BIBLIOTHECA AUGUSTANA

 

Terentius Afer

ca. 190 - 159

 

Heauton timorumenos

 

Prologus

 

___________________________________________________

 

 

 

Nequoi sit vostrum mirum quor partis seni

poeta dederit quae sunt adulescentium,

id primum dicam, deinde quod veni eloquar.

ex integra Graeca integram comoediam

5

hodie sum acturus H[e]auton timorumenon,

duplex quae ex argumento facta est simplici.

novam esse ostendi et quae esset: nunc qui scripserit

et quoia Graeca sit, ni partem maxumam

existumarem scire vostrum, id dicerem.

10

nunc quăm ŏb rem has partis didicerim paucis dabo.

oratorem esse voluit me, non prologum:

vostrum iudicium fecit; me actorem dedit.

sed hic actor tantum poterit a facundia

quantum ille potuit cogitare commode

15

qui orationem hanc scripsit quam dicturu' sum?

nam quod rumores distulerunt malevoli

multas contaminasse Graecas, dum facit

paucas Latinas: factum id esse hic non negat

neque se pigere et deinde facturum autumat.

20

habet bonorum exemplum quo exemplo sibi

licere [id] facere quod ĭlli fecerunt putat.

tum quod malevolu' vetu' poeta dictitat

repente ad studium hunc se adplicasse musicum,

amicum ingenio fretum, haud natura sua:

25

arbitrium vostrum, vostra existumatio

valebit. quare omnis vos oratos volo,

ne plus iniquom possit quam aequom oratio.

facite aequi siti', date crescendi copiam

novarum qui spectandi faciunt copiam

30

sine vitiis. ne ille pro se dictum existumet

qui nuper fecit servo currenti in via

decesse populum: quor insano serviat?

de illi(u)s peccatis plura dicet quom dabit

alias novas, nisi finem maledictis facit.

35

adeste aequo animo, date potestatem mihi

statariam agere ut liceat per silentium,

ne semper servo' currens, iratus senex,

edax parasitu', sycophanta autem inpudens,

avaru' leno adsidue agendi sint seni

40

clamore summo, cum labore maxumo.

meă causa causam hanc iustam esse animum inducite,

ut aliqua pars labori' minuatur mihi.

nam nunc novas qui scribunt nil parcunt seni:

siquae laboriosast, ad me curritur;

45

si lenis est, ad alium defertur gregem.

in hac est pura oratio. experimini

in utramque partem ingenium quid possit meum.

[si numquam avare pretium statui arti meae

et eum esse quaestum in animum induxi maxumum,

50

quam maxume servire vostris commodis:]

exemplum statuite in me, ut adulescentuli

vobis placere studeant potiu' quam sibi.