Eclogae vel bucolica

Ecloga IX

___________________________________________________

Ecloga nona

Lycidas, Moeris.

Lycidas

Quo te, Moeri, pedes? an, quo via ducit, in urbem?

Moeris

O Lycida, vivi pervenimus, advena nostri,

quod nunquam veriti sumus, ut possessor agelli

diceret: «haec mea sunt; veteres migrate coloni.»

5

nunc victi tristes, quoniam fors omnia versat,

hos illi - quod nec vertat bene - mittimus haedos.

Lycidas

Certe equidem audieram, qua se subducere colles

incipiunt mollique iugum demittere clivo,

usque ad aquam et veteres iam fracta cacumina fagos

10

omnia carminibus vestrum servasse Menalcan.

Moeris

Audieras, et fama fuit; sed carmina tantum

nostra valent, Lycida, tela inter Martia, quantum

Chaonias dicunt aquila veniente columbas.

quod nisi me quacumque novas incidere lites

15

ante sinistra cava monuisset ab ilice cornix,

nec tuus hic Moeris nec viveret ipse Menalcas.

Lycidas

Heu! cadit in quemquam tantum scelus? heu! tua nobis

paene simul tecum solacia rapta, Menalca?

quis caneret Nymphas? quis humum florentibus herbis

20

spargeret, aut viridi fontes induceret umbra?

vel quae sublegi tacitus tibi carmina nuper,

cum te ad delicias ferres Amaryllida nostras:

«Tityre, dum redeo - brevis est via - pasce capellas;

et potum pastas age, Tityre, et inter agendum

25

occursare capro - cornu ferit ille - caveto.»

Moeris

Immo haec, quae Varo, necdum perfecta, canebat:

«Vare, tuum nomen, superet modo Mantua nobis,

Mantua vae miserae nimium vicina Cremonae,

cantantes sublime ferent ad sidera cycni.»

Lycidas

30

Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos,

sic cytiso pastae distendant ubera vaccae:

incipe, si quid habes. et me fecere poetam

Pierides, sunt et mihi carmina, me quoque dicunt

vatem pastores; sed non ego credulus illis.

35

nam neque adhuc Vario videor nec dicere Cinna

digna, sed argutos inter strepere anser olores.

Moeris

Id quidem ago et tacitus, Lycida, mecum ipse voluto,

si valeam meminisse; neque est ignobile carmen.

«huc ades, o Galatea; quis est nam ludus in undis?

40

hic ver purpureum, varios hic flumina circum

fundit humus flores; hic candida populus antro

imminet, et lentae texunt umbracula vites:

huc ades; insani feriant sine litora fluctus.»

Lycidas

Quid, quae te pura solum sub nocte canentem

45

audieram? numeros memini, si verba tenerem:

«Daphni, quid antiquos signorum suspicis ortus?

Ecce Dionaei processit Caesaris astrum,

astrum, quo segetes gauderent frugibus et quo

duceret apricis in collibus uva colorem.

50

insere, Daphni, piros; carpent tua poma nepotes.»

Moeris

Omnia fert aetas, animum quoque; saepe ego longos

cantando puerum memini me condere soles:

nunc oblita mihi tot carmina; vox quoque Moerim

iam fugit ipsa; lupi Moerim videre priores.

55

sed tamen ista satis referet tibi saepe Menalcas.

Lycidas

Causando nostros in longum ducis amores.

et nunc omne tibi stratum silet aequor, et omnes,

aspice, ventosi ceciderunt murmuris aurae.

hinc adeo media est nobis via; namque sepulcrum

60

incipit apparere Bianoris. hic, ubi densas

agricolae stringunt frondis, hic, Moeri, canamus;

hic haedos depone, tamen veniemus in urbem.

aut, si nox pluviam ne colligat ante, veremur,

cantantes licet usque, minus via laedit, eamus:

65

cantantes ut eamus, ego hoc te fasce levabo.

Moeris

Desine plura, puer, et quod nunc instat agamus:

carmina tum melius, cum venerit ipse, canemus.