Phaedra

___________________________________________________________

Actus quartus

Scaena I

[Nuntius, Theseus.]

Nuntius

O sors acerba et dura, famulatus gravis,

cur me ad nefandi nuntium casus vocas?

Theseus

Ne metue cladis fortiter fari asperas:

non imparatum pectus aerumnis gero.

Nuntius

995

Vocem dolori lingua luctificam negat.

Theseus

Proloquere, quae sors aggravet quassam domum.

Nuntius

Hippolytus, heu me, flebili leto occubat.

Theseus

Gnatum parens obisse iam pridem scio:

nunc raptor obiit. mortis effare ordinem.

Nuntius

1000

Ut profugus urbem liquit infesto gradu

celerem citatis passibus cursum explicans,

celso sonipedes ocius subigit iugo

et ora frenis domita substrictis ligat.

tum multa secum effatus et patrium solum

1005

abominatus saepe genitorem ciet

acerque habenis lora permissis quatit:

cum subito vastum tonuit ex alto mare

crevitque in astra. nullus inspirat salo

ventus, quieti nulla pars caeli strepit

1010

placidumque pelagus propria tempestas agit.

non tantus Auster Sicula disturbat freta

nec tam furens Ionius exsurgit sinus

regnante Coro, saxa cum fluctu tremunt

et cana summum spuma Leucaten ferit.

1015

consurgit ingens pontus in vastum aggerem,

[tumidumque monstro pelagus in terras ruit]

nec ista ratibus tanta construitur lues:

terris minatur; fluctus haud cursu levi

provoluitur; nescioquid onerato sinu

1020

gravis unda portat. quae novum tellus caput

ostendet astris? Cyclas exoritur nova?

latuere rupes numine Epidauri dei

et scelere petrae nobiles Scironides

et quae duobus terra comprimitur fretis.

1025

Haec dum stupentes sequimur, en totum mare

immugit, omnes undique scopuli adstrepunt;

summum cacumen rorat expulso sale,

spumat vomitque vicibus alternis aquas

qualis per alta vehitur Oceani freta

1030

fluctum refundens ore physeter capax.

inhorruit concussus undarum globus

solvitque sese et litori invexit malum

maius timore, pontus in terras ruit

suumque monstrum sequitur - os quassat tremor.

1035

Quis habitus ille corporis vasti fuit!

caerulea taurus colla sublimis gerens

erexit altam fronte viridanti iubam;

stant hispidae aures, orbibus varius color,

et quem feri dominator habuisset gregis

1040

et quem sub undis natus: hinc flammam vomunt

oculi, hinc relucent caerula insignes nota;

opima cervix arduos tollit toros

naresque hiulcis haustibus patulae fremunt;

musco tenaci pectus ac palear viret,

1045

longum rubenti spargitur fuco latus;

tum pone tergus ultima in monstrum coit

facies et ingens belua immensam trahit

squamosa partem. talis extremo mari

pistrix citatas sorbet aut frangit rates.

1050

Tremuere terrae, fugit attonitum pecus

passim per agros, nec suos pastor sequi

meminit iuvencos; omnis e saltu fera

diffugit, omnis frigido exsanguis metu

venator horret. solus immunis metu

1055

Hippolytus artis continet frenis equos

pavidosque notae vocis hortatu ciet.

Est alta ad Argos collibus ruptis via,

vicina tangens spatia suppositi maris;

hic se illa moles acuit atque iras parat.

1060

ut cepit animos seque praetemptans satis

prolusit irae, praepeti cursu evolat,

summam citato vix gradu tangens humum,

et torva currus ante trepidantis stetit.

contra feroci gnatus insurgens minax

1065

vultu nec ora mutat et magnum intonat:

«haud frangit animum vanus hic terror meum:

nam mihi paternus vincere est tauros labor.»

Inobseqventes protinus frenis equi

rapuere cursum iamque derrantes via,

1070

quacumque rabidos pavidus evexit furor,

hac ire pergunt seque per scopulos agunt.

at ille, qualis turbido rector mari

ratem retentat, ne det obliquum latus,

et arte fluctum fallit, haud aliter citos

1075

currus gubernat: ora nunc pressis trahit

constricta frenis, terga nunc torto frequens

verbere coercet. sequitur adsiduus comes,

nunc aequa carpens spatia, nunc contra obvius

oberrat, omni parte terrorem movens.

1080

non licuit ultra fugere: nam toto obvius

incurrit ore corniger ponti horridus.

tum vero pavida sonipedes mente exciti

imperia solvunt seque luctantur iugo

eripere rectique in pedes iactant onus.

1085

Praeceps in ora fusus implicuit cadens

laqueo tenaci corpus et quanto magis

pugnat, sequaces hoc magis nodos ligat.

sensere pecudes facinus - et curru levi,

dominante nullo, qua timor iussit ruunt.

1090

talis per auras non suum agnoscens onus

Solique falso creditum indignans diem

Phaethonta currus devium excussit polo.

Late cruentat arva et inlisum caput

scopulis resultat; auferunt dumi comas,

1095

et ora durus pulcra populatur lapis

peritque multo vulnere infelix decor.

moribunda celeres membra pervolvunt rotae;

tandemque raptum truncus ambusta sude

medium per inguen stipite ingesto tenet;

1100

[paulumque domino currus affixo stetit]

haesere biiuges vulnere - et pariter moram

dominumque rumpunt. inde semianimem secant

virgulta, acutis asperi vepres rubis

omnisque ruscus corporis partem tulit.

1105

Errant per agros funebris famuli manus,

per illa qua distractus Hippolytus loca

longum cruenta tramitem signat nota,

maestaeque domini membra vestigant canes.

necdum dolentum sedulus potuit labor

1110

explere corpus - hocine est formae decus?

qui modo paterni clarus imperii comes

et certus heres siderum fulsit modo,

passim ad supremos ille colligitur rogos

et funeri confertur.

Theseus

O nimium potens

1115

quanto parentes sanguinis vinclo tenes

natura! quam te colimus inviti quoque!

occidere volui noxium, amissum fleo.

Nuntius

Haud flere honeste quisque quod voluit potest.

Theseus

Equidem malorum maximum hunc cumulum reor,

1120

si abominanda casus optanda efficit.

Nuntius

Et si odia servas, cur madent fletu genae?

Theseus

Quod interemi, non quod amisi, fleo.