc superstite non
delebitur. Vos quoque terra quam sorte dedi uobis. non frustrabit;
insuper augendo ampliabit. Quapropter manus uestras gratia
seruandae fidelitatis. manibus huius date; nostraeque fidei
sacramento. fidem continui insolubilisque seruitii. et
militationis isti precor facite. His dictis; berengerus comes et
alannus pariter. caeterique britones; necnon northmannorum
principes. subdiderunt se uolenter VVillelmo unanimes. Iuramento
sacrae fidei. illi se colligauerunt; manusque suas manibus illius
uice cordis dederunt. Voueruntque se militaturos. contraque
finitimas gentes debellaturos. Abhinc namque peracto unius lustri
spatio; Rollone defuncto. et in caelesti solio feliciter ut
credimus coronato; northmanni pariter et brittanni. in unum
conuenerunt; tenoremque fidei VVillelmo praecluentissimo duci et
patricio. firmamento nostre fidei iterum sanxerunt. Adeptus
siquidem culmen tanti honoris. et dignitatis; constipatus
dignissime comitibus. militibusque condignis; uouit christo se
regno auxiliaturum. nullique unquam facturum praeiudicium ullum.
Erat namque ditatus honoribus. sanctimoniae et magnificentiae;
illustratus commerciis prudentiae et cautelae. sancti spiritus
clementia praeeunte. Terrena huius seculi animo parui pendebat;
sicuti in pueritia deuouorat. Legibus paternis. populum strenue
regebat; hisque reos suppliciis damnabat. Vitae innocentis
regulam. sedulus tenebat; aecclesiasticae dispensationis
gubernacula. laicali ordine sagaciter administrabat. Animi
corporisque uirtute. omnibus praecellebat; rerum forensium
prudentia omnes exsuperabat. Bonae uoluntatis exemplo. omnes
informabat; doctrina pacientiae et religionis omnes cogebat.
Constans defensor erat in aduersis; conciliator sagacissimus in
prosperis. Veritas et gloria in domo eius; aequitas et iustitia in
operibus eius. Sermone ueritatis arguebat delinquentes;
correctione seuerissima increpabat desides. Cum autem talibus
supernae dispensationis muneribus. habundantius polleret. bonaeque
actionis suae fama. pene per uniuersum orbem largissime propalata
crebresceret. brittones tenorem fidei quam promiserant penitus
abdicantes; ceperunt contra VVILLELMVM ducem esse rebelles. Huius
namque inaestimatae opinionis ueritas. cum ad noticiam ipsius
praepotentissimi ducis peruenisset; misit legatos suos ad brittones.
ut resipiscerent celeriter. et uenirent famuli sibi rotomo
festinanter. Illi autem in infidelitatis suae perseuerantia
stultius commorantes; legatos remiserunt ad ducem VVILLELMVM
dicentes. Non militabimus tibi ultra nec famulabimur. quia sub
imperio franciscae dominationis semper uiximus. Rollo uero tuus
genitor. conglobatis barbarorum aduenarumque turmis. frantiam olim
inuasit; et terram quam modo possides. ut pacificus regno esset;
tibi regis dono acquisiuit. Terra uero quam tenemus. non ei data
fuit in heredum suorum possessionem. sed attributa tamdiu. ut ex
ea uiueret. donec reedificaretur terra quam dono regis receperat
uastatam. Nihil nobis et tibi; nisi amicitia et concordia. paribus
uoluntatibus. aequalique consilio deliberata. Regem usquemodo
habuimus; duce et protectore non caruimus. Nullius terrae nisi
frantiae. incubuit brittannia seruitio. nec subiugauit se
cuiusquam imperio. Audiens autem VVillelmus dux dacorum. huius
brittannicae legationis mandatum; conuocat principes
northmannorum. istius rei ad consulendum. Quibus coadunatis;
seriem istius mirandae legationis. in auribus eorum retulit. Tunc
quidam bernadus secretorum VVillelmi ducis conscius; bothoque
princeps domus admirati. super his legationibus; dixerunt omnibus.
Mirum et auditum atque nobis stupendum; huius mandati responsum.
Cum patre tuo olim Rollone. datia exterminati. finesque anglorum
permenso maris pelago uix aggressi; ipsos in nos insurgere
uolentes. resistendo hostiliter deuicimus. eosque usque ad
internetionem seueriter prostrauimus. His rege alstemo pacifice
sedatis. nobisque ui uentorum terram uualgrorum ingressis. ipsi
conglobatoque exercitu uoluerunt resistere nobis.
Quos oportune inuasimus; eosque nobis praeliis subiugauimus.
Denique radebodum fixonem. hincque rainerum hasbacensem
penetrauimus; illos nobis tributarios fecimus. His ita se
habentis; franciam uenimus. eamque bellis praeoccupauimus.
totamque praeter munitiones urbium depopulauimus. Nobis uero
morantibus in obsidione circa parisius; propter amorem regis
alstemi anglos iterum repedauimus iniurios. infidelesque eius. ui
et potestate subiecimus. Anglis uero nostrae dicionis arbitrio
regali alstemo subactis; cum maiore priore exercitu; frantiam
repedauimus. bellisque eam plurimis contriuimus. Videns autem rex
karolus. quod non praeualeret aduersum nos; pacem et concordiam a
nobis requisiuit. Filiamque suam; ROLLONI tuo patri. in coniugio
dedit. hancque terram pro pignore pacis; in perpetuam heredum
nostrorum possessionem. nobis uoluntarie tradidit; brittonesque ad
seruiendum. terramque ipsorum ad uiuendum subiugauit. Patre
tuo superstite; tibi sacramento uerae fidei. et seruitio se subdiderunt.
Post lugubre dampnum patris; fidem renouantes. tibi usquemodo
seruierunt. Nunc et nos quid facimus contra deseuientes rebellesque
brittannos. qui tanta et talia praelia peregimus? Effeminatos uiribusque
exaustos nos esse recognoscunt; ideo talia remandere ausi sunt. Alimonia
huius terrae. qua uegetamur corpore; putant nos inermes esse
uiribusque penitus deficere. Sentiant robur nostrum. huius regni
conuersatione non tabidum. uigoremque nostrum experiant
robustissimum. Comprehendantur in consiliis quibus cogitant;
superque responsis suis. ad interitum et ad correctionem sui ne
quicquam resipiscant. dispergamus arrogantiam illorum in uirtute
nostra. eorumque supercilium conteramus potentia nostra.

APOSTROPHA
O iesu testis christi. VVillelme future.
Ecce ualesce. uigesce sacro conamine. sudans.
Expergescitor et confortator uiolenter.
Et steriles ratione truces compesce brittones.
Atque supercilium feriter contunde nefandum.
Quorum concilium effatuans. hebetaque malignum.
Nam laceros belli. contritos peste famisque. Indulgens.
miserens. parcens. neglecta remittens.
Hos stabili sacramenti conamine flectes.
Et resipiscentes famulabuntur reuerenter.