| |
|
-
- E p i s t o l a d e f i d e ,
v i t a e t o b i t u W u l f i l a e
Textus:
in: PL Suppl. I, 703 - 707
ed. J. P. Migne et al., Paris 1958
- ________________________________________
- (41) Nam et ad orientem perrexisse memoratos episcopos cum Ulfila episkopo ad comitatum Theodosi imperatoris, epistula decla<rat Auxenti episkopi Dorostorensis, ibique imperatorem adisse adque eis promissum fuisse concilium.
(42) Erat quidem Ulfila conversatione episkopus satis p....................... eloquio>
* [p. 16]
. . . valde decorus, vere confessor christi, doctor pietatis et predicator veritatis. Unum solum verum deum patrem christi secundum ipsius christi magisterium satis aperte et nimis evidenter volentibus et nolentibus predicare numquam esitavit, sciens hunc solum verum deum, solum esse ingenitum, sine principio, sine fine, senpiternum, supernum, sublimem, superiorem, auctorem altissimum, omni excellentiae excelsiorem, omni bonitati meliorem, interminatum, incapavilem, invisivilem, inmensum, inmortalem, incorruptivilem, incommunicavilem, [sub<s>tantia] incorporalem, inconpositum, simplicem, inmutavilem, indivisum, inmovilem, inindigentem inaccessivilem, inscissum, [interminatum] inregnatum, increatum, infectum, perfectum, in singularitate extantem, inconparaviliter omnibus maio(43)rem et meliorem. Qui cum esset solus, non ad divisionem vel dimminutionem divinitatis suae, sed ad ostensionem bonitatis et virtutis suae sola voluntate et potestate inpassivilis inpassiviliter, incorruptivilis incorruptiviliter [et] inmovilis inmoviliter unigenitum deum creavit et genuit, fecit et (44) fundavit. Secundum traditionem et auctoritatem [p. 17] divinarum scribturarum hunc secundum deum et auctorem omnium a patre et post patrem et propter patrem et ad gloriam patris esse numquam celavit; sed et magnum deum et magnum dominum et magnum regem et magnum mysterium, magnum lumen, <magnum (?) opi>fic<em, creature> dominum, provisorem et legislatorem, redemptorem <et> salvatorem, pa<terni re>g<ni testem (?) et promissorem, et carnalis in domino resurrectio>nis auctorem, vivorum et mortuorum iustum (45) iudicem, maiorem habentem deum et patrem suum, secundum sanctum evangelium semper manifestavit; quia omousianorum odivilem et execrabilem, prabam et perversam professionem ut diabolicam adinventionem et demoniorum doctrinam sprevit et calcavit. Et ipse sciens et nobis tradens, quod si unigeniti dei infatigabilis virtus caelestia et terrestria, invisivilia et visivilia, omnia facile fecisse honeste predicatur et a nobis christianis iure et fideliter creditur, quare dei patris inpassivilis virtus unum sibi filium proprium fecisse non credatur. Sed (46) et omoeusianorum errorem et inpietatem flevit et devitavit. Et ipse de divinis scripturis caute instructus et in multis conciliis sanctorum episcoporum diligenter confirmatus et per sermones et tractatus suos ostendit differentiam esse divinitatis patris et filii, dei ingeniti et dei unigeniti, et patrem quidem creatorem esse creatoris, filium vero creatorem esse totius creationis; et patrem esse deum domini, filium autem (47) deum esse universe creature. Quapropter homousianorum sectam destruebat, quia non confusas et concretas personas, sed [p. 18] discretas et distinctas credebat, omoeusion autem dissipabat, quia non conparatas res, sed differentes adfectus defen(48)debat, et filium similem esse patri suo non secundum macedonianam fraudulentam pravitatem et perversitatem contra scribturas dicebat, sed secundum divinas scrib(49)turas et traditiones. Predicatione vel expositione sua omnes haereticos non christianos sed antechristos, non pios sed impios, non religiosos sed inreligiosos, non timoratos sed temerarios, non in spe sed sine spe, non cultores dei sed sine deo esse, non doctores sed seductores, non predicatores sed prevaricatores adserebat: sibe manicheos, sive marci[n]onistas, sive montanistas, sive paulinianos, sive psabellianos, sive antropianos, sive patripassianos, sive fotinianos, sive novatianos, sive donatianos, sive omousianos, sive omoeusianos, sive macedonianos. Vere ut apostolorum aemulator et martyrum imitator hostis effectus ereticorum prabam eorum doctrinam repellebat et populum dei aedificavat, lupos graves et canes malos operarios effugabat et gregem christi per gratiam ipsius ut pastor bonus cum omni (50) prudentia et diligentia servabat. Sed et spiritum sanctum non esse nec patrem nec filium, sed a patre per filium ante omnia factum, non esse primum nec secundum, sed a primo per secundum in tertio gradu substitutum, non esse ingenitum nec genitum, sed ab ingenito per unigenitum in tertio gradu craeatum secundum evangelicam predicationem et apostolicam traditionem sancto johanne dicente: Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nec unum {Joh. 1,3}, et beato paulo adserente: Unus deus pater, ex quo omnia, et unus dominus jesus christus per quem (51) omnia {I Cor. 8,6} adprovabat; uno enim deo ingenito exstante et uno domino unigenito deo subsistente spiritus sanctus advocatus nec deus nec dominus potest dici, sed a deo per dominum ut esset accepit, non auctor, neque craeator, sed inluminator et sanctificator, doctor et ducator, adiutor et postulator, ...........tor et ................tor {del. ?}, christi minister et gratiarum divisor, pignus hereditatis <in quo> signati sumus in diem redemtionis, sine quo nemo potest dicere dominum jesum, apostolo dicente: Nemo potest dicere dominum jesum nisi in spiritu sancto {I Cor. 12,3}, et christo docente: Ego sum via et veritas et vita, nemo venit ad patrem nisi per (52) me {Joh. 14,6}. Ergo hi sunt christiani qui in spiritu et veritate christum ado[p. 19]rant <et> ........ant et per christum cum dilectione (53) deo patri gratias agunt. Haec et his similia exsequens quadraginta annis in episcopatu gloriose florens apostolica gratia grecam et latinam et goticam linguam sine intermissione in una et sola eclesia christi predicavit, quia et una est eclesia dei vivi columna et firmamentum veritatis, et unum esse gregem christi domini et dei nostri, unam culturam et unum aedificium, unam virginem et unam sponsam, unam reginam et unam vineam, unam domum, unum templum, unum conventum esse christianorum, cetera vero omnia conventicula non esse eclesias dei, sed synagogas esse satanae (54) adserebat et contestabatur. Et haec omnia de divinis scribturis eum dixisse et nos describsisse qui legit intellegat. Qui et ipsis tribus linguis plures tractatus et multas interpretationes volentibus ad utilitatem et ad aedificationem, sibi ad aeternam memo(55)riam et mercedem post se dereliquid; quem condigne laudare non sufficio et penitus tacere non audeo; cui plus omnium ego sum debitor quantum et amplius in me laborabit: qui me a prima etate mea a parentibus meis discipulum suscepit et sacras litteras docuit et veritatem manifestavit et per misericordiam dei et gratiam christi et carnaliter et spiritaliter ut filium suum in fide educavit. (56) Hic dei providentia et christi misericordia propter multorum salutem in gente gothorum de lectore triginta annorum episkopus est ordinatus, ut non solum esset heres dei et coheres christi, sed et in hoc per gratiam christi imitator christi et sanctorum eius, ut quemadmodum sanctus david triginta annorum rex et profeta est constitutus, ut regeret et doceret populum dei et filios hisdrael, ita et iste beatus tanquam profeta est manifestatus et sacerdos christi ordinatus, ut regeret et corrigeret et doceret et aedificaret gentem gothorum, quod et deo volente et christo aucsiliante per ministerium ipsius (57) admirabiliter est adinpletum; et sicuti josef in aegypto triginta annarum est manifes<tatus> ... <e>t quemadmodum dominus et deus noster jesus christus filius dei triginta annorum secundum carnem constitutus et baptizatus coepit evangelium predicare et animas hominum pascere, ita et iste sanctus ipsius christi dispositione et ordinatione [et] in fame et penuria predicationis indifferenter agentem ipsam gentem gothorum secundum evangelicam et apostolicam et profeticam regulam emendavit et vibere docuit, et christianos vere christianos esse (58) manifestavit et multiplicavit. Ubi et ex invidia et operatione inimici thunc ab inreligioso et sacrilego iudice gothorum tyrannico terrore in varbarico christianorum persecutio est excitata, ut satanas, qui male facere cupiebat, nolens faceret bene; ut quos desiderabat prevaricatores facere et desertores, christo opitulante et propugnante fierent martyres et confessores; ut persecutor confunderetur et qui persecutionem [p. 20] patiebantur, coronarentur; ut his, qui temtabat vincere, victus erubesceret et, qui (59) temtabantur victores gauderent. Ubi et post multorum servorum et ancillarum christi gloriosum martyrium imminente vehementer ipsa persecutione conpletis septem annis tantummodo in episcopatu[m] supradictus sanctissimus vir beatus ulfila cum grandi populo confessorum de varbarico pulsus in solo romanie a thu<n>c beate memorie constantio principe honorifice est susceptus, ut sicuti deus per moysem de potentia et violentia faraonis et egyptiorum po<pulum> suum liberavit et per mare transire fecit et sibi servire providit, ita et per sepe dictum deus confessores sancti filii sui unigeniti de varbarico liberavit et per danubium transire fecit et in montibus secundum sanctorum imitationem sibi servire pr<ovidit. (60) Et s>uo populo in solo romaniae absque illis septem annis triginta et tribus annis veritatem predicavit, ut et in hoc, quorum sanctorum imitator erat, <adequaret>, quod quadraginta annorum spatium et tempus ut (?) mult.s [p. 21] ...tus (?) re et (?) ....a...(61)rum vi....e(?) vita. Qui cum precepto inperiali conpletis quadraginta annis ad constantinopolitanam urbem ad disputationem <haben(?)>dam contra pn<eumatomach>os perrexit. Et eundo in domini dei nostri nomine, ne .p...ecias sibi a <ch>risto ...tas(?) docerent et contestaren<tur>, ...abat; et ingressus est supradictam civitatem recogitato <ab> im<piis> de statu concilii, ne arguerentur miseris miserabiliores proprio iudicio damnati et perpetuo supplicio plectendi, statim coepit infirmari. In qua infirmitate susceptus est ad similitudine<m> elisei prophetae: (62) Considerare modo oportet meritum viri, qui ad hoc duce domino obit constantinopoli[m] – immo vero christianopoli[m] – ut sanctus et inmaculatus sacerdos christi a sanctis et consacerdotibus, a dignis dignus digne per tantam multitudinem christianorum pro meritis suis mire et gloriose hono(63)raretur. Qui et in exitu suo usque in ipso mortis mo[nu]mento(?) per testamentum fidem suam [p. 22] describtam populo sibi credito dereliquid ita dicens:
«Ego ulfila episkopus et confessor semper sic credidi et in hac fide sola et vera transitum facio ad dominum meum: credo unum esse deum patrem solum ingenitum et invisivilem, et in unigenitum filium eius dominum et deum nostrum opificem et factorem universe creature non habentem similem suum: ideo unus est omnium deus pater, qui et dei nostri est deus; et unum spiritum sanctum, virtutem inluminantem et sanctificantem – ut ait christus post resurrectionem ad apostolos suos: Ecce ego mitto promissum patris mei in vobis; vos autem sedete in civitate[m] hierusalem, quoadusque induamini virtutem ab alto {Luc. 24,49}, item Et accipietis virtutem superveniente[m] in vos sancto spiritu {Act. 1,48} nec deum nec dominum, sed ministrum christi <fi>d<elem>, nec <e>q<ua>lem, sed subditum et oboedientem in omnibus filio; et filium subditum et oboedientem et in omnibus deo patrique s<ubservient>e<m>, s<i>c<ut> deus <omn>i<a genu>i<t> per christum e<t in> spiritu sancto o<rdi>navit.»
|
|