B  I  B  L  I  O  T  H  E  C  A    A  U  G  U  S  T  A  N  A
           
  Cn. Naevius
ca. 270 - ca. 201 a. Chr. n.
     
   


F a b u l a e   P a l l i a t a e

F r a g m e n t a

Textus:
Naevius poeta
ed. E. V. Marmorale, Firenze 1950


___________________________________________

 
 
      I      Acontizomenos:

1
Acontizomenos fabula est prime proba.

2
Huius autem gnatus dicitur geminum alterum
falso occidisse

3
Sublustri noctu interfecit ∪ – ∪ –


      II      Agitatoria:

1
                               age, ne tibi
med advorsari dicas, hunc unum diem
de meod equos sinam esse. : Tux pax. : Postea
currenteis ego illos vendam, nisi tu viceris.

2
Quasi dedita opera quae ego volo ea tu non vis, quae ego nolo ea cupis.

3
                                          ego semper pluris feci
potioremque habui libertatem multo quam pecuniam.

4
                                                eho an vicimus?
: Vicistis. : Volop est. Quo modo? : Dicam tibi.

5
Nimio arte colligor. Cur re inquaesita colligor?

6
Secus si umquam quicquam feci, carnificem cedo.

7
atque


      III      Agrypnuntes:

1
      si quidem vis loqui
non perdocere multa longe promicando, oratiost.

2
Nam in scena vos nocturnos coepit praemiatores tollere.


      IV      Appella:

1
Cui caepe edundod oculus alter profluit.

2
Ut illum di perdant qui primus holitor caepam protulit.


      V      Ariolus:

1
Deprandi autem leoni si obdas oreas.

2
Quis heri apud te? : Praenestini et Lanuvini hospites.
: Suopte utrosque decuit acceptos cibo,
alteris inanem volvulam madidam dari,
alteris nuces in proclivi profundier.


      VI      Astiologa:

1
Hac sibi prospica, hac despica


      VII      Carbonaria

1
Tibi servi multi apud mensam astant: ille ipse astat quando edit.


      VIII      Clamidaria:

1
Neque admodum a pueris abscessit neque admodum adulescentulust.


      IX      Colax:

1
Qui decumas partes? Quantum mi alieni fuit,
polluxi tibi iam publicando epulo Herculis
decumas.

2
                                                et volo
et vereor et facere in prolubio est – ∪ –

3
                                                et asseri
laudes ago, cum votis me multat meis,
quod praeter quam mihi vellem audibam hoc eminus.

4
Ubi vidi, exanimabiliter timidus pedibus protinam me dedi.


      X      Commotria:

1
carere


      XI      Corollaria:

1
                                                Nolo ego
hanc adeo ecflictim amare: diu vivat volo,
ut mihi prodesse possit.

2
Ultro meretur quam ob rem ametur: ita dapsiliter suos amicos
alit.

3
Rivalis, salve. : Quid «salve»? attat attatae.
: Quid istud vero te advertisti tam cito?

4
∪ – utinam nasum abstulisset mordicus!

5
Num non vis te moneam unum, si videtur, quippiam?

6
Nimis homo formidulosust

7
                               st, tace,
cave verbum faxis!

8
Haec demolite!

9
dividiaest

10
confestim

11
trit


      XII      Dementes:

1
Animae pauxillulum in me habet


      XIII      Demetrius:

1
persibus


      XIV      Dolus:

1
caperata fronte


      XV      Figulus:

1
nimis avarus


      XVI      Glaucoma:

1
Quod de opsonio stilo mihi pupugit in manum


      XVII      Guminasticus:

1
In alto navem iubeat destitui anchoris

2
Dic utrum est melius: virginemne an viduam uxorem ducere?
: Virginem, si musta est.

3
Edepol, Cupido, cum tam pauxillus sis, nimis multum vales.

4
Homines, pecua beluasque

5
Saxa, silvas, lapides, montes, dissicis, dispulveras.

6
                                     atque meis bonis
omnibus ego te herem faciam.

7
At enim tu nimis spisse atque tarde incedis – ∪ –

8
Pol haut parasitorum aliorum simile est ∪ –


      XVIII      Lampadio:

1
protinam


      XIX      Leon:

– – –

      XX      Ludus vel Lydus:

1
Cedo qui vestram rem publicam tantam amisistis tam cito?
: proveniebant oratores novi, stulti adulescentuli.


      XXI      Nagido:

1
clucidatus


      XXII      Nautae: (?)


      XXIII      Nervolaria:

1
– praecisum, omasum, pernam, callos, glisis, glandia


      XXIV      Paelex:

1
Desine socri tuo, fratri patrueli meo


      XXV      Personata:


      XXVI      Proiectus:

1
populus patitur, tu patias

2
quid moras? : Quia imperas.


      XXVII      Quadrigemini:

1
∪ – suo labori nullus parcuit


      XXVIII      Stalagmus:

1
Visam: deo meo propitio meus homo est.


      XXIX      Stigmatias:

1
praebia


      XXX      Tarentilla:

1
Quae ego in theatro hic meis probavi plausibus
ea non audere quemquam regem rumpere.
Quanto libertatem hanc hic superat servitus!

2
                                                       Quasi pila
in choro ludens datatim dat se et communem facit.
Alii adnutat, alii adnictat, alium amat, alium tenet.
Alibi manus est occupata, alii pervellit pedem,
anulum dat alii spectandum, a labris alium invocat,
cum alio cantat, adtamen alii suo dat digito litteras.

3
Facete et defricate

4
– utrubi cenaturi estis, hicine an in triclinio?

5
– ∪ – ∪ – ∪ attattatae cave cadas amabo

6
∪ – ubi isti duo adulescentes habent,
qui hic ante parta patria peregre prodigunt?

7
vereor serio

8
Salvi et fortunati sitis duo, duum nostrum patres!

9
Ei ei: etiamne audent mecum una apparere – ∪ –

10
Qua pro confidentia ausus verbum cum eo fuerim
facere rusus.

11
Numquam quisquam amico amanti amica nimis fiet fidelis,
nec nimis morigera et devota quisquam erit ∪ – ∪ – ∪

12
Primum ad virtutem ut redeatis, abeatis ab ignavia,
domi patres patriam ut colatis potius quam peregri probra.

13
confestim

14
atque

15
pallucidum


      XXXI      Technicus:

1
confictant


      XXXII      Testicularia:

1
Immo quos scicidimus conscindam atque abiciam.


      XXXIII      Tribacelus:

1
Deos quaeso ut adimant et patrem et matrem meos.


      XXXIV      Triphallus:

1
Si umquam quicquam filium rescivero
argentum amoris causa sumpse mutuum,
extemplo illo te ducam, ubi non despuas.


      XXXV      Tunicularia:

1
                                           Theodotum
cum Apella comparas, qui Compitalibus
sedens in cella circumtectus tegetibus
Lares ludentes peni pinxit bubulo.

2
                                     exbolas
quassant aulas

3
eius noctem nauco ducere


      XXXVI      Incertarum palliatarum fragmenta:

1
Pati necesse est multa mortales mala.

2
Dictator ubi currum insidit, pervehitur usque ad oppidum.

3
Etiam qui res magnas manu saepe gessit gloriose,
cuius facta viva nunc vigent, qui apud gentes solus praestat,
eum suus pater cum pallio unod ab amica abduxit.

4
                                                                        filiis
regum linguis faveant atque adnutent et subserviant.

5
Libera lingua loquemur ludis Liberalibus.

6
Pantaleo Pisatilis

7
tantum ibi molae crepitum faciebant, tintinnabant compedes.

8
   utrum scapulae plus an collus habeat calli nescio.

9
et qui fuerit persibus carpenti adstractio

10
non hercle apluda est hodie quam tu nequior.

11
pessimorum pessime, audax, ganeo, lustro, aleo.

12
vagus et lustro

13
risi egomet mecum cassabundum ire ebrium.

14
cocus edit Neptunum Cererem – ∪ – ∪ – ∪ –
et Venerem expertam Vulcanum, Liberumque obsorbuit
pariter.

15
∪ – petimine porcino qui meruerat

16
penita offa

17
merula sandaracino ore

18
bilbit amphora

19
An nata est sponsa praegnas? vel ai vel nega.

20
Vel quae sperat se nupturam viridulo adulescentulo,
ea licet senile tractet detritum rutabulum.

21
Sonticam esse oportet causam, quam ob rem perdas mulierem.

22
Haec quidem mehercle, opinor, praefica est: nam mortuum
collaudat.

23
∪ – quid si taceat? dum videat, tam sciat
quid scriptum sit.

24
buttubatta

25
concipilavisti

26
consponsi

27
∪ – ∪ – ∪ depuit me miseram ad necem.

28
Ingurgitavit usque ad imum gutturem.

29
∪ animum amore capitali compleverint

30
nunc primulum amasco – ∪ – ∪ – ∪ –