A p i c i i
E P I M E L E S
l i b e r  p r i m u s


‹Incipiunt capitula›

I. conditum paradoxum II. conditum melizomum III. absinthium Romanum IV. rosatum et violacium V. oleum Liburnium sic facies VI. vinum ex atro candidum facies VII. de liquamine VIII. ut carnes sine sale [sine] quovis tempore recentes sint IX. callum porcinum vel bubulum et ungellae coctae ut diu durent X. ut carnem salsam dulcem facias XI. pisces fricti ut diu durent XII. ostrea ut diu durent XIII. ut uncia laseris toto tempore uti possis XIV. ut dulcia de melle diu durent XV. ut mel malum bonum facias XVI. mel corruptum ut probes XVII. uvae ut diu serventur XVIII. ut mala et mala granata diu durent XIX. ut mala cydonia diu serventur XX. ficum recentem, mala, pruna, pira, cerasia ut diu serves XXI. citria ut diu durent XXII. mora ut diu durent XXIII. holera ut diu serventur XXIV. rapae ut diu serventur XXV. tubera ut diu serventur XXVI duracina persica ut diu serventur XXVII. sales conditos ad multa XXVIII. olivas virides servare ut quovis tempore oleum facias XXIX. cuminatum in ostrea et conchyliis XXX. laseratum XXXI. oenogarum in tubera XXXII. oxyporium XXXIII. hypotrimma XXXIV. oxygarum digestibile XXXV. mortaria

‹Expliciunt capitula›

______________________

I. CONDITVM PARADOXVM:

Conditi paradoxi compositio: mellis pondo XV in aeneum vas mittuntur, praemissis vini sextariis duobus, ut in coctura mellis vinum decoquas. quod igni lento et aridis lignis calefactum, commotum ferula dum coquitur, si effervere coeperit, vini rore compescitur , praeter quod subtracto igni in se redit. cum perfrixerit, rursus accenditur. hoc secundo ac tertio fiet, ac tum demum remotum a foco post pridie despumatur. tum ‹mittes› piperis uncias IV iam triti, masticis scripulos III, folii et croci dragmae singulae, dactilorum ossibus torridis quinque, isdemque dactilis vino mollitis, intercedente prius suffusione vini de suo modo ac numero, ut tritura lenis habeatur. his omnibus paratis supermittis vini lenis sextaria XVIII. carbones perfecto aderunt [duo milia].

II. CONDITVM MELIZOMVM VIATORIVM:

Conditum melizomum perpetuum, quod subministratur per viam peregrinanti: piper tritum cum melle despumato in cupellam mittis conditi loco, et ad momentum quantum sit bibendum, tantum aut mellis proferas aut vinum misceas sed, si vas erit, nonnihil vini melizomo mittas, adiciendum propter mellis exitum solutiorem.

III. ABSINTHIVM ROMANVM:

Absinthium Romanum sic facies: conditi Camerini praeceptis utique pro absinthio cessante, in cuius vicem absinthi Pontici purgati terendique unciam, Thebaicam dabis, masticis, folii, [III] costi scripulos senos, croci scripulos III, vini eiusmodi sextarios XVIII. carbones amaritudo non exigit.

IV. ‹ROSATVM ET VIOLACIVM:›

1. Rosatum sic facies: folias rosarum, albo sublato, lino inseris ut sutilis facias, et vino quam plurimas infundes, ut septem diebus in vino sint. post septem dies rosam de vino tollis, et alias sutiles recentes similiter mittis, ut per dies septem in vino requiescant, et rosam eximis. similiter et tertio facies, et rosam eximis, et vinum colas, et, cum ad bibendum voles uti, addito melle rosatum conficies. sane custodito ut rosam a rore siccam et optimam mittas. similiter, ut supra, et de ‹viola› violacium facies, et eodem modo melle temperabis.

2. Rosatum sine rosa sic facies: folia citri viridia in sportella palmea in dolium musti mittes antequam ferveat, et post quadraginta dies exime. cum necesse fuerit, mel addes et pro rosato utere.

V. OLEVM LIBVRNICVM SIC FACIES:

In oleo Spano mittes hellenium et cyperi et folia lauri non vetusta, tunsa omnia et cribellata, ad levissimum pulverem redacta, et sales frictos et tritos, et per triduum vel plus promisce diligenter. post haec aliquanto tempore patere requiescere, et Liburnicum omnes putabunt.

VI. VINVM EX ATRO CANDIDVM FACIES:

Lomentum ex faba factum vel ovorum trium alborem in lagonam mittis et diutissime agitas. alia die erit candidum. et cineres vitis albae idem faciunt.

VII. DE LIQVAMINE EMENDANDO:

Liquamen si odorem malum fecerit, vas inane inversum fumiga lauro et cupresso, et in hoc liquamen infunde ante ventilatum. si salsum fuerit, mellis sextarium mittes et move spicas, et emendasti. sed et mustum recens idem praestat.

VIII. VT CARNES SINE SALE
QVOVIS TEMPORE RECENTES SINT:

Carnes recentes quales volueris melle tegantur, sed vas pendeat, et, quando volueris, utere. hoc hieme melius fit, aestate paucis diebus durabit. et in carne cocta itidem facies.

IX. CALLVM PORCINVM VEL BVBVLVM
ET VNGELLAE COCTAE VT DIV DVRENT:

In sinapi ex aceto, sale, melle facta mittis ut tegantur, et, quando volueris, utere. miraberis.

X. VT CARNEM SALSAM DVLCEM FACIAS:

Carnem salsam dulcem facies, si prius in lacte coquas et postea in aqua.

XI. VT PISCES FRICTI DIV DVRENT:

Eodem momento, quo friguntur et levantur, ab aceto calido perfunduntur.

XII. OSTREA VT DIV DVRENT:

Lavas ab aceto, aut ex aceto vasculum picitum lava, et ostrea compone.

XIII. VT VNCIA LASERIS TOTO TEMPORE VTARIS:

Laser in spatiosum doliolum vitreum mittis et nucleos pineos ut puta viginti, cumque utendum fuerit lasere, nucleos conteres, et in cibis miraberis [in] sapores. et tantum numero nucleorum doliolo referentur.

XIV. VT DVLCIA MELLE DIV DVRENT:

Accipies quod Graeci dicunt cnecon et facies farinam et admisces cum melle eo tempore quo dulcia facturus es.

XV. VT MEL MALVM BONVM FACIAS:

Mel malum bonum facies ad vendendum, unam partem mali et duas boni si simul miscueris.

XVI. MEL CORRVPTVM VT PROBES:

Inlunium infundes in melle et incende. si incorruptum est, lucet.

XVII. VVAE VT DIV SERVENTVR:

Accipies uvas de vite inlaesas, et aquam pluvialem ad tertias decoques, et mittis in vas in quo et uvas mittis, vas picari et gypsari facies, et in locum frigidum, ubi sol accessum non habet, reponi facies, et, quando volueris, uvas virides invenies. et ipsam aquam pro hydromelli aegris dabis. et si in hordeo obruas, inlaesas invenies.

XVIII. VT MALA ET MALA GRANATA DIV DVRENT:

In calidam ferventem merge, et statim leva et suspende.

XIX. VT MALA CYDONIA DIV SERVENTVR:

Eligis mala sine vitio cum ramulis et foliis, et condes in vas, et suffundes mel et defritum, et diu servabis.

XX. FICVM RECENTEM, MALA, PRVNA,
PIRA, CERASIA VT DIV SERVES:

Omnia cum petiolis diligenter legito et in melle ponito, ne se contingant.

XXI. CITRIA VT DIV DVRENT:

In vas citrium mitte gypsa, suspende.

XXII. ‹MORA› VT DIV DVRENT:

Ex moris sucum facito, et cum sapa misce, et in vitreo vase cum mora mitte; custodies multo tempore.

XXIII. HOLERA VT DIV SERVENTVR:

Holera electa non satis matura in vas picitum repone.

XXIV. RAPAE VT DIV SERVENTVR:

1. Ante accuratas et compositas asperges myrtae bacis cum melle et aceto.

2. Aliter: sinapi tempera melle, aceto, sale et super compositas rapas infundes.

XXV. TVBERA VT DIV SERVENTVR:

Tubera, quae aquae non vexaverint, componis in vas alternis, alternis scobem siccam mittis, et gypsas, et loco frigido pones.

XXVI. DVRACINA PERSICA VT DIV DVRENT:

Eligito optima, et mitte in muriam. postera die exime, et spongiabis diligenter, et collocabis in vas. fundes salem, acetum, satureiam.

XXVII. SALES CONDITOS AD MVLTA:

Sales conditos ad digestionem, ad ventrem movendum, et omnes morbos et pestilentiam et omnia frigora prohibent generari, sunt autem et suavissimi ultra quam speras. sales communes frictos lib. I, sales ammonicos frictos lib. II, piperis albi unc. III, gingiber unc. II, ammeos unc. I semis, thymi unc. I semis, apii seminis unc. I semis (si apii semen mittere nolueris, petroselini mittis unc. III), origani unc. III, erucae semen unc. I semis, piperis nigri unc. III, croci unc. I, hysopi Cretici unc. II, folium unc. II, petroselinum unc. II, anethi unc. II.

XXVIII. OLIVAS VIRIDES SERVARE
VT QVOVIS TEMPORE OLEVM FACIAS:

Olivas de arbore sublatas in illud mittis, et erunt tales quovis tempore quasi mox de arbore demptae. de quibus, si volueris, oleum viridem facies.

XXIX. CVMINATVM IN OSTREA ET CONCHYLIA:

1. Piper ligusticum petroselinum mentam siccam folium, malabathrum, cuminum plusculum, mel, acetum et liquamen.

2. Aliter: piper, ligusticum, petroselinum, mentam siccam, cuminum plusculum, mel, acetum, liquamen.

XXX. LASERATVM:

1. Laser Cyrenaicum vel Parthicum tepida dissolvis cum aceto, liquamine temperatum, vel piper, petroselinum, mentam siccam, laseris radicem, mel, acetum, liquamen.

2. Aliter: piper, careum, anethum, petroselinum, mentam siccam, silfi, folium, malabathrum, spicam Indicam, costum modicum, mel, acetum, liquamen.

XXXI. OENOGARVM IN TVBERA:

1. Piper, ligusticum, coriandrum, rutam, liquamen, mel, et oleum modice.

2. Aliter: thymum, satureiam, piper, ligusticum, mel, liquamen et oleum.

XXXII. OXYPORVM:

Cumini unc. II, gingiberis unc. I, rutae viridis unc. I, nitri scripulos VI, dactilorum pinguium scripulos XII, piperis unc. I, mellis unc. IX. cuminum vel Aethiopicum aut Syriacum aut Libycum aceto infundes, sicca et sic tundes. postea melle comprehendis. cum necesse fuerit, oxygaro uteris.

XXXIII. HYPOTRIMMA:

Piper, ligusticum, mentam aridam, nucleos pineos, uvam passam, caryotam, caseum dulcem, mel, acetum, liquamen, Anum, oleum, defritum aut caroenum.

XXXIV. OXYGARVM DIGESTIBILEM:

1. Piperis semunciam, silis Gallici scripulos III, cardamomi scripulos VI, cumini scripulos VI, folii scripulum I, mentam siccam scripulos VI tunsa cribrataque melle colligis. cum opus fuerit, liquamen et acetum addis.

2. Aliter: piperis unc. I, petroselini, carei, ligustici unc. singulas. melle colliguntur. cum opus fuerit, liquamen et acetum addes.

XXXV. MORETARIA:

Mentam , rutam, coriandrum, feniculum, omnia viridia, ligusticum, piper, mel, liquamen. si opus fuerit, acetum addes.


Explicit liber.