| |
|
-
- A r s g r a m m a t i c a
Textus:
Donati artes grammaticae
in: Grammatici Latini IV, 7 vol. et 1 suppl.
ed. H. Keil, Leipzig 1855/80
- ______________________________________________
- De metaplasmus
metaplasmus est transformatio quaedam recti solutique sermonis in alteram speciem metri ornatusve causa. huius species sunt quattuordecim:
prosthesis, epenthesis, paragoge, aphaeresis, syncope, apocope, ectasis, systole, diaeresis, episynaliphe, synaliphe, ecthlipsis, antithesis, metathesis.
1. Prosthesis est appositio quaedam ad principium dictionis litterae aut syllabae, ut «gnato» pro «nato», «tetulit» pro «tulit».
2. Epenthesis est appositio ad mediam dictionem litterae aut syllabae, ut «relliquias» pro «reliquias», «induperator» pro «imperator». Hanc alii epenthesin, alii parenthesin dicunt.
3. Paragoge est appositio ad finem dictionis litterae aut syllabae, ut «magis» pro «mage» et «potestur» pro «potest». Hanc alii prosparalepsin appellant.
4. Aphaeresis esl ablatio de principio dictionis contraria prosthesi, ut «mitte» pro «omitte», «temno» pro «contemno».
5. Syncope est ablatio de media dictione contraria epenthesi, ut «audacter» pro «audaciter», «commorat» pro «commoverat».
6. Apocope est ablatio de fine dictionis paragoge contraria, ut «Achilli» pro «Achillis» et «pote» pro «potest».
7. Ectasis est extensio syllabae contra naturam verbi, ut `Italiam fato profugus', cum «Italia» correpte dici debeat.
8. Systole est correptio contraria ectasi, ut `aquosus Orion', cum «Orion» producte dici debeat.
9. Diaeresis est discissio syllabae unius in duas facta, ut
olli respondit rex Albai longai.
10. Episynaliphe est conglutinatio duarum syllabarum in unam facta contraria diaeresi, ut «Phaethon» pro «Phaëthon», «Nerei» pro «Ner¨i», «aeripedem» pro «aëripedem».
11. Synaliphe est per interceptionem concurrentium vocalium lubrica quaedam lenisque conlisio, ut
atque ea diversa penitus dum parte geruntur.
Haec a quibusdam syncrisis nominatur.
12. Ecthlipsis est consonantium cum vocalibus aspere concurrentium quaedam difficilis ac dura conlisio, ut
multum ille et terris iactatus et alto.
13. Antithesis est litterae pro littera positio, ut «olli» pro «illi».
14. Metathesis est translatio litterarum in alienum locum, nulla tamen ex dictione sublata, ut «Euandre» pro «Euander», «Thymbre» pro «Thymber».
|
|