| |
|
- A r a t e a
P r o l o g u s
Textus:
in: The Oxford Book of Latin Verse
ed. Heathcote William Garrod
Oxford 1912
- _____________________________________________
- Carminis incentor mihi Iuppiter! auspice terras
linquo Iove et celsam reserat dux Iuppiter aethram.
imus in astra Iovis monitu, Iovis omine caelum
et Iovis imperio mortalibus aethera pando.
- 5
- Hic statio, hic sedes primi patris. iste paterni
principium motus, vis fulminis iste corusci,
vita elementorum, mundi calor, aetheris ignis
astrorumque vigor, perpes substantia lucis
et numerus celsi modulaminis. hic tener aer
- 10
- materiaeque gravis concretio, sucus ab alto
corporibus caelo, cunctarum alimonia rerum,
flos et flamma animae. qui discurrente meatu
mentis primigenae penetralia dura resolvens
implevit largo venas operatus amore,
- 15
- ordinis ut proprii foedus daret. iste calorem,
quo digesta capax solidaret semina mundus,
inseruit. rite hunc primum, medium adque secundum
vox secreta canit sibi, nam permixtus utrimque
et fultus sese geminum latus unus et idem est,
- 20
- auctor agendorum propriique patrator amoris
et mundi vere factus pater. hic chaos altum
lumine perrupit, tenebrarum hic vincula primus
solvit et ipse parens rerum fluitantia fixit.
hic dispersa locis statuit primordia iustis,
- 25
- hic digestorum speciem dedit, iste colorem
inposuit rebus sexuque inmixtus utroque
adque aevi pariter gemini, simul omnia lustrans,
sufficit alterno res semine. rerum opifex hic,
hic altor rerum, rex mundi, celsa potestas
- 30
- aetheris adque Erebi, pigra inclinatio nodi,
insociabilium discretio iusta deorum.
cuius et extremum tellus opus, ignea cuius
lumina sunt late sol et soror: ille diei
tendat ut infusi rutilum iubar, altera noctis
- 35
- ut face flammanti tenebrosos rumpat amictus,
ne desit genitis pater ullo in tempore rebus.
istius ille anni pulcer chorus, alta ut hebescat
terra gelu, ver ut blandis adrideat auris,
pulverulenta siti tellurem ut torreat aestas
- 40
- et gravis autumni redeat fetura parentis.
hoc duce per tumidi ferimur freta gurgitis, isto
praeceptore solum gravibus versamus aratris.
iste modum statuit signis, hic rebus honorem
infundit, tenebris hic interlabitur aethrae,
- 45
- viscera et aetherios animans genitabilis artus.
denique ne longum marcentia corda iacerent
mundanique ortus mens inmemor omnia sensim
vilia conciperet neque se subduceret umquam
fontis in aeterni primordia, quo velut amnis,
- 50
- quem festina citis urget natura fluentis,
lapsu continuo ruiturae in corpora nostra
prorumpunt animae seriemque per aethera nectunt:
hic primum Cnidii radium senis intulit astris
mortalemque loqui docuit convexa deorum,
- 55
- cur Hyperionios nepa circumflecteret ignis,
autumni reditu cur sub gelido Capricorno
bruma pruinosi iuga tristia, solveret anni,
cur spatium lucis, madidae cur tempora noctis
Libra celerque Aries demenso pondere Olympi
- 60
- aequarent, qua parte polus sublimior alto
cardine caeruleas Thetidis non tangeret undas,
quis polus umbrifero lateat declivis in axe
et uaga palanti cur signa errore ferantur.
quae rursum ingenio numerisque Solensibus idem
- 65
- Iuppiter efferri melius dedit, incola Tauri
musa ut Cecropios raperetur et Aonas agros.
Me quoque nunc similis stimulat furor edere versu
tempora, cum duris versare ligonibus arua
conveniat, cum velivolo dare carbasa ponto
- 70
- et cum viticomo crinem tondere Lyaeo.
o mihi nota adyti iam numina Parnasei!
o per multa operum mea semper cura Camenae!
iam placet in superum visus sustollere caelum
adque oculis reserare viam per sidera. maior,
- 75
- maior agit mentem solito deus, ampla patescit
Cirra mihi et totis se Helicon inspirat ab antris.
|
|